• هورمون و ویتامین ها, وبلاگ ها
• ۱۶ تیر ۱۴۰۱

هورمون آنتی مولرین

آیا شما اطلاعاتی در رابطه با آزمایش‌هایی که بر روی این هورمون انجام می‌شود دارید؟ اجازه بدهید در همین ابتدای کار تعریفی از این هورمون برای شما ارائه دهیم. این هورمون مولرین که مهارکننده است، در بافت بیضه‌ی مردان و تخمدان زنان تولید شده و میزان آن برحسب سن و جنس متغیر است. اینکه این هورمون دقیقاً چه نقشی دارد و آزمایشات انجام گرفته بر روی آن می‌تواند چه نتایجی را حاصل کند، موضوع این نوشتار است؛ پس در ادامه با ما باشید.

آزمایش هورمون آنتی مولرین (AMH) چیست؟

این آزمایش میزان هورمون آنتی مولرین (AMH) در خون را اندازه گیری می کند. AMH در بافت های تولید مثلی مردان و زنان ساخته می شود. نقش AMH و اینکه آیا میزان آن طبیعی است یا خیر به سن و جنس شما بستگی دارد.آزمایش AMH نقش مهمی در رشد اندامهای جنسی جنین ایفا می کند. در هفته های اول بارداری ، اندام های تولیدمثلی کودک به تدریج توسعه میابند. نوزاد پیش از این دارای ژنهایی برای تبدیل شدن به نر (ژن های XY) یا ماده (ژن های XX) میباشد.

بیماری دوجنسی

اگر کودک ژن های نر (XY) داشته باشد ، میزان بالایی از AMH به همراه سایر هورمون های مردانه ساخته می شوند. این امر مانع از توسعه اندامهای زنانه و باعث القای تشکیل اندام های مردانه می شود. اگر AMH کافی برای جلوگیری از رشد اندامهای زنانه وجود نداشته باشد ، اندام های هر دو جنس ممکن است تشکیل شوند. هنگامی که این اتفاق می افتد ، ممکن است دستگاه تناسلی کودک به طور واضح به عنوان مرد یا زن مشخص نشود. این مورد به عنوان دستگاه تناسلی مبهم شناخته می شود. نام دیگر این بیماری دوجنسی میباشد.

در صورتی که جنین دارای ژن های زنانه (XX) باشد ، مقادیر کمی AMH ساخته می شود. این امر امکان توسعه اندامهای تولید مثلی زنانه را فراهم میکند. AMH بعد از بلوغ نقش متفاوتی برای زنان دارد. در آن زمان ، تخمدان ها (غده هایی که سلولهای تخمک را تولید میکنند) شروع به ساخت AMH می کنند. هرچه سلول های تخمک بیشتری وجود داشته باشد ، سطح AMH نیز بالاتر می رود.

در زنان ، میزان AMH می تواند در مورد باروری ، توانایی بارداری ، اطلاعاتی را ارائه دهد. این آزمایش همچنین ممکن است برای کمک به تشخیص اختلالات قاعدگی یا نظارت بر سلامت زنان مبتلا به انواع خاصی از سرطان تخمدان انجام شود.

نامهای دیگر: آزمایش هورمون AMH ، هورمون مهار کننده مولرین ، MIH ، عامل مهار کننده مولرین ، MIF ، ماده مهار کننده مولرین ، MIS
​

AMH در بافت های تولید مثلی مردان و زنان ساخته می شود.

چه افرادی باید آزمایش AMH را انجام دهند؟

زنان کمتر از ۳۸ سال که قصد دارند بارداری خود را بدلیل مسائل شخصی و یا اجتماعی به تاخیر اندازند.

زنان مسن‌تر از ۴۰ سال کاندیدهای خوبی برای انجام این تست نیستند زیرا آنها بطور طبیعی (بدلیل بالا بودن سن) دارای ذخیره تخمدانی کمتری هستند.

گروه دیگر، زنانی هستند که در معرض خطر بالائی برای کاهش ذخیره تخمدانی هستند که شامل افرادی است که سابقه خانوادگی برای نارسائی تخمدان دارند و یا افرادی که مبتلا به بیماری های خودایمنی هستند و یا افرادی که شیمی‌درمانی کرده اند و یا سابقه جراحی تخمدان دارند.

