هپاتیت C یا بیماری پنهان
هپاتیت C یا بیماری پنهان
از بیماری پنهان چه می دانید ؟ هپاتیت C. ویروسی است که کبد را تحت تاثیر قرار میدهد و میتواند به شکل گیری سرطان کبد، سیروز، نارسایی کبد یا حتی مرگ منجر شود. حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به هپاتیت C. در ابتدا هیچ نشانهای ندارند و این خود یک بیماری پنهان است .
وقتی بیمار میشوید از این مساله آگاه هستید، این گونه نیست؟ شاید پرسش مسخرهای به نظر برسد، اما فهرست بلند بالایی از بیماریهای جدی وجود دارند که میتوانند برای سالها در بدن شما به صورت کاملا پنهان باقی بمانند، پیش از آن که متوجه آنها شوید.گاهی اوقات ممکن است زمانی متوجه ابتلا به یک بیماری شوید که دیگر خیلی دیر شده و امیدی به درمان موثر باقی نمانده است. در بسیاری از موارد انجام آزمایش و غربالگری تنها راه برای آگاهی از این است که آیا مشکلی وجود دارد یا خیر.هرچه پزشک زودتر مشکل را تشخیص دهد، روند درمان زودتر آغاز میشود و از شانس بیشتری برای کند کردن پیشرفت بیماری یا درمان آن برخوردار هستید. در ادامه با برخی از بیماریها که بدون نشانهای مشخص در بدن گسترش مییابند بیشتر آشنا میشویم.
اشکال بیماری هپاتیت C :
آلودگی با هپاتیت C خود را با اشکال بالینی مختلف نشان می دهد : هپاتیت C حاد که پس از آلودگی با ویروس ، از زمان بیماری تا بهبودی کمتر از ۶ ماه طول می کشد و در این مدت آسیب وارده به کبد، کاملا برطرف و ویروس از خون پاک می شود و هپاتیت C مزمن که التهاب و آسیب وارده به کبد ۶ ماه یا بیشتر طول می کشد و نیاز به درمان دارد.
علائم بیماری هپاتیت C:
هپاتیت C ، در اغلب موارد هیچ علامتی ندارد و می تواند مثل یک سرماخوردگی ساده و معمولی بروز کند. برخی بیماران علائم عمومی عفونت ویروسی مانند خستگی، دلدرد، درد عضلانی، تهوع، بیاشتهایی را نشان میدهند. در موارد پیشرفته، علائم نارسایی کبد، شامل تورم شکم و اندامها، یرقان و … است. بیماران همچنین ممکن است خارش داشته باشند. منگی و خوابآلودگی، هم در مراحل بسیار پیشرفته بیماری دیده میشود و با پیشرفت سیروز، در مواردی ، فرد با خطر کما نیز مواجه میشود.
علائم هپاتیت c در زنان :
افراد مبتلا به بیماری هپاتیت سی به ندرت زمانی که بیماری پیشرفت کند، علائم را نشان می دهد و غالباً تا زمانی که فرد برای بررسی بیماری های دیگر آزمایش خون انجام ندهد متوجه نمی شود که به هپاتیت سی مبتلا است و هنگامی متوجه می شود که آنزیم های کبدی بالا تر از حد طبیعی می باشند . با این حال برخی از علائم هپاتیت سی در زنان شامل موارد زیر است :
– خستگی
– خارش
– ضعف عضلانی
– حالت تهوع
– دل درد
– زرد شدن رنگ پوست یا چشم ها
این علائم غیر اختصاصی هستند ، به این معنی که بسیاری از دلایل مختلف زمینه ای ممکن است منجر به ایجاد این علائم شوند که این امر تشخیص هپاتیت سی را دشوار تر می سازد .
عوامل خطر
تماس با خون آلوده به دلیل اقتضای شغلی مانند وارد شدن یک سوزن آلوده به پوست
تزریق مواد مخدر
ابتلاء به بیماری ایدز
خال کوبی یا پیرسینگ در یک مکان غیربهداشتی و با استفاده از وسایل غیراستریل
گرفتن خون آلوده یا یک عضو آلوده
دریافت فاکتورهای انعقادی آلوده
تحت درمان دیالیز بودن به مدت طولانی
متولد شدن از مادر مبتلا به هپاتیت C
راه انتقال:
انتقال از طریق سرنگ مشترک در معتادان تزریقی
تزریقات غیر ایمن
مراقبتهای بهداشتی بدون ایمنی
انتقال خون و محصولات خونی
مقاربت جنسی
مادر به جنین
مسواک، ریش تراش و ناخن گیر
این ویروس از راههای زیر منتقل نمیشود:
پیشگیری از بیماری:
عدم استفاده از وسایل شخصی مشترک
اجتناب از تماس با خون و سایر فرآورده های خونی بیمار
عدم استفاده از سرنگ و نیدل مشترک
استفاده از وسایل محافظتی در رابطه جنسی
انجام مراحل زیبایی مثل تتو و غیره با رعایت نکات ایمنی
ایمنی زایی
آزمایش های تشخیصی غربالگری برای هپاتیت C
آزمایش هپاتیت C در کسانی که در تماس با ویروس هپاتیت C هستند می تواند در شروع درمان ها یا به کارگیری توصیه های تغییر سبک زندگی به پزشکان کمک کند. این اقدام می تواند در کاهش آسیب کبدی در بیماران مؤثر باشد. این غربالگری به این دلیل توصیه می شود که عفونت هپاتیت C اغلب پیش از بروز علایم و نشانه ها در فرد می تواند منجر به آسیب کبدی گردد.
