شمارش گلبول های سفید خون

گلبول‌ سفید خون از اجزای حیاتی خون هستند. نقش این سلول‌ها در مبارزه با عفونت بسیار مهم بوده و همچنین برای سلامت و تندرستی انسان ضروری می‌باشند. بالا بودن گلبول سفید خون ممکن است نشانۀ این باشد که دستگاه ایمنی بدن در حال مبارزه با عفونت است. بالا بودن گلبول سفید خون همچنین می‌تواند نشانگر استرس جسمانی یا عاطفی باشد. افرادی که به انواع خاصی از سرطان خون مبتلا هستند نیز ممکن است گلبول سفید بالایی داشته باشند.

پایین بودن گلبول سفید خون می‌تواند نشانۀ صدمه دیدن یا شرایطی باشد که در آن سلول‌ها با سرعت بالا و قبل از ساخته شدن نابود می‌شوند، یا اینکه بدن مقدار بسیار کمی از آن‌ها را تولید می‌کند.

گلبول‌های سفید حدود ۱ درصد از تمام سلول‌های خون را تشکیل می‌دهند و برای تنظیم عملکرد دستگاه ایمنی ضروری می‌باشند. گلبول سفید خون با نام گویچه سفید خون نیز شناخته می‌شود.

مغز استخوان به‌طور مداوم در حال تولید گلبول‌های سفید خون است. این گلبول‌ها در خون و دستگاه‌های لنفی بدن ذخیره می‌شوند و بدن برای مبارزه با عفونت یا بیماری از آن‌ها استفاده می‌کند.

​

نقش گلبول های سفید در مبارزه با عفونت بسیار مهم بوده و همچنین برای سلامت و تندرستی انسان ضروری می‌باشند.

​
انواع گلبول سفید​

خون حاوی چندین نوع گلبول سفید است که هرکدام عملکردهای مختلفی دارند.
بدن اغلب انسان‌ها روزانه حدود صد میلیارد گلبول سفید خون تولید می‌کند.
در حالت عادی در هر میکرولیتر خون بین ۴۰۰۰ تا ۱۱۰۰۰ گلبول سفید وجود دارد که البته این میزان می‌تواند در نژادهای مختلف متفاوت باشد.

انواع گلبول‌های سفید خون و عملکرد آن‌ها:​

لنفوسیت‌‌‌ها: این نوع از گلبول سفید برای تولید پادتن‌ها حیاتی است. پادتن‌ها به بدن کمک می‌کنند تا از خود در برابر باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر تهدیدها محافظت کند.​
نوتروفیل‌ها: گلبول‌های سفید قدرتمندی که باکتری‌ها و قارچ‌ها را نابود می‌کنند.​
بازوفیل‌ها: این گلبول‌های سفید از طریق ترشح مواد شیمیایی در جریان خون، بدن را از حضور عفونت‌ها آگاه می‌کنند. بازوفیل‌ها عمدتاً در مبارزه با حساسیت‌ها نقش دارند.​
ائوزینوفیل‌ها: این سلول‌های خون مسئولیت نابود کردن انگل‌ها و سلول‌های سرطانی را برعهده داشته و همچنین بخشی از واکنش آلرژیک بدن هستند.​
مونوسیت‌ها: این گلبول‌ها به جرم‌ها یا باکتری‌هایی که وارد بدن شده‌اند حمله کرده و آن‌ها را تجزیه می‌کنند.​
در صورت نیاز، مونوسیت‌ها به سایر اندام‌های بدن نظیر طحال، کبد، ریه و مغز استخوان می‌روند و در آنجا به سلولی به نام درشت‌خوار تغییر شکل می‌دهند.
سلول درشت‌خوار عملکردهای فراوانی در بدن دارد، ازجمله خارج کردن بافت‌های مُرده یا آسیب‌دیده از بدن، نابود کردن سلول‌های سرطانی و تنظیم کردن دستگاه ایمنی.
​

ارزش لکوسیت‌ها معمولاً در طول روز در نوسان است. دلایل مختلفی باعث تولید خیلی زیاد یا خیلی کم لکوسیت‌ها می‌شود.

چه دلایلی باعث تغییر سطح گلبول سفید خون می‌شود؟

ارزش لکوسیت‌ها معمولاً در طول روز در نوسان است. دلایل مختلفی باعث تولید خیلی زیاد یا خیلی کم لکوسیت‌ها می‌شود، از جمله:​

عفونت‌ها​
التهاب​
صدمات​
آرتروز​
پاسخ به دارو​
استرس عاطفی​
استرس فیزیکی​
سیگار کشیدن​
برداشتن طحال​
آلرژی​
سیاه‌سرفه​
سرطان خون​
عفونت انگلی​
برخی از بیماری‌های پوستی​
لنفوم​
بیماری‌های خودایمنی​
سرطان استخوان​
فشار بیش از حد فیزیکی​
بارداری​
تولد​

علائم بالا یا پایین بودن مقدار WBC چیست؟​

علائم تعداد کم گلبول‌های سفید و مقدار خطرناک WBC در خون عبارت است از:​

تب​
لرز​
بدن‌درد​
سردرد​
مقدار بالای WBC در خون معمولا علائم خاصی ندارد.
​

علت بالا بودن WBC در آزمایش خون چیست؟​

درصورت بالا بودن سطح WBC در آزمایش خون یکی از موارد زیر محتمل است:
​
مصرف داروهایی همچون اپی نفرین و کورتیکواستروئیدها​
غلظت خون بالا​
بروز نقص سیستم ایمنی یا بیماری خود ایمنی​
عفونت در بدن​
اختلال میلوفیبروزیس و یا ایجاد نقص عملکرد در مغز استخوان​
آرتریت روماتوئید​
بروز سرطان در انواع متفاوت همچون لوسمی لنفوسیتیک مزمن​
فعالیت بدنی بالا​
بروز آلرژی​
بارداری​
بروز سیاه سرفه یا سل​
التهاب​
مصرف دخانیات​

WBC پایین نشانه چیست؟​

پایین بودن WBC در آزمایش خون که به آن لکوپنی هم می‌گویند، می‌تواند نشان‌دهنده شرایط زیر باشد:​
آسیب مغز استخوان که بر اثر عفونت، بیماری یا درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی ایجاد می‌شود​.

سرطان​
اختلالات خودایمنی مانند لوپوس​
ایدز​

چگونه تعداد بالای سلول های سفید را درمان کنیم؟​

افزایش تعداد گلبول های سفید ناشی از عفونت مانند اکثر عفونت های ویروسی به خودی خود برطرف می شوند. هیچ مداخله پزشکی جدا از برخی تغییرات سبک زندگی (مانند استراحت یا نوشیدن چای گرم برای تسکین گلودرد) برای این وضعیت مورد نیاز نیست.

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است راه هایی را برای تسکین علائم بیماری زمینه ای که باعث افزایش تعداد گلبول های سفید می شود، پیشنهاد دهد. این درمان ها، عبارتند از:
​
آنتی هیستامین برای کاهش علائم آلرژی​
داروهای گشادکننده برونش برای درمان و پیشگیری از علائم آسم یا COPD​
اصلاحات رژیم غذایی برای کمک به کاهش اثرات شرایط التهابی دستگاه گوارش​
تیلنول (استامینوفن) یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs، مانند ادویل ایبوپروفن یا آلو ناپروکسن سدیم) برای کاهش تب، درد یا تورم​
این درمان ها ممکن است به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید، اما از طرفی هم احتمال دارد تعداد گلبول های سفید خون شما را کاهش ندهند.

درمان های دیگری که ممکن است برای رفع بیماری زمینه ای مورد نیاز باشد، عبارتند از:​

شیمی درمانی یا پرتودرمانی برای سرطان خون​
پیوند مغز استخوان برای برخی از انواع سرطان خون​
استروئیدها یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی برای بیماری های خود ایمنی یا اختلالات التهابی​
آنتی بیوتیک ها یا سایر داروها برای درمان عفونتی که باعث افزایش تعداد گلبول های سفید می شود.​

برخی از شرایط، مانند بیماری‌های خود ایمنی، آرتریت روماتوئید و لوپوس یا بیماری التهابی روده (IBD، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو)، ممکن است نیاز به درمان مداوم داشته باشند.​

آیا آزمایش هایی برای تشخیص علت افزایش تعداد WBC وجود دارد؟​

تعداد بالای گلبول های سفید در یک آزمایش خون به نام شمارش کامل خون (CBC) مشخص می شود. این آزمایش، گزارشی از تعداد گلبول های سفید و گلبول های قرمز و همچنین انواع هر گلبول سفید و درصد آنها را ارائه می دهد.
طبق گفته موسسه ملی بهداشت (NIH)، تعداد طبیعی گلبول‌های سفید خون ۴۵۰۰ تا ۱۱۰۰۰ WBC در هر میکرولیتر (۴.۵ تا ۱۱.۰ × ۱۰۹ L) است.
علاوه بر CBC، ممکن است یک معاینه میکروسکوپی از نمونه خون برای شما تجویز شود (اسمیر خون محیطی)، که می تواند تعیین کند که آیا اندازه یا شکل سلول ها غیر طبیعی است یا خیر.

برخی از بیماری ها، مانند بیماری های خودایمنی، می توانند با مقادیر بیش از حد نوتروفیل های منحط، که نوتروفیل ها (نوعی از گلبول های سفید خون) در حال مرگ هستند، مرتبط باشند. و برخی از انواع سرطان می توانند باعث ایجاد گلبول های سفید اضافی شوند که ظاهر میکروسکوپی غیرعادی دارند.
​

بدن اغلب انسان‌ها روزانه حدود صد میلیارد گلبول سفید خون تولید می‌کند.

افزایش گلبول سفید خون در بارداری​

در طول بارداری، تعداد گلبول‌های سفید در مادران باردار افزایش می‌یابد. به طور عمده در هفته سی و هشتم بارداری، گلبول‌های سفید خون بسیار بالاتر از محدوده طبیعی هستند. در نتیجه، زنان باردار متوجه پوسته‌های سفید در ادرار می‌شوند – به‌ویژه در ادرار صبح. پزشکان در مورد ادرار پوسته‌پوسته صحبت می‌کنند. معمولاً تغییر تعداد گلبول‌های سفید نشان‌دهنده التهاب در بدن است. همچنین احتمال اختلال در عملکرد کلیه وجود دارد.

اگر در دوران بارداری میزان لکوسیت در ادرار زیاد باشد، جای نگرانی نیست. در عوض، لکوسیتوز موقت نشان‌دهنده بارداری در حال پیشرفت است. برای محافظت از نوزاد متولد نشده در برابر عوامل بیماری‌زا، ارگانیسم مادر گلبول‌های سفید بیشتری تولید می‌کند. به دلیل تولید بیش از حد، بدن گلبول‌های سفید خون را از طریق کلیه‌ها تجزیه می‌کند. زنان مبتلا نقاط سفیدی را در ادرار خود می‌بینند که با هم ترکیب می‌شوند و پوسته‌های کوچکی را تشکیل می‌دهند. در دوران بارداری، افزایش گلبول‌های سفید خون پاسخی طبیعی برای محافظت از جنین در برابر باکتری‌ها و ویروس‌ها است.
​

در طول بارداری، تعداد گلبول‌های سفید در مادران باردار افزایش می‌یابد.

چرا تعداد گلبول‌های سفید در دوران بارداری افزایش می‌یابد؟​

برخی از عوارض مرتبط با بارداری در ماه‌های هشتم و نهم بارداری رخ می‌دهد. این شامل تغییر تعداد لکوسیت‌ها می‌شود که به‌عنوان یک افزایش فیزیولوژیکی، تاریخ زایمان قریب‌الوقوع را نشان می‌دهد. لکوسیتوز در ابتدای بارداری شروع می‌شود، زیرا بدن مادر سیستم ایمنی بدن خود را تقویت می‌کند. در چند هفته اول، لکوسیت‌ها درست بالاتر از حد طبیعی هستند. تاکنون هیچ علامت قابل‌مشاهده‌ای برای افزایش گلبول‌های سفید وجود ندارد.

تنها با تولید بیش از حد لکوسیت‌ها، افزایش دفع آن اتفاق می‌افتد. مادر از طریق تشکیل گلبول‌های سفید خون، از ایمنی کودک متولد نشده محافظت می‌کند. پس از رشد کامل، جنین قادر است به طور مستقل گلبول‌های سفید خون را تشکیل دهد. به همین دلیل، برخی از لکوسیت‌های مادر غیرقابل‌استفاده هستند. ارگانیسم به‌راحتی این را از طریق ادرار دفع می‌کند.

