آیا سرطان تخمدان کشنده است ؟
سرطان تخمدان:
دستگاه تناسلی زنان شامل رحم، لوله های رحمی (لوله های فالوپ) و تخمدان ها می باشد. تخمدان ها حاوی تخمک ها می باشند و استروژن و پروژسترون را ترشح می کنند. سرطان تخمدان در اثر تغییر در تعداد و اندازه و رشد بیش از حد و غیر طبیعی سلول های تخمدان، می تواند ایجاد شود. گاهی تشخیص سرطان تخمدان مشکل است و یا دیر تشخیص داده می شود و سرطان می تواند وارد حفره شکم و لگن گردد. درمان در مراحل ابتدایی بیماری موفقیت آمیزتر بوده و در مراحل انتهایی سرطان تخمدان، درمان بسیار سخت می باشد. سرطان تخمدان عامل ۵/۲ درصد بدخیمی ها و پنجمین سرطان شایع در میان خانم ها می باشد.
حقیقت هایی در رابطه با سرطان تخمدان
فاکتورهای خطر زا در سرطان تخمدان شامل سابقه خانوادگی، سنین بالا، تاریخچه بیماری و بیماری چاقی بیش از حد.
راه های درمانی شامل رادیوتراپی، جراحی و شیمی درمانی می باشد.
این سرطان اگر در مراحل اولیه شناسایی شود، ۹۴ درصد احتمال زنده ماندن بیمار به مدت حداقل ۵ سال وجود دارد.
تخمدان ها حاوی تخمک ها می باشند و استروژن و پروژسترون را ترشح می کنند.
علائم سرطان تخمدان:
مراحل اولیه سرطان تخمدان فاقد علامت خاصی می باشد. در مراحل پیشرفته، علائم سرطان تخمدان غیر اختصاصی می باشند و ممکن است با بیماری های دیگر اشتباه گرفته شوند. ابتدایی ترین علائم سرطان تخمدان شامل موارد ذیل می باشد:
ورم و نفخ شکم
احساس سیری کاذب
تکرر ادرار
درد و ناراحتی در ناحیه شکم و لگن
دیگر علائم سرطان تخمدان شامل موارد زیر است:
کمردرد
احساس درد در هنگام رابطه جنسی
یبوست
خستگی
سوء هاضمه
بروز تغییرات در سیکل قاعگی
خون ریزی غیر طبیعی واژینال
آکنه
در صورتی که علائم گفته شده بیش از ۲ هفته به طول انجامد، باید پیگیری شود و علت ایجاد آن مشخص گردد.
علائم سرطان تخمدان پیشرفته
حالت تهوع
کاهش وزن ناگهانی
تنفس با دشواری
خستگی مفرط
کم اشتهایی
در تجربه های فردی مواردی مثل نفخ معده و فشار یا درد در شکم و لگن بیشتر از چند هفته دیده می شود که باید سریعاً به پزشک متخصص انکولوژی مراجعه شود.
مراحل اولیه سرطان تخمدان فاقد علامت خاصی می باشد.
فاکتورهای خطر زا در زیر، رابطه مستقیمی با احتمال پیش رفت این بیماری دارند:
سابقه خانوادگی :
زنانی که مادر یا خواهر یا اقوام نزدیک به سرطان تخمدان یا سرطان سینه مبتلا هستند، احتمال پیش رفت این بیماری در فرد بیشتر از سایرین است. آزمایش ژنتیکی جهت تشخیص اینکه آیا فرد ژن مربوط به این سرطان را دارد، صورت می گیرد.
سن و سال:
بیشتر سرطان های تخمدان بعد از یائسگی اتفاق می افتند و مخصوصاً در زنان بالای ۶۳ سال دیده شده است. تا قبل از ۴۰ سالگی احتمال ابتلا به این بیماری بسیار نادر است.
تاریخچه بارداری :
قرص های ضد بارداری :
درمان باروری :
سرطان سینه :
هورمون تراپی :
آندروژن تراپی مانند استفاده از دارو، خطر ابتلا را افزایش می دهد.
چاقی بیش از حد و اضافه وزن:
جراحی اندام های تناسلی :
آندومتریوز :
زنانی که مبتلا به آندومتریوز هستند نسبت به زنان دیگر، ۳۰ درصد بیشتر خطر پیش رفت این سرطان را دارند.
گاهی بعضی تومورهای مخاطی کاملاً مشخص نیست که سرطانی باشند.
انواع سرطان تخمدان
بیشتر سرطان های تخمدان، سرطان های تخمدان مخاطی هستند. این سرطان ها تومورهای بدخیمی هستند که از سلول های سطحی تخمدان تشکیل شده اند. بعضی تومورهای مخاطی کاملاً مشخص نیست که سرطانی باشند. این دسته از تومورها پتانسیل بدخیمی کمی دارند و با سرعت کمتری رشد می کنند و از سایر انواع سرطان ها هم کم خطرتر هستند.سرطان تخمدان برای خیلی ها ترسناک است. نرخ بقای نسبی پنج ساله برای سرطان تخمدان مخاطی ، بسته به مرحله پیش روی سرطان از ۸۹ درصد تا ۱۸ درصد است.
