هماتولوژی

مطالعه خون و اختلالات آن را هماتولوژی یا خون شناسی می‌نامند. در هماتولوژی نمونه خون بیماران از نظر شمارش گلبول های سفید، قرمز، پلاکت ها و نیز شمارش افتراقی انواع گلبول های سفید جهت تشخیص انواع کم خونی ( آنمی ) و سرطان های خون توسط دستگاه سلول شمار خودکار و نیز بررسی میکروسکوپی سلول ها مورد سنجش قرار می گیرند.

وقتی بیمار می‌شوید،ممکن است از شما آزمایش خون گرفته شود. خون ما می تواند اسراری را در خود نگه دارد که با چشم غیر مسلح به راحتی قابل مشاهده نیستند.

وقتی خون نتواند عملکرد طبیعی داشته باشد ، ممکن است بیماری هایی مانند کم خونی ، اختلالات لخته شدن ، سرطان خون و … رخ دهد.

دانشمندان یا پزشکانی که خون را مطالعه می کنند ، خون شناس یا هماتولوژیست نامیده می‌شوند و آنها به طور خاص سلامت خون و بیماری های خونی را بررسی می کنند.

خون از گلبول های قرمز ، گلبول های سفید و پلاکت ها تشکیل شده است. اندام‌های بدن که تحت تأثیر خون قرار گرفته و یا به آن منتقل می شوند ، شامل رگ های خونی ، مغز استخوان ، غدد لنفاوی و طحال هستند. پروتئین های بدن نیز در خونریزی و لخته شدن نقش دارند.
مشکلات موجود در خون می تواند بسیاری از عملکردهای بدن را مختل کرده و باعث ایجاد یکسری عوارض شود. به همین دلیل ، خون شناسی – مطالعه و درمان اختلالات خونی – یک فوق تخصص پزشکی داخلی است.

هماتولوژیست ها پزشکانی هستند که در تشخیص و درمان مشکلات خون و ساختارهای مربوطه مانند مغز استخوان تخصص دارند.

متخصصان خون یا هماتولوژیست‌ها با شرایط مربوط به خون از جمله چندین نوع سرطان کار می کنند. آنها از انواع آزمایشات و روش‌های درمانی برای این موارد استفاده می کنند.

بسیاری از هماتولوژیست ها نیز در مورد انکولوژی ، شاخه ای از پزشکی که به تشخیص و درمان سرطان اختصاص دارد ، آموزش می بینند.

هماتولوژیست ها چه کاری انجام می دهند؟

هماتولوژیست ها پزشکانی هستند که در تشخیص و درمان مشکلات خون و ساختارهای مربوطه مانند مغز استخوان تخصص دارند.

آزمایشات و روش‌هایی که یک متخصص خون می تواند انجام دهد شامل موارد زیر است :

شمارش کامل سلول های خونی یا CBC: این آزمایش می‌تواند به تشخیص کم خونی ، بیماری های التهابی و سرطان خون کمک کند. همچنین می تواند به نظارت بر از دست دادن خون و عفونت کمک کند.

تعداد پلاکت: این آزمایش به تشخیص و کنترل اختلالات خونریزی کمک می کند.

آزمایشات آنزیم خون: انواع مختلفی از این آزمایشات وجود دارد که پزشک برای کمک به تشخیص بیماری های قلبی عروقی از جمله حمله قلبی از آنها استفاده می کند.
بیوپسی مغز استخوان: این روش می تواند به تشخیص و نظارت بر کم خونی ، ترومبوسیتوپنی ، که شامل تعداد پلاکت پایین و برخی سرطان ها است ، کمک کند.

انتقال خون: این شامل دریافت خون سالم از راه وریدی توسط بدن است – از طریق دستگاه IV.
یک متخصص هماتولوژی ممکن است یکی از تخصص های زیر را داشته باشد.