سایر موارد کاربرد این تست عبارتند از:
​

ارزیابی فعالیت تخمدانی و باروری​
ارزیابی سندرم تخمدان پلی کیستیک​
پایش (مانیتورینگ) درمان سرطان تخمدان و تومورهای ترشح کننده( AMH)​
ارزیابی ناهنجاری جنینی و تشخیص جنسیت آن​
پیش‌بینی شروع دوران یائسگی​
ارزیابی فعالیت بیضه در نوزادان پسر​

​

میزان خون AMH منعکس کننده منبع تخمک باقیمانده یا “ذخیره تخمدان” است.

– چگونه سطح هورمون AMH می تواند یک آزمایش باروری باشد؟

از آنجا که AMH فقط در فولیکول های کوچک تخمدان تولید می شود، سطح خون این ماده برای اندازه گیری حجم فولیکول های رشد در زنان مورد استفاده قرار می گیرد.

تحقیقات نشان می دهد که اندازه فولیکول های در حال رشد به شدت تحت تأثیر حجم فولیکول های اولیه قرار دارد.

بنابراین، میزان خون AMH منعکس کننده منبع تخمک باقیمانده یا “ذخیره تخمدان” است.
با افزایش سن زنان، حجم فولیکول های میکروسکوپی باقی مانده کاهش می یابد. به همین ترتیب، میزان خون AMH خون و تعداد فولیکول های انترال تخمدان در سونوگرافی نیز کاهش می یابد.
زنان با فولیکول های کوچک مانند آنهایی که دارای تخمدان های پلی کیستیک هستند دارای هورمون AMH با ارزش بالا هستند و زنان نزدیک به یائسگی، سطح هورمون آنتی مولرین کمی دارند.

امروزه اندازه گیری هورمون آنتی مولرین نیز برای تخمین ذخائر تخمدان بکار می رود . هورمون آنتی مولرین از سلولهای گرانولوزای فولیکولهای کوچک (با اندازه ۴-۶ میلی متر) ترشح میشود و مقادیر ان در تمام طول ماه نسبتا ثابت است و با پریود ارتباطی ندارد. لذا این هورمون را میتوان در هر روزی از ماه اندازه گیری نمود بر خلاف FSH که حتما باید در روز دوم یا سوم پریود و یا اگر همراه با کلومیفن اندازه گیری میشود در روز دهم اندازه گیری نمود .

– سطح AMH و احتمال حاملگی با ای وی اف:

زنان با AMH بالاتر واکنش بهتری به تحریک تخمدان برای IVF (آی وی اف چیست و چگونه انجام می شود؟) دارند و تخمک بیشتری را بازیابی می کنند. به طور کلی، داشتن تخمک های بیشتر با IVF، میزان موفقیت بیشتری را به همراه می آورد.

AMH در خصوص کیفیت تخمک اطلاعات زیادی به ما نمی دهد، اما داشتن تخمک بیشتری در بازیابی تخمک های IVF به ما کمک می کند- بنابراین احتمال وجود حداقل یک نطفه با کیفیت بالا برای انتقال به رحم وجود خواهد داشت.

تحقیقاتی در مورد استفاده از سطوح AMH برای پیش بینی نتایج IVF انجام داده است. تحقیقات او نتایج زیر را نشان داد:

•  سطوح بالا AMH با نرخ پایین لغو، بازیابی تخمک های بیشتر، نرخ بالای تولد و شانس بالای انجماد جنین های باقی مانده ارتباط دارد.
• میزان کمAMH میزان موفقیت پایین IVF را در زنان زیر ۳۵ سال پیش بینی نمی کند
•  زوجها نباید به خاطر کمبود AMH از امتحان کردن IVF دست بردارند زیرا میزان موفقیت در این موارد معقول است
  ​

AMH در خصوص کیفیت تخمک اطلاعات زیادی به ما نمی دهد.

​
آزمایش آنتی مولرین هورمون در چه مواردی استفاده می شود؟​

آزمایش AMH اغلب برای بررسی توانایی یک زن در تولید تخمک هایی که میتوانند برای بارداری بارور شوند ، استفاده می شود. تخمدانهای یک زن می توانند هزاران تخمک را در طی سالهای فرزندآوری خود ایجاد کنند. با افزایش سن یک زن ، این تعداد کاهش می یابد. سطح AMH نشان می دهد که یک زن چه تعداد تخمک بالقوه دارد. این به عنوان ذخیره تخمدانی شناخته میشود.

