• مقالات تخصصی آزمایشگاه, هورمون و ویتامین ها, وبلاگ ها
• ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱

ویتامین آ (A)

ویتامین آ یک ویتامین محلول در چربی است که به طور طبیعی در بسیاری از غذاهایی که می‌خوریم وجود دارد. رتینول شکل اولیه ویتامین آ در انسان است. این آزمایش میزان رتینول در خون را اندازه‌گیری می‌کند. ویتامین آ یک ماده مغذی ضروری است که برای سلامت بینایی و پوست، تشکیل استخوان، عملکرد سیستم ایمنی بدن و تولید مثل لازم است. برای تولید گیرنده‌های نوری در چشم و حفظ پوشش سطح چشم و سایر غشاهای مخاطی لازم است. بدن برای عملکرد طبیعی خود به ویتامین A نیاز دارد بنابراین وجود این ویتامین در بدن ضروری است .

مقدار ویتامین A طبیعی در هر لیتر از خون معادل ۱۷-۵.۵ میلیگرم است. این مقدار در نوزادان زودرس و کودکان زیر ۱۷ سال متفاوت است. همچنین میزان طبیعی ویتامین آ در آزمایشگاه های مختلف کمی متغیر است. اگر میزان ویتامین A بزرگسال در هر لیتر از خون کمتر از ۴ میلیگرم باشد، معمولا به مکمل احتیاج دارد. سیستم عصبی مرکزی بین مغز و نخاع در تعامل است. اگر میزان ویتامین A در بدن بسیار پایین باشد، آنتی اکسیدان کمتری برای محافظت از این چربی ها دارد و عملکرد طبیعی سیستم عصبی مختل می شود.

​

فواید ویتامین آ را بشناسید

از فواید ویتامین A می توان به تمایز سلولی اشاره کرد. برای بینایی بسیار مهم و ضروری است. اولین نشانه کمبود ویتامین آ، شب کوری است. این ویتامین برای رشد نطفه و جنین بسیار ضروری است. ویتامین آ برای محافظت از پوست، مخاط بینی، سینوس ها و سلامت دهان بسیار مفید است. این ویتامین در عملکرد سیستم ایمنی، رشد، تشکیل استخوان، باروری، ترمیم زخم و جراحت نقش بسزایی دارد.
ویتامین آ دو نوع دارد. نوع اول رتینوئیدها با منشا حیوانی که حاوی رتینول می باشند. نوع دوم کاروتنوئیدها با منشا گیاهی که حاوی بتاکاروتن هستند. بدن بتاکاروتن را به ویتامین آ تبدیل می کند. کاروتنوئیدهای متشکل از لیکوپن، لوتئین و زیگزانتین خاصیت آنتی اکسیدان و حفاظت از قوه بینایی دارند.​

کسانی که ویتامین آ را به رژیم غذایی خود اضافه می کنند، کمتر در معرض آب مروارید هستند.

بیماری های چشمی​

مصرف این ویتامین برای تقویت قوه بینایی بسیار مفید و ضروری است و از بیماری چشمی پیشگیری میکند. افرادی که غذاهای حاوی ویتامین آ مصرف می کنند، کمتر دچار تحلیل عضلانی مرتبط با سن (AMD) می شوند. به علاوه افرادی که ویتامین آ را به رژیم غذایی خود اضافه می کنند، کمتر در معرض آب مروارید هستند. اما تاثیر مصرف مکمل های ویتامین آ بخوبی مشخص نشده است. ویتامین آ می تواند صدمات ناشی از retinitis pigmentosa که یک بیماری ارثی است و موجب شب کوری می شود را کمتر کند. به هرحال دوز بالای این ویتامین موجب مسمومیت می شود.

