• کرونا, وبلاگ ها
• ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱

امیکرون چیست؟

امیکرون (Omicron)، نوع جدیدی از ویروس کرونا در آفریقای جنوبی شناسایی شد و باعث نگرانی بسیاری از کشورها شد.سویه جدید که ابتدا B,۱.۱.۵۲۹ نام گرفت، توسط سازمان جهانی بهداشت، نوع Omicron نام گرفت.

همچون قبل و مانند واریانت‌های قبلی، این نگرانی وجود دارد که این نوع کرونا می‌تواند به شیوع بیماری در بسیاری از کشورها دامن بزند و سیستم‌های بهداشتی را تحت فشار قرار دهد و احتمالاً ایمنی واکسن را دور بزند.
​

این نگرانی وجود دارد که این نوع کرونا می‌تواند به شیوع بیماری در بسیاری از کشورها دامن بزند.

​ این جهش ویروس چه تفاوتی دارد؟​

ویروس کرونا به کمک پروتئینی به نام اسپایک، وارد سلول‌های بدن میشود و باعث بیماری کووید-۱۹ می‌شود. حدود ۳۰ تغییر یا بیشتر در پروتئین اسپایک در نوع اومیکرون مشخص شد که دو برابر جهش‌های نوع دلتا است. نیمی از این جهش‌ها در ناحیه ای است که ویروس کرونا به کمک آن به سلول بدن انسان متصل میشود، وارد آن می‌شود و باعث عفونت می‌شود.

جهش‌ها در این ناحیه ویروس می‌تواند باعث شود تا دستگاه ایمنی (یعنی آنتی‌بادی‌های ساخته شده بعد از واکسیناسیون یا عفونت قبلی) ویروس را کمتر از قبل تشخیص دهد و خطر عفونت با اومیکرون افزایش یابد.

حداقل سه جهش در نوع اومیکرون، به ویروس برای فرار از شناسایی شدن توسط آنتی‌بادی‌ دستگاه ایمنی کمک می‌کند. ظاهراً جهش دیگری هم توانایی آن را برای ورود به سلول‌های انسان افزایش می‌دهد و باعث انتقال بیشتر آن می‌شود.
​

منشاء این نوع ویروس از کجاست؟​

تاکنون فقط حدس و گمان‌هایی درباره منشاء اومیکرون مطرح است. به باور یکی از دانشمندان مؤسسه ژنتیک UCL لندن، احتمالاً نوع اومیکرون در طول عفونت مزمن در فردی با نقص سیستم ایمنی (احتمالا مبتلای به HIV/AIDS درمان نشده) تکامل یافته است.

آفریقای جنوبی دارای ۸,۲ میلیون نفر مبتلا به HIV است که بیشترین میزان در جهان است. نوع بتا هم که سال گذشته در آفریقای جنوبی شناسایی شد، ممکن است از یک فرد آلوده به HIV منشاء گرفته باشد.

​

احتمالاً نوع امیکرون در طول عفونت مزمن در فردی با نقص سیستم ایمنی (احتمالا مبتلای به HIV/AIDS درمان نشده) تکامل یافته است.

​
واریانت امیکرون چقدر گسترده شده است؟​

موارد ابتلا به امیکرون در کشورهای بسیاری از جمله آفریقای جنوبی، بوتسوانا، هلند، پرتغال، بریتانیا (انگلستان و اسکاتلند)، استرالیا، هنگ کنگ، کانادا، دانمارک، اتریش، ایتالیا، بلژیک، جمهوری چک، فرانسه، سوئد، اسپانیا، آمریکا و آلمان تایید شد.

شواهد فعلی در مورد میزان انتقال، شدت و توانایی فرار از ایمنی برای اومیکرون بسیار غیرقطعی است. با این حال، اطلاعات اولیه از آفریقای جنوبی نشان می دهد که ممکن است کرونای اومیکرون نسبت به نوع دلتا توانایی رشد قابل‌توجهی داشته باشد. با توجه به مدل‌های ریاضی، انتظار می‌رود اومیکرون در چند ماه آینده باعث بیش از نصف کل عفونت‌های کرونا در اتحادیه اروپا شود.

امیکرون چقدر نگران‌کننده است؟

هنوز برای پاسخ گفتن به این پرسش، زود است. ویروس‌ها همیشه جهش می‌یابند، با تغییراتی که گاهی ویروس را ضعیف‌تر می‌کند یا گاهی آن را در فرار از آنتی‌بادی‌ها و بیماری‌زایی ماهرتر می‌کند. واکسن‌های کرونا نشان داده‌اند که در برابر انواع قبلی مؤثر هستند.

