• اتوایمیون و ایمونولوژی اختصاصی, وبلاگ ها
• ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱

آلرژی

آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن که سیستم دفاع طبیعی بدن محسوب می‌شود، نسبت به محیط اطراف بیش از حد واکنش نشان دهد. برای مثال گرده گل به صورت معمول بی‌ضرر است، اما این ماده می‌تواند سبب واکنش‌های شدید بدن شود.تست آلرژی، آزمایشی است که توسط یک متخصص آموزش دیده انجام می‌شود، تا حساسیت شما را نسبت به مواد مختلف بررسی کند. این چنین واکنش‌هایی می‌توانند منجر به علائم زیر شوند:​

آبریزش بینی​
عطسه کردن​
سینوس‌های مسدودشده​
خارش و آبریزش از چشم‌ها​

انواع آلرژن

آلرژن‌ها موادی هستند که منجر به واکنش آلرژیک می‌شوند. سه نوع آلرژن اصلی وجود دارد:​

آلرژن‌های تنفسی که به هنگام ورود به ریه، مجاری بینی و گلو حساسیت ایجاد می‌کنند. گرده گل‌ها یکی از معمول‌ترین آلرژن‌های تنفسی است.​
خوراکی که در برخی از مواد غذایی از جمله بادام زمینی، سویا و غذاهای دریایی وجود دارد و منجر به آلرژی غذایی می‌شوند.​
آلرژن‌های تماسی که معمولاً به هنگام تماس با پوست شما سبب ایجاد واکنش‌هایی می‌شوند. مثالی از این واکنش می‌تواند ایجاد قرمزی و خارش پس از تماس با پیچک سمی باشد.​

تست آلرژی یا آزمایش حساسیت چیست؟​

آزمایش حساسیت یا تست آلرژی، آزمایشی است که توسط یک متخصص آموزش دیده انجام می‌شود، تا حساسیت شما را نسبت به مواد مختلف بررسی کند.
این تست می‌تواند به صورت آزمایش خون، آزمایش پوستی یا رژیم حذفی باشد. همانطور که اشاره شد، آلرژی هنگامی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن شما نسبت به چیزی در محیط شما واکنش نشان می‌دهد.
در واقع اگر سیستم بدنی حساسی داشته باشید به عنوان مثال، گرده بعضی از درختان که ممکن است بعضی از افراد هیچ گونه مشکلی با آن نداشته باشند، می‌تواند باعث واکنش بیش از حد بدن شما شود.
این تست در آزمایشگاه و بسته به تشخیص پزشک نسبت به علائم فرد انجام می‌شود. نوع تست حساسیت بسته به نوع حساسیت نیز متفاوت است.
​

تست آلرژی پوستی چرا انجام می شود؟​

اطلاعات حاصل از تست های حساسیت می تواند به ایجاد برنامه درمانی به منظور رفع آلرژی کمک کند (ایمونوتراپی).
تست های آلرژی به طور گسترده استفاده می شود تا شرایط آلرژیک یا حساسیت تشخیص داده شود. برخی شرایط حساسیتی عبارت است از:​

تب یونجه (allergic rhinitis)​
آسم آلرژیک​
درماتیت (اگزما)​
آلرژی غذایی​
حساسیت به نیش زنبور​
آلرژی به لاتکس​

تست های حساسیت پوستی عموما برای افراد بالغ و کودکان (تست آلرژی کودکان) در تمام بازه های سنی انجام شده و بی خطر است. در برخی شرایط خاص انجام تست آلرژی توصیه نمی شود.
​

آزمایش حساسیت یا تست آلرژی، آزمایشی است که توسط یک متخصص آموزش دیده انجام می‌شود، تا حساسیت شما را نسبت به مواد مختلف بررسی کند.

