به روزرسانی شده

۱۴۰۳-۰۲-۰۷ ۰:۵۴ قبل از ظهر

saba-logo-lab.png

این محتوا در دسته بندی / قرار گرفته است.

آزمایش دی دایمر/D-Dimer

آزمایش دی دایمر/D-dimer چیست؟

آزمایش دی دایمر/ D-dimer میزان پروتئینی به نام «فیبرین D-dimer» را در خون اندازه می‌گیرد. فیبرین D-dimer زمانی تولید می‌شود که فیبرین (پروتئینی که اصلی‌ترین بخش لخته خون است)، به طور فعال در قسمت‌هایی از سیستم عروقی تخریب شود.
لخته شدن خون روند بسیار پیچیده‌ای است. این روند شامل فعال شدن مجموعه‌ای از پروتئین‌های موجود در گردش خون است -که به آنها فاکتور‌های انعقادی و یا فاکتور‌های لخته کننده می‌گویند- و در نهایت تولید رشته‌های بلند فیبرین است. لخته خون عمدتاً از رشته‌های فیبرین در هم پیچیده و پلاکت‌های خونی به‌دام‌افتاده در بین رشته‌های فیبرین تشکیل شده است.

به طور معمول لخته خون به منظور جلوگیری از نشت خون در رگ آسیب دیده ایجاد می‌شود. لخته، مانع از ایجاد نشتی می‌شود.
با این حال، وقتی لخته خون ایجاد می‌شود مهم است که اندازه لخته محدود شود تا از انسداد کامل رگی که در حال ترمیم است جلوگیری شود. بنابراین، قسمت اصلی از تشکیل لخته، مربوط به بخش دوم یعنی محدود کردن اندازه لخته است.

 

این فرآیند دوم که مربوط به محدود کردن اندازه لخته است توسط پروتئینی به نام پلاسمین انجام می‌گیرد. پلاسمین لبه‌های لخته خون در حال رشد را تخریب می‌کند تا لخته از اندازه مناسب فراتر نرود.
بنابراین، در شرایط طبیعی، یک لخته خون «سالم»، تعادل بین این دو روند مخالف و همزمان را نشان می‌دهد: روند تشکیل فیرین و روند تخریب فیبرین به وسطه پلاسمین.

فیبرین D-dimer یک محصول تجزیه‌کننده فیبرین است. هر زمان که رشته‌های فیبرین از بین می‌روند در خون معلوم می‌شوند. از آنجا که تشکیل و تخریب فیبرین هر دو همزمان با هر لخته خون فعال رخ می‌دهد، مقدار D-dimer موجود در خون نشان‌دهنده میزان تشکیل لخته خون فعال در بدن است. به عبارت دیگر، افزایش سطح D-dimer خون نشان‌دهنده فعال شدن لخته خون است.

صفحه ی اینستاگرام ما را دنبال کنید.

نام آزمایش

آزمایش دی دایمر

اسامی مترادف

Fragment D-dimer ، Fibrin Degradation Fragment

آزمایش D-dimer جهت تشخیص آمبولی ریه,ترومبوز (لخته) سیاهرگ و درجات غیر معمول لخته شدن خون در بدن انجام می شود.

آزمایش D-dimer جهت کمک به جلوگیری از ترومبوز انجام میشود.

آزمایش D-dimer مانند یک آزمایش خون با نمونه گیری از خون انجام می شود. احتمال بالا رفتن سطح دی دایمر در افراد مسن وجود دارد و ممکن است نتیجه آزمایش مثبت اما کاذب باشد.

منفی بودن نتیجه آزمایش D-dimer به معنی نرمال بودن سطح دی دایمر است و به این معنی است که شخص مورد آزمایش در وضعیت ممطلوبی قرار دارد و بیماری حادی ندارد که منجر به ایجاد لخته خون شود.

1 – آیا آزمایش D-dimer در تشخیص ترومبوز قابل اطمینان است؟
خیر, نتیجه آزمایش D-dimer در تشخیص ترمبوز قطعی محسوب نمی شود زیرا بسیاری از بیماریهای دیگر وجود دارند که میتواند سطح دی دایمر را افزایش دهد.