هموگلوبینوپاتی

هموگلوبین پروتئینی در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را به بدن منتقل می کند. هموگلوبینوپاتی مطالعه هموگلوبین غیرطبیعی است.

این ناهنجاری ها ممکن است نشان دهنده بیماری سلول داسی شکل ، تالاسمی یا سایر اختلالات باشد. هر کدام ممکن است باعث درد شوند.

بدخیمی هماتولوژیک

این قسمت از خون شناسی به تشخیص و درمان سرطان های خون مانند میلوم متمرکز است.

سرطان های خون از سلول های سیستم ایمنی بدن یا بافت هایی که سلول های خونی مانند مغز استخوان ایجاد می کنند ، شروع می شوند.

آنمیا

یک نوع کم خونی با شرایطی است که منجر به سطح پایین هموگلوبین یا گلبول های قرمز در بدن می شود.

داشتن کم خونی از گردش خون کافی در بدن اکسیژن جلوگیری می کند. در نتیجه ، ممکن است فرد احساس خستگی غیرمعمول کند و دچار ضعف عضلانی شود.

انعقاد خون

کوآگلوپاتی به خونریزی غیره معمول اشاره دارد. این نشان دهنده توانایی بدن در تشکیل لخته های خون است.

اختلالات خونی ، مانند هموفیلی ، اشکال انعقاد خون است. آنها کنترل خونریزی را برای بدن دشوار می کنند.

ارتباط هماتولوژی با انکولوژی چگونه است؟

معمولاً برای متخصصان هماتولوژی ، آموزش آنکولوژی ، یعنی مطالعه ، تشخیص و درمان سرطان است. آموزش ترکیبی به این پزشکان امکان می دهد تا طیف وسیعی از بیماری های مرتبط با خون ، از جمله برخی سرطان ها را درمان کنند.

یک فرد مبتلا به سرطان مانند سرطان خون یا میلوما ممکن است به طور جداگانه به یک متخصص سرطان و خون مراجعه کند یا ممکن است به پزشکی با تخصص در هر دو زمینه مراجعه کند.

هرکسی که به یک متخصص آنکولوژی مراجعه کند سرطان ندارد. بسیاری از آنکولوژیست ها در زمینه خون شناسی آموزش می بینند و افراد مبتلا به بیماری خون را که سرطانی نیستند ، ویزیت می‌کنند.

اختلالات مربوط به هماتولوژی

اختلالات و بیماری های مختلف در درجه اول خون را تحت تأثیر قرار می دهند و ممکن است توسط متخصص هماتولوژی (خون شناسی) بررسی و درمان شود.

برخی از نمونه ها عبارتند از :

کم خونی : این شامل تولید اندکی سلولهای قرمز خون سالم برای حمل اکسیژن کافی بدن در بدن است.

بیماری سلول داسی شکل : این نوع کم خونی باعث تغییر شکل گلبول های قرمز خون می شود.

تالاسمی : این شامل عدم تولید هموگلوبین کافی در بدن است.

اختلالات خونریزی : اینها از تشکیل صحیح لخته های بدن جلوگیری می کنند.

ترومبوسیتوپنی : این شامل تعداد کم پلاکت است که می تواند منجر به مشکل در تشکیل لخته های خون شود.

مالاریا : این عفونت می تواند گلبول های قرمز خون را از بین ببرد.

بیماری فون ویلبراند : این اختلال خونریزی در افرادی رخ می دهد که پروتئین خون به نام فاکتور فون ویلبراند ندارند.

ترومبوز : این به لخته شدن رگ خونی اشاره دارد.

قابلیت انعقاد پذیری بیش از حد : این افزایش تمایل خون به لخته شدن را توصیف می کند.

سرطان های خون : این ها می توانند بر عملکرد سلول های خونی فرد تأثیر بگذارند.

صفحه ی ما در اینستاگرام را دنبال کنید.

نوشته بخش هماتولوژی آزمایشگاه صبا اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

بررسی جواب ازمایش خونشناسی

بررسی جواب ازمایش خونشناسی را در این مقاله برای شما شرح خواهیم داد .