برای تومورهای با پتانسیل بدخیمی پایین (LMP) ، نرخ بقای نسبی پنج ساله از ۹۹ درصد تا ۷۷ درصد است. نرخ بقای نسبی به این معنی ست که احتمال زنده ماندن فرد بعد از تشخیص این نوع سرطان، در صورتی که در اثر عوامل دیگری مثل تصادف فوت نکند بین ۱۸ تا ۸۹ درصد است. حتما برای شما هم این سوال پیش آمده که بین ۱۸ درصد تا ۸۹ درصد فاصله زیادی ست. این فاصله ی زیاد با توجه به مرحله ی بیماری ( که در اصطلاح پزشکی stage بیماری گفته میشود ) میتواند تغییر کند.
مراحل بیماری سرطان تخمدان
مرحله سرطان به درجه گستردگی این بیماری بر می گردد. روش های مختلفی جهت تعیین درجه سرطان وجود دارد. در زیر به شرح هر یک از مراحل بیماری می پردازیم:
اول : سلول های سرطانی تنها یک تخمدان یا هر دو تخمدان را درگیر کرده و به نواحی و اعضای دیگر، گسترش نمی یابند.
دوم : سرطان یک یا هر دو تخمدان را درگیر کرده و به نواحی اطراف لگن خاصره مانند رحم، لوله های رحمی، مثانه و مقعد هر سرایت می کند.
سوم : سرطان یک یا هر دو تخمدان را درگیر کرده و به بافت شکم و غدد لنفاوی نیز سرایت می کند.
چهارم : سرطان به دیگر بافت های بدن، بیرون از نواحی اطراف دستگاه تناسلی سرایت می کند. این نواحی شامل شکم و لگن می باشد. اعضای دیگر بدن مثل کبد، طحال و مایعات اطراف ریه ها نیز درگیر می شوند.تشخیص درست درجه و مرحله این بیماری برای انتخاب بهترین درمان به پزشک کمک می کند. ولی تشخیص درست درجه این سرطان نمی تواند به پیش بینی وضعیت پیش رفت آن کمک کند.
تشخیص سرطان تخمدان
آزمایش خون :
آزمایشات دیداری :
لاپاراسکوپی :
کلونوسکوپی :
آسپیراسیون مایع شکم :
بایوپسی :
درمان سرطان تخمدان
درمان این بیماری ممکن است شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، هورمون تراپی یا درمان موضعی باشد. اغلب بیشتر از چند روش درمان مورد نیاز است.
نوع درمان بستگی به خیلی از فاکتور ها دارد مانند نوع سرطان تخمدان، درجه و مرحله پیش رفت آن و همچنین سلامت کلی بیمار.
جراحی
سالپنگو اوفورکتومی :
هیستروکتومی :
برداشتن غده لنفاوی :
جراح غده لنفاوی را از ناحیه لگن و نزدیک آئورت بر می دارد.
خالی کردن ناحیه مبتلا به سرطان : در صورتی که سرطان به بافت های مجاور برسد۱۹، جراح تا آن جایی که می تواند بافت های مبتلا به سرطان را جدا می کند. ممکن است بافت مثانه هم سرطانی شده باشد. این عمل باعث می شود علائم بیماری کاهش پیدا کرده و شیمی درمانی موثر تر باشد.
شیمی درمانی :
عوارض جانبی شیمی درمانی
شیمی درمانی سلول های سرطانی را هدف قرار می دهد ولی متاسفانه سلول هایی که در بدن سالم بوده و با نظم طبیعی تقسیم سلولی می شوند، مانند گلبول های سفید و قرمز و فولیکول های مو نیز تحت تاثیر این درمان قرار می گیرند.
شدت و نوع عوارض جانبی بستگی به نوع دارو های مصرفی، تعداد جلسات درمانی و برخی جنبه های سلامتی بیمار دارد. عوارض جانبی به شرح زیر است:
حالت تهوع و استفراغ
اسهال
ریزش مو
کم اشتهایی
درد دهان
کم خونی
عفونت ( به دلیل از بین رفتن یکسری از گلبول های سفید سیستم ایمنی بدن ضعیف می شود.)
بیماری اگر در مراحل اولیه شناسایی شود، ۹۴ درصد احتمال زنده ماندن بیمار به مدت حداقل ۵ سال وجود دارد.
پیشگیری از سرطان تخمدان:
-قرص های پیشگیری از بارداری: میزان ابتلا به سرطان تخمدان در افرادی که از قرص های پیشگیری از بارداری استفاده می نمایند، کاهش می یابد. اگرچه قرص های ضد بارداری هم عوارض خود را دارند، بنابراین استفاده از قرص های ضد بارداری با توجه به شرایط افراد مختلف متفاوت است.
-مشاوره: در صورت وجود سابقه خانوادگی سرطان تخمدان و سرطان پستان، انجام مشاوره ژنتیک ضروری است.
-شیردهی: شیردهی سبب کاهش سرطان تخمدان می شود.
-بارداری: میزان سرطان تخمدان در افرادی که سابقه بارداری دارند کمتر است.
مراقبت های بعد از درمان
وقتی تخمدان زنان برداشته می شود، دیگر در بدن آن ها هورمون استروژن تولید نمی شود. عدم تولید استروژن فارغ از اینکه در چه سنی باشند موجب یائسگی می شود. علاوه بر این، کاهش هورمون استروژن، خطر ابتلا به بیماری هایی مانند پوکی استخوان را هم بالا می برد. از همین رو زنانی که درمان آنها از طریق جراحی صورت میگیرد بعد از عمل جراحی سرطان تخمدان نیاز به مراقبت های بیشتری دارند.
به روز رسانی : ۳۰ آبان ۱۴۰۰
منابع :