سرخک​

کمک به ایمنی کودکان از فواید ویتامین A است. دادن مکمل ویتامین a به کودکان دچار فقر این ویتامین می تواند شدت و عوارض سرخک را کمتر کند. کودکان دچار فقر ویتامین آ بیشتر در معرض ابتلا به عفونت و سرخک هستند. در برخی مناطق دنیا کمبود ویتامین a بسیار شایع است و حداقل ۱ درصد از افراد مبتلا به سرخک که دچار فقر ویتامین آ هستند، جان خود را از دست می دهند. بنابراین سازمان بهداشت جهانی، دادن مکمل ویتامین a به کودکان مبتلا به بیماری سرخک را توصیه می کند. مصرف خودسرانه ویتامین a توصیه نمی شود مگراینکه کودک دچار کمبود این ویتامین باشد. لذا این ویتامین باید طبق تجویز پزشک مصرف شود.
​

بیماری التهاب روده (IBD)​

در افراد مبتلا به IBD یا بیماری کولیت یا کرون، مواد غذایی بسختی جذب بدن می شود. اغلب پزشکان به این بیماران مصرف مولتی ویتامین بخصوص ویتامین آ را توصیه می کنند. یکی از فواید ویتامین A پیشگیری از این بیماری است.

سرطان​

تاثیر مصرف ویتامین آ بر پیشگیری از سرطان هنوز مشخص نیست اما افرادی که میوه ها و سبزیجات حاوی بتاکاروتن و سایر کاروتنوئیدها را مصرف می کنند، کمتر در معرض ابتلا به سرطان های سینه، کولون، مری، رحم و ملانوما هستند. مطالعات نشان دادند که ویتامین a و کارتنوئیدها برای پیشگیری، مبارزه و درمان انواع سرطان ها مفید می باشد اما برخی مطالعات ضمن اشاره به مضرات این ویتامین متذکر شدند که مصرف بتاکاروتن یا مکمل ویتامین a با خطر ابتلا به سرطان مری در افراد سیگاری یا الکلی ارتباط دارد. به علاوه طبق تحقیقات، استفاده مناسب از ویتامینa رشد غیرطبیعی سلول های رحم را در بیماری نئوپلازیای رحم کمتر می کند. همچنین سطح ویتامین a و بتاکاروتن در خون افراد مبتلا به بیماری سرطان پوست، بسیار کم است.

سیستم ایمنی

سیستم ایمنی بدن ما را قوی و سالم نگه می دارد. ویتامین a پوست و غشا مخاطی را سالم و آن برای توسعه و نگهداری سلول های اپیتلیال اعضای بدن مهم است.

کمبود ویتامین آ ، هشت نشانه و علامت دارد :​

خشکی پوست​ و چشم​،شب کوری​،ناباروری و مشکل آبستنی​،تاخیر در رشد​،عفونت حلق و قفسه ی سینه​،جای زخم دیرتر التیام پیدا می کند​ و آکنه و جوش​.
کمبود ویتامین A در بین نوزادان و کودکان زودرس که وزنشان در بدو تولد پایین است و چربی کمی دارند نیز شایع است.
به خصوص کودکان زودرس در معرض خطر قرار دارند زیرا اگر دستگاه گوارش نارس باشد، عمل جذب چربی و ویتامین A مختل می شود.
همچنین ممکن است کمبود ویتامین A در این نوزادان منجر به کم خونی همولیتیک شود که گلبول قرمز را از بین میبرد.​

لیستی از مواد غذایی غنی از ویتامین آ :

جگر بوقلمون ،روغن کبد ماهی،شیر ،پنیر، خامه ، کدو ،ریحان خشک ،کاهو،لوبیا ، گوجه فرنگی ،اسفناج ،کلم ،هویج ، سیب زمینی ، انبه ، هلو ،پاپایه ،فلفل دلمه ای قرمز ،آب گریپ فورت زرده تخم مرغ ،مرزنجوش، جو دوسر ، پاپریکا ،طالبی ،شلغم ،زردآلو ، کره ،مارگارین، سالمون ،میوه ها و سبزیجات زرد یا نارنجی مثل:هویج، سبزیجات دارای برگ های سبز تیره

ویتامین آ پوست و غشا مخاطی را سالم و آن برای توسعه و نگهداری سلول های اپیتلیال اعضای بدن مهم است.

میزان مورد نیاز​

کودکان، چهار صد تا ششصد میکروگرم در روز
خانم‌ها، هشتصد میکروگرم در روز
مادران شیرده، هزار و سیصد میکروگرم در روز
آقایان، نهصد میکروگرم در روز​

تاریخ به روز رسانی : ۱۶ آبان ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴

۵.منبع شماره ۵