کودک توانایی تولید مستقل گلبول‌های سفید خون را در ماه هفتم بارداری دریافت می‌کند؛ بنابراین، در این دوره، مادران آینده افزایش قابل‌توجهی در سطح لکوسیت‌ها را تشخیص می‌دهند. از آن ماه تا زمان زایمان، گلبول‌های سفید خون در ادرار ظاهر می‌شوند.

به روزرسانی : ۲۹ تیر ۱۴۰۱

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴

نوشته علت بالا و پایین بودن گلبول سفید خون اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

ائوزینوفیل خون

هر گلبول سفید خون، چیزی بین چند ساعت، تا چند روز در داخل جریان خون زنده می ماند. ائوزینوفیل، یکی از انواع گلبول های سفید خون است. ائوزینوفیل‌ها در بافت های مختلف بدن ذخیره می شوند. آن ها تا چند هفته به حیات خود ادامه می دهند. وظیفه مغز استخوان این است که به صورت مکرر و دائمی، حجم گلبول های سفید خون را در حد کافی نگه دارد.

تعداد و انواع مختلف از گلبول های سفید خون موجود در بدن، درک پزشکان از وضعیت سلامت افراد را افزایش می دهند. بالا بودن تعداد گلبول های سفید خون، نشانه‌ای از وجود بیماری یا عفونت بدن است. بالا بودن تعداد گلبول های سفید، به این معنی است که بدن دائماً گلبول های سفید بیشتری را تولید می کند، تا با عفونت ها مقابله کند.

آزمایش شمارش ائوزینوفیل

آزمایش شمارش ائوزینوفیل یک نمونه از آزمایش‌های خون است که میزان ائوزینوفیل های بدن را اندازه گیری می کند. سطوح غیرعادی از ائوزینوفیل، معمولاً به عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC) شناسایی می شوند.
تحقیقات متوالی و پیوسته، لیست نقش های اختصاص یافته به ائوزینوفیل ها را گسترش داده اند. اکنون به نظر می رسد که تمامی سیستم های بدن، به نحوی به ائوزینوفیل وابسته هستند. دو مورد از مهم‌ترین این کارکردها در سیستم ایمنی رخ می دهند.

ائوزینوفیل ها قادر به نابودسازی ذرات تهاجمی همچون ویروس ها، باکتری ها و انگل هایی همچون کرم های قلابدار هستند. علاوه بر این، آن ها در ایجاد واکنش التهابی، علی الخصوص در مواجهه با آلرژی نقش دارند.
التهاب نه خوب است نه بد! ائوزینوفیل در ایزوله سازی و کنترل پاسخ ایمنی در محل عفونت نقش دارد. البته یکی از عوارض جانبی این است که بافت اطراف آن آسیب می بیند. آلرژی ها به منزله پاسخ های ایمنی هستند، که التهاب مزمن را به همراه دارند. ائوزینوفیل نقش مهمی در التهاب ایجاد شده نسبت به آلرژی، اگزما و آسم دارد.
​

آزمایش شمارش تفاضلی گلبول سفید، معمولاً به موازات آزمایش شمارش کامل خون (CBC) صورت می گیرد. بدین ترتیب درصد تمامی انواع گلبول های سفید موجود در خون تعیین می‌شوند.

Eosinophils در آزمایش خون چیست؟

همانطور که همه ما میدانیم گلبول‌های سفید سربازان جنگجوی بدن ما در سیستم ایمنی هستند. این عناصر بسیار کوچک نقشی حیاتی و مهم در حفاظت از بدن ما دارند. آن‌ها مراقب هستند که بدن ما در مقابل حمله ویروس‌ها، انگل‌ها و باکتری‌ها آسیب نبیند. ما ۵ نوع گلبول سفید در بدن داریم که هر پنج نوع این گلبول‌ها توسط مغز استخوان تولید می‌شوند. عمر مفید هر گلبول سفید چند ساعت تا چند روز است. اِئوزینوفیل (Eosinophils) یکی از این ۵ نوع گلبول سفید است که در خون ما زندگی می‌کند.

این عنصر در بافت‌های مختلف بدن ذخیره می‌شود و تقریبا تا چند هفته به حیات خود ادامه می‌دهد. در این بین مغز استخوان وظیفه دارد تا حجم گلبول‌های سفید خون را مدام چک کرده و در حد نرمال نگه دارد. نوع گلبول‌های سفید و اینکه چه تعداد گلبول سفیدی در خون شما وجود دارد، همگی می‌توانند به درک بیشتر پزشکان از سلامتی ما کمک کنند. بالا بودن تعداد گلبول سفید نشان دهنده این موضوع است که در بدن ما عفونت یا بیماری وجود دارد. تعداد Eosinophils نیز با انجام آزمایش خون مشخص می‌شود.

چرا گاهی لازم است ائوزینوفیل‌های خون شمرده شوند؟

وقتی آزمایش CBC از فردی گرفته می‌شود، تعداد مشتقات سلول‌های سفید هم در آن آزمایش مشخص می‌گردد. تعداد مشتقات سلول‌های سفید، یعنی تعداد هر یک از انواع سلول‌های سفید که به تفکیک در برگه آزمایش مشخص می‌شوند. این مقادیر معمولا به صورت درصد بیان می‌شوند. به طور مثال چند درصد از کل خون فرد را سلول‌های EOS تشکیل داده‌اند.

در بیماری‌های مختلف، تعداد گلبول‌های سفید خون فرق دارد. به طور مثال اگر عامل افزایش، آلرژی باشد؛ تعداد گلبول‌های سفید از حالتی که بدن به یک دارو واکنش نشان داده یا حالتی که عفونتی در بدن باشد؛ متفاوت است.
​
برخی داروها مثل قرص‌های لاغری، تعدادی از داروهای درمان عفونت، بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها، ملین‌های حاوی پسیلیم و آرام‌بخش‌ها باعث می‌شوند eos در آزمایش خون افزایش یابد. بنابراین اگر از این نوع داروها استفاده می‌کنید، حتما قبل از آزمایش به پزشک خود اطلاع دهید.​

وضعیت ائوزینوفیلی چیست؟​

ائوزینوفیل نوعی گلبول سفید خون است که دارای یک هسته دو قسمتی و گرانول‌هایی در داخل سیتوپلاسم است. ایئوزینوفیل‌ها حدود ۵% از کل تعداد گلبول‌های سفید خون را تشکیل می‌دهند. این سلول‌ها عموماً در شرایط حساسیت مثل آلرژی و عفونت‌های انگلی در خون افزایش پیدا می‌کنند. افزایش تعدا ائوزینوفیل‌ها می‌تواند نشانه‌ای از وجود حساسیت یا برخی عفونت‌ها باشد. همچنین تغییر در ساختار ائوزینوفیل‌ها هم می‌تواند نشانه‌ای از وجود حساسیت یا نوعی آنمی باشد.
ائوزینوفیلی به وضعیتی می‌گویند که تعداد ائوزینوفیل خون بالاتر از حدِ طبیعی است. معمولاً اگر تعداد مطلق ائوزینوفیل‌ها از ۵۰۰ در هر میکرولیتر خون بیشتر باشد، بیمار مبتلا به ائوزینوفیلی تشخیص داده می‌شود.
​

در آزمایش اِئوزینوفیل تعداد این عنصر در خون شما شمارش می‌شود.

شرایط ائوزینوفیلی به دو شکل وجود دارد:

​ ائوزینوفیلی بافتی:

در این نوع، سطوح بالای غیرطبیعی ائوزینوفیل‌ها در محل عفونت یا التهاب است اما تعداد ائوزینوفیل‌ها در خون طبیعی است.​

ائوزینوفیلی خونی:

در نوع دوم ائوزینوفیلی، سطح بالایی از ائوزینوفیل در کل جریان خون وجود دارد.​
شرایط ائوزینوفیلی معمولاً با آزمایش خون قابل تشخیص است. ائوزینوفیلی بافتی را می‌توان در مخاط یا نمونه‌های بافتی هم یافت.

نقش ائوزینوفیل ( EOS ) در بدن

ائوزینوفیل‌ها میکروب های مهاجم مانند ویروس ها، باکتری‌ها یا انگل هایی مانند کرم قلابدار را از بین می‌برند. آنها همچنین در پاسخ‌های التهابی نقش دارند. ائوزینوفیل ها به جداسازی و کنترل پاسخ ایمنی در محل عفونت کمک می کند، که عارضه جانبی آن آسیب به بافت‌های اطراف آن است. آلرژی واکنش‌های سیستم ایمنی است که اغلب شامل التهاب مزمن است. ائوزینوفیل‌ها نقش مهمی در التهاب‌های مربوط به آلرژی، اگزما و آسم دارند.

چرا به شمارش ائوزینوفیل نیاز دارم؟

هنگامی که شمارش گلبول های سفید خون انجام می‌شود، ممکن است پزشک متوجه سطح غیر طبیعی ائوزینوفیل شود. آزمایش شمارش گلبول های سفید خون اغلب همراه با شمارش کامل خون (CBC) انجام می‌شود و درصد هر نوع گلبول سفید موجود در خون شما را تعیین می‌کند.
این آزمایش نشان می دهد که تعداد گلبول های سفید خون طبیعی، زیاد یا کم است. تعداد گلبول‌های سفید متعاقب ابتلا به برخی بیماری‌ها تغییر می‌کند. پزشک همچنین ممکن است این آزمایش خون را در صورت مشکوک بودن به بیماری یا شرایط خاصی مانند موارد زیر درخواست کند:

یک واکنش آلرژیک شدید مثلا حساسیت به نیش زنبور
یک واکنش دارویی مثلا حساسیت به پنی‌سیلین
برخی از عفونت های انگلی مثلا احتمال داشتن انگل اکسیور

بعضی از دارو‌ها نیز باعث افزایش تعداد ائوزینوفیل‌ها می‌شوند که عبارتند از:

قرص‌های رژیمی
اینترفرون: دارویی است که به درمان عفونت کمک می‌کند.
برخی از آنتی بیوتیک‌ها
ملین هایی که حاوی پسیلیوم هستند.
آرام بخش‌ها

در هنگام بردن جواب آزمایش برای پزشک خود، حتماً در مورد هرگونه دارو یا مکملی که مصرف می‌کنید با ایشان صحبت کنید. پزشک این اطلاعات را در تفسیر و بررسی جواب آزمایش شما مد نظر قرار خواهد داد.
​

چرا به آزمایش شمارش ائوزینوفیل (Eosinophil) نیاز داریم؟​

با انجام آزمایش شمارش تفاضلی گلبول های سفید، پزشک می تواند سطوح غیرعادی ائوزینوفیل را تشخیص دهد. آزمایش شمارش تفاضلی گلبول سفید، معمولاً به موازات آزمایش شمارش کامل خون (CBC) صورت می گیرد. بدین ترتیب درصد تمامی انواع گلبول های سفید موجود در خون تعیین می‌شوند.
این آزمایش مشخص می کند که آیا تعداد گلبول های سفید خون، به صورت غیرعادی بیشتر یا کمتر از حد عادی هستند. زیرا تعداد گلبول های سفید خون، در برخی بیماری ها تغییر می کنند.
همچنین در صورتی که پزشک مشکوک باشد که فرد به یکی از مشکلات یا بیماری های زیر مبتلا شده است، آنگاه دستور انجام این آزمایش خون را می‌دهد :​

واکنش آلرژیک شدید​
واکنش دارویی​
برخی عفونت های انگلی​

قبل از انجام آزمایش، حتماً در مورد داروهای فعلی یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.

آزمایش Eosinophils چگونه انجام می‌شود؟

در آزمایش اِئوزینوفیل تعداد این عنصر در خون شما شمارش می‌شود. باید به این موضوع مهم اشاره کرد که وجود این ماده در بدن از اهمیت بالایی برخوردار است. تمام قسمت‌های سیستم بدن ما به این ماده وابسته است. اگر بخواهیم در مورد عملکرد Eosinophils سخن بگوییم باید گفت که این عنصر مسئول نابودی تمام ویروس‌ها و باکتری‌هایی است که به بدن شما حمله می‌کنند. نقش بعدی این ماده ایجاد واکنش التهابی در بدن در مقابل آلرژی‌ها است.