اگر ذخیره تخمدانی یک زن زیاد باشد ، ممکن است شانس بهتری برای بارداری داشته باشد. بعلاوه ممکن است ماه ها یا سالها قبل از تلاش برای بارداری فرصت داشته باشد. اگر ذخیره تخمدان کم باشد ، ممکن است به معنای آن باشد که یک زن در بارداری دچار مشکل خواهد شد و تلاش برای بچه دار شدن نباید خیلی به تأخیر بیفتد.

آزمایش هورمون آنتی مولرین (AMH) همچنین ممکن است در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد :
​

پیش بینی شروع یائسگی ، زمانی در زندگی یک زن که دوره قاعدگی او متوقف میشود و دیگر نمی تواند باردار شود. این مورد معمولاً زمانی شروع می شود که یک زن حدود ۵۰ سال سن داشته باشد.​

پی بردن به دلیل یائسگی زودرس​
کمک به یافتن دلیل آمنوره ، فقدان قاعدگی. این مورد اغلب در دخترانی که عادت ماهانه آنها در سن ۱۵ سالگی شروع نمیشود و در زن هایی که چندین عادت ماهانه خود را از دست داده اند ، تشخیص داده میشود.​
کمک به تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ، یک اختلال هورمونی که یکی از دلایل شایع ناباروری زنان ، عدم توانایی در بارداری ، میباشد.​
بررسی نوزادان با اندام تناسلی که به طور واضح به عنوان مذکر یا مونث شناسایی نمیشوند.​
نظارت بر زنانی که دارای انواع خاصی از سرطان تخمدان میباشند.​

​

سطح AMH نشان می دهد که یک زن چه تعداد تخمک بالقوه دارد.

​
چرا باید آزمایش هورمون آنتی مولرین (AMH) را انجام دهم ؟​

اگر در بارداری دچار مشکل شده اید ، ممکن است به آزمایش AMH نیاز داشته باشید. این آزمایش می تواند به شما شانس بارداری را نشان دهد. اگر پیشاپیش با یک متخصص باروری مشورت کرده اید ، پزشک شما ممکن است از این آزمایش برای پیشبینی پاسخ به درمانهایی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) استفاده کند.

مقادیر زیاد AMH ممکن است به این معنی باشد که شما ممکن است تخمک در دسترس بیشتری داشته باشید و به درمان بهتر پاسخ دهید. میزان پایین AMH بدین معنی است که شما ممکن است تخمک در دسترس کمتری داشته باشید و ممکن است به درمان خوب پاسخ ندهید.

همچنین اگر دارای علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) میباشید ، ممکن است به آزمایش AMH نیاز داشته باشید. این علائم شامل موارد زیر میباشند :
​

اختلالات قاعدگی از جمله یائسگی زودرس یا آمنوره​
جوش​
رشد بیش از حد موهای بدن و صورت​
کاهش اندازه پستان​
افزایش وزن​

بعلاوه ، در صورت درمان سرطان تخمدان ممکن است به آزمایش AMH نیاز داشته باشید. این آزمایش می تواند به تشخیص اینکه درمان موثر بوده یا خیر کمک کند.
​

در زنان ، میزان AMH می تواند در مورد باروری ، توانایی بارداری ،تشخیص اختلالات قاعدگی، تشخیص سرطان تخمدان اطلاعاتی را ارائه دهد.

آزمایش هورمون آنتی مولرین (AMH) چگونه انجام می شود ؟​

یک متخصص بهداشت و درمان با استفاده از یک سوزن کوچک ، نمونه خون را از ورید موجود در بازوی شما می گیرد. پس از وارد کردن سوزن ، مقدار کمی خون در لوله آزمایش یا ویال جمع می شود. شما ممکن است هنگام وارد شدن یا خارج شدن سوزن احساس سوزش کمی داشته باشید. این فرآیند معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

​
تفسیر نتیجه آزمایش​

• AMHدر سندرم تخمدان پلی‌کیستیک افزایش می یابد.
• AMHدر برخی از انواع سرطانهای تخمدان افزایش می‌یابد.
• کاهش AMH در دوره‌ی درمان تومورهای تخمدان که این هورمون را تولید میکنند نشان دهنده‌ی اثربخشی درمان است.
• تست AMH در فرآیند لقاح خارج رحمی (IVF) کاربرد دارد. میزان AMH با احتمال موفقیت IVF ارتباط دارد.
• کاهش قابل ملاحظه در سطح AMH نشان دهنده ی شروع یائسگی است.
• سطح هورمون AMH در دختربچه‌ها و پس از یائسگی پائین است.