بهترین کسی که میتواند جواب ازمایش شما را خوانده و تحلیل نماید پزشک شماست .

توجه داشته باشید افراد عادی نباید بر اساس تحلیلهای خود یا اطرافیانشان از جواب از ازمایشها دست به اقدام های درمانی بزنند ،

اینکار تنها روند بهبودی خود را مشکل تر خواهند کرد .

اما با این وجود در این مقاله به بررسی و تفسیر جواب ازمایش خون شناسی خواهیم پرداخت :

بررسی جواب ازمایش خونشناسی

CBC : Complete Blood Count

به معنی شمارش کامل گلبول ها

WBC

شمارش افتراقی گلبول های سفید برای تشخیص انواع عفونت و نوع گلبول های سفید درگیر در عفونت بکار میرود .

در صورت افزایش تعداد گلبول های سفید بررسی افتراقی به تشخیص کمک میکند

Neutrophil

نوتروفیل : به طور طبیعی در افراد بالغ درصد بالاتری دارد و عفونت های میکروبی و عفونت های مزمن افزایش پیدا می کند .

Lymphocyte

لنفوسیت : به طور طبیعی در نوزادان و کودکان درصد بالاتری دارد و در عفونت های ویروسی و بعضی از عفونت های میکروبی افزایش دارد .

Eosinophil

ائوزینوفیل : در بیماری های حساسیتی (آلرژیک) و انگلی تعداد این سلول افزایش می یابد.

Basophil

بازوفیل : در واکنش های ازدیاد حساسیت نقش دارد و باعث بروز علائم آلرژیک می شود.

Monocyte

مونوسیت : در مراحل اولیه واکنش های ایمنی و بیگانه خواری فعالیت می کند.

Band

باند : سلول های جوانتر نوتروفیل هستند و وجود آن به میزان کم طبیعی است.

RBC

شمارش گلبول های قرمز در تعیین وضعیت خونسازی و تشخیص کم خونی بکار می رود . پارامتر هایی که

در گلبول های قرمز اندازه گیری می شود به تشخیص انواع کمک خونی کمک می کند .

Hb

هموگلوبین : میزان کل هموگلوبین درون گلبول های قرمز را اندازه گیری می کند. کاهش آن با

کاهش اکسیژن رسانی در بافت ها همراه است .

Hct

هماتوکریت : میزان حجم کل گلبول های قرمز را اندازه گیری می کند. کاهش آن در بیشتر

موارد با کم خونی همراه است .

MCV

متوسط حجم گلبول قرمز : گلبول قرمز بر اساس اندازه به سه گروه Normocyte

Microcyte و Macrocyte تقسیم می شود .

MCH

متوسط هموگلوبین گلبول قرمز: گلبول قرمز بر اساس این پارامتر به سه گروه

Hypochrome و Normochrome و Hyperchrome تقسیم می شود.

MCHC

غلظت هموگلوبین درون گلبول قرمز : به طور نرمال یک سوم از فضای درون گلبول قرمز توسط هموگلوبین پر شده است

RDW

پراکندگی اندازه گلبول های قرمز : معمولا گلبول ها دارای اندازه یکسان هستند

ولی در صورتی که گلبول های دارای اندازه های کوچک و بزرگ باشند این پارامتر افزایش می یابد

PIt

شمارش پلاکت ها در تشخیص احتمال خونریزی کمک کننده است. معمولا افزایش آن به دلیل بیماری های

التهابی است و افزایش آن در نوزادان طبیعی است. اما کاهش آن به میزان کمتر از حد نرمال با افزایش احتمال

خونریزی همراه است.

MPV

متوسط حجم سلول پلاکت : کاهش حجم پلاکت با افزایش شمارش تعداد پلاکت یک حالت طبیعی

است که در صورت نیاز به پلاکت بروز می کند . افزایش حجم پلاکت تا زمانی که شمارش

پلاکت طبیعی باشد نیز یک حالت طبیعی است .