اولین گزارش‌ها از کرونای امیکرون از افراد جوان بوده که به دلیل سن پایین‌تر معمولاً علائم خفیف با کرونا نشان می‌دهند. با این حال، امکان بیماری شدید با همه انواع قبلی ویروس مانند نوع دلتا وجود داشته است. موارد شدیدتر بیماری کرونا و میزان بستری‌ها با تاخیر چند هفته ای مشخص خواهد شد.

طبق گزارش‌ها از Gauteng آفریقای جنوبی، تعداد پذیرش در بیمارستان به خاطر کووید-۱۹ از میانگین ۱۸ مورد در روز در اوایل نوامبر به ۶۱ نفر در روز در اواخر ماه افزایش یافت.
​

اولین گزارش‌ها از کرونای امیکرون از افراد جوان بوده که به دلیل سن پایین‌تر معمولاً علائم خفیف با کرونا نشان می‌دهند.

​
امیکرون و تزریق دوز سوم واکسن کرونا​

به گفته کارشناسان، هنوز مهم‌ترین و بهترین راه‌حل، افزایش واکسیناسیون و تزریق دوز تقویتی است. تحقیقات نشان میدهد که میزان بالای آنتی بادی‌های خنثی کننده ویروس اصلی کرونا با محافظت در برابر کرونای ناشی از انواع (واریانت‌های) جدیدتر ارتباط دارد. این احتمال وجود دارد که تزریق دوز تقویتی از واکسن‌های موجود و افزایش سطح آنتی‌بادی بعد از آن، محافظت کافی و سد مناسبی در برابر اومیکرون ایجاد کند.

​
فواید تزریق دوز سوم واکسن کرونا را بشناسید!​

با گذشت چندین ماه از تزریق واکسن کرونا در اولین گروه‌ از افراد در بسیاری از کشورهای جهان، پرسش‌ها درباره نیاز به تزریق دوز سوم یا دوز تقویتی واکسن کرونا در کشورهای مختلف همواره رو به افزایش بوده است.

تحقیقات در بعضی کشورها درباره اثربخشی واکسن‌ها و میزان ایمنی در بدن دریافت‌کنندگان واکسن بعد از گذشت چند ماه از واکسیناسیون قبلی نشان می‌دهد که تزریق دوز سوم واکسن کرونا به خصوص در جمعیت‌های خاص مانند سالمندان و افراد با ضعف و سرکوب سیستم ایمنی برای حفظ ایمنی جامعه موردنیاز است.

دلایل مختلفی برای تزریق دوز تقویتی واکسن کرونا مطرح شد که نتیجه بررسی‌ها و تحقیقات است و مورد توجه نهادهای بهداشت و سلامت کشورها قرار گرفت.

این بیماری همه گیر اصطلاحات و ایده های پیچیده بسیاری را از اپیدمیولوژی وارد زندگی همه کرده است. دو مفهوم بسیار پیچیده، اثربخشی و اثربخشی واکسن است. اینها یکی نیستند. و با گذشت زمان و ظهور انواع جدیدی مانند omicron، آنها نیز در حال تغییر هستند. ملیسا هاوکینز اپیدمیولوژیست و محقق بهداشت عمومی در دانشگاه آمریکایی است. او روشی را که محققان محاسبه می‌کنند توضیح می‌دهد که یک واکسن چقدر از بیماری جلوگیری می‌کند، چه چیزی بر این اعداد تأثیر می‌گذارد و چگونه omicron شرایط را تغییر می‌دهد.

​

مهم‌ترین و بهترین راه‌حل، افزایش واکسیناسیون و تزریق دوز تقویتی است.

۱ – واکسن ها چه کار می کنند؟​

یک واکسن سیستم ایمنی را فعال می‌کند تا آنتی‌بادی‌هایی تولید کند که در بدن شما باقی می‌مانند تا در آینده با قرار گرفتن در معرض ویروس مبارزه کنند. هر ۳ واکسن که در حال حاضر برای استفاده در ایالات متحده تایید شدند. واکسن های Pfizer-BioNTech، Moderna و Johnson & Johnson – موفقیت چشمگیری در آزمایشات بالینی نشان دادند.
​

۲ – تفاوت بین کارایی و اثربخشی واکسن چیست؟​

همه واکسن‌های جدید باید تحت آزمایش‌های بالینی قرار گیرند که در آن محققان واکسن‌ها را روی هزاران نفر آزمایش می‌کنند تا بررسی کنند که چقدر خوب کار می‌کنند و آیا ایمن هستند یا خیر.

