• میکروب شناسی, وبلاگ ها
• ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱

سالمونلا (Salmonella)

سالمونلا باکتری باسیل گرم منفی است که در جوجه‌ها و تخم‌مرغ‌ها معمولاً وجود دارد. این بیماری عامل یکی از شایع‌ترین مسمومیت‌های غذایی می‌باشد. این عفونت می‌تواند تخمدان‌های پرنده را آلوده کند و قبل از تخم گذاردن پرنده، وارد تخم‌مرغ شود یا هنگام تخم گذاردن،در پوست تخم مرغ نفوذ کند. سالمونلا با پختن غذا از بین می‌رود ولی غذاهایی که حاوی تخم‌مرغ خام هستند (مانند سس مایونز) مشکل‌ساز خواهند بود. این بیماری از طریق تماس با پوست برخی از خزندگان مثل لاک‌پشت نیز قابل انتقال است. ۲۲۰۰ شکل از این باکتری تاکنون کشف شد که در ۳ گونه تقسیم می‌شوند که عبارت اند از:

۱.سالمونلا تیفی​
۲.سالمونلا کلراسوییس​
۳.سالمونلا انتریتیدیس​

اعضای خانواده سالمونلا از نظر مقاومت در برابر عوامل فیزیکی و شیمیایی شاخص هستند و به سختی نابود می‌شوند به‌طوری‌که شکل کلراسوییس آن شاخصی برای سنجش کیفیت ضدعفونی‌کنندها می‌باشند. سالمونلاها از طریق آب و غذای آلوده وارد دستگاه گوارش می‌شوند و به سطح سلول‌های اپیتلیوم مخاط روده متصل می‌گردند. سپس در واکوئل‌های درون این سلول‌ها وارد می‌شوند. اما گاهی نیز میان اتصالات میان سلولی وارد می‌گردند. باکتری‌ها در محل ورود تکثیر می‌شوند و چون توانایی عبور از لامینا پروپریا را دارند از آنجا به گردش خون وارد می‌شوند و در تمام قسمت‌های بدن منتشر می‌شوند.

آن‌ها بخش‌های مختلف سیستم لنفاوی را درگیر می‌کنند. در سلول‌های سیستم ماکروفاژ و رتیکلواندوتلیال وارد میشوند و تکثیر میشوند. یکی از بیماری‌ها که از طریق سالمونلا ایجاد می‌شود تب تیفویید یا همان حصبه می‌باشد که بیش‌تر از طریق آب و غذای آلوده سرایت می‌کند. حصبه را بیماری دستهای آلوده نامیده اند، چون شایعترین راه انتقال بیماری از راه دهان است.

​

سالمونلا از نظر مقاومت در برابر عوامل فیزیکی و شیمیایی شاخص هستند و به سختی نابود می‌شوند.

علائم و نشانه های عفونت سالمونلا چیست؟​

عفونت سالمونلا به طور معمول باعث:​

تهوع و استفراغ​
گرفتگی شکم​
اسهال (گاهی خونین)​
تب​
سردرد​

از آنجا که انواع مختلفی از بیماری ها می توانند این علائم را ایجاد کنند ، بیشتر پزشکان از آزمایش مدفوع برای تشخیص دقیق استفاده می کنند. عفونت های سالمونلا معمولاً بدون درمان پزشکی برطرف می شوند.​

نحوه انتقال این باکتری به چه صورت است؟

عفونت سالمونلا معمولا با خوردن گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و یا محصولات تخم‌مرغی خام یا نیمپز ایجاد می‌شود.
​

عفونت سالمونلا معمولا با خوردن گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و یا محصولات تخم‌مرغی خام یا نیمپز ایجاد می‌شود.

عوامل خطر برای عفونت سالمونلا را نام ببرید؟

افراد در معرض خطر بالاتر قرار دارند عبارتند از بچه‌ها، افراد مسن و آنهایی که سیستم ایمنی ضعیفی به علت ابتلا به HIV یا ایدز، سرطان یا درمان سرطان و سایر بیماریها را دارند. این باکتری می‌تواند منجر به مننژیت شود. سالمونلا می‌تواند از طریق مدفوع منتقل شود. نوزاد ممکن است پس از تولد اسهال و تب داشته باشد و خطر مننژیت را بیشتر کند. عفونت سالمونلا در تابستان بیشتر از زمستان است.

چرخه بیماری در بدن

​

افراد مبتلا به سالمونلوز می توانند عفونت را از چند روز تا چند هفته پس از آلوده شدن سرایت دهند.

