سیستم ایمنی بدن و انواع اختلالات آن
سیستم ایمنی بدن و انواع اختلالات آن
در این بخش از ازمایشگاه صبا قصد داریم تا سیستم ایمنی بدن و انواع اختلالات آن صحبت کنیم .
سیستم ایمنی بدن شامل اندام‌های زیر است:
طحال
لوزه‌ها
مغز استخوان
غدد لنفاوی
این اندام‌ها وظیفه تولید و آزاد کردن لنفوسیت‌ها در بدن را بر عهده دارند.
این‌ها سلول‌های گلبول‌های سفید هستند که به سلول‌های گروه B و گروه T طبقه بندی شده‌اند.
این سلول‌ها با مهاجمان به بدن که به آن آنتی‌ژن می‌گویند می‌جنگند.
سلول‌های B آنتی‌بادی‌هایی را آزاد می‌کنند که مختص بیماری‌های بدن کودکان است.
سلول‌های T سلول‌های خارجی یا غیرطبیعی را از بین می‌برد.
مثال‌هایی از آنتی‌ژن‌هایی که سلول‌های B و T ممکن است با آن‌ها مقابله کنند عبارتند از:
باکتری‌ها
ویروس‌ها
سلول‌های سرطانی
انگل‌ها
اختلالات سیستم ایمنی باعث تحلیل قدرت بدن جهت مقابله با
این آنتی‌ژن‌ها می‌شود. اختلالات سیستم ایمنی به چهار گروه عمده تقسیم‌بندی می‌شوند.
اختلالات کمبود ایمنی (اولیه یا اکتسابی)
اختلالات خود ایمنی (در این حالت سیستم ایمنی بدن بافتهای خود را به عنوان عامل خارجی قلمداد کرده و به آن حمله می‌کند.)
اختلالات آلرژیک (در این حالت عکس‌العمل سیستم ایمنی بدن در مقابله با آنتی‌ژن‌ها بیشتر از حد لازم است.)
سرطان‌های سیستم ایمنی
دلایل
اشخاصی که در خانواده خود سابقه ابتلا به بیماری‌های سیستم ایمنی مادرزادی (اولیه) را دارند
بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به نوع مادرزادی اختلالات سیستم ایمنی هستند.
اشخاصی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می‌توانند به اختلالات سیستم ایمنی ثانویه مبتلا گردند.
به عنوان مثال اشخاصی که در معرض مایعات بدن آلوده به ویروس HIV (ایدز) قرار گرفته‌اند یا کسانی که طحالشان را
از بدن خارج کرده‌اند در معرض ابتلا به مشکلات سیستم ایمنی هستند.
در بعضی شرایط مانند سیروز کبدی، کم‌خونی سلول داسی شکل یا مشکلات طحال،
لازم است طحال از بدن بیمار خارج شود. پروتئین‌ها برای سیستم ایمنی بدن بسیار مهم و حیاتی هستند.
کمبود پروتئین در رژیم غذایی کودکان می‌تواند منجر به ضعیف شدن سیستم ایمنی آن‌ها گردد.
جالب است بدانید هنگامی‌که کودکان در خواب هستند بدن آن‌ها به تولید پروتئین اقدام می‌کند و
به مبارزه با امراض و عفونت‌ها کمک می‌کند.
سرطان‌ها و داروهای شیمیایی نیز می‌تواند باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن گردد.
علائم
هر اختلالی علائم خاص خود را دارد که می‌تواند مکرر و یا مزمن باشد. برخی از این علائم عبارتند از:
صورتی شدن چشم
سینوزیت
سرماخوردگی
اسهال کودکان
ذات‌الریه در کودکان
عفونت‌های مخمر
بیماری‌های ناشی از اختلال سیستم ایمنی بدن در کودکان
اختلال ایمنی مادرزادی
ضعف سیستم ایمنی می‌تواند بر روی لنفوسیت‌های B، لنفوسیت‌های T یا فاگوسیت‌ها تأثیر بگذارد.