التهاب داشتن و التهاب نشان دادن بدن

التهاب داشتن و التهاب نشان دادن بدن نه موردی خوب و نه موردی بد تلقی می‌شود، اما بطور کلی Eosinophils نقشی مهم و اساسی در ایزوله‌سازی و کنترل ایمنی در محل عفونت بدن ما دارد. نشان دادن آلرژی یعنی عکس‌العمل ایمنی که بدن ما نشان می‌دهد. این اتفاق با التهاب همراه است. اِئوزینوفیل نقشی اساسی در نشان دادن التهابات بدن در برابر آسم، آلرژی و اگزما دارد. اگر پزشک تشخیص دهد که تعداد اِئوزینوفیل خون شما باید شمارش شود، با انجام آزمایش خون از طریق ورید این آزمایش انجام خواهد شد. در آزمایشگاه به نمونه خون شما رنگی مخصوص اضافه می‌شود. این رنگ کمک می‌کند تا در هر ۱۰۰ سلول، تعداد اِئوزینوفیل‌ها مشاهده و شمارش شوند.
​

قبل از انجام آزمایش ائوزینوفیل خون چه کاری باید بکنید؟​

هیچ آمادگی خاصی برای این آزمایش لازم نیست. در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین)، باید پزشک خود را مطلع کنید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مصرف برخی داروها را قبل از آزمایش ائوزینوفیل قطع کنید.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش تعداد ائوزینوفیل‌ها شوند عبارت‌اند از:​

قرص‌های رژیمی​
اینترفرون(دارویی است که به درمان عفونت کمک می‌کند)​
برخی آنتی بیوتیک‌ها​
ملین‌های حاوی پسیلیوم​
آرامبخش

قبل از انجام آزمایش، حتماً در مورد داروهای فعلی یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
​

در طول آزمایش شمارش ائوزینوفیل چه اتفاقی رخ می دهد؟​

ارائه دهنده خدمات درمانی، با انجام مراحل زیر، از فرد نمونه خونی دریافت می کند :
​
در ابتدا با استفاده از پنبه آغشته به محلول ضد عفونی کننده، محل تزریق تمیز می شود.​
سپس سوزنی وارد رگ می شود. یک محفظه به آن متصل شده و با خون پُر می شود.​
پس از دریافت خون کافی، سوزن برداشته شده و محل تزریق با یک پارچه/ بانداژ پوشانده می‌شود.​
در نهایت نمونه خونی برای تجزیه و تحلیل های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می شود.​

در صورتی که تعداد ائوزینوفیل شما در هر میکرولیتر خون ۵۰۰ باشد، آنگاه این حالت نشانه ای از بیماری ائوزینوفیلیا است.

​ نتایج آزمایش شمارش ائوزینوفیل چه معنایی دارند؟​

۱) نتایج عادی ائوزینوفیل​

در افراد بالغ، یک نمونه خون عادی نباید تعداد ائوزینوفیل کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر خون را دارا باشد. در کودکان، سطح ائوزینوفیل با توجه به سن تغییر می کند.
​

۲) نتایج غیرعادی ائوزینوفیل​

در صورتی که تعداد ائوزینوفیل شما در هر میکرولیتر خون ۵۰۰ باشد، آنگاه این حالت نشانه ای از بیماری ائوزینوفیلیا است. ائوزینوفیلیا به سه نوع خفیف (۵۰۰-۱۵۰۰ ائوزینوفیل در میکرولیتر)، متوسط (۱۵۰۰-۵۰۰۰ ائوزینوفیل در میکرولیتر)، و شدید (بیش از ۵۰۰۰ ائوزینوفیل در میکرولیتر) تقسیم می شود.

دلایل زیر برای این بیماری مطرح شده اند :​

عفونت ناشی از کرم های انگلی​
بیماری خود ایمنی​
واکنش های شدید آلرژیک​
اگزما​
آسم​
آلرژی های فصلی​
لوخمی (سرطان خون) و برخی از سایر سرطان ها​
کولیت زخمی​
تب اسکارلت​
لوپوس​
بیماری کرون​
یک واکنش دارویی شدید​
رد شدن اندام پیوندی​

تعداد ائوزینوفیل خیلی کم، بدلیل اثر سمی ناشی از الکل، یا تولید بیش از حد کورتیزول، همانند وضعیت حاکم بر بیماری کوشینگ رخ می دهد. کورتیزول هورمونی است که به صورت طبیعی توسط بدن تولید می شود. پایین بودن تعداد ائوزینوفیل، به بازه زمانی از طول روز هم بستگی دارد. در شرایط عادی، در شمارش ائوزینوفیل در صبح کمترین تعداد و در عصر بیشترین تعداد مشاهده می‌شود.

جز در مواردی که پیش بینی سومصرف الکل، یا بیماری کوشینگ می شود، پایین بودن تعداد ائوزینوفیل نگران کننده نیست. تنها نگرانی هنگامی رخ می دهد که تعداد سایر انواع گلبول های سفید خون نیز پایین باشد. اگر تعداد همه انواع گلبول های سفید خون پایین باشد، این وضعیت نشانه بروز مشکل یا بیماری در مغز استخوان است.

پایین بودن eosinophil در آزمایش خون نشانه چیست؟

تعداد eos پایین می‌تواند نتیجه مسمومیت ناشی از الکل یا تولید بیش از حد کورتیزول ( کورتیزول هورمونی است که به طور طبیعی توسط بدن تولید می‌شود.) باشد، مانند بیماری کوشینگ

بجز موارد فوق، پایین بودن ائوزینوفیل معمولا جای نگرانی ندارد مگر اینکه سایر گلبول‌های سفید نیز کاهش یافته باشند که در این صورت می‌تواند نشانه‌ای از اختلالی در مغز استخوان باشد. تعداد ائوزینوفیل کم ممکن است به دلیل زمان روز باشد، در شرایط عادی، تعداد ائوزینوفیل‌ها در صبح کمترین و در عصر بیشترین است. با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید.

بالا بودن eosinophil در آزمایش خون نشانه چیست؟

اگر بیش از ۵۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر خون باشد، نشانه‌ای از اختلالی است که به عنوان ائوزینوفیلی شناخته می‌شود. ائوزینوفیلی به سه صورت زیر است:

خفیف ( ۵۰۰-۱۵۰۰ ائوزینوفیل در هر میکرولیتر )
متوسط ( ۱۵۰۰-۵۰۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر)
شدید ( بیش از ۵۰۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر)
ائوزینوفیلی به دلایل زیر می‌تواند باشد:
عفونت کرم های انگلی
بیماری خود ایمنی
واکنشهای شدید آلرژیک
اگزما
آسم
آلرژی های فصلی
سرطان خون و برخی دیگر از سرطان ها
کولیت زخمی
مخملک
لوپوس
بیماری کرون
حساسیت دارویی
رد پیوند عضو
عفونت‌های قارچی
آدنوکارسینوما
آمبولی کلسترول
کم کاری غده فوق کلیوی
انواع خاصی از سرطان خون و …
​

عفونت‌های ناشی از کرم‌های روده‌ای، انگل‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها اغلب باعث افزایش سطح ائوزینوفیل‌ها می‌شوند.

​ چه چیزی باعث افزایش تعداد ائوزینوفیل خون می‌شود؟​

تعداد بالای ائوزینوفیل‌ها می‌تواند نشان دهنده برخی بیماری‌ها یا ایجاد شرایط خاص در بدن باشد. از جمله:
​

۱. عفونت‌ها​

عفونت‌های ناشی از کرم‌های روده‌ای، انگل‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها اغلب باعث افزایش سطح ائوزینوفیل‌ها می‌شوند.
​

۲. بیماری خود ایمنی​

در چندین بیماری خود ایمنی، از جمله بیماری سلیاک، سطوح بالای ائوزینوفیل خون به عنوان بازتاب التهاب موجود است، اما لزوماً ائوزینوفیل‌ها به این بیماری کمک نمی‌کنند.
​

۳. واکنش‌های آلرژیک شدید​

ائوزینوفیل‌ها در بیماری‌های آلرژیک مانند آسم و آلرژی فصلی و تب یونجه افزایش می‌یابد. در بسیاری از موارد نتیجه آزمایش ائوزینوفیل خون به همین علت نسبت به حد طبیعی بالاست.
​

۴. اگزما و سایر بیماری‌های پوستی​

سطوح بالایی از ائوزینوفیل‌ها در ضایعات پوستی، کهیر، درماتیت تماسی، اگزما و خارش یافت می‌شود. این به این معنی است که افزایش ائوزینوفیل همیشه لزوماً در خون اتفاق نمی‌افتد.
​

۵. سرطان خون و برخی سرطان‌های دیگر​

در برخی از انواع سرطان، سطوح بالای ائوزینوفیل‌ها در نتیجه سرطان ظاهر می‌شود، مانند لنفوم هوچکین. در موارد دیگر، ائوزینوفیل‌ها سلول اصلی سرطانی هستند، مانند لوسمی ائوزینوفیلی حاد و مزمن، لنفوم سلول T، لوسمی مزمن میلومونوسیتیک.
​

۶. بیماری آدیسون​

بیماری آدیسون، که در آن کمبود هورمون‌های آدرنال مانند کورتیزول وجود دارد، می‌تواند سطح ائوزینوفیل را افزایش دهد.
​

۷. سندرم هایپیروزینوفیلیک​

سندرم هایپیروزینوفیلی گروهی از اختلالات هستند که در آنها ائوزینوفیل‌ها به طور مداوم افزایش می‌یابد. برای بسیاری از این علائم هیچ علت شناخته‌شده‌ای وجود ندارد، در حالی که برخی دیگر می توانند ژنتیکی باشند.
​

۸. بیماری التهابی روده​

ائوزینوفیل‌ها همچنین می‌توانند در بیماری التهابی روده (IBD) و هم در بیماری کرون و کولیت اولسروز، افزایش پیدا کنند.
​

۹. یک واکنش دارویی قابل توجه​

زمانی که فرد به دارو واکنش آلرژیک نشان می‌دهد ائوزینوفیل خون افزایش می‌یابد.
​

۱۰. کمبود ویتامین D​

کمبود ویتامین D با افزایش اندک ائوزینوفیل‌ها ارتباط دارد.
​
۱۱. موارد دیگری که می‌توانند نتیجه آزمایش ائوزینوفیل خون را افزایش دهند.​

موارد دیگری که می‌توانند میزان ائوزینوفیل خون را افزایش دهند عبارت‌اند از:

​
کولیت زخمی​
رد پیوند عضو​
تب مخملک​
لوپوس

سطوح پایین ائوزینوفیل معمولاً نگران کننده نیست.

چه چیزی باعث کاهش تعداد ائوزینوفیل خون می‌شود؟​

سطوح پایین ائوزینوفیل معمولاً نگران کننده نیست. مگر اینکه تعداد گلبول‌های سفید دیگر هم به‌طور غیرطبیعی پایین باشد. اگر تعداد گلبول‌های سفید کم باشد، این می‌تواند نشان دهنده وجود مشکل در مغز استخوان باشد.

همانطور که گفتیم ائوزینوفیل ها به طور معمول کم هستند و در بزرگسالان سالم حتی می‌توانند به صفر برسند. با این حال، شرایط و داروهایی وجود دارد که می‌تواند سطح ائوزینوفیل را سرکوب کند از جمله:
​

۱. عفونت‌ها​

هنگامی که یک عفونت حاد وجود دارد، چندین ماده برای جذب ائوزینوفیل‌ها از خون به بافت‌های آسیب‌دیده ترشح می‌شود. این باعث می‌شود سطح ائوزینوفیل خون به سرعت کاهش یابد. فقدان کامل ائوزینوفیل‌ها هم در عفونت‌های جدی مانند سپسیس دیده می‌شود.
​

۲. سندرم کوشینگ​

سندرم کوشینگ پس از آنکه فرد به مدت طولانی در معرض سطوح بالای کورتیزول قرار گرفت، رخ می‌دهد. دلایل دیگر سندرم کوشینگ می‌تواند بیماری زمینه‌ای یا درمان طولانی مدت با کورتیزول باشد. کورتیزول سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند و سطح ائوزینوفیل را در خون کاهش می‌دهد. کورتیزول هورمونی است که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود.
​

۳. داروهای ضدالتهاب​

گلوکوکورتیکوئیدها داروهای ضد التهابی مرتبط با کورتیزول هستند. آن‌ها تولید، بقا و عملکرد ائوزینوفیل‌ها را کاهش می‌دهند.

داروی دیگری که باعث سرکوب ائوزینوفیل‌ها می‌شود تئوفیلین است. این دارو برای پیشگیری و درمان خس‌خس سینه، تنگی‌نفس و سفت شدن قفسه‌سینه ناشی از آسم، برونشیت مزمن و سایر بیماری‌های ریوی استفاده می‌شود.
​

۴. مسمومیت با الکل​

تعداد غیرعادی پایین ائوزینوفیل‌ها می‌تواند نتیجه مسمومیت با الکل باشد.
​

۵. طول روز​

در شرایط عادی، تعداد ائوزینوفیل‌ها در صبح کمترین و در عصر بیشترین است.