تنها دو نوع تست آلرژی معتبر وجود دارد:​

آزمایش پوستی (پریک/ تزریقی/ داخل جلدی)​
آزمایش خون (آزمایش IgE اختصاصی آلرژن سرم)​

سایر آزمایش‌های آلرژی مانند قراردادن مقادیر کمی از آلرژن در چشم، بینی یا ریه‌ها برای اندازه‌گیری پاسخ آلرژیک ممکن است در تحقیقات استفاده شود، اما برای عموم استفاده نمی‌شود. آزمایش پوستی پچ (Patch testing) برای آلرژی استفاده نمی‌شود، بلکه برای تماس پوستی با مواد شیمیایی مختلفی که توسط سایر بخش‌های سیستم‌ایمنی ایجاد شده، استفاده می‌شود.
​

در موارد زیر انجام تست آلرژی توصیه نمی شود:​

تب یونجه منجر به بروز واکنش آلرژیک شدید می شود: شما ممکن است به برخی مواد حساسیت داشته باشید به نحوی که مقدار اندک آن ها می تواند منجر به ایجاد واکنش های خطرناکی در شما شود (آنافیلاکسی).​

مصرف داروهایی که بتواند با نتیجه تست حساسیت تداخل داشته باشد: داروهایی مانند آنتی هیستامین ها، داروهای آنتی دپرشنت و برخی داروهایی که برای معده استفاده می شود در این دسته قرار دارند.​

ابتلا به برخی شرایط پوستی: اگر اگزما یا پسوریازیس شدید بخش زیادی از پوست بازوها و کمر را فراگرفته باشد امکان انجام تست حساسیت نیست.​
آزمایش خون می تواند در شرایطی که امکان انجام تست آلرژی پوستی وجود ندارد انجام شود. آزمایش خون به اندازه تست حساسیت پوستی متداول نیست زیرا حساسیت کمتری دارد، هم چنین هزینه آن نیز بیشتر است.

به طور کلی تست آلرژی پوستی برای تشخیص آلرژی مفید می باشد. اما تشخیص آلرژی های غذایی پیچیده است (تست آلرژی غذایی) و ممکن است به انجام تست های بیشتری نیاز باشد.
​

خطرات انجام تست آلرژی چیست؟​

شایع ترین اثرات جانبی تست حساسیت عبارت است از:​

تورم اندک​
قرمزی​
کمی خارش​
برآمدگی (کهیر)​

کهیرها در طول تست قابل توجه هستند. در برخی افراد قرمزی و خارش ممکن است چند ساعت بعد از انجام تست حساسیت ادامه داشته باشد.
به ندرت پیش می آید که انجام تست حساسیت منجر به واکنش آلرژیک شدید شود. انجام تست آلرژی در مطب مجهز به خدمات اورژانس بسیار حائز اهمیت می باشد.

چه کسانی نیاز به انجام تست آلرژی دارند؟

به طور کلی آلرژی در افرادی که سیستم ایمنی حساسی دارند و بدن آن‌ها به بعضی از مواد یا حتی گرده‌هایی موجود در هوا و فصل ها یا موی حیوانات مختلف حساس است رخ می‌دهد. این افراد به محض روبرو شدن با این مواد بدن‌شان واکنش‌های آلرژیکی نشان می‌دهد که عبارتند از:​

راش و یا دانه‌های پوستی​
مشکلات تنفسی​
رعشه​
خفگی​
تنگی نفس​
تاری دید​
سرگیجه​
کما​

و حتی در مواردی در صورت عدم رسیدگی باعث مرگ خواهد شد. جالب است بدانید سالانه تنها در آمریکا هزاران نفر بر اثر حساسیت به بادام زمینی دچار خفگی می‌شوند.

این موارد علائم خطرناک حساسیت در افراد هستند، با مشاهده موارد فوق سریعا با پزشک تماس بگیرید.
در صورتی که از قبل آزمایش حساسیت یا آلرژی داده باشید، می‌دانید دیگر به چه موادی حساسیت دارید، بنابراین با آگاهی می‌توانید مانع از بروز علائم خطرناک آلرژی شوید.

آزمایش پوست آلرژی چیست؟

تست پوستی، قدیمی‌ترین و قابل‌اعتمادترین آزمایش آلرژی است. این آزمایش از ۱۰۰ سال قبل برای تشخیص بیماری‌های آلرژیکی انجام می‌شود. ابتدا یک قطره از آلرژن مورد نظر (معمولاً عصاره تجاری موجود از گرده‌ گیاهان، کپک‌ها، غذاها، شوره حیوانات خانگی و غیره) روی پوست قرار داده‌می‌شود و سپس با سوزن پوست را سوراخ می‌کنند یا خراش می‌دهند. بعد از خراش پوست، آزمایش‌ها حدود ۱۵ دقیقه زمان نیاز دارند. برحسب سن، و علائم، آزمایش‌های پوستی مختلفی می‌تواند انجام شود. در آزمایش مثبت پوستی یک برآمدگی قرمز رنگ شبیه به نیش پشه ظاهر می‌شود. این آزمایش با کنترل‌های مثبت و منفی مقایسه می‌شود، که کنترل‌ها شامل دو آزمایش پوستی دیگر همراه با آلرژن‌های مورد آزمایش هستند.