Pct

حجم کل پلاکت ها : حجم کل سلول های پلاکت را اندازه گیری می کند

PDW

پراکندگی اندازه پلاکت ها : معمولا پلاکت ها دارای اندازه یکسان هستند . در صورت وجود

پلاکت های بزرگ و کوچک این پارامتر افزایش می یابد .

P-LCR

درصد پلاکت های بزرگ : در صورت وجود پلاکت های بزرگ و کوچک این پارامتر درصد

پلاکت های بزرگ را نشان می دهد و بیشتر در تشخیص ماکروترومبوسیتوپنی ها کمک کننده است.

ABO Blood Group

به معنی گروه خونی

تشخیص :

انتی ژن و انتی بادی های گروه خونی ABO  و Rh

نقش :

تعیین گروه خونی

PBS : Peripheral Blood Smear

به معنی لام خون محیطی

تشخیص :

ارزیابی وضعیت گلبول های سفید و قرمز و پلاکت – شمارش افتراقی سلول ها – بررسی روند درمان

نقش :

در این ازمایش کلیه سلول های خونی در زیر میکروسکوپ بررسی میشود .

درصورت افزایش و یا کاهش شدید تعداد سلول ها بهتر است ارزیابی سلول ها در زیر میکروسکوپ انجام شود .

Hgb : Hb : Hemoglubin

به معنی هموگلوبین

تشخیص :

میزان هموگلوبین خون – میزان کم خونی – وضعیت غلظت خون

نقش :

هموگلوبین اصلی ترین پروتئین درون گلبول های قرمز است که وظیفه اکسیژن رسانی را بر عهده دارد .

Hct : PCV : Hematocrit

به معنی هماتوکریت

تشخیص :

میزان حجم توده سلولی – بررسی کم خونی – پیگیری وضعیت درمان

نقش :

نسبتی از حجم کل خون که توسط گلبول های قرمز گرفته شده است را هماتوکریت گویند .

Retic : Reticulocyte Count

به معنی شمارش رتیکولوسیت

تشخیص :

بررسی فعالیت مغزاستخوان در خون سازی – بررسی علت کم خونی – بررسی پاسخ به درمان کم خونی

نقش :

مغز استخوان مرکز خون سازی است و گلبول های قرمز جوان را که تازه وارد خون شده اند را رتیک گویند .

OF : osmotic Fragility

به معنی شکنندگی اسمزی

نقش :

اسفروسیت ها نسبت به گلبول های قرمز طبیعی به همولیز در سالین رقیق (هیپوتونیک حساس ترند و شکنندگی آسمزی (OF) آنها افزایش می یابد.

اسفروسیتوز ارثی (HS)یک کم خونی همولیتیک است.

بیماران مبتلا همولیز مزمن دارند ولی ممکن است از نظر بالینی بدون علامت باشند یا از همولیز جبران نشده شدیدی رنج ببرند.

HS ناشی از نقایص ارثی در اسکلت غشاء اریتروسیت است .

یک سری از پروتئین ها با یکدیگر تعامل کرده و غشاء گلبول قرمز را تشکیل داده که با لیپید لایه خارجی نیز تعامل می کنند.

تعاملات عمودی، دو لایه لیپید را تثبیت کرده که شامل تعاملات اسپکترین – انکرین – باند ۳ و اتصال پروتئین -۴.۱ گلیکوفورین می باشد.

تعاملات عرضی مسئول تمامیت ساختاری غشاء گلبول قرمز است .

به نظر می آید HS یک اختلال در تعاملات عمودی می باشد.

در نتیجه، دو لایه لیپیدی بی ثبات شده، لیپید از دست رفته و ناحیه سطحی غشاء

دچار نقص شده که نهایتا منجر به اسفروسیتوز می شود.

نوشته بررسی جواب ازمایش خونشناسی اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.