این آزمایش به منظور غربالگری و تشخیص دیابت و پیش دیابت و پایش (monitoring) افراد دیابتی و یا افراد هایپوگلیسمیک انجام می شود.
گلوکز منبع اصلی انرژی برای سلولهای بدن است. میوه ها، سبزیجات، نان و دیگر منابع غذایی ِ کربوهیدرات ها حین فرآیند هضم غذا در بدن به گلوکز (و سایر مواد مغذی) تجزیه شده سپس توسط روده کوچک جذب شده و در بدن گردش می کنند. استفاده از گلوکز برای تولید انرژی به انسولین بستگی دارد. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می شود و انتقال گلوکز به سلولهای بدن را تسهیل می کند. این هورمون همچنین، به کبد برای ذخیره انرژی اضافی به عنوان گلیکوژن برای ذخیره کوتاه مدت و یا به عنوان تری گلیسیرید در سلولهای چربی کمک می کند.

انجام آزمایش گلوکز یا همان آزمایش قند خون ناشتا در افراد بالاتر از ۳۰ سال به عنوان یک آزمایش چکاپ درخواست داده می‌شود. در بیماران دیابتی و خانم‌های باردار لازم است که این آزمایش در فواصل زمانی مشخص انجام گیرد. همچنین در افرادی که از نظر ابتلا به دیابت در گروه افراد پرخطر قرار دارند و در افرادی که علائمی از بالا یا پایین بودن گلوکز خون را نشان می‌دهند، انجام آزمایش قند خون ناشتا ضروری است.
خانم‌های باردار یا افراد دیابتی ممکن است در طول روز چندین بار قند خون خود را با استفاده از دستگاه‌های دیجیتال خانگی اندازه‌گیری کنند. این افراد می‌توانند شخصاً از طریق این دستگاه‌ها در زمان‌های مختلف روز بر سطح قند خون خود نظارت داشته باشد.

نمونه خون، ادرار، مایعات بدن مانند مایع مغزی نخاعی

زمان انجام آزمایش قند خون با توجه به هدف انجام آن توسط پزشک تعیین می‌گردد:
– ناشتا بودن فرد الزامی است و نباید از ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش چیزی به جز آب خورده باشد
– در افراد دیابتی یا افرادی که برای تایید قطعی ابتلا آن‌ها به بیماری دیابت آزمایش گلوکز خون انجام می‌شود، برای اطمینان بیشتر از نتیجه تست، آزمایش گلوکز خون در دو یا سه نوبت انجام می‌شود: نوبت اول در حالت ناشتا و نوبت دوم یک تا دو ساعت پس از نوشیدن مقدار مشخصی گلوکز

میزان نرمال FBS در افراد بالغ که به دیابت مبتلا نیستند بین ۷۰ تا ۱۱۰ میلی گرم بر دسی لیتر تعیین شده است. چنانچه فرد به دیابت مبتلا باشد این میزان به ۱۳۰-۸۰ میلی‌گرم بر دسی لیتر خواهد رسید.
میزان نرمال FBS در کودکانی که کمتر از دو سال دارند بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی لیتر است.
سطح نرمال این آزمایش در سالمندان ( افراد بالای پنجاه سال) بین ۱۰۰ تا ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر قرار دارد.

3 – تست‌های آزمایشگاهی مکمل کدامند؟

• Glucose challenge test (GCT)​
• Glucose tolerance test (GTT)​
• Haemoglobin A1C or glycated haemoglobin (Hb A1C)​
• Two-Hour Postprandial Glucose (2hpp)​