کنترل مثبت

کنترل مثبت معمولاً با استفاده از هیستامین است؛ این آزمایش کنترل در افرادی که از داروهای آنتی‌هیستامین مانند بنادریل (Benadryl) استفاده نمی‌کنند، برآمدگی قرمز و خارش‌دار ایجاد می‌کند. امکان حساسیت به هیستامین وجود ندارد، زیرا این ماده شیمیایی به‌طور طبیعی در بدن حضور دارد. نتیجه مثبت آزمایش پوست هیستامین یعنی، هر آزمایش پوستی که در همان زمان انجام شود و نتیجه منفی داشته باشد، منفی واقعی است.

کنترل منفی

کنترل منفی معمولاً توسط آب‌نمک یا نمک است. هدف از انجام این آزمایش، اطمینان از عدم‌وجود اثر تحریکی ورود سوزن به پوست و مداخله آن در نتیجه آزمایش است. نتیجه منفی آزمایش پوست همراه با نتیجه منفی آزمایش کنترل، تضمین می‌کند که نتایج مثبت آزمایش پوست به دلیل اثر تحریکی سوزن در یک فرد دارای پوست حساس نیست.

اگر نتیجه آزمایش پوست پریک برای آلرژن‌های مختلف متفاوت باشد، اما سابقه آلرژیکی فرد پیشنهاد ‌‌کند که نتیجه باید مثبت باشد، آزمایش دیگری به نام تست داخل جلدی پوست (آزمایش اینترادرمال پوست) انجام می‌شود. آزمایش داخل‌جلدی ‌پوست که شامل تزریق آلرژن رقیق‌شده توسط سوزن به لایه زیرین پوست است، می‌تواند بیماری‌های آلرژیک بیشتری را نسبت به آزمایش پوستی پریک تشخیص دهد. متاسفانه آزمایش داخل جلدی ممکن است نتیجه کاذب منفی یا مثبت داشته باشد و نمی‌تواند برای آلرژن‌های غذایی استفاده شود.
​

آزمایش آلرژی چگونه در قالب آزمایش خون انجام می‌شود؟

آزمایش رادیوآلرژی (Radioallergosorbent testing) یک فرم منسوخ‌شده از آزمایش‌های آلرژی است که شامل اندازه‌گیری آنتی‌بادی‌های آلرژیک خاصی در نمونه خونی است.

با این که‌، RAST درحال‌حاضر در دسترس است، انواع جدیدی از آزمایش‌های خونی برای آلرژی شامل استفاده از تکنیک الایزا (Enzyme-linked immunosorbent assays) وجود دارد که در آن آنتی‌بادی آلرژیک در نمونه خونی به آلرژن متصل می‌شود و با اضافه‌کردن نشانگر، تغییر رنگ مشاهده می‌شود. تیرگی این تغییر رنگ می‌تواند می‌تواند اندازه‌گیری شده و در تعیین غلظت آنتی‌بادی آلرژیک موجود در خون مورد استفاده قرار گیرد. آزمایش خون آلرژی امروزه برای تشخیص و مدیریت آلرژن‌های غذایی مفید هستند.
​

داروهایی که منجر به تداخل در تست آلرژی می شود عبارتند از:​

داروهای نسخه ای مانند levocetirizine و desloratadine​
آنتی هیستامین هایی مانند لوراتادین، دیفن هیدرامین، کلرفنیرامین، سیتریزین و فکسوفنادین.​
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند نورتریپتیلین و دسیپرامین.​
برخی داروهایی که برای مشکلات معده استفاده می شود مانند سایمتیدین و رانیتیدین.​
داروهای آسم مانند omalizumab. این دارو می تواند در نتایج تست دخالت داشته باشد، تاثیر این دارو حتی تا شش ماه بعد از قطع مصرف آن نیز بر نتایج تاثیر خواهد داشت.​

