لوپوس چیست و چه علایمی دارد؟
بیماری لوپوس چیست؟
لوپوس یکی از انواع بیمارهای خود ایمنی است که در نتیجه حمله سیستم ایمنی بدن به بافت ها و اندام های خودی ایجاد می شود. التهاب ناشی از لوپوس میتواند بر بسیاری از سیستمهای مختلف بدن مانند مفاصل، پوست، کلیهها، سلولهای خونی، مغز، قلب و ریه تاثیر بگذارد.
علائم و نشانه های لوپوس چیست؟
علائم لوپوس بسته به قسمت هایی از بدن که تحت تأثیر قرار می گیرند متفاوت است.علائم می تواند در هر شخص نیز متفاوت باشد:
می توانند ناگهان از بین بروند
می توانند دائمی باشند
یا گهگاه شعله ور شوند
علائم در دو فرد مبتلا به لوپوس کاملا مشابه نیست. علائم و نشانهها ممکن است به طور ناگهانی یا به آرامی ظاهر شوند، خفیف یا شدید، موقت یا دائمی باشند. اکثر افراد مبتلا به لوپوس دارای بیماری خفیف هستند که به صورت دورههایی مشخص میشوند، علائم و نشانهها برای مدت زمان کوتاهی بدتر میشوند، و سپس در مدت زمانی به طور کامل بهبود مییابند یا حتی ناپدید میشوند. علائم و نشانههای لوپوس که فرد تجربه میکند به این که کدام سیستمهای بدن درگیر است، بستگی دارد.
شایع ترین علائم و نشانهها عبارتند از:
خستگی
تب
از دست دادن اشتها و کاهش وزن
درد، خشکی و تورم مفاصل و ماهیچهها
تورم در پاها یا اطراف چشمها
تورم غدد یا غدد لنفاوی
ضایعهی پروانهای شکل بر روی صورت در ناحیهی گونهها و پل بینی یا وجود ضایعات در سایر قسمتهای بدن
ضایعات پوستی که با قرار گرفتن در معرض آفتاب ظاهر و یا بدتر میشوند (حساسیت به نور)
انگشتان دست و پا که در هنگام سرد شدن و یا در دورههای استرس زا سفید یا آبی میشوند (پدیده رینود)
زخم دهان
تنگی نفس
درد قفسه سینه در اثر تنفس عمیق
خشکی چشمها
ریزش غیر معمول موها
سردرد، گیجی و از دست دادن حافظه
التهاب ناشی از لوپوس میتواند بر روی بسیاری از مناطق بدن تأثیر بگذارد، از جمله:
کلیه ها:
لوپوس میتواند باعث آسیب جدی به کلیهها شود و نارسایی کلیه یکی از علل اصلی مرگ در افراد مبتلا به لوپوس است.
مغز و سیستم عصبی مرکزی:
اگر لوپوس مغز را درگیر کند، ممکن است باعث سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، مشکلات بینایی و حتی سکتهی مغزی یا تشنج شود. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس دچار مشکلات حافظهای میشوند و ممکن است در بیان افکار خود با مشکل مواجه باشند.
خون و رگهای خونی:
لوپوس ممکن است منجر به مشکلات خونی، از جمله کم خونی و افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون شود، همچنین میتواند باعث التهاب عروق خونی (واسکولیت) شود.
ریه:
لوپوس باعث افزایش شانس التهاب حفره قفسه سینه (پلوری) میشود که منجر به تنفس دردناک میشود. خونریزی ریه و پنومونی نیز امکان پذیر است.
قلب:
لوپوس میتواند باعث التهاب عضلات قلب، شریانها یا غشای اطراف قلب (پریکاردیت) شود. شانس ابتلا به بیماریهای قلبی _عروقی و حملات قلبی نیز به شدت افزایش مییابد.
عفونت:
افراد مبتلا به لوپوس به عفونت آسیب پذیرتر هستند زیرا هم بیماری و هم درمان میتوانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند.
سرطان:
به نظر میرسد که لوپوس خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد؛ با این وجود خطر آن کم است.
مرگ بافت استخوانی (نکروز آواسکولار):
زمانی که خونرسانی به استخوان کاهش یابد، رخ میدهد و منجر به شکستگیهای کوچک استخوانی و در نهایت فروپاشی استخوان میشود.
عوارض بارداری:
احتمال سقط جنین در زنان مبتلا به لوپوس افزایش مییابد و همچنین خطر ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری (پره اکلامپسی) و زایمان زودرس را افزایش میدهد. برای کاهش خطر این عوارض،اغلب پزشکان توصیه میکنند که بارداری را تا زمانی که بیماری برای حداقل شش ماه تحت کنترل است، به تاخیر بیاندازند.
شعله ور شدن لوپوس
این وقتی ایجاد می شود که علائم لوپوس شما بدتر شود، باعث می شود احساس کنید بیمار شده اید. شعله ها می آیند و می روند. بعضی اوقات علائم هشدار دهنده قبل از شعله ور شدن اتفاق می افتد، در حالی که دفعات دیگر ممکن است بدون اخطار بروز کند.