​
​
آیا عفونت های سالمونلا مسری است؟​

بله . افراد مبتلا به سالمونلوز می توانند عفونت را از چند روز تا چند هفته پس از آلوده شدن سرایت دهند – حتی اگر علائم آنها تمام شود یا تحت درمان با آنتی بیوتیک قرار بگیرند باز هم می توانند سبب انتقال این ویروس به اطرافیان گردند .​
چه کسانی در معرض خطر عفونت های سالمونلا هستند؟​
هرکسی که باکتری سالمونلا را بخورد صد در صد بیمار نخواهد شد. کودکان ، به ویژه نوزادان ، به احتمال زیاد از آن بیمار می شوند. سالانه حدود ۵۰،۰۰۰ مورد سالمونلوز در ایالات متحده گزارش می شود و حدود یک سوم موارد در کودکان ۴ سال یا کمتر است.​

نحوه تشخیص بیماری چگونه است؟

پزشک در مورد علائم، بیماریهای موجود، تغییرات در رژیم غذایی یا عادات سرو غذا، تماس با حیوانات و مسافرتی که اخیرا داشته‌اید سوالاتی خواهد کرد تا بتواند علت مشکل را بداند. اسهال و استفراغ معمولا نشانه عفونت روده‌ای است. آزمایش خون و مدفوع می‌تواند به تعیین علت عفونت کمک کند.

​

تغییر در رژیم غذایی یا عادات سرو غذا، تماس با حیوانات و مسافرتهای اخیر،احتمالات ابتلا به بیماری است.

بیماری چگونه درمان می یابد؟

علامت عفونت روده‌ای سالمونلا معمولا بدون درمان پس از حدود یک هفته از بین می‌رود.

ولی معمولا اقدامات زیر در رابطه با بیماری انجام میگیرد:

مایعات درمانی: درمان بر جایگزینی مایعات و الکترولیتها از طریق سرم تاکید دارد.

داروهای ضد اسهال: داروهایی همچون لوپرامید می‌توانند کرامپ شکمی را رفع کنند اما آنها ممکن است اسهال مرتبط با عفونت سالمونلا را بهبود دهند.

آنتی بیوتیکها: اگر پزشکتان به وارد شدن باکتریها به جریان خون یا داشتن بیماری شدید یا داشتن ضعف سیستم ایمنی آنتی بیوتیکهایی رو برای کشتن باکتریها تجویز کنند. آنتی بیوتیکها بدون عارضه نیستند. در حقیقت آنتی بیوتیکها ممکن است دوره‌ای که شخص باکتریها را حمل کرده و به دیگران منتقل می‌کند افزایش دهد و می‌توانند خطر عود آن را افزایش دهند.

نحوه پیشگیری از بیماری چگونه است؟

رعایت بهداشت برای پیشگیری از مسمومیت غذایی و عفونت سالمونلا بسیار مهم است.
​
تصویر میکروسکوپی از سالمونلا در نمونه مدفوع​

​

رعایت بهداشت برای پیشگیری از مسمومیت غذایی و عفونت سالمونلا بسیار مهم است.

​
چند روش دیگر برای محافظت از خانواده در برابر عفونت های سالمونلا :​

غذا را کاملاً بپزید. باکتری سالمونلا معمولاً در محصولات حیوانی یافت می شود و در اثر گرمای پخت می تواند از بین برود. تخم مرغ ، مرغ یا گوشت خام یا نیمپز استفاده نکنید. مایکروویو راهی مطمئن برای از بین بردن باکتری ها نیست. اگر باردار هستید ، به خصوص مراقب باشید تا از غذاهای نپخته خودداری کنید.​

تخم مرغها را با احتیاط کنترل کنید. از آنجا که باکتری های سالمونلا می توانند تخم مرغ های دست نخورده و ضد عفونی شده درجه A را نیز آلوده کنند ، آنها را به خوبی بپزید و از سرو تخم مرغ های له شده یا کنار آفتاب (با زرده های آبریزش) خودداری کنید.​

از غذاهایی که ممکن است حاوی مواد خام باشند خودداری کنید. سس سالاد سزار ، تیرامیسو دسر ایتالیایی ، بستنی خانگی ، موس شکلاتی ، تخم مرغ خام ، خمیر شیرینی که میتواند حاوی تخم مرغ خام باشد. شیر و آب غیر پاستوریزه نیز می تواند به سالمونلا آلوده شود.​

سطوح آشپزی را مرتباً تمیز کنید. گوشت های خام را از غذاهای پخته و آماده دور نگه دارید. پس از دست زدن به غذاهای خام ، دست ها ، تخته های برش ، پیشخوان ها و چاقوها را کاملا بشویید.​

از سلامت حیوانات خانگی اطمینان حاصل کنید . از تماس با مدفوع حیوانات خانگی به خصوص خزندگان خودداری کنید. دستان خود را پس از تماس با حیوانات کاملا بشویید و اطمینان حاصل کنید  هیچ خزنده ای در تماس با کودک نیست. حتی خزندگان سالم (به خصوص لاک پشت و ایگوانا) حیوانات خانگی ایمنی برای کودکان کوچک نیستند و نباید در خانه نوزاد باشند.​

در صورت بیماری به خصوص اگر استفراغ یا اسهال دارید برای دیگران غذا نپزید.​

غذا را خنک نگه دارید. غذای پخت شده را بیش از ۲ ساعت بعد از سرو (۱ ساعت در یک روز گرم) بیرون نگذارید و سریع آن را در یخچال کنید. همچنین ، یخچال خود را در زیر ۴۰ درجه فارنهایت (۴.۴ درجه سانتی گراد) تنظیم کنید​.

از غذاهایی که ممکن است حاوی مواد خام باشند خودداری کنید.

​
​
به روزرسانی : ۲۸ آذر ۱۴۰۰​
منابع :​
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