به روز رسانی : ۴ اردیبهشت ۱۴۰۱

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴

نوشته ائوزینوفیل خون ، نشانه چیست؟ اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

آزمایش RBC یا شمارش گلبول قرمز در خون

شمارش گلبول قرمز یا آزمایش RBC از این جهت دارای اهمیت است که RBC حاوی هموگلوبین است و اکسیژن را به بافت‌های بدن می‌رساند. تعداد گلبول‌های قرمز می‌تواند بر میزان اکسیژن دریافتی بافت تأثیر بگذارد. بافت‌ها برای عملکرد خود به اکسیژن نیاز دارند.
​

گلبول های قرمز خون​

گلبول های قرمز یا اریتروسیت ها سلول هایی هستند که در انسان ها و جانوران خون گرم دارای پروتوپلاسم هموژن اما بدون هسته هستند. غشای آن ها از مجموعه ای از لیپوپروتئین ها تشکیل یافته که به مواد کلوئیدی و یون پتاسیم یا یون سدیم غیر قابل نفوذ است اما به یون کلر و بی کربنات نفوذ پذیر است. ترکیب مواد معدنی اریتروسیت ها و پلاسما مشابه هم نیستند. مقدار پتاسیم گلبول های قرمز انسان بیشتر از سدیم می باشد در حالی که نسبت این نمک ها در پلاسما بر عکس است.

هموگلوبین ۹۰% ماده خشک گلبول های قرمز را تشکیل می دهد. در حالی که پروتئین ها، لیپید ها و گلوکز و نمک های معدنی دو درصد بقیه را بوجود می آورند. تعیین تعداد اریتروسیت ها در خون اهمیت زیادی در فیزیولوژی و کلینیک دارد. در حدود ۵,۵ میلیون گلبول قرمز در هر میلی متر مکعب خون در یک مرد سالم و ۵/۴ میلیون گلبول در هر میلی متر مکعب خون در یک زن وجود دارد.
​

گلبول های قرمز یا اریتروسیت ها سلول هایی هستند که در انسان ها و جانوران خون گرم دارای پروتوپلاسم هموژن اما بدون هسته هستند.

​
مشخصات گلبول های قرمز خون​

قطر گلبول های قرمز بین ۵/۷ تا ۲/۷ میکرون و حجم متوسط هریک از آنها ۹۰-۸۸ میکرون مکعب است.

ضخامت آنها در ضخیم ترین قسمت ۲ میکرون است. از روی اندازه هر اریتروسیت و تعدا کل آنها، با مساحت کلی گلبول های قرمز را در بدن می توان محاسبه نمود. چون جذب و آزاد شدن اکسیژن یعنی تبادلات آن در این سطح صورت می گیرد از این نظر این رقم واجد اهمیت است. تبادل اکسیژن عمل اصلی فیزیولوژیک گلبول های قرمز است.

مجموع کل مساحت گلبول های قرمز در خون انسان

مجموع کل مساحت گلبول های قرمز در خون انسان بطور متوسط ۳۵۰۰ – ۳۰۰۰ متر مربع است که این مقدار ۱۵۰۰ برابر سطح بدن می باشد. شکل خاص گلبول قرمز به وسیع بودن این سطح کمک می کند. گلبول های قرمز انسان پهن و در مرکز مقعرالطرفین هستند با این شکل هیچ نقطه ای از سلول بیشتر از ۸۵ درصد میکرون از سطح آن فاصله ندارد در صورتیکه یک شکل کروی ۵/۲ میکرون از سطح فاصله دارد و کل سطح ۲۰ درصد کمتر می شود این نسبت واقعی بین سطح و حجم اجزای گلبول های قرمز انتقال اکسیژن را از اندام های تنفسی به سلول آسانتر می سازد.

عمر متوسط گلبول های قرمز خون

عمر متوسط گلبول های قرمز خون ۱۲۰ روز است برای این که میزان گلبول های قرمز در خون ثابت بماند باید در هر ثانیه یک میلیون گلبول قرمز در مغز استخوان ساخته شود.

گلبول های قرمز در کجا ساخته میشوند؟

گلبول های قرمز در دوره جنینی در کبد و طحال و گره های لنفاوی ساخته می شوند. اما در ماه های آخر دوره جنینی و پس از تولد تنها در مغز استخوان بوجود می آیند. در سال های اول پس از تولد همه استخوان ها گلبول قرمز می سازند، ولی از حدود ۵ سالگی به بعد گلبول های قرمز در مغز استخوان های ستون مهره ها، سر، سینه و لگن تولید می شوند.

در مغز استخوان بافت زاینده ای وجود دارد که با چند تقسیم سلولی گلبول های قرمز را می سازد سلول های زاینده در ضمن این تغییرات هسته خود را از دست می دهند و مقدار زیادی هموگلوبین در سیتوپلاسم خود می سازند.

فعالیت ماهیچه ای، صعود به ارتفاعات و گرم شدن هوا، تولید گلبول های قرمز را افزایش می دهند. سلول های مولد گلبول های قرمز استخوان نسبت به عواملی مانند اشعه های زیان آور از جمله اشعه ایکس بسیار حساسند. و نخستین بخش بدن که در مقابل اشعه های زیان آور از جمله اشه ایکس از کار می افتد همین بافت مغز استخوان است. کمبود ویتامین B12, و آهن باعث کاهش تولید گلبول های قرمز می شود.
​

پلی سیتمی یا تعداد زیاد گلبول های قرمز​

پلی سیتمی به معنی افزایش حجم (تعداد) گلبول‌های قرمز است.
به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: اولیه و ثانویه.
می‌تواند با علل ثانویه، مانند هیپوکسی مزمن یا تومورهایی که اریتروپویتین را آزاد می‌کنند، مرتبط باشد.
افزایش غیر طبیعی تولید گلبول‌های قرمز در مغز استخوان باعث ایجاد پلی سیتمی ورا می‌شود.
درمان پلی سیتمی ثانویه به بیماری زمینه‌ای بستگی دارد.
پلی سیتمی توسط فلبوتومی (حجامت) و هیدروکسی اوره درمان می‌شود.

​

تعیین تعداد اریتروسیت ها در خون اهمیت زیادی در فیزیولوژی و کلینیک دارد.

​
تعریف پلی سیتمی​

پلی سیتمی شرایطی است که منجر به افزایش گلبول‌های قرمز در جریان خون می‌شود. در مبتلایان به پلی سیتمی، میزان هماتوکریت، هموگلوبین یا تعداد گلبول‌های قرمز خون بالاتر از حد طبیعی است.

به طور معمول پلی سیتمی از نظر افزایش هماتوکریت گزارش می‌شود (هماتوکریت نسبت حجم گلبول‌های قرمز به کل حجم خون) یا غلظت هموگلوبین (هموگلوبین پروتئین مسئول انتقال اکسیژن در خون است).

هماتوکریت (HCT): هنگامی که هماتوکریت بیشتر از ۴۸٪ در زنان و ۵۲٪ در مردان باشد، پلی سیتمی در نظر گرفته می‌شود.

هموگلوبین (HGB): هنگامی که سطح هموگلوبین در زنان بیشتر از ۵/۱۶ گرم در دسی لیتر باشد یا در مردان بیشتر از ۵/۱۸ گرم در دسی لیتر باشد، پلی سیتمی در نظر گرفته می‌شود.

پلی سیتمی را می‌توان به دو دسته اصلی و ثانویه تقسیم کرد.

اولیه: در پلی سیتمی اولیه افزایش گلبول‌های قرمز به دلیل مشکلات ذاتی در روند تولید گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود.

ثانویه: پلی سیتمی ثانویه به طور کلی به عنوان پاسخ به سایر عوامل یا بیماری زمینه‌ای که باعث افزایش تولید گلبول‌های قرمز می‌شود، رخ می‌دهد.

تولید گلبول‌های قرمز از طریق یک توالی پیچیده از مراحل سخت تنظیم شده در مغز استخوان صورت می‌گیرد. تنظیم کننده اصلی تولید گلبول‌های قرمز هورمون اریتروپویتین (EPO) است. این هورمون تا حد زیادی توسط کلیه ترشح می‌شود‌، اگرچه ممکن است حدود ۱۰٪ توسط کبد نیز تولید و ترشح شود.

ترشح اریتروپویتین در پاسخ به میزان اکسیژن کم (هیپوکسی) در خون تنظیم می‌شود. وقتی که اریتروپویتین برای جبران هیپوکسی تولید گلبول‌های قرمز خون را در مغز استخوان تحریک می‌کند اکسیژن بیشتری می‌تواند به بافت‌ها منتقل شود. پلی سیتمی نوزادی (نوزادان) در ۱٪ تا ۵٪ نوزادان دیده می‌شود. شایع‌ترین دلایل ممکن است مربوط به انتقال خون، انتقال خون جفت به نوزاد پس از زایمان یا اکسیژن رسانی نامناسب مزمن جنین (هیپوکسی داخل رحمی) به دلیل نارسایی جفت باشد.

​

قطر گلبول های قرمز بین ۵/۷ تا ۲/۷ میکرون و حجم متوسط هریک از آنها ۹۰-۸۸ میکرون مکعب است.

علائم تعداد غیرطبیعی​

اگر میزان آزمایش RBC شما خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، ممکن است علائم و عوارضی را تجربه کنید.
​
اگر تعداد آزمایش RBC کم است، علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:​

خستگی​
تنگی نفس​
سرگیجه، ضعف یا سستی، به ویژه هنگامی که به سرعت تغییر موقعیت می‌دهید​
افزایش ضربان قلب​
سردرد​
پوست رنگ‌پریده​

اگر شمارش RBC بالا باشد، علائم زیر محتمل است:​

خستگی​
تنگی نفس​
درد مفاصل​
حساسیت در کف دست‌ها یا کف پا​
خارش پوست، به ویژه پس از دوش گرفتن یا حمام کردن​
اختلالات خواب​

در صورت بروز این علائم، پزشک ممکن است تست RBC تجویز کند.

چرا به آزمایش شمارش گلبول قرمز خون (RBC) نیاز دارم؟

شما ممکن است این آزمایش را به عنوان بخشی از آزمایش CBC (آزمایش شمارش کامل خون) که اغلب در یک چکاپ معمول گنجانده می‌شود، انجام دهید. همچنین اگر علائمی مبنی بر کم یا زیاد بودن گلبول‌های قرمز خون را داشته باشید ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشید.

علائم کم بودن تعداد گلبول‌های قرمز خون عبارت‌اند از:​

ضعف​
خستگی​
پوست رنگ‌پریده​
ضربان قلب سریع.​

علائم افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون عبارت‌اند از:​

سردرد​
سرگیجه​
مشکلات بینایی.​

همچنین ممکن است این آزمایش را برای بررسی مشکلات خاص سلامتی مانند خونریزی داخلی، کم‌خونی، بیماری کلیوی و برخی سرطان‌ها انجام دهید.

پزشک شما ممکن است به دلایل زیر این آزمایش را تجویز کند:​

به عنوان بخشی از معاینه معمول​
اگر علائم کم خونی مانند خستگی، سردرد، از دست دادن اشتها یا مشکلات تمرکز دارید.​
اگر علائم دیگری از تغییرات سلول‌های خونی مانند تب، عفونت یا ضعف دارید.​
وقتی تحت درمانی قرار می گیرید که می‌تواند بر تعداد سلول‌های خونی شما تأثیر بگذارد، مانند شیمی‌درمانی​
برای نظارت بر یک مشکل سلامتی طولانی مدت که ممکن است نتایج شمارش خون شما را تغییر دهد، مانند بیماری مزمن کلیه.​
پزشک شما علت درخواست آزمایش RBC و نتایج آزمایش را برای شما توضیح خواهد داد.
​

محدوده طبیعی گلبول های قرمز چیست؟​

دامنه شمارش گلبول‌های قرمز:

هماتوکریت ، نسبت حجم گلبول‌های قرمز به حجم کل خون است. دامنه طبیعی هماتوکریت بین جنس‌ها متفاوت است و برای آقایان تقریباً ۴۵٪ تا ۵۲٪ و برای خانم‌ها ۳۷٪ تا ۴۸٪ است.

شمارش گلبول‌های قرمز، تعداد گلبول‌های قرمز در یک حجم خون را مشخص می‌کند. دامنه طبیعی در مردان تقریباً ۴/۴ تا ۶.۱ میلیون سلول در میکرولیتر است. براساس داده های NIH (مؤسسه ملی بهداشت)، دامنه طبیعی زنان از ۴.۲ تا ۵.۴ میلیون سلول در میکرولیتر است.