فقدان یا پائین بودن سطح این هورمون در پسربچه‌ها ممکن است در اثر اختلال در ژن AMH باشد و معمولا در صورت عدم رشد بیضه ها یا در اختلال در عملکرد بیضه‌ها دیده می شود. فقدان آندروژنها منجر به ناهنجاری دستگاه تناسلی و اندام های جنسی می شود.

طبیعی بودن سطح AMH و آندروژن ها در پسربچه‌هائی که بیضه‌ی آنها پائین نیامده به این معنی است که بیضه‌ها وجود دارند و فعالیت آنها هم طبیعی است ولی از نظر فیزیکی در جایگاه طبیعی خود قرار نگرفته‌اند.

AMH توسط فولیکول در حال رشد در تخمدان با سرعت ثابتی تولید می شود و مقدار آن تحت تاثیر قرصهای ضدبارداری یا حاملگی قرار نمی‌گیرد.
​

AMH فقط در فولیکول های کوچک تخمدان تولید می شود.

موارد کاهش ‏AMH‏:‏

‏۱-‏ افزایش سن، افت شدید و ناگهانی آن در سنین حدود یائسگی به عنوان سریع ترین مارکر تشخیص مونوپوز ‏است(سریع تر از ‏FSH‏ )‏
‏۲-‏ زنان چاق تا ۶۵٪ کاهش ‏AMH‏ دارند نسبت به لاغرها‏
‏۳-‏ )شیمی درمانی ( متعاقب شیمی درمانی تخمدان ها اندازه گیری ‏AMH‏ می تواند آسیب وارده به تخمدان و تعداد ‏تخمک ها را ارزیابی نماید ‏

موارد افزایش ‏AMH‏:‏

‏۱-‏ مهم ترین مورد افزایش سطح ‏AMH‏ وجود بیماری تخمدان پلی کیستیک ‏PCOS‏ است
‏۲-‏ مورد بعدی هم سرطان های تخمدان (‏Granulosa cell tumor‏) است که می تواند تولید تخمک زیاد ولی با ‏فانکشن معیوب نماید در این افراد کاهش ‏AMH‏ متعاقب درمان نشانه درمان موثر است.
بنابراین اندازه گیری ‏دقیق این هورمون قبل از شروع درمان ضروری است.‏

آیا سطوح پایین ‏AMH‏ قابل درمان است؟

بطور کلی با افزایش سن انتظار داریم که سطح ‏AMH‏ کاهش یابد ولی دیده شده با استفاده از تغذیه درست‎ ‎‏(افزایش ‏مصرف میوه جات و سبزیجات، کربوهیدارتهای کمپلکس نظیر برنج قهوه ای، غذاهای ارگانیک، انواع غذاهای دریایی، ‏فیبر و …)، مصرف مکمل ها (بخصوص ویتامین ‏D3‎، کوآنزیم ‏Q10‎، اینوزیتول، ال – آرژنین)، افزایش فعالیت بدنی، ‏کاهش استرس و قطع سیگار می توان تخمک و تخمدان سالم تر داشته و در نتیجه افزایش ‏AMH‏ مشاهده شود.‏
​

فقدان آندروژنها منجر به ناهنجاری دستگاه تناسلی و اندام های جنسی می شود.

جمع بندی و نتیجه گیری

آن چه در اینجا بدان پرداختیم اهمیت هورمون آنتی مولرین یا همان AMH در تعیین اتمام زمان بارداری و ذخیره تخمدان بانوان بود. با انجام این تست، خانم‌ها می‌توانند متوجه شوند که تا چه زمانی فرصت دارند که برای باردار شدن اقدام کنند. البته این تست کارکردهای دیگری از جمله ارزیابی عملکرد تخمدان در بیماران مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک، پیش‌گویی دوره پیش یائسگی شامل نارسایی زودرس تخمدان و همچنین ارزیابی فعالیت بیضه در نوزادان پسر را نیز دارد.
​

شما با مراجعه به یک آزمایشگاه معتبر از جمله آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا، می‌توانید از صحت انجام تست AMH اطمینان حاصل کنید. در این آزمایشگاه سایر فعالیت‌ها ازجمله تشخیص طبی و پزشکی، پاتوبیولوژی، آزمایش خون و… نیز انجام می‌گیرد.​

به روز رسانی : ۷ آذر ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