مثال‌هایی از ضعف مادرزادی سیستم ایمنی که می‌تواند بر روی کودکان و نوجوانان اثر بگذارد عبارت است از:
کمبود lgA شایع‌ترین اختلال سیستم ایمنی بدن است. lgA یک ایمونوگلوبولین است که
اصولاً در بزاق دهان یا سایر مایعات بدن وجود دارد و به منزله محافظی در قسمت‌های ورودی بدن است.
کمبود lgA اختلالی است که طی آن بدن به میزان مناسب آنتی‌بادی lgA تولید نمی‌کند.
افرادی که به این بیماری مبتلا هستند بیشتر در معرض ابتلا به انواع آلرژی‌ها، سرماخوردگی و
سایر مشکلات تنفسی هستند اما غالباً این مشکلات خیلی جدی نمی‌شوند.
ضعف ایمنی مرکب شدید (SCID) نیز یک مشکل ایمنی جدی است که به دلیل کمبود لنفوسیت‌های B و T در بدن اتفاق می‌افتد.
در این عارضه تقریباً مبارزه با عفونت‌ها و امراض غیرممکن می‌شود.
سندروم دی جورج (دیسپلازی تمیسی) عارضه‌ای است که در آن کودک بدون غده تیموس متولد می‌شود.
این عارضه نمونه‌ای از بیماری لیمپوسیت T مادرزادی است. غده تیموس جایی است که لیمپوسیتهای نوع T به بلوغ می‌رسند.
در سندرم Chediak-Higashi و بیماری مزمن granulomatous نوتروفیل‌ها قادر به انجام وظایف خود به عنوان فاگوسیت‌ها نیستند.
اختلالات ضعف سیستم ایمنی اکتسابی
این نوع ضعف ایمنی معمولاً پس از یک بیماری به وجود می‌آید البته این بیماری می‌تواند نتیجه سوءتغذیه،
سوختگی و یا سایر مشکلات سلامتی نیز باشد. برخی از داروها نیز باعث ایجاد اختلال در
سیستم ایمنی فرد می‌شوند. ضعف ایمنی ثانویه یا اکتسابی شامل موارد زیر می‌گردد:
ایدز (ویروس ضعف ایمنی انسانی): ایدز نوعی بیماری است که باعث می‌شود سیستم ایمنی
بدن آرام‌آرام و به طور یکنواخت از بین برود. این بیماری توسط HIV که نوعی ویروس است
که باعث از بین رفتن برخی از لنفوسیت‌ها با نام سلول‌های کمک کننده T می‌شود به وجود می‌آید.
سیستم ایمنی بدون سلول‌های کمک کننده T، نمی‌تواند از بدن در مقابل ارگانیسم‌هایی که
باعث ایجاد عفونت و بیماری‌های خطرناک در بدن می‌شود محافظت کند.
این ویروس در نوزادان توسط مادر هنگامی‌که در درون رحم مادر هستند، در حین زایمان و یا در دوران شیردهی منتقل می‌شود.
گاهی ضعف سیستم ایمنی توسط داروها به وجود می‌آید: برخی داروها سیستم ایمنی بدن انسان را سرکوب می‌کنند.
یکی از نقایص شیمی‌درمانی که در درمان سرطان استفاده می‌شود این است که این داروها نه تنها به سلول‌های سرطانی حمله می‌کند
بلکه به سایر سلول‌های در حال رشد بدن و سلول‌های سالم مانند سلول‌هایی که در مغز استخوان هستند و
یا سایر قسمت‌های سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند.
علاوه بر بیماران سرطانی، افرادی که به بیماری‌های خود ایمنی مبتلا هستند یا کسانی که
پیوند عضو انجام داده‌اند نیز نیاز به داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی دارند.
این داروها قدرت سیستم ایمنی در مقابله با عفونت‌ها و بیماری‌ها را تضعیف کرده و می‌تواند باعث ایجاد اختلالات ضعف سیستم ایمنی ثانویه در فرد گردند.
