به روزرسانی شده

۱۴۰۳-۰۲-۰۶ ۱۱:۰۴ بعد از ظهر

saba-logo-lab.png

این محتوا در دسته بندی / قرار گرفته است.

آزمایش اچ جی بی یا هموگلوبین/ (Hgb، Hb)

آزمایش اچ جی بی

آزمایش هموگلوبین یا اچ جی بی که علامت اختصاری آن در برگه آزمایش Hgb یا Hb است، میزان هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون را اندازه‌گیری می‌کند.منظور از هموگلوبین یا آزمایش اچ جی بی در آزمایش خون، پروتئینی است که توسط مغز استخوان تولید و در گلبول‌های قرمز خون ذخیره می‌شود.

هموگلوبین، یکی از پروتئین های موجود در گلبول های قرمز خون است که حاوی آهن است. این آهن مولکول های اکسیژن را با خود حمل می کند، لذا هموگلوبین خون یکی از اجزای اساسی خون تلقی می شود. هنگامی که خون فاقد هموگلوبین کافی باشد، سلول های بدن اکسیژن کافی را دریافت نمی کنند.

تفسیر آزمایش اچ جی بی

بسیاری از افراد علاقه دارند تا تفسیر آزمایش خون را بدانند تا بتوانند از نتیجه آزمایش خود آگاه شوند. انجام آزمایش خون و نمونه گیری می توان عملکرد کبد، کلیه، تیروئید و قلب، عفونت ها و بیماری های ژنتیکی و حتی سلامت عمومی فرد را مورد ارزیابی قرار داد. بعد از نمونه گیری و تجزیه و تحلیل آن در آزمایشگاه و گرداوری نتایج، گزارشی از نتایج آزمایش خون به بیمار میدهند.

بالا بودن میزان اچ جی بی معمولاً زمانی رخ می‌دهد که بدن نیازمند افزایش ظرفیت حمل اکسیژن باشد که اغلب بدلایل است:

سیگار کشیدن و زندگی در ارتفاعات

عوامل متعددی روی سطح هموگلوبین خون تاثیرگذار هستند. از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد : سن، جنسیت و سابقه پزشکی.
اختلالاتی مانند زردی پوست، سرگیجه‌های مداوم و خستگی مفرط در طول روز می‌تواند نشانه‌ایی از اختلال در عملکرد هموگلوبین‌ها باشد. آزمایش Hemoglobin با یک خون‌گیری ساده انجام می‌شود و اطلاعات مهمی در اختیار پزشک قرار خواهد داد.
آزمایش اچ جی بی با توجه به اینکه از نامش پیداست، می‌تواند اختلالات هموگلوبین را شناسایی کند. همچنین انواع کم خونی، تالاسمی و بیماری پلی سیستمی به راحتی از طریق این آزمایش تشخیص داده می‌شود.

صفحه ی اینستاگرام ما را دنبال کنید.

نام آزمایش

آزمایش اچ جی بی

اسامی مترادف

هموگلوبین

آزمایش Hgb یا Hb زمانی تجویز می‌شود که فرد با علائم زیر مواجه شود:
• ضعف و خستگی
• نداشتن انرژی
• از حال رفتن و غش
• رنگ پریدگی
• تنگی نفس

• برای بررسی سلامت جسمانی، پزشک ممکن است هموگلوبین شما را به عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون در طول یک معاینه پزشکی معمول تجویز کند تا سلامت عمومی شما را بررسی کند و انواع اختلالات مانند کم خونی را بررسی کند.
• برای تشخیص علت برخی علائم مانند ضعف، خستگی، تنگی نفس یا سرگیجه، پزشک ممکن است آزمایش هموگلوبین را تجویز کند. این علائم و نشانه‌ها ممکن است به کم خونی یا پلی سیتمی ورا اشاره کنند.
• در صورتی که به بیماری کم خونی یا پلی سیتمی ورا مبتلا هستید، پزشک برای نظارت بر وضعیت سلامت شما و راهنمایی در درمان ممکن است از آزمایش هموگلوبین استفاده کند.

آزمایش هموگلوبین با استفاده از نمونه خون، غلظت انواع هموگلوبین موجود در خون شما را می سنجد. روال نمونه گیری نیز بدین ترتیب است که متخصص آزمایشگاه، نوک انگشت شما را سوراخ می کند. یا سوزن همراه با مخزن خونی در شیار بازوی شما توسط متخصص فرو می‌رود. در ادامه کار، نمونه تهیه شده در داخل یک لوله ویژه نگهداری می شود. تا در فرصت های بعدی تجزیه و تحلیل های مورد نیاز در محیط آزمایشگاه انجام شوند.

این آزمایش نیازی به ناشتایی و محدودیت رژیم غذایی خاصی ندارد. اما در صورتی که پزشک آزمایشات دیگری برای شما نوشته باشد که به ناشتایی نیاز داشته باشد، می‌توانید همه آزمایشات را یکجا و ناشتا انجام دهید. برای انجام آزمایش Hgb به نمونه خون نیاز است

• نوزادان: ۱۱-۱۸ گرم در دسی لیتر
• کودکان کم سن و سال: ۱۱.۵- ۱۶.۵ گرم در دسی لیتر
• آقایان بالغ: ۱۳- ۱۶.۵ گرم در دسی لیتر
• خانم‌های بالغ: ۱۲-۱۶ گرم در دسی لیتر
• خانم‌های باردار: ۱۱-۱۶ گرم در دسی لیتر
• مقادیر بحرانی هموگلوبین زیر ۵ و بالای ۲۰ مقادیر خطرزا هستند.