هموگلوبین پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز است که اکسیژن را حمل می کند و دلیل رنگ قرمز خون است. دامنه طبیعی هموگلوبین ممکن است بین جنس‌ها متفاوت باشد و تقریباً برای مردان بین ۱۳ تا ۱۸ گرم در یک دسی لیتر و ۱۲ تا ۱۶ گرم در هر دسی لیتر برای خانم‌ها باشد.
​

تعداد کمتر از حد نرمال به چه معناست؟​

تعداد RBC کمتر از حد نرمال، ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:
​
کم‌خونی​
نارسایی مغز استخوان​
کمبود اریتروپویتین، که علت اصلی کم خونی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی است​.
همولیز یا تخریب RBC ناشی از انتقال خون و آسیب رگ‌های خونی​
خونریزی داخلی یا خارجی​
سرطان خون​
سوء تغذیه​
میلومای چندگانه (مالتیپل میلوما)، نوعی سرطان مربوط به پلاسماسل‌ها در مغز استخوان​
کمبودهای غذایی، از جمله فقر آهن، مس، فولات و ویتامین های B-6 و B-12​
بارداری​
اختلالات تیروئید​

برخی از داروها نیز می‌توانند میزان RBC را کاهش دهند، به ویژه:​

داروهای شیمی درمانی​
کلرامفنیکل، که عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کند​.
کوئینیدین، که ضربان قلب را منظم می‌کند​.
هیدانتوین، که به طور سنتی برای درمان صرع و اسپاسم عضلانی استفاده می‌شود​.

مجموع کل مساحت گلبول های قرمز در خون انسان بطور متوسط ۳۵۰۰ – ۳۰۰۰ متر مربع است که این مقدار ۱۵۰۰ برابر سطح بدن می باشد.

​
گلبول قرمز و سرطان خون​

سرطان های خون می‌توانند بر تولید و عملکرد سلول‌های قرمز خون تأثیر بگذارند. این سرطان‌ها همچنین می‌توانند منجر به سطوح غیر طبیعی آزمایش RBC شوند.

هر سرطان خونی تأثیر منحصر به فردی بر تعداد RBC می‌گذارد. سه نوع اصلی سرطان خون عبارتند از:
​
لوکمی، که توانایی مغز استخوان در تولید پلاکت و گلبول قرمز را مختل می‌کند​
لنفوما، که گلبول‌های سفید سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد​
میلوما، که از تولید طبیعی آنتی بادی جلوگیری می‌کند​

درمان تعداد گلبول های قرمز بالا یا پلی سیتمی​

درمان پلی سیتمی به طور کلی به علت آن بستگی دارد.
در پلی سیتمی ورا یا سایر سندرم‌های اولیه پلی سیتمی، گزینه‌های درمانی خاص‌تر هستند. فلبوتومی (حجامت) اساسی‌ترین بخش درمان است. هماتوکریت توصیه شده در مردان کمتر از ۴۵ و در زنان کمتر از ۴۲ ، هدف فلبوتومی است.
چندین دارو در رابطه با فلبوتومی برای سرکوب تولید غیرطبیعی گلبول‌های قرمز در نظر گرفته شده است. بیشتر این داروهای شیمی درمانی با عوارض جانبی مرتبط بوده و مصرف آن‌ها بحث برانگیز و محدود بوده است.

هیدروکسی اوره (Hydrea) به دلیل ویسکوزیته خون بالا برای برخی از بیماران مبتلا به پلی سیتمی اولیه و خطر بیشتر در ایجاد لخته خون توصیه شده است. عوامل مطلوب درمان با هیدروکسی اوره سن بیش از ۷۰ سال، تعداد پلاکت‌های بیشتر از ۱.۵ میلیون و عوامل خطر کلی قلبی عروقی است.
آسپرین و سایر داروهای ضد پلاکت (دی پیریدامول [پرسانتین]) همچنین ممکن است با کاهش عوارض لخته شدن در بیماران مبتلا به پلی سیتمی مفید باشد، مگر اینکه بیمار سابقه خونریزی داشته باشد.
​

عمر متوسط گلبول های قرمز خون ۱۲۰ روز است.

اگر نتایج آزمایش RBC غیرطبیعیباشد چه کار کنم؟

پزشک در مورد هرگونه نتیجه غیرعادی با شما صحبت خواهد کرد. بسته به نتایج حاصله، ممکن است لازم باشد آزمایشات اضافی را برای شما تجویز کند.
تست‌های مکمل می‌تواند شامل اسمیر خون باشد، که یک فیلم از خون شما توسط میکروسکوپ بررسی می‌شود. اسمیر خون می‌تواند به تشخیص ناهنجاری‌های سلول‌های خونی (مانند کم خونی سلول داسی شکل)، اختلالات گلبول‌های سفید خون مانند سرطان خون و انگل‌های منتقله از خون مانند مالاریا کمک کند.

کم خونی نوعی بیماری است که در آن تعداد سلول‌های قرمز سالم خون برای حمل اکسیژن به بدن کافی نیستند.

انواع کم خونی عبارتند از:​

کم خونی فقر آهن که اغلب به راحتی قابل درمان است​.
سلول داسی شکل، که منجر به غیر طبیعی شدن سلول‌های قرمز خون می‌شود، و این گلبول‌های غیرطبیعی به سرعت از بین می‌روند​.
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین، که غالباً از سطح پایین ویتامین B-12 ناشی می‌شود​.

همه انواع کم خونی به درمان نیاز دارند. افراد کم خون معمولاً احساس خستگی و ضعف می‌کنند. آن‌ها همچنین ممکن است سردرد، سردی دست و پا، سرگیجه و ضربان قلب نامنظم را تجربه کنند.
نمونه برداری (بیوپسی) از مغز استخوان می‌تواند نشان دهد که سلول‌های خونی مختلف در مغز استخوان چگونه ساخته می‌شوند. آزمایش‌های تشخیصی مانند سونوگرافی یا الکتروکاردیوگرام می‌تواند شرایط تاثیرگذار بر عملکرد کلیه‌ها یا قلب را بررسی کند.

به روزرسانی : ۲۷ فروردین ۱۴۰۱

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴

نوشته بالا و پایین بودن آزمایش RBC اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

تری گلیسیرید چیست؟

تری گلیسرید نوعی چربی خون است. زمان خوردن غذا ، بدن شما میزان کالری اضافی را، به تری گلیسرید تبدیل می کند. تری گلیسرید در سلولهای چربی شما ذخیره می شوند. برای انرژی میان وعده ای، هورمون ها تری گلیسرید آزاد می کنند. اگر بیشتر از میزان کالری که می سوزانید، غذا بخورید حتما تری گلیسرید تان بالا است.
​

رای انرژی میان وعده ای، هورمون ها تری گلیسرید آزاد می کنند.

بالا بودن سطح تری‌گلیسیرید، فرد را در معرض خطر تصلب شرایین قرار می‌دهد. به منظور انجام غربالگری برای این خطر، سطح تری‌گلیسیرید و سطح کلسترول در خون اندازه گیری می‌شود.

چه میزان تری گلیسرید نرمال محسوب می شود؟

با یک آزمایش خون ساده می توانید میزان تری گلیسرید خود را اندازه بگیرید:

نرمال: کمتر از ١۵٠ میلی گرم در دسی لیتر و یا کمتر از ١.٧ میلی مول در لیتر
در مرز: ١۵٠ تا ١٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ١.٨ تا ٢٠٢ میلی مول در لیتر
بالا: ٢٠٠ تا ۴٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ٢.٣ تا ۵.۶ میلی مول در لیتر
خیلی بالا: ۵٠٠ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر و یا ۵.٧ میلی مول در لیتر یا بالاتر

سطح بالای تری‌گلیسرید، با بیماری‌های قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی مرتبط است.

چه عواملی به تری‌گلیسرید بالا منجر می‌شوند؟

عواملی که سطح تری‌گلیسرید را افزایش می‌دهند:

دریافت کالری بیشتر از میزانی که بدن می‌سوزاند، به‌خصوص مصرف زیاد شکر

اضافه وزن
استعمال سیگار و دخانیات
مصرف بیش از حد الکل
برخی از داروها
برخی اختلالات ژنتیکی
اختلالات تیروئید
دیابت نوع ۲ که به خوبی کنترل نشده باشد
مشکلات کبد یا کلیه

سطح بالای تری‌گلیسرید، با بیماری‌های قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی مرتبط است به خصوص در افرادی که سطح پایینی از کلسترول خوب (موسوم به HDL) داشته باشند یا مبتلا به دیابت نوع ۲ باشند.

دلایل بالا رفتن سطح تری گلیسرید

سطوح بالای تری گلیسیریدها می تواند خطر سکته مغزی یا حمله قلبی را افزایش دهد. این شرایط می تواند در نتیجه موارد مختلف که هم شامل عادات غذایی و هم مسائل پزشکی می شود، رخ دهد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دیابت نوع ۲ یا سطوح گلوکز به خوبی کنترل نشده

زمانی که شرایط بیماری دیابت کنترل نمی شود می تواند موجب افزایش سطوح تری گلیسیرید شود. اما با کاهش سطوح قند خون می توانید بار دیگر سطوح تری گلیسیرید را به حالت عادی باز گردانید.

رژیم غذایی سرشار از چربی، قند و کربوهیدرات ها

مصرف زیاد غذاهای سرشار از قند و چربی اشباع در واقع، خطر ابتلا به سطوح بالای تری گلیسیرید را افزایش می دهد. این می تواند به هایپرتری گلیسیریدمی منجر شود، به ویژه اگر بیشتر کالری های مصرفی شما به شکل کربوهیدارت ها باشد.

کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئد به واسطه تولید ناکافی هورمون های تیروئید رخ می دهد که ممکن است موجب افزایش سطوح تری گلیسیرید و کلسترول شود. درمان کم کاری تیروئید و افزایش ترشح هورمون ها توسط غده تیروئید می تواند سطوح تری گلیسیرید را به حالت عادی بازگرداند.

مصرف الکل

مصرف نوشیدنی های الکلی می تواند سطوح تری گلیسیرید را افزایش دهد. اگر دلیل سطوح بالای تری گلیسیرید شما این مساله است باید از مصرف نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید.

بیماری مزمن کلیه

زمانی که سطوح کلسترول خوب (HDL) بدن شما پایین و سطوح تری گلیسیریدها بالاست، این می تواند نشانه ای از بیماری کلیه باشد. برای بررسی دقیق شرایط باید به پزشک مراجعه کنید.

شرایط ارثی

گاهی اوقات سطوح بالای تری گلیسیرید با ژن های شما در ارتباط است. اگر یکی از اعضای خانواده شما از سطوح بالای تری گلیسیرید یا کلسترول رنج می برد، احتمال ابتلای شما به این شرایط نیز افزایش می یابد.

چربی اضافه شکم

زمانی که چربی بیش از حد در ناحیه شکم شما جمع می شود، یک واکنش شیمیایی در بدن رخ می دهد که حفظ سطوح عادی و سالم لیپید را دشوار می سازد.​

سطوح بالای تری گلیسیریدها می تواند خطر سکته مغزی یا حمله قلبی را افزایش دهد.

ورزش نکردن

زمانی که ورزش می کنید، سطوح کلسترول خوب را به واسطه یک واکنش شیمیایی که در ماهیچه های شما رخ می دهد در محدوده سالم نگه می دارید. زمانی که از نظر جسمانی فعال نیستید، این سطوح به طور قابل توجهی افت می کنند.

داروها

برخی داروها ممکن است موجب سطوح بالای تری گلیسیرید شوند که از آن جمله می توان به مسدودکننده های بتا، داروهای ادرارآور، استروژن، رتینوئید، کورتیکواستروئیدها، و مهارکننده های پروتئاز اشاره کرد.

بهترین روش ها برای پایین آوردن تری گلیسیرید

کاهش وزن

اگر اضافه وزن دارید ، کم کردن ٢/۵ تا ۵ کیلوگرم می تواند به پایین آمدن تری گلیسرید کمک کند . بر روی انرژی بیشتر و سلامتی پس از کاهش وزن خود تمرکز کنید.

کالری کمتری مصرف کنید

به یاد داشته باشید که کالری اضافه به تری گلیسیرد تبدیل می شود و به عنوان چربی ذخیره می شود. کالری کمتر یعنی تری گلیسرید پایین تر.