نتایج تست آلرژی:​

نتیجه تست آلرژی همان لحظه در مطب مشخص می شود. بجز تست پچ که ممکن است چند روز به طول انجامد. نتیجه مثبت بدان معنی است که شما به ماده ای خاص آلرژی دارید. کهیرهای بزرگتر معمولا درجه بیشتری از حساسیت را نشان می دهد. تست منفی بدان معناست که شما احتمالا به ماده ای خاص آلرژی ندارید.
به خاطر داشته باشید که تست های آلرژی همیشه دقیق نیستند. برخی اوقات نتیجه تست آلرژی مثبت کاذب می باشد و یا ممکن است منفی کاذب باشد. شما ممکن است بسته به موقعیت پاسخ متفاوتی به تست های آلرژی مشابه دهید. ممکن است در طول تست آلرژی نسبت به یک ماده واکنش مثبتی نشان دهید اما در روزی دیگر نسبت به همان تست واکنشی نشان ندهید.
​

برنامه درمانی آلرژی یا حساسیت عبارت است از:​

دارو درمانی​
ایمونوتراپی​
تغییراتی در محیط زندگی و محل سکونت​
تغییراتی در رژیم غذایی​

با استفاده از نتایج تست آلرژی موارد آلرژن در مورد شما شناخته می شود و برنامه درمانی به کنترل شرایط کمک می کند و شما خواهید توانست علائم آلرژی را حذف کرده و یا کاهش دهید.
به طور کلی تست آلرژی روشی تشخیصی برای شناسایی واکنش های آلرژیک است. بروز برخی موارد مانع از انجام تست های آلرژی می شود. برای مثال زمانی که فرد به تب یونجه دچار است احتمال بروز برخی واکنش های خطرناک وجود دارد. هم چنین مصرف برخی داروها مانند آنتی هیستامین ها نیز ممکن است بر نتایج تست آلرژی تاثیر داشته باشد. در این مورد قبل از انجام تست آلرژی پزشک شما را یاری خواهد داد.
​

انواع تست آلرژی پوستی عبارت است از:​

پانکچز​
تزریقی​
پچ​
تست آلرژی از طریق پوست​

تست پوست یکی از راه‌های تست آلرژی است که معمولاً روی ساعد انجام می‌شود. اما در برخی شرایط ممکن است در قسمت دیگری از بدن مانند پشت (نوزادان / کودکان کوچک) انجام شود.

آلرژن‌هایی که باید بررسی شوند، پس از معاینه توسط پزشک انتخاب می‌شوند. پزشک یا تکنسین کمی از آلرژن احتمالی را روی پوست قرار می‌دهد. اگر به هر یک از این مواد حساس باشید، یک پاسخ آلرژیک موضعی، به صورت قرمزی و خارش در محل آزمایش در مدت ۱۵ دقیقه ایجاد خواهد شد.
معمولاً هرچه کهیر در محل قرار دادن عصاره آلرژن بزرگتر باشد، احتمال حساسیت نسبت به آلرژن بیشتر خواهد بود. تست‌های پوستی را می‌توان در تمام گروه های سنی حتی کودکان و نوزادان نیز انجام داد.
​

تست تزریق پوستی​

در این تست با استفاده از تزریق آلرژن انتخاب شده توسط پزشک، روی پوست یا بازو نتیجه حساسیت فرد مشخص می‌شود. این نتیجه تنها ۱۵ دقیقه زمان می‌برد تا نشانه‌های حساسیت را نشان دهد. معمولا از این تست برای بررسی حساسیت به حیوانات از جمله زنبور یا پنی سیلین استفاده می‌شود.
​

تست پوستی پچ (Patch)​

تست پچ، یک تست حساسیت طولانی‌مدت است. در این تست با اتصال پچ‌هایی حاوی آلرژن به نقاط مخصوصی از بدن به‌خصوص «کمر» از طریق پوست، حساسیت فرد بررسی می‌شود.

در طول تست پوست روزانه به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در معرض آلرژن‌های موجود روی پچ قرار می‌گیرد که درماتیت پوستی یا راش ایجاد می‌کند.
پچ پوستی باید برای مدت ۴۸ ساعت روی بازوی شما قرار گیرد. در این زمان از حمام رفتن یا فعالیت‌های شدید و تحرک زیاد بپرهیزید. پس از پایان مدت زمان موردنظر پزشک، پچ‌ها توسط وی بررسی شده و نتیجه تست حساسیت وی مشخص می‌شود.

به روزرسانی : ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