• هماتولوژی و انعقاد, وبلاگ ها
• ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱

تری گلیسیرید چیست؟

تری گلیسرید نوعی چربی خون است. زمان خوردن غذا ، بدن شما میزان کالری اضافی را، به تری گلیسرید تبدیل می کند. تری گلیسرید در سلولهای چربی شما ذخیره می شوند. برای انرژی میان وعده ای، هورمون ها تری گلیسرید آزاد می کنند. اگر بیشتر از میزان کالری که می سوزانید، غذا بخورید حتما تری گلیسرید تان بالا است.
​

رای انرژی میان وعده ای، هورمون ها تری گلیسرید آزاد می کنند.

بالا بودن سطح تری‌گلیسیرید، فرد را در معرض خطر تصلب شرایین قرار می‌دهد. به منظور انجام غربالگری برای این خطر، سطح تری‌گلیسیرید و سطح کلسترول در خون اندازه گیری می‌شود.

چه میزان تری گلیسرید نرمال محسوب می شود؟

با یک آزمایش خون ساده می توانید میزان تری گلیسرید خود را اندازه بگیرید:

نرمال: کمتر از ١۵٠ میلی گرم در دسی لیتر و یا کمتر از ١.٧ میلی مول در لیتر
در مرز: ١۵٠ تا ١٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ١.٨ تا ٢٠٢ میلی مول در لیتر
بالا: ٢٠٠ تا ۴٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ٢.٣ تا ۵.۶ میلی مول در لیتر
خیلی بالا: ۵٠٠ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر و یا ۵.٧ میلی مول در لیتر یا بالاتر

سطح بالای تری‌گلیسرید، با بیماری‌های قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی مرتبط است.

چه عواملی به تری‌گلیسرید بالا منجر می‌شوند؟

عواملی که سطح تری‌گلیسرید را افزایش می‌دهند:

دریافت کالری بیشتر از میزانی که بدن می‌سوزاند، به‌خصوص مصرف زیاد شکر

اضافه وزن
استعمال سیگار و دخانیات
مصرف بیش از حد الکل
برخی از داروها
برخی اختلالات ژنتیکی
اختلالات تیروئید
دیابت نوع ۲ که به خوبی کنترل نشده باشد
مشکلات کبد یا کلیه

سطح بالای تری‌گلیسرید، با بیماری‌های قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی مرتبط است به خصوص در افرادی که سطح پایینی از کلسترول خوب (موسوم به HDL) داشته باشند یا مبتلا به دیابت نوع ۲ باشند.

دلایل بالا رفتن سطح تری گلیسرید

سطوح بالای تری گلیسیریدها می تواند خطر سکته مغزی یا حمله قلبی را افزایش دهد. این شرایط می تواند در نتیجه موارد مختلف که هم شامل عادات غذایی و هم مسائل پزشکی می شود، رخ دهد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دیابت نوع ۲ یا سطوح گلوکز به خوبی کنترل نشده

زمانی که شرایط بیماری دیابت کنترل نمی شود می تواند موجب افزایش سطوح تری گلیسیرید شود. اما با کاهش سطوح قند خون می توانید بار دیگر سطوح تری گلیسیرید را به حالت عادی باز گردانید.

رژیم غذایی سرشار از چربی، قند و کربوهیدرات ها

مصرف زیاد غذاهای سرشار از قند و چربی اشباع در واقع، خطر ابتلا به سطوح بالای تری گلیسیرید را افزایش می دهد. این می تواند به هایپرتری گلیسیریدمی منجر شود، به ویژه اگر بیشتر کالری های مصرفی شما به شکل کربوهیدارت ها باشد.

کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئد به واسطه تولید ناکافی هورمون های تیروئید رخ می دهد که ممکن است موجب افزایش سطوح تری گلیسیرید و کلسترول شود. درمان کم کاری تیروئید و افزایش ترشح هورمون ها توسط غده تیروئید می تواند سطوح تری گلیسیرید را به حالت عادی بازگرداند.

مصرف الکل

مصرف نوشیدنی های الکلی می تواند سطوح تری گلیسیرید را افزایش دهد. اگر دلیل سطوح بالای تری گلیسیرید شما این مساله است باید از مصرف نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید.

بیماری مزمن کلیه

زمانی که سطوح کلسترول خوب (HDL) بدن شما پایین و سطوح تری گلیسیریدها بالاست، این می تواند نشانه ای از بیماری کلیه باشد. برای بررسی دقیق شرایط باید به پزشک مراجعه کنید.

شرایط ارثی

گاهی اوقات سطوح بالای تری گلیسیرید با ژن های شما در ارتباط است. اگر یکی از اعضای خانواده شما از سطوح بالای تری گلیسیرید یا کلسترول رنج می برد، احتمال ابتلای شما به این شرایط نیز افزایش می یابد.

چربی اضافه شکم

زمانی که چربی بیش از حد در ناحیه شکم شما جمع می شود، یک واکنش شیمیایی در بدن رخ می دهد که حفظ سطوح عادی و سالم لیپید را دشوار می سازد.​

سطوح بالای تری گلیسیریدها می تواند خطر سکته مغزی یا حمله قلبی را افزایش دهد.

ورزش نکردن

زمانی که ورزش می کنید، سطوح کلسترول خوب را به واسطه یک واکنش شیمیایی که در ماهیچه های شما رخ می دهد در محدوده سالم نگه می دارید. زمانی که از نظر جسمانی فعال نیستید، این سطوح به طور قابل توجهی افت می کنند.