چندین چیز مختلف وجود دارد که می تواند باعث شعله ور شدن شود.
برخی از آنها عبارتند از:
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش، مانند نور خورشید یا نور فلورسنت
استرس
استراحت کافی نداشتن
عفونت یا جراحت
انواع خاصی از داروها
قطع مصرف داروهای لوپوس تان
در حالی که درمان لوپوس می تواند به جلوگیری از بروز عوارض جانبی کمک کند، ممکن است در حالی که داروهای لوپوس مصرف می کنید یکبار شعله ور شدن را تجربه کنید. به عنوان مثال اگر ساعات طولانی کار کرده اید(بدون استراحت کافی) ممکن است علارغم مصرف دارو، دچار شعله ور شدن لوپوس شوید.
علائم شعله ور شدن لوپوس
برخی از علائم هشدار دهنده وجود دارد که می تواند به شما اطلاع دهد شعله ور شدن لوپوس در حال رخ دادن است. توانایی تشخیص این علائم می تواند به شما کمک کند سریعاً به دنبال درمان باشید که باعث می شود که شعله کمتر شود.
علائم هشدار دهنده شعله ور شدن لوپوس عبارتند از:
احساس خستگی بیش از حد طبیعی
راش
درد ، به خصوص درد قفسه سینه که ممکن است ناشی از پریکاردیت یا پلورزی باشد
تب
ناراحتی معده
احساس سرگیجه داشتن
سردرد شدید
راینودز (Raynaud’s)
تورم غدد لنفاوی
شعله های لوپوس می توانند از شدت خفیف تا جدی متغیر باشند. برخی ممکن است فقط باعث ایجاد بثورات یا درد مفاصل شوند، در حالی که شعله ور شدن جدی تر می تواند باعث آسیب به اندام های داخلی شما شود. به همین دلیل، همیشه مهم است که به دنبال مراقبت پزشکی باشید
علت ابتلا به لوپوس چیست؟
لوپوس زمانی که سیستم ایمنی بدن به بافتهای سالم بدن حمله میکند، اتفاق میافتد (بیماری خودایمنی). احتمال دارد که این بیماری نتیجهی ادغام زمینههای ژنتیکی و محیطی باشد، به این صورت که فرد مستعد به لوپوس از نظر ژنتیکی با قرار گرفتن در معرض یک عامل محیطی، علائم لوپوس را نشان میدهد، با این حال در اغلب موارد علت لوپوس ناشناخته است.
برخی از عوامل بالقوه عبارتند از:
نور خورشید:
قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است باعث ایجاد ضایعات پوستی این بیماری یا پاسخ بافتهای داخلی در افراد حساس شود.
عفونت ها:
ابتلا به عفونت میتواند موجب تظاهر و یا عود لوپوس شود.
سیگار کشیدن:
قرار گرفتن در معرض دود تنباکو میتواند یکی از علل افزایش بروز این بیماری در دهههای اخیر باشد.
داروها:
لوپوس میتواند توسط انواع خاصی از داروهای ضد فشار خون، ضد تشنج و آنتی بیوتیکها ایجاد شود. افراد مبتلا به لوپوس ناشی از دارو معمولا پس از قطع مصرف دارو بهبود مییابند و به ندرت ممکن است علائم پس از ترک دارو نیز ادامه یابد.
هورمون ها:
هورمونها مواد شیمیایی هستند که بدن تولید میکند. آنها کنترل و تنظیم فعالیت برخی سلولها یا اندامها را کنترل میکنند. فعالیت هورمونی میتواند عوامل خطری همچون جنسیت و سن را توجیه کند.
جنسیت:
لوپوس در زنان شایعتر است.
سن:
اگر چه ممکن است این بیماری در هر سنی رخ دهد، اما اغلب در بین ۱۵ تا ۴۵ سالگی تشخیص داده میشود.
نژاد:
لوپوس در نژادهای آفریقایی-آمریکایی، اسپانیایی و آسیایی-آمریکایی رایج است.
سابقهی خانوادگی:
احتمال بروز این بیماری در فردی که یکی از نزدیکان درجه اول یا دوم آن دچار آن است، بیشتر است. دانشمندان ژنهای خاصی را شناسایی کردهاند که ممکن است در ایجاد لوپوس نقش داشته باشند، اما شواهد کافی برای اثبات آن که باعث بیماری میشوند، وجود ندارد. در مطالعه بر روی دوقلوهای یکسان دریافتند که ممکن است یکی از آنها مبتلا به لوپوس شود در حالی که دیگری سالم است، با وجود اینکه هر دو در یک محیط بزرگ شوند و احتمال بروز بیماری در دیگری حدود ۲۵ درصد است.