1 – علائم کمبود هموگلوبین چیست ؟
• خستگی
• رنگ پریدگی
• تنگی نفس
• تپش قلب غیرعادی یا خیلی تند
• درد در قفسه سینه
• دست ها یا پاهای سرد و ورم کرده
• سردرد
• مشکل در انجام فعالیت های بدنی

2 – دلایل کمبود هموگلوبین چیست ؟
گلبول های قرمز موجود در جریان خون مرتبط است.
دلایل بالقوه کمبود هموگلوبین عبارتند از :
• عدم وجود آهن در رژیم غذایی
که در این شرایط تولید هموگلوبین در مغز استخوان به سختی صورت می گیرد.
• کمبود فولات یا ویتامین ب- ۱۲
که در این شرایط تعداد گلبول های قرمز خون تولید شده در بدن کمتر از حد مورد نیاز هستند.
• از دست دادن حجم قابل ملاحظه ای از خون
پس از جراحی یا یک مصدومیت جدی
• خونریزی داخلی
به دلیل زخم معده، سرطان معده یا روده و سایر جراحت های داخلی
• کم خونی داسی شکل
یک بیماری ژنتیکی که به موجب آن گلبول های قرمز خون شکل داسی غیرعادی به خود می گیرند. بنابراین هموگلوبین کمتری را حمل می‌کنند.
• کم کاری غده تیروئید
یعنی غده تیروئید، هورمون های تیروئیدی کافی را تولید نمی کند.
• اسپلنومگالی
که با اسم دوم ورم طحال نیز شناخته می شود. این عارضه بدلیل عفونت، آسیب کبدی یا سرطان پدید می آید.
• بیماری های مغز استخوان
همچون لوکمیا که جلوی مغز استخوان برای تولید گلبول های قرمز کافی را می گیرند.
• بیماری مزمن کلیوی
در این بیماری، کلیه عملکرد مطلوبی ندارد. در نتیجه این بیماری، هورمون اریتروپویتین به اندازه ناکافی تولید می شود، این هورمون محرک تولید گلبول های قرمز در مغز استخوان است.
• خون دادن به میزان بیش از حد عادی
• خونریزی شدید در طول عادت ماهیانه
• سومصرف الکل
• بیماری های مزمن از جمله بیماری خود ایمنی یا سرطان

3 – نشانه های هموگلوبین بالا کدامند؟
نشانه های رایج هموگلوبین بالا به شرح زیر هستند :
• احساس خارش شدید
• سردرد
• سرگیجه
• خونریزی یا کوفتگی آسان
• تعرق بیش از حد عادی
• التهاب دردناک مفصل
• کاهش وزن غیرعادی
• لکه های زرد داخل چشم ها، یا روی پوست (یرقان)
• احساس خستگی
• لکه های قرمز یا بنفش روی پوست

4 – چه عواملی منجر به بالا رفتن سطح هموگلوبین خون می شوند؟
• بیماری قلبی مادرزادی: این بیماری، کار قلب برای پمپاژ موثر خون و انتقال اکسیژن به بخش های مختلف بدن را دشوار می کند. بدن در مواجهه با این شرایط، گاهی اوقات گلبول های قرمز بیشتری تولید می کند.
• دی هیدراته شدن: عدم وجود سیالات کافی در بدن، به این معنی است که تعداد گلبول های قرمز خون در حد بالاتری قرار می گیرد. در حقیقت مقدار سیال کافی وجود نداشته تا نسبت به گلبول های قرمز خون تعادل برقرار کند.
• تومورهای کلیوی: برخی تومورهای کلیوی، منجر به این می شوند که کلیه اریتروپویتین بیشتری تولید کند. این هورمون نقش تحریک کننده‌ای جهت تولید گلبول‌های قرمز خون دارد.
• بیماری ریوی: در صورتی که ریه‌ها به درستی عمل نکنند، بدن تلاش می کند گلبول های قرمز بیشتری تولید کند، تا عمل انتقال خون به نحو بهتری انجام شود.
• پلی سیتمی ورا: این بیماری منجر به این می شود، که بدن گلبول های قرمز بیشتری تولید کند.

5 – وظیفه هموگلوبین در بدن چیست؟

• هموگلوبین به گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند تا اکسیژن را از ریه‌ها و از طریق سرخرگ‌ها به سرتاسر بدن منتقل کنند.
• دی اکسید کربن از طریق سیاهرگ از تمام نقاط بدن به ریه‌ها‌ برگشت داده می‌شود.
• عامل قرمز بودن رنگ خون است.

6 – چگونه می‌توان مقدار هموگلوبین یا Hgb خون را افزایش داد؟

راه‌های زیر می‌تواند به افزایش هموگلوبین بدن و کاهش کم خونی کمک کند:
– مصرف غذاهای غنی از آهن
– خوردن غذاهای غنی از اسید فولیک
– استفاده از مکمل‌های آهن

7 – هموگلوبین بالا در کودکان نشانه چیست؟
در کودکان تعریف هموگلوبین بالا با توجه به سن و جنس متفاوت است. تعداد هموگلوبین هم با توجه به شرایط فرد ممکن است متفاوت باشد. برای مثال زمان روز، ارتفاع از سطح دریا و بسیاری از موارد دیگر روی این میزان هموگلوبین تاثیر می‌گذارد. علت این اتفاق می‌تواند شرایط مختلفی از کمبود خون تا عملکرد ضعیف قلب و… باشد.​

واتساپ
تلگرام
اینستاگرام
پشتیبانی آزمایشگاه صبا