اثربخشی معیاری است که نشان می دهد واکسن در آزمایشات بالینی چقدر خوب عمل می کند. محققان این کارآزمایی ها را به گونه ای طراحی می کنند که شامل دو گروه از افراد باشد: کسانی که واکسن دریافت می کنند و کسانی که دارونما دریافت می کنند. آنها کارایی واکسن را با مقایسه تعداد موارد بیماری در هر گروه، واکسینه شده در مقابل دارونما، حساب می کنند.

از سوی دیگر، اثربخشی، چگونگی عملکرد یک واکسن در دنیای واقعی را توصیف می کند. با مقایسه بیماری در بین افراد واکسینه شده و واکسینه نشده محاسبه می شود. هنگامی که میلیون ها نفر واکسینه می شوند، نحوه عملکرد واکسن ها کمی با نتایج آزمایش متفاوت است.

عوامل زیادی بر عملکرد یک واکسن در دنیای واقعی تأثیر می‌گذارند. انواع جدیدی مانند دلتا و omicron ممکن است شرایط را تغییر دهند. تعداد و سن افراد ثبت شده در آزمایشات مهم است. و سلامت افرادی که واکسن را دریافت می کنند نیز مهم است.

جذب واکسن :

نسبت جمعیتی که واکسینه می شوند – نیز می تواند بر اثربخشی واکسن تأثیر بگذارد. هنگامی که بخش بزرگی از جمعیت واکسینه می شوند، ایمنی گله شروع به کار می کند. واکسن هایی با کارایی متوسط یا حتی کم می توانند در سطح جمعیت بسیار خوب عمل کنند. به همین ترتیب، واکسن‌هایی با کارایی بالا در آزمایش‌های بالینی، مانند واکسن‌های کرونا، ممکن است اثربخشی کمتری داشته باشند و اگر جذب واکسن بالا در جمعیت وجود نداشته باشد، تأثیر کمی دارند.

تمایز بین اثربخشی و اثربخشی مهم است، زیرا یکی کاهش خطر حاصل از واکسن‌ها را در شرایط آزمایشی توصیف می‌کند و دیگری توضیح می‌دهد که چگونه این ممکن است در جمعیت‌هایی با سطوح مختلف مواجهه و انتقال متفاوت باشد. محققان می توانند هر دو را محاسبه کنند، اما نمی توانند مطالعه ای طراحی کنند که هر دو را به طور همزمان اندازه گیری کند.

​

با گذشت چندین ماه از تزریق واکسن کرونا در اولین گروه‌ از افراد در بسیاری از کشورهای جهان، پرسش‌ها درباره نیاز به تزریق دوز سوم یا دوز تقویتی واکسن کرونا در کشورهای مختلف همواره رو به افزایش بوده است.

۳ – چگونه کارایی و اثربخشی را محاسبه می کنید؟​

هر دو فایزر و مدرنا گزارش دادند که واکسن‌های آن‌ها بیش از ۹۰ درصد در پیشگیری از عفونت علامت‌دار کووید-۱۹ کارایی نشان داده‌اند. به روشی دیگر، در میان افرادی که واکسن را در آزمایش‌های بالینی دریافت کردند، خطر ابتلا به کووید-۱۹ در قیاس با افرادی که واکسن دریافت نکردند ۹۰ درصد کاهش یافته است.

تصور کنید که یک آزمایش واکسن انجام می دهید. شما ۱۰۰۰ نفر را برای دریافت واکسن در یک گروه تصادفی می کنید. شما ۱۰۰۰ نفر دیگر را تصادفی می کنید تا در گروه دیگر دارونما به آنها دهند. می گویند ۲.۵٪ از افراد در گروه واکسینه شده به COVID-19 مبتلا می شوند در حالی که ۵۰٪ در گروه واکسینه نشده مبتلا می شوند. یعنی این واکسن ۹۵ درصد کارایی دارد. ما تعیین می کنیم که به دلیل (۵۰% – ۲.۵%)/۵۰% = ۰.۹۵. بنابراین ۹۵ درصد نشان دهنده کاهش نسبت بیماری در بین گروه واکسینه شده است. با این حال، واکسنی با کارایی ۹۵ درصد به این معنا نیست که ۵ درصد از افراد واکسینه شده به کووید-۱۹ مبتلا می شوند. این خبر حتی بهتر است: خطر ابتلا به بیماری شما تا ۹۵٪ کاهش می یابد.