این بیماری میتواند در افراد بدون سابقه خانوادگی بیماری نیز رخ دهد، اما ممکن است بیماریهای خودایمنی دیگری در خانواده وجود داشته باشد، از جمله تیروئیدیت (التهاب غدهی تیروئید)، آنمی همولیتیک و پورپورای ترومبوسیتوپنیک( نوعی پورپورای وابسته به کاهش تعداد پلاکت) هستند، از طرفی برخی معتقدند که تغییر در کروموزوم جنسی X باعث ایجاد لوپوس میشود.
آیا لوپوس قابل درمان است؟
در حال حاضر، هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد. با این حال، بسیاری از انواع مختلف درمان وجود دارد که میتواند به شما در مدیریت علائم کمک کند.
درست است که در حال حاضر درمانی برای این بیماری وجود ندارد. اما داروهایی برای کمک به مدیریت علائم لوپوس و پیشگیری از تشدید آن در دسترس هستند. ارائه دهنده خدمات درمانی شما هنگام توصیه درمان لوپوس، علائم لوپوس و شدت آن ها را در نظر میگیرد.
مهم است که به طور منظم پزشک خود را ملاقات کنید. این کار به آنها امکان میدهد وضعیت شما را بهتر کنترل کنند و مشخص کنند که آیا برنامه درمانی برای مدیریت علائم شما مناسب است یا خیر.
علاوه بر این، علائم این بیماری میتواند با گذشت زمان تغییر کند. به همین دلیل، ارائه دهنده خدمات درمانی ممکن است داروهای شما را تغییر داده یا دوز داروهای فعلی را تنظیم کند.
داروهای لوپوس
دارویی که به شما داده می شود بستگی به علائم و همچنین شدت آنها دارد. داروها می توانند به چندین روش به علائم لوپوس کمک کنند، از جمله:
سیستم ایمنی بدن شما را آرام می کند
میزان تورم یا التهاب را کاهش می دهد
کمک می کند تا از آسیب دیدن مفاصل یا اندام های داخلی جلوگیری شود.
برخی از نمونه های داروهای لوپوس عبارتند از :
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
اینها می تواند تورم و درد را کاهش دهند. مثلا شامل داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil ، Motrin) و ناپروکسن (Aleve) هستند.
داروهای ضد مالاریا: این داروها زمانی برای درمان بیماری های عفونی مالاریا استفاده می شدند. با توجه به ارگانیسم هایی که باعث ایجاد مقاومت مالاریا در برابر داروها می شوند، اکنون از داروهای جدیدتر برای درمان این بیماری استفاده می شود. داروهای ضد مالاریا می توانند علائم لوپوس مانند بثورات، درد مفاصل و خستگی را برطرف کنند. همچنین می توانند در جلوگیری از شعله ور شدن این بیماری کمک کنند. این داروها در دوران بارداری توصیه می شود تا عوارض مربوط به بارداری را کاهش دهند و خطر ابتلا به این بیماری را در مادر کمتر کنند.
کورتیکواستروئیدها: این داروها به آرامش سیستم ایمنی بدن شما کمک می کنند و می توانند درد و تورم را کاهش دهند. آنها به اشکال مختلفی از جمله تزریقی، کرمهای موضعی و قرص وجود دارند. نمونه ای از کورتیکواستروئید، پردنیزون است. کورتیکواستروئیدها می توانند عوارض جانبی مانند عفونت و پوکی استخوان ایجاد کنند. مهم است که دوز و مدت زمان مصرف را به حداقل برسانید.
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
این داروها برای سرکوب سیستم ایمنی بدن شما استفاده می شوند. از آنجا که آنها بسیار قوی هستند و می توانند دفاع بدن شما در برابر عفونت را کاهش دهند، معمولاً فقط در مواردی که لوپوس شدید باشد و یا بر بسیاری از اندام ها تأثیر بگذارد، از آنها استفاده می شود. آنها همچنین برای کاهش میزان و قرار گرفتن در معرض استروئیدها استفاده می شوند. به همین دلیل به آنها به عنوان “داروهای تقلیل دهنده استروئید” نیز گفته می شود. مثالها شامل متوترکسات (Trexall) ، مایکوفنولات موفتیل (CellCept) ، اسید مایکوفنولیک (Myfortic) و آزاتیوپرین (Imuran) هستند.
بیولوژیک: داروهایی هستند که منشأ بیولوژیکی دارند.بلی موماب (Benlysta) یک بیولوژیک است که برای درمان لوپوس استفاده می شود. این یک آنتی بادی است که می تواند پروتئین را در بدن شما مسدود کند که برای پاسخ ایمنی مهم است.
این مهم است که کنترل کنید داروها بر علائم شما چگونه اثر می کند؟ اگر داروی شما عوارض جانبی دارد یا دیگر برای درمان علائم شما اثر نمی کند، به پزشک ارائه دهنده خدمات درمانی خود اطلاع دهید.
تاریخ به روزرسانی :۱۷ آبان ۱۴۰۰
منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴
۵.منبع شماره ۵