افرادی که در مورد غربالگری برای هپاتیت C باید با پزشک خود مشورت کنند عبارتند از:
فردی که تزریق مواد مخدر انجام می دهد.
آنزیم های کبدی غیرطبیعی و بدون علت مشخص دارد.
کودک متولد شده از مادر مبتلا به هپاتیت C.
پزشکان، پرستاران، کادر درمان و سایر افرادی که به خاطر شغل خود با خون انسان یا سوزن های آلوده در تماس هستند.
شخص مبتلا به هموفیلی که فاکتورهای انعقاد خون دریافت می کند.
افراد تحت درمان دیالیز به مدت طولانی.
اشخاصی که خون یا عضوی را از دیگران دریافت می کنند.
وقتی که با بیمار مبتلا به هپاتیت C رابطه جنسی داشته اند.
فرد مبتلا به بیماری ایدز
آزمایشات خونی برای تشخیص هپاتیت C
آزمایشات خونی می توانند در موارد زیر مفید باشند:
• ابتلای فرد به هپاتیت C
•مقدار ویروس هپاتیت C در خون بیمار (تعیین بار ویروس در بدن)
• تشخیص ساختار ژنتیکی ویروس (ژنوتیپ) که به انتخاب روش های درمانی کمک می کند.
درمان بیماری:
تاکنون هیچ واکسنی برای ویروس هپاتیت C، تولید نشد. در حالیکه تا همین چند سال پیش، بیماری هپاتیت C، با داروی تزریقی اینترفرون و داروی خوراکی ریباویرین با عوارض زیاد و در فرایند طولانی ۲۴ تا ۴۸ هفتهای، مسیر درمان را طی میکرد و شانس موفقیت مبتلایان در درمان کامل، فقط ۵۰ تا ۶۰ درصد (بسته به نوع ژنوتیپ) بود، دارویی به نام «هاروونی» توسط دانشمندان در آمریکا کشف و معرفی شد که قادر بود هپاتیت C را طی ۸۴ روز درمان کند.
اما از آن جا که ۹۰ درصد بیماران مبتلا به هپاتیت C در آمریکا از نوع ژنوتیب یک هستند، شانس موفقیت درمان بیماران ایرانی با داروی «هاروونی» فقط ۵۰ تا ۶۰ درصد بود. تحقیقات انجام شده بر روی جمعیت ایرانی نشان داد که فراوانی ژنوتایپ ویروس هپاتیت C در بیماران ایرانی بیشتر ، ترکیبی از ژنوتایپ ۱ (۵۰ درصد) و ژنوتایپ ۳ (۴۶ درصد) است که با مصرف داروی هاروونی آمریکایی و یا مشابه آن ، شانس درمان ۵۰ درصد از بیماران وجود داشت.
درمان با داروی ایرانی
سرانجام با تولید «سووداک» محصول دارویی ایرانی حاصل از تحقیقات محققان پژوهشکده گوارش و کبد که ترکیبی از «سوفوسبوویر» و «داکلاتاسویر» است، بیماران هپاتیت C تمام انوع ژنوتیب ها، تحت درمان این دارو قرار گرفته و با شانس موفقیت ۹۸ درصدی ، به بهبودی کامل می رسند.
بیماران مبتلا به هپاتیت c تحت درمان، داروی خوراکی سووداک را بسته به این که مبتلا به سیروز کبد هستند یا نه ، بین سه تا ۶ ماه مصرف می کنند. سه ماه برای بیماران مبتلا به هپاتیت c غیر سیروز کبدی و ۶ ماه برای بیماران مبتلا به سیرز کبدی.
مصرفکنندگان «سووداک» همانند مصرفکنندگان داروهای قبلی این بیماری ، باید از بارداری پیشگیری کنند. با این وجود، به دلیل کاهش طول درمان بیماری به ۸۴ روز، زنانی که قصد بارداری دارند و داروی «سووداک» مصرف میکنند، میتوانند با خیال آسودهتری، بارداری را به بعد دوره درمان کوتاه مدت خود، موکول کنند و اگر بارداری ناخواسته رخ داد مصرف دارو را پس از دوره زایمان آغاز کنند.
مزایای استفاده از داروی سووداک:
عدم استفاده همزمان از داروی تزریقی اینترفرون
موثر بودن روی تمام ژنوتیپ های ویروس هپاتیت C
موثر بودن روی موارد پیشرفته (سیروز) یا بیمارانی که به داروهای دیگر پاسخ نداده اند
عدم عوارض دارویی قابل توجه
در حال حاضر ، داروی Sovodak وارد فارماکوپه دارویی ایران شد و پروانه تولید این دارو توسط شرکت دانش بنیان « فن آوران روژان محقق دارو» اخذ شد.این دارو تا کنون هزاران بیمار مبتلا به هپاتیت C را با هزینه ۲ میلیون تومان برای دوره کامل بهبودی طی سه ماه ، درمان سریع و قطعی کرده است.
به روز رسانی : ۲۷ آبان ۱۴۰۰
منابع :
۱.منبع شماره ۱