اثربخشی واکسن دقیقاً به همین روش محاسبه می شود اما از طریق مطالعات مشاهده ای تعیین می شود. در اوایل، واکسن‌ها بیش از ۹۰ درصد در پیشگیری از بیماری‌های شدید در دنیای واقعی مؤثر بودند. اما، به دلیل ماهیت خود، ویروس ها تغییر می کنند، و این می تواند اثربخشی را تغییر دهد.مثلا، مطالعات نشان داد که تا آگوست ۲۰۲۱، زمانی که دلتا در حال افزایش بود، واکسن فایزر در پیشگیری از بیماری شدید ساکنان خانه سالمندان که در اوایل سال ۲۰۲۱ واکسینه شده بودند، ۵۳ درصد موثر بود. سن، مشکلات سلامت، کاهش ایمنی و سویه جدید همه اثربخشی در این مورد کاهش یافته است.
​

۴ – در مورد نوع امیکرون چطور؟​

اطلاعات اولیه در مورد omicron و واکسن ها به سرعت در حال دریافت هستند و اثربخشی کمتر واکسن را نشان می دهند. بهترین تخمین ها نشان می دهد که واکسن ها حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد در پیشگیری از عفونت ها و ۷۰ درصد در پیشگیری از بیماری های شدید مؤثر هستند.

یک مطالعه پیش از چاپ که هنوز به طور رسمی توسط دانشمندان دیگر بررسی نشده است که در آلمان انجام شد نشان داد که آنتی‌بادی‌های موجود در خون جمع‌آوری‌شده از افرادی که کاملاً با Moderna و Pfizer واکسینه شده‌اند، کارایی کمتری در خنثی‌سازی واریانت omicron نشان می‌دهند. سایر مطالعات پیش چاپ کوچک در آفریقای جنوبی و انگلستان کاهش قابل توجهی را در میزان هدف گیری آنتی بادی ها بر نوع omicron نشان داد. انتظار می‌رود عفونت‌های پیش‌رونده بیشتری همراه با کاهش توانایی سیستم ایمنی در تشخیص اومیکرون در مقایسه با سایر انواع آن وجود داشته باشد.
​

۵ – آیا تقویت کننده ها ایمنی را در برابر امیکرون تقویت می کنند؟​

داده‌های اولیه نشان می‌دهد که دوز سوم به تقویت پاسخ ایمنی و محافظت در برابر omicron کمک می‌کند، با برآورد اثربخشی ۷۰ تا ۷۵ درصد.

فایزر گزارش کرد که افرادی که دو دوز از واکسن آن را دریافت کردند، مستعد ابتلا به عفونت از Omicron هستند، اما تزریق سوم فعالیت آنتی بادی علیه ویروس را بهبود می بخشد. این بر اساس آزمایشات آزمایشگاهی با استفاده از خون افرادی بود که واکسن را دریافت کرده بودند. دوزهای تقویت کننده می توانند مقدار آنتی بادی ها و توانایی سیستم ایمنی فرد را برای محافظت در برابر omicron افزایش دهند. با این حال، برخلاف ایالات متحده، بسیاری از کشورهای جهان به دوزهای تقویت کننده دسترسی ندارند.

علی‌رغم کاهش اثربخشی واکسن‌ها علیه omicron، واضح است که واکسن‌ها کار می‌کنند و یکی از بزرگترین دستاوردهای بهداشت عمومی هستند. واکسن ها سطوح مختلف اثربخشی دارند و هنوز مفید هستند. واکسن آنفولانزا معمولاً ۴۰ تا ۶۰ درصد مؤثر است و سالانه از بیماری در میلیون‌ها نفر و بستری شدن بیش از ۱۰۰۰۰۰ نفر در ایالات متحده در بیمارستان جلوگیری می‌کند.

در نهایت، واکسن ها نه تنها از کسانی که واکسینه شدند، بلکه از کسانی که نمی توانند واکسینه شوند نیز محافظت می کند. احتمال شیوع COVID-19 در افراد واکسینه شده کمتر است، که عفونت های جدید را کاهش می دهد و به طور کلی از جامعه محافظت می کند.

به روز رسانی :۵ دی ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