داروها

برخی داروها ممکن است موجب سطوح بالای تری گلیسیرید شوند که از آن جمله می توان به مسدودکننده های بتا، داروهای ادرارآور، استروژن، رتینوئید، کورتیکواستروئیدها، و مهارکننده های پروتئاز اشاره کرد.

بهترین روش ها برای پایین آوردن تری گلیسیرید

کاهش وزن

اگر اضافه وزن دارید ، کم کردن ٢/۵ تا ۵ کیلوگرم می تواند به پایین آمدن تری گلیسرید کمک کند . بر روی انرژی بیشتر و سلامتی پس از کاهش وزن خود تمرکز کنید.

کالری کمتری مصرف کنید

به یاد داشته باشید که کالری اضافه به تری گلیسیرد تبدیل می شود و به عنوان چربی ذخیره می شود. کالری کمتر یعنی تری گلیسرید پایین تر.

شکر و غذاهای فرآوری شده نخورید

کربوهیدراتهای ساده مانند شکر و غذاهایی که با آرد سفید درست می شوند، تری گلیسرید را بالا می برند.
کلسترول را در رژیم خود محدود کنید. بیش از ٣٠٠ میلی گرم کلسترول در روز مصرف نکنید، اگر بیماری قلبی دارید، کمتر از ٢٠٠ میلی گرم مصرف کنید. از منابع کلسترول مانند گوشتهای با چربی اشباع شده ، زرده تخم مرغ و تمام محصولات لبنی دوری کنید.

چربیهای سالمتر را انتخاب کنید

از روغنهای گیاهی غیر اشباع مانند روغن زیتون، بادام زمینی و کانولا استفاده کنید. به جای گوشت قرمز از ماهی سرشار از امگا ٣ و ماهی های مثل سلمون و ماکارل استفاده کنید .

چربیهای ترانس را از زندگی خود حذف کنید

چربیهای ترانس در غذاهای سرخ کردنی و برخی محصولات کارخانه ای مانند شیرینیهای آماده، کراکرها و کیک ها یافت می شود . به علامت ،” بدون چربی ترانس “بر روی بسته بندی مواد غذایی اعتماد نکنید. در آمریکا مواد غذایی با ٠/۵ گرم چربی ترانس به عنوان غذای بدون ترانس محسوب میشود و برچسب بدون ترانس می گیرد که مصرف زیاد آن در طولانی مدت مضر است. مواد تشکیل دهنده مواد غذایی را حتما ً مطالعه کنید . اگر حاوی روغن هیدروژنه باشد،آن غذا صد درصد چربی ترانس دارد.
​

کاهش وزن . اگر اضافه وزن دارید ، کم کردن ٢/۵ تا ۵ کیلوگرم می تواند به پایین آمدن تری گلیسرید کمک کند

نوشیدن الکل را محدود کنید

الکل حاوی قند و کالری بسیار بالایی است که باعث بالا رفتن تری گلیسرید می شود. حتی میزان کمی الکل هم می تواند تری گلیسرید را بالا ببرد.

به طور مرتب ورزش کنید

حداقل روزی ٣٠ دقیقه فعالیت جسمانی داشته باشید. ورزش منظم کلسترول خوب را بالا نگاه می دارد و کلسترول بد را پایین می آورد. پیاده روی ، شنا و یا ورزش های گروهی بسیار مفید است. اگر ٣٠ دقیقه زمان ندارید، ده دقیقه از پله بالا و پایین بروید، هنگام تماشای تلویزیون حرکت شنا و دراز و نشست انجام دهید.

اگر تری گلیسرید بالا دارید مراقب دیابت و فشار خون بالا نیز باشید.

داروهای مناسب برای درمان تری‌گلیسرید بالا

همانطور که قبلا گفتیم، در صورتی که ما با تغییر سبک زندگی موفق به پایین آوردن تری‌گلیسرید خون نشویم، پزشک ممکن است یک یا چند نوع از داروهای پایین‌آورنده تری‌گلیسرید را توصیه کند:

استاتین‌ها

استاتین‌ها در واقع داروی پایین‌آورنده کلسترول خون هستند. پزشک ممکن است در صورت غیرطبیعی بودن کلسترول خون ما، یا ابتلا به دیابت و یا داشتن سابقه انسداد عروقی به‌صورت همزمان، این دارو را برای ما تجویز کند. روزواستاتین و آتورواستاتین از جمله این داروها هستند.

فیبرات‌ها

فیبرات‌ها مثل فنوفیبرات یا جم فیبروزیل می‌توانند باعث کاهش تری‌گلیسرید خون شوند. این دارو در افرادی که بیماری کبدی یا کلیوی شدید دارند، مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

روغن ماهی

روغن ماهی که به عنوان اسید چرب امگا ۳ نیز شناخته می‌شود، می‌تواند باعث کاهش تری‌گلیسرید خون شود، البته لازم است حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنیم.

نیاسین

نیاسین که به آن اسید نیکوتینیک هم گفته می‌شود می‌تواند باعث کاهش تری‌گلیسرید و LDL (کلسترول بد) شود. اگرچه مصرف نیاسین نیازی به نسخه ندارد، به علت امکان بروز تداخلات دارویی توصیه می‌شود حتما قبل از مصرف با پزشک خود در این رابطه مشورت کنیم.

به روز رسانی : ۵ دی ۱۴۰۰
منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