2- نتیجه این تست چه چیزی را نشان می‌دهد؟

یک نتیجه دی دایمر نرمال یا “منفی” (سطح دی دایمر زیر یک آستانه مرزی) به این معنی است که به احتمال زیاد فرد مورد آزمایش شرایط حاد یا بیماری ندارد که باعث تشکیل و تجزیه لخته آبنرمال شود. اکثر پزشکان توافق دارند که یک تست دی دایمر منفی هنگامی که برای افرادی که در معرض خطر کم تا متوسط ترومبوز قرار دارند، انجام شود بسیار معتبر است. این آزمایش برای کمک به رد کردن لخته به عنوان علت علائم استفاده می‌شود.
یک نتیجه دی دایمر مثبت ممکن است وجود سطح بالای غیرطبیعی محصولات تخریبی فیبرین را نشان دهد. این نشان می‌دهد که ممکن است تشکیل و تجزیه لخته خون (ترومبوز) قابل توجهی در بدن وجود داشته باشد، اما محل و علت آن را بیان نمی‌کند. به عنوان مثال، ممکن است به دلیل ترومبو آمبولی وریدی (VTE) یا انعقاد داخل عروقی منتشر شده (DIC) باشد. به طور معمول، سطح دی دایمر در DIC بسیار بالا است.
با این حال، یک دی دایمر بالا همیشه نشان‌دهنده وجود لخته نیست زیرا تعدادی از عوامل دیگر می‌توانند باعث افزایش سطح دی دایمر شوند. افزایش سطح ممکن است در شرایطی که فیبرین تشکیل شده و سپس تجزیه می‌شود، مانند جراحی اخیر، ضربه، عفونت، حمله قلبی و برخی سرطان‌ها یا شرایطی که فیبرین به طور نرمال پاک نمی‌شود، مانند بیماری کبد مشاهده شود. بنابراین، از آزمایش دی دایمر معمولاً برای رد کردن VTE در بیماران بستری در بیمارستان استفاده نمی شود.
فیبرین نیز در دوران بارداری تشکیل و تجزیه می شود، بنابراین ممکن است منجر به افزایش سطح دی دایمر شود. با این حال، اگر زنی باردار یا بلافاصله پس از زایمان مشکوک به DIC باشند، ممکن است از آزمایش دی دایمر همراه با PT ،PTT، فیبرینوژن و شمارش پلاکت‌ها برای تشخیص وضعیت وی استفاده شود. اگر زن دارای DIC باشد، سطح دی دایمر وی بسیار بالا می‌رود.
دی دایمر به عنوان تست کمکی درخواست می‌شود، از آن‌جا که دی دایمر یک آزمایش حساس است اما ویژگی ضعیفی دارد، برای تایید تشخیص استفاده نمی‌شود و فقط باید برای رد ترومبوز ورید عمقی (DVT) مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگامی که احتمال بالینی آمبولی ریوی زیاد است، لازم نیست از این تست استفاده شود. هر دو سطح افزایش یافته و نرمال دی دایمر ممکن است به پیگیری نیاز داشته باشد و می‌تواند به آزمایش‌های تشخیصی بیش‌تر منجر شود. افرادی که آزمایش دی دایمر مثبت دارند و کسانی که خطر متوسط تا زیاد DVT دارند، نیاز به مطالعه بیش‌تر با تصویربرداری تشخیصی دارند. (به عنوان مثال سی تی- آنژیوگرافی)
هنگامی‌که از آزمایش دی دایمر برای پایش بر درمان DIC استفاده می‌شود، کاهش سطح نشان می‌دهد که درمان موثر است در حالی که افزایش سطح ممکن است نشان دهد که درمان موثر نیست.

3 – بالا بودن سطح دی دایمر نشان از چه بیماری هایی است؟
در صورتیکه سطح دی دایمر بالاتر از حد نرمال باشد احتمالات زیر وجود دارد:

  • بیمار دچار حمله قلبی شده​
  • بیمار مبتلا به ترومبوز وریدی می باشد.​
  • در بدن التهاب و عفونت شدید وجود دارد.​
  • بیمار نارسایی کبد و کلیه دارد.​
  • بیمار دچار آمبولی تنفسی شده است.​
  • مشکلات انعقادی درون رگی وجود دارد.​

4 – تستهای مرتبط با آزمایش D-dimer چیست؟

  • تست PPT
    در این تست همه فاکتورهای انعقادی به جز پلاکت ارزیابی می شود.​
  • تست PT
    این آزمایش جهت اندازه گیری زمان تشکیل لخته خون انجام می شود.​
  • تست فیبرینوژن
    در این تست میزان غلظت پلاسمایی فیبرینوژن جهت انعقاد خون بررسی می شود.​
واتساپ
تلگرام
اینستاگرام
پشتیبانی آزمایشگاه صبا