شکر و غذاهای فرآوری شده نخورید

کربوهیدراتهای ساده مانند شکر و غذاهایی که با آرد سفید درست می شوند، تری گلیسرید را بالا می برند.
کلسترول را در رژیم خود محدود کنید. بیش از ٣٠٠ میلی گرم کلسترول در روز مصرف نکنید، اگر بیماری قلبی دارید، کمتر از ٢٠٠ میلی گرم مصرف کنید. از منابع کلسترول مانند گوشتهای با چربی اشباع شده ، زرده تخم مرغ و تمام محصولات لبنی دوری کنید.

چربیهای سالمتر را انتخاب کنید

از روغنهای گیاهی غیر اشباع مانند روغن زیتون، بادام زمینی و کانولا استفاده کنید. به جای گوشت قرمز از ماهی سرشار از امگا ٣ و ماهی های مثل سلمون و ماکارل استفاده کنید .

چربیهای ترانس را از زندگی خود حذف کنید

چربیهای ترانس در غذاهای سرخ کردنی و برخی محصولات کارخانه ای مانند شیرینیهای آماده، کراکرها و کیک ها یافت می شود . به علامت ،” بدون چربی ترانس “بر روی بسته بندی مواد غذایی اعتماد نکنید. در آمریکا مواد غذایی با ٠/۵ گرم چربی ترانس به عنوان غذای بدون ترانس محسوب میشود و برچسب بدون ترانس می گیرد که مصرف زیاد آن در طولانی مدت مضر است. مواد تشکیل دهنده مواد غذایی را حتما ً مطالعه کنید . اگر حاوی روغن هیدروژنه باشد،آن غذا صد درصد چربی ترانس دارد.
​

کاهش وزن . اگر اضافه وزن دارید ، کم کردن ٢/۵ تا ۵ کیلوگرم می تواند به پایین آمدن تری گلیسرید کمک کند

نوشیدن الکل را محدود کنید

الکل حاوی قند و کالری بسیار بالایی است که باعث بالا رفتن تری گلیسرید می شود. حتی میزان کمی الکل هم می تواند تری گلیسرید را بالا ببرد.

به طور مرتب ورزش کنید

حداقل روزی ٣٠ دقیقه فعالیت جسمانی داشته باشید. ورزش منظم کلسترول خوب را بالا نگاه می دارد و کلسترول بد را پایین می آورد. پیاده روی ، شنا و یا ورزش های گروهی بسیار مفید است. اگر ٣٠ دقیقه زمان ندارید، ده دقیقه از پله بالا و پایین بروید، هنگام تماشای تلویزیون حرکت شنا و دراز و نشست انجام دهید.

اگر تری گلیسرید بالا دارید مراقب دیابت و فشار خون بالا نیز باشید.

داروهای مناسب برای درمان تری‌گلیسرید بالا

همانطور که قبلا گفتیم، در صورتی که ما با تغییر سبک زندگی موفق به پایین آوردن تری‌گلیسرید خون نشویم، پزشک ممکن است یک یا چند نوع از داروهای پایین‌آورنده تری‌گلیسرید را توصیه کند:

استاتین‌ها

استاتین‌ها در واقع داروی پایین‌آورنده کلسترول خون هستند. پزشک ممکن است در صورت غیرطبیعی بودن کلسترول خون ما، یا ابتلا به دیابت و یا داشتن سابقه انسداد عروقی به‌صورت همزمان، این دارو را برای ما تجویز کند. روزواستاتین و آتورواستاتین از جمله این داروها هستند.

فیبرات‌ها

فیبرات‌ها مثل فنوفیبرات یا جم فیبروزیل می‌توانند باعث کاهش تری‌گلیسرید خون شوند. این دارو در افرادی که بیماری کبدی یا کلیوی شدید دارند، مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

روغن ماهی

روغن ماهی که به عنوان اسید چرب امگا ۳ نیز شناخته می‌شود، می‌تواند باعث کاهش تری‌گلیسرید خون شود، البته لازم است حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنیم.

نیاسین

نیاسین که به آن اسید نیکوتینیک هم گفته می‌شود می‌تواند باعث کاهش تری‌گلیسرید و LDL (کلسترول بد) شود. اگرچه مصرف نیاسین نیازی به نسخه ندارد، به علت امکان بروز تداخلات دارویی توصیه می‌شود حتما قبل از مصرف با پزشک خود در این رابطه مشورت کنیم.

به روز رسانی : ۵ دی ۱۴۰۰
منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴

نوشته تری گلیسرید بالا و خطرات آن اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

هموکروماتوز

هموکروماتوز بیماری‌ است که بر اثر ذخیره بیش از حد آهن در بدن ایجاد می‌شود. هر چند وجود آهن در بدن برای ساز و کار صحیح آن الزامی است و کمبود آهن منجر به کم خونی می‌شود، زیاد بودن آهن نیزسبب ایجاد مشکلاتی برای بدن خواهد شد. این مشکل تحت عنوان بیماری هموکروماتوز شناخته می‌شود .
​

هموکروماتوز یک بیماری ارثی است.

​
بیماری هموکروماتوز چیست؟​

هموکروماتوز یک بیماری ارثی است، درافراد مبتلا به این بیماری مقدار آهنی که از مواد غذایی جذب می شود خیلی بیشتر از حد موردنیاز بدن است.
در افراد مبتلا به هموکروماتوز آهن اضافی جذب شده توسط بدن معمولا در اندام‌هایی همچون کبد، قلب و پانکراس ذخیره می‌شود. همین امر هم سبب می‌شود تا این افراد به بیماری‌هایی همچون دیابت، نارسایی کبدی و مشکلات قلبی مبتلا شوند .
این بیماری ارثی معمولاً مشکل جدی برای فرد ایجاد نمی‌کند. اما بروز علائم آن از دوره میانسالی آغاز می‌شود. بنابراین پس از بروز علائم، استفاده از راهکارهای درمانی نظیر اهدای خون که باعث کاهش سطح گلبول‌های قرمز خون می‌شود، الزامی خواهد بود.
​

علائم هموکروماتوز​

برخی از بیماران مبتلا به بیماری هموکروماتوز ارثی علائمی را ظاهر نمی کنند.. علائم هموکروماتوز شامل موارد زیر هستند:​

درد مفصلی​
درد شکمی​
خستگی​
ضعف​

نشانه ها و علائم ثانویه بیماری هموکروماتوز شامل موارد زیر می باشد :​

دیابت​
از دست دادن فعالیت جنسی​
بی میلی جنسی​
نارسایی قلبی​
نارسایی کبدی​

بیماری هماکروماتوز ارثی از زمان تولد وجود دارد.

​
چه زمانی علائم و نشانه های بیماری ظاهر می شود :​

بیماری هماکروماتوز ارثی از زمان تولد وجود دارد. اما بیشتر افراد تا سن ۵۰-۶۰ در مردان و بعد از ۶۰ سال در زنان علائم هموکروماتوز را تجربه می کنند. خانم ها ممکن است بعد از یائسگی متوجه علائم هموکروماتوز شوند؛ شرایطی که در آن در طول قاعدگی و بارداری آهن از دست نمی دهند.
​

به چه دلیل هماکروماتوز بروز می کند ؟​

در حال حاضر هموکروماتوز ارثی، رایج‌ترین علت بروز این بیماری است که در اثر جهش در ژن کنترل کننده میزان آهن خود ایجاد می‌شود. این ژن از والدین به فرزندان به ارث می‌رسد و ممکن است چندین نسل را درگیر خود کند.
هموکروماتوز ارثی در بسیاری از منابع تحت عنوان بیماری هموکروماتوز اولیه شناخته می‌شود. در افرادی که دچار نوع اولیه این بیماری هستند، معمولاً جذب آهن بیش‌ از حد معمول توسط روده انجام می‌شود. بنابراین سطح آهن موجود در بدن بسیار بالاتر از حد استاندارد آن می‌شود.

در این میان ممکن است بیماری هموکروماتوز در اثر تخریب غیرطبیعی تعداد زیادی از گلبول‌های قرمز و آزاد شدن آهن موجود در آن‌ها نیز ایجاد شود. این حالت از زیاد بودن آهن بدن تحت عنوان هموکروماتوز ثانویه شناخته می‌شود. عوامل خارجی نیز میتوانند باعث بروز این بیماری گردند . اما تاثیرات ژنتیکی و ارثی نیز در این مورد بی‌تاثیر نخواهد بود.

از جمله عوامل موثر در بروز بیماری هموکروماتوز ثانویه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
​

در حال حاضر هموکروماتوز ارثی، رایج‌ترین علت بروز این بیماری است که در اثر جهش در ژن کنترل کننده میزان آهن خود ایجاد می‌شود.

​
تالاسمی​
کم خونی سیدروبلاستیک​
بیماری‌های ارثی آترانسفررینمی و آکرولوپلاسمینمی​
هپاتیت و سایر بیماری‌های کبدی​
انتقال خون​
دیالیز طولانی مدت کلیه​
استفاده بیش از حد از قرص‌های آهن​
استفاده بیش از حد از ویتامین C که به جذب آهن کمک می‌کند.​

برای تشخیص بالا بودن میزان آهن خون معمولا آزمایش‌های زیر تجویز می گردد:
​
آزمایش اشباع ترانسفرین سرم​

این آزمایش میزان آهن متصل به پروتئین ترانسفرین را که وظیفه حمل آهن خون را بر عهده دارد، اندازه‌گیری می‌کند. در صورتیکه این عدد بالای ۴۵ باشد، میزان آهن خون بالاتر از حد نرمال در نظر گرفته می‌شود.
​

آزمایش فریتین سرم​

در این آزمایش میزان آهن ذخیره شده در کبد مورد بررسی قرار می‌گیرد. این آزمایش در حقیقت مکملی برای آزمایش اشباع ترانسفرین است.
پس از انجام دو آزمایش بالا در صورتیکه تشخیص پزشک مبنی بر ابتلای بیمار به بیماری هموکروماتوز جدی باشد، معمولا انجام برخی از تست‌های تشخیصی مکمل نیز الزامی خواهد بود. این تست‌ها عبارتند از:​

تست عملکرد کبدی برای شناسایی میزان آسیب وارد شده به کبد.​
انجام ام‌آر‌آی برای تشخیص میزان آهن ذخیره شده در کبد.​
تست جهش ژنتیکی در ژن HFE​
بیوپسی کبد​
​

یکی از بهترین و موثرترین راه‌های درمان بیماری هموکروماتوز خون‌گیری مداوم از فرد است.

​
راه های درمان این بیماری چیست؟​

یکی از بهترین و موثرترین راه‌های درمان بیماری هموکروماتوز خون‌گیری مداوم از فرد است. هدف از این خون‌گیری کاهش میزان آهن موجود در خون و کمک به حفظ تعادل آن است.
این روش معمولاً برای درمان بسیاری از افراد موثر است. زیرا علائم این بیماری در بسیاری از افرادی که به این روش تحت درمان قرار می‌گیرند، پس از مدتی به تدریج کاهش می‌یابد.
اما در این میان برخی از افراد علی‌رغم ابتلا به بیماری هموکروماتوز دچار آنمی هم هستند. از این رو به دلیل پیامدهای قلبی ناشی از آنمی نمی‌توانند پروسه خون‌گیری را تحمل کنند. در این افراد معمولا از طریق درمان دارویی میزان آهن اضافی ذخیره شده در بدن دفع می‌شود.

علاوه بر روش‌های درمانی ذکر شده به کمک چند راهکار ساده نیز می‌توان میزان آهن خون را کاهش داد. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند :​

عدم استفاده از مکمل‌های غذایی حاوی آهن​
محدود کردن میزان آهن رژیم غذایی​
عدم استفاده از مولتی‌ویتامین‌های حاوی آهن​
عدم مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین C​
کاهش مصرف الکل و یا قطع مصرف آن​
عدم استفاده از غذاهای دریایی خام مانند ماهی و صدف خام و یا عدم استفاده از سوشی​
کاهش مصرف گوشت قرمز و تامین پروتئین مورد نیاز بدن از طریق حبوبات و غلات​

به روز رسانی : ۲۷ دی ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳

نوشته هموکروماتوز و عوارض ذخیره بیش از حد آهن در بدن اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

چگونه تشخیص دهیم که لخته خون داریم؟

لخته شدن خون فرآیندی طبیعی است که در مواقع آسیب دیدگی رخ می‌دهد. اگر زانوی شما زخم شود، خون در محل آسیب دیدگی لخته می‌شود تا خون زیادی از دست ندهید. اما گاهی اوقات عوارض لخته شدن خون باعث بروز مشکلاتی می‌شود.برخی از عوارض ممکن است جدی و حتی تهدیدکننده زندگی باشد، خصوصا اگر لخته در عروق خونی ایجاد شود. آگاهی از نشانه‌ها و عوارض لخته شدن خونی (تشخیص لخته خون ) مهم است تا بتوانید قبل از بروز عوارض، تحت درمان قرار بگیرید.

لخته خونی به منزله یک توده خونی است که از حالت مایع، به حالت ژل مانند، یا نیمه جامد تبدیل شده است. لخته شدن خون، یکی از مکانیزم‌های اساسی رگ‌های خونی است که در مواردی خاص همچون مصدومیت، یا بُریدگی، مانع از دست دادن حجم زیادی از خون می‌شود.

گاهی یک لخته خون درون عروق خونی (شریان یا ورید) ایجاد می‌شود. بنابراین حتی لخته‌ها می‌توانند در صورتی که آسیب دیدگی وجود نداشته باشد هم به وجود بیایند. همچنین لخته‌ها نمی‌توانند پس از بهبودی آسیب در خون حل شوند. در صورت عدم شناسایی و درمان، این وضعیت می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند.

​ نشانه های وجود لخته خون در بدن چیست؟​

نشانه های وجود لخته خون در بدن با توجه به قسمتی که در آن لخته خون تشکیل می‌شود، متفاوت است. در ادامه به بررسی این نشانه‌ها می‌پردازیم.
​

لخته خونی به منزله یک توده خونی است که از حالت مایع، به حالت ژل مانند، یا نیمه جامد تبدیل شده است.

​ ۱ ) لخته خون در پا​

وجود لخته خون در یکی از وریدهای اصلی بدن را ترومبوز وریدی عمقی (DVT) می‌نامند. این لخته‌ها بیشتر در پا یا ناحیه لگن دیده می‌شوند. با اینکه وجود لخته خون در پا به خودی خود به شما آسیب نمی‌رساند، ولی این لخته‌ها می‎توانند از جای خود حرکت نموده و در ریه‌ها قرار گیرند. این وضعیت به یک بیماری جدی و کشنده‌ای منجر می‌شود که با عنوان آمبولی ریوی (PE) شناخته می‌شود.

علائم و نشانه های وجود لخته خون در پا عبارتند از:​

تورم​
قرمزی​
درد​
حساسیت نسبت به لمس​

این نشانه‌ها بیانگر وجود یک لخته خونی در پا هستند. احتمال وجود لخته در یکی از پاها به جای هر دو پا بیشتر است. با این حال، شرایط و عوامل دیگری وجود دارد که می‌توانند این نشانه‌ها را توضیح دهند.

درد ناشی از لخته خون ممکن است یادآور گرفتگی دردناک عضلانی باشد. اگر پای شما متورم است، در صورت وجود لخته خونی بالا بردن پا یا قرار دادن یخ روی آن تورم را کاهش نمی‌دهد. اگر قرار دادن یخ روی پا یا بالا بردن پا باعث کاهش تورم شود، ممکن است از ناحیه ماهیچه آسیب دیده باشید.

در صورت وجود لخته خون در پا و بدتر شدن این وضعیت، در پای خود احساس گرما می‌کنید. حتی ممکن است رنگ پوست شما کمی مایل به قرمز یا مایل به آبی شود.

اگر درد پا با ورزش افزایش یافته ولی هنگام استراحت برطرف می‌شود، نباید نگران وجود لخته خون باشید. زیرا این وضعیت به احتمال زیاد از جریان ضعیف خون در شریان‌ها ناشی می‌شود.
​

گاهی یک لخته خون درون عروق خونی (شریان یا ورید) ایجاد می‌شود.

​ ۲ ) لخته خون در قفسه سینه​

لخته‌های خونی در پا شایع‌تر هستند ولی می‌توانند در سایر قسمتهای بدن نیز ظاهر شوند. اینکه لخته کجا تشکیل شده و نهایتا کجا قرار می‌گیرد، بر نشانه‌ها و پیامدهای آن تاثیر می‌گذارد.

به عنوان مثال، اگر لخته خون در عروق قلب تشکیل شده باشد و جریان خود را مسدود کند، می‌تواند باعث حمله قلبی شود. یا ممکن است لخته خون به ریه برود و منجر به آمبولی ریوی شود.

درد قفسه سینه بیانگر وجود یک مشکل است، ولی فهمیدن اینکه آیا این لخته خونی ناشی از حمله قلبی، آمبولی ریوی یا صرفا سوءهاضمه تشخیص داده شده است، دشوار می‌باشد.

درد قفسه سینه همراه با آمبولی ریوی ممکن است به صورت درد تیزی احساس شود که با هر تنفس تشدید می‌شود. همچنین این درد ممکن است با موارد زیر همراه باشد:​

تنگی نفس ناگهانی​
افزایش ضربان قلب​
احتمالا سرفه​

درد همراه با احساس وجود جسمی سنگین بر روی قفسه سینه می‌تواند نشانه یک حادثه قلبی بالقوه مانند حمله قلبی یا آنژین باشد. دردی که با یک حمله قلبی بالقوه همراه باشد ممکن است در مرکز قفسه سینه احساس شود. همچنین ممکن است به فک، شانه یا بازوی چپ گسترش یابد.

اگر همراه با درد قفسه سینه عرق کرده یا احساس سوءهاضمه دارید، باید نگران حمله قلبی باشید. این دو بیماری جدی بوده و به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارند. اگر درد قفسه سینه همراه با گرفتگی یا خس خس باشد، می‌تواند نشانه عفونت یا آسم باشد.
​

۳ ) لخته خون در شکم​

به تشکیل لخته خونی در یکی از وریدهای اصلی روده، ترومبوز وریدی مزانتریک می‌گویند. لخته خونی در اینجا می‌تواند گردش خون به روده را متوقف نموده و باعث آسیب داخلی در آن ناحیه شود. تشخیص زودهنگام وجود لخته در شکم می‌تواند به چشم انداز بهتری بیانجامد.

برخی از افراد بیش از بقیه در معرض خطر ابتلا به این نوع لخته هستند. به ویژه کسانی که به یک بیماری خاص مبتلا می‌باشند که باعث تورم بافتهای اطراف وریدها می‌شود، مانند:
​
آپاندیسیت​
سرطان​
دیورتیکولیت​
پانکراتیت، یا تورم حاد پانکراس​
مصرف داروهای ضدبارداری و داروهای استروژن نیز احتمال ابتلا به این نوع لخته را افزایش می‌دهد.​

نشانه های وجود لخته خون در شکم می‌تواند شامل درد شکم، نفخ، و استفراغ باشد. به نقل از خانم سالیوان، اگر درد معده بعد از خوردن غذا یا با گذشت زمان بدتر شود، احتمالا نشانه تشخیص وجود لخته خون در شکم است.
​

درد ناشی از لخته خون ممکن است یادآور گرفتگی دردناک عضلانی باشد.

​ ۴ ) لخته خون در مغز​

لخته های خونی که در محفظه های قلب یا درون شریان های کاروتید گردن تشکیل می‌شوند، می‌توانند به مغز منتقل شوند. به گفته خانم سالیوان، این وضعیت می‌تواند منجر به سکته مغزی شود.

نشانه‌های سکته مغزی عبارتند از:​

احساس ضعف یا بی حسی در یک سمت از بدن​
اختلال دید​
مشکل در تکلم​
مشکل در راه رفتن​
ناتوانی در تفکر دقیق​

برخلاف اکثر علائم دیگر لخته شدن خون، در سکته مغزی به احتمال زیاد دردی را احساس نخواهید کرد. ولی ممکن است سردرد وجود داشته باشد.

​
چه افرادی در معرض خطر عوارض لخته شدن خون قرار دارند؟​

افراد زیر در معرض خطر تشکیل لخته خونی هستند:​

افراد چاق​
سیگاری​ ها
افراد بالای ۶۰ سال سن​
کسانی که داروهای ضدبارداری خوراکی مصرف می‌کنند.​
افراد مبتلا به یک بیماری التهابی مزمن​
اشخاص مبتلا به فلوتر دهلیزی یا فیبریلاسیون دهلیزی​
افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب​
مبتلا به سیروز​
و افراد مبتلا به سرطان​
کسانی که در اندام‌های انتهایی خود، به ویژه در اندام‌های تحتانی یا لگن، دارای شکستگی هستند.​
زنان باردار​
افرادی که سابقه خانوادگی اختلال لخته شدن خون دارند.​
اشخاصی که نمی‌توانند راه بروند.​
افرادی که مدت زمان زیادی می‌نشینند.​
کسانی که مرتبا سفر می‌کنند.​

برخلاف اکثر علائم دیگر لخته شدن خون، در سکته مغزی به احتمال زیاد دردی را احساس نخواهید کرد.

عوارض لخته شدن خون​

لخته خون می‌تواند در هر یک از عروق خونی بدن شما ایجاد شود. اگر تشخیص داده شد لخته تجزیه شد و در جریان خون قرار گیرد، می‌تواند به ریه، قلب، مغز یا مناطق دیگر وارد شود. جابه‌جایی لخته خون می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. زیرا جریان خون به اندام‌های مهم را مختل می‌کند. این وضعیت می‌تواند به حمله قلبی و سکته مغزی منجر شود. سایر عوارض احتمالی عبارتند از:

۱ ) آمبولی ریه

آمبولی ریه به وجود لخته خون در یکی از شریان‌های ریوی و یا بافت شش‌ها میگویند. این وضعیت می‌تواند به کاهش سطح اکسیژن در خون و آسیب دیدن ریه، قلب، و سایر اندام‌ها منجر شود.
​

۲ ) نارسایی کلیه​

لخته خون در کلیه می‌تواند باعث آسیب و نهایتا نارسایی کلیه شود. مایعات و مواد زائد می‌توانند انباشته شوند و باعث ایجاد عوارض دیگری از جمله فشار خون بالا شوند.
​

۳ ) ترومبوز وریدی عمقی (DVT)​

DVT زمانی رخ می‌دهد که یک لخته خون در یک ورید عمقی دست یا پا شکل می‌گیرد. این وضعیت می‌تواند باعث ایجاد نشانه‌هایی در محل تشکیل لخته شود. اما اگر لخته‌ها جدا شوند و به شش‌ها بروند، می‌توانند عوارض جدی‌تری ایجاد نمایند.

۴ ) عوارض بارداری

لخته‌های خونی که در دوران بارداری تشکیل می‌شوند معمولا در وریدهای لگن یا اندام‌های تحتانی ایجاد می‌شوند. این وضعیت خطر آمبولی ریه و عوارض مرتبط با آن و همچنین زایمان زودرس ثانویه، سقط جنین و مرگ مادر را افزایش می‌دهد.

انواع لخته خون

دو نوع مهم که می‌توانند منجر به آسیب جدی شوند، شامل ترومبوز و آمبولی هستند. ترومبوز، نوعی لخته خونی است که در عروق خونی ایجاد و تشخیص می‌شود. آمبولی نیز نوعی لخته خونی است که در رگ خونی حرکت کرده و در نهایت، در یک محل تنگ به دام افتاده و باعث انسداد رگ می‌شود.

لخته‌های خون باعث وارد آمدن آسیب به بافت می‌شوند زیرا می‌توانند باعث انسداد جریان خون در رگ شوند. هنگامی که اکسیژن و مواد مغذی موجود در جریان خون به بافت مورد نظر نرسد، آسیب‌های جدی مانند سکته مغزی ایجاد می‌شود. تشخیص لخته اغلب با ظهور علائم نارسایی و آسیب به اندام‌های بدن اتفاق می‌افتد.

بیماری‌های شایعی که اغلب ناشی از وقوع ترومبوز یا آمبولی هستند، عبارتند از:

​
سکته مغزی در اغلب موارد، به خاطر ترومبوز شریانی که مغز را تغذیه می‌کند و یا لخته‌ای که به درون عروق مغزی پرتاب می‌شود (آمبولی)، اتفاق می‌افتد (این آمبولی، اغلب از قلب یا شریان کاروتید پرتاب می‌شود).​

حمله قلبی، به طور معمول ناشی از یک پلاک آترواسکلروتیک است که منجر به ترومبوز داخل شریان کرونری قلب می‌شود.​
ترومبوز ورید عمقی (DVT)، لخته‌ای است که که در یکی از وریدهای اصلی ساق پا، ران یا لگن ایجاد می‌شود.​

آمبولی ریه، نوعی لخته خونی است که معمولاً از یک ترومبوز ورید عمقی نشأت بگیرد و در عروق ریوی گیر می‌کند.​

سایر عوارض ناشی از لخته‌های خونی عبارتند از: ترومبوز ورید اصلی که کبد را تخلیه می‌کند (ترومبوز ورید باب)، ترومبوز وریدی که کلیه را تخلیه می‌کند (ترومبوز ورید کلیوی) و آمبولی پرتاب‌شونده به شانه یا ساق پا.​

نکته مهم قبل از تجویز درمان موثر، مشخص‌شدن این است که آیا لخته خون منجر به وقوع آسیب شده است یا خیر. درمان لخته‌های خون اغلب با تجویز رقیق‌کننده‌های قدرتمند خون انجام می‌شود. اگرچه این داروهای رقیق‌کننده می‌توانند به نحو مؤثری باعث حل‌شدن لخته یا جلوگیری از رشد و تشکیل لخته شوند، اما ممکن است عوارض جانبی مثل خون‌ریزی نیز ایجاد کنند.​

اگر لخته تجزیه شده و در جریان خون قرار گیرد، می‌تواند به ریه، قلب، مغز یا مناطق دیگر وارد شود.

در چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟​

تشخیص لخته خونی، صرفاً از روی علایم، به‌شدت دشوار است. مطابق اطلاعات، تقریباً ۵۰ % افراد مبتلا به DVT، فاقد هرگونه علایم ظاهری هستند. به همین دلیل، در صورتی که احساس می‌کنید دچار یکی از این علایم هستید، لازم است با پزشک خود تماس برقرار کنید.

علایمی که بدون هیچ دلیل منطقی، و به صورت ناگهانی ظاهر می‌شوند، به‌شدت نگران کننده هستند. در صورت وجود هر یک از علایم زیر، بلافاصله با واحد خدمات اورژانس محلی تماس بگیرید:​

تنگی نفس ناگهانی​
فشار روی قفسه سینه​
مشکل در نفس کشیدن، حس بینایی و صحبت کردن​

پزشک شما، یا سایر متخصصان درمانگر، هرگونه عامل بالقوه منتهی به نگرانی را بررسی می‌کنند. آن‌ها درخواست آزمایشات بیشتری را صادر می‌کنند، تا بدین وسیله علت اصلی بروز علایم را تشخیص بدهند. در بسیاری موارد، اولین گام انجام یک آزمایش اولتراسوند غیرتهاجمی است. این آزمایش برای تصویربرداری از سیاهرگ‌ها، و سرخرگ‌ها به‌کار می‌رود. بدین ترتیب شرایط مهیا شد تا پزشک تشخیص صحیحی را انجام بدهد.

​
نحوه پیشگیری از عوارض لخته شدن خون​

لخته‌های خونی با داروهای رقیق کننده خون قابل درمان هستند. اما بهتر است برای جلوگیری از تشکیل لخته اقداماتی انجام شود. زیرا اگر به موقع تشخیص داده نشود می‌تواند عوارض جدی و حتی کشنده به همراه داشته باشد.

سعی کنید عوامل خطرساز را کنترل کنید تا بتوانید احتمال ایجاد لخته‌های خونی را کاهش دهید. اقدامات زیر را در نظر داشته باشید:
​
اگر چاق هستید وزن خود را کاهش دهید.​
سیگار نکشید.
پزشک خود را در مورد هرگونه سابقه خانوادگی لخته شدن خون مطلع نمایید.​

مهم است که تحت درمان قرار بگیرید و دستورات پزشک خود جهت کاهش عوامل خطرساز را دنبال نمایید. استفاده از یک رژیم ضد التهابی سرشار از غذاهای دارای امگا ۳، میوه‌ها و سبزیجات، و غذاهای غنی از ویتامین E نیز می‌تواند مفید باشد.
​

لخته‌های خونی با داروهای رقیق کننده خون قابل درمان هستند.

فعالیت و تحرک بدنی داشته باشید. عدم تحرک یکی از عوامل اصلی است که می‌تواند منجر به تشکیل لخته خصوصا در پاها شود. اگر مدت طولانی پشت میز می‌نشینید یا زیاد سفر می‌کنید، سعی کنید به طور مرتب از جای خود بلند شوید و راه بروید.

از سایر شرایطی که ممکن است خطر لخته شدن خون را افزایش دهند آگاه باشید و در مورد شیوه‌های کاهش خطر با پزشک خود مشورت نمایید.

لخته‌های خونی می‌توانند جدی باشند اما قابل پیشگیری هستند. عوامل خطرساز برای لخته‌های خونی را بشناسید. اگر در معرض خطر لخته شدن خون قرار دارید، مراقب نشانه‌های آن باشید. برطرف کردن عوارض لخته شدن خون در مراحل اولیه برای بقا و جلوگیری از عوارض شدید دارای اهمیت بسیار زیادی می‌باشد.

به روز رسانی : ۹ دی ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳

نوشته تشخیص لخته خون اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

آزمایش A1C چیست؟

هموگلوبین مولکولی است که در گلبول‌های قرمز قرار دارد و وظیفه حمل اکسیژن در خون را به عهده دارد. درصورتی که سطح قند خون بالا برود، مقداری از آن به هموگلبین می‌چسبد. هموگلوبینی که گلوکز به آن می‌چسبد، «هموگلوبین A» نام دارد. ترکیب نهایی حاصل، «هموگلوبین گلیکه» نام دارد. با نام اختصاری هموگلوبین( A1C). آزمایش A1C هموگلوبین دقیق است و در لحظه انجام می‌شود.

افراد دیابتی برای اندازه‌گیری سطح قند خون خود تنها به آزمایش ادرار یا خراش روزانه انگشت وابسته هستند.

هموگلوبین مولکولی است که در گلبول‌های قرمز قرار دارد و وظیفه حمل اکسیژن در خون را به عهده دارد.

آزمایش A1C دقیقاً چه چیزی را اندازه‌گیری می‌کند؟​

آزمایش A1C میزان هموگلوبین موجود در خون را که گلوکز به آن متصل است را اندازه‌گیری می‌کند. هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول‌های قرمز یافت می‌شود و اکسیژن را به بدن می‌رساند. سلول‌های حاوی هموگلوبین به طور مداوم در حال مرگ و بازسازی هستند. طول عمر این سلول‌ها تقریباً سه ماه است.

گلوکز به هموگلوبین متصل می‌شود (گلیکات‌ها)، به گونه‌ای که سابقه اتصال گلوکز به هموگلوبین به حدود سه ماه گذشته باز می‌گردد. اگر گلوکز زیادی به سلول‌های هموگلوبین دار متصل باشد، میزان A1C بالا خواهد بود. اگر مقدار گلوکز طبیعی باشد، میزان A1C نیز طبیعی خواهد بود.
​

دلیل انجام آزمایش ای وان سی چیست؟​

A1C یکی از آزمایشات اولیه است که برای تشخیص و مدیریت دیابت مورد استفاده قرار می گیرد. این آزمایش می تواند برای دیابت نوع ۱ و نوع ۲ انجام شود اما برای دیابت حاملگی نیست. آزمایش A1C همچنین می تواند احتمال ابتلای فرد به دیابت را پیش بینی کند.
​

هموگلوبینی که گلوکز به آن می‌چسبد، «هموگلوبین A» نام دارد. ترکیب نهایی حاصل، «هموگلوبین گلیکه» نام دارد. با نام اختصاری هموگلوبین( A1C)

​
آزمایش هموگلوبین ای وان سی چگونه کار می‌کند؟​

این آزمایش به دلیل طول عمر سلول‌های هموگلوبین دار معتبر است. فرض کنید قند خون شما هفته گذشته یا ماه گذشته بالا بوده است، اما اکنون طبیعی است. هموگلوبین شما حامل «گزارشی» از قند خون بالا در هفته گذشته به شکل A1C بیشتر در خون است. با توجه به اینکه سلول‌ها تقریباً سه ماه زنده می‌مانند، گلوکزی که در سه ماه گذشته به هموگلوبین متصل شده بود، با آزمایش آزمایش می‌شود.

آزمایش A1C میزان متوسط قند خون شما در سه ماه گذشته را نشان می‌دهد. این آزمایش در مورد همان روز دقت ندارد، اما دیدگاه خوبی درمورد مؤثر بودن کنترل قند خون در طول زمان به پزشک می‌دهد.

روش انجام آزمایش هموگلوبین A1C​

آزمایش هموگلوبین A1C میانگینی از سطح قند خون فرد در طول ۲- ۳ ماه را نشان می‌دهد. این تست خونی علاوه بر بررسی روند درمان دیابت، در تشخیص دیابت نوع۲ هم به پزشکان کمک می‌کند. این تست با نام آزمایش «هموگلوبین ای وان سی» هم شناخته می‌شود.

گلوکومتری یا تست‌های قند خون خانگی، سطح قند خون فرد را در زمان انجام تست نشان می‌دهند. اما آزمایش A1C میانگینی از قند خون در یک بازه‌ی وسیع‌تر یعنی حدود ۳ ماهه بدست می‌دهد. انجام آزمایش هموگلوبین A1C در اکثر مبتلایان به دیابت ضرورت دارد.

​
رنج نرمال هموگلوبین A1C​

آزمایش هموگلوبین A1C یک تست خونی است؛ نیاز به آمادگی خاصی از قبل ندارد و هر فردی می‌تواند آن را انجام دهد. این آزمایش برخلاف قند خون ناشتا یا FBS، نیاز به ناشتایی ندارد.

نتایج آزمایش ای وان سی به صورت درصد نمایش داده می‌شوند؛ این درصدها می‌گویند که چقدر از هموگلوبین در خون فرد با گلوکز باند شده است. هر کدام از محدوده‌ها معنای متفاوتی دارند:

نرمال: زیر ۵.۷ درصد
پره دیابتیک یا پیش دیابتی: ۵.۷ درصد تا ۶.۴ درصد
دیابت: ۶.۵ درصد و بالاتر

اما A1C به تنهایی برای نهایی شدن تشخیص دیابت کافی نیست و پزشک آزمایشات دیگری هم درخواست می‌کند؛ درنهایت پزشک با کنار هم قرار دادن نتایج آزمایشات تشخیص دیابت را نهایی می‌کند.عدد A1C می‌تواند تحت تاثیر عومل گوناگونی تغییر کند. از جمله:

بیماری‌های کبدی
بیماری‌های کلیوی
برخی مشکلات خونی از قبیل کم‌خونی داسی شکل​
از دست دادن اخیر خون یا انتقال خون
کم‌خونی شدید
اوایل یا اواخر بارداری
برخی داروهای خاص مثل برخی داروهای درمان HIV
سطح پایین آهن
حال عمومی بد
اضطراب

درصورت وجود هر یک از عوامل گفته‌شده پزشک ممکن است آزمایش دیگری را جایگزین آزمایش هموگلوبین A1C کند.

اگر نتیجه آزمایش A1C بالا باشد چه باید کرد؟

مقادیر بالای A1C می‌تواند نمایانگر دیابت کنترل‌نشده باشد. این مسئله زمینه‌ساز بیماری‌های متعددی است که از جمله آنها:
​
بیماری‌های قلبی و عروقی مانند سکته و حمله قلبی​
بیماری کلیوی​
آسیب‌های عصبی​
آسیب به چشم که می‌تواند منجر به کوری شود​
بی‌حسی، مور مور شدن، و کرختی در پاها به دلیل آسیب‌های عصبی​
طولانی شدن التیام زخم‌ها و احتمال عفونت​

اگر در مراحل اولیه دیابت نوع ۲ باشید، تغییرات کوچک در سبک زندگی می‌تواند تغییرات قابل‌توجهی در بیماری ایجاد کند و حتی بیماری را بهبود بخشد. کاستن از وزن بدن و شروع به ورزش می‌تواند به این وضعیت کمک کند. دیابت نوع ۱ در صورت تشخیص نیازمند انسولین است.

برای افرادی که مدت مدیدی مبتلا به پیش‌دیابت یا دیابت نوع ۲ بوده‌اند، A1C بالا به این معنی است که باید شروع به مصرف دارو کنند و یا رژیم داروهای خود را تغییر دهند. پیش‌دیابت با نرخ ۵ تا ۱۰% در سال به سمت دیابتی شدن رشد دارد. برای حفظ سلامتی خود، ممکن است نیاز به تغییرات دیگر در سبک زندگی باشید و قند خون خود را هر روز چک کنید. برای این منظور لازم است با پزشک معالج خود صحبت کنید.
​

A1C یکی از آزمایشات اولیه است که برای تشخیص و مدیریت دیابت مورد استفاده قرار می گیرد.

A1C در چه محدوده‌ای باید حفظ شود؟​

انتظار می‌رود سطح ای وان سی در فردی که دیابت ندارد، زیر ۵.۷ درصد باشد.
فردی که مبتلا به دیابت است، A1C 6.5 و بالاتر دارد؛ درمان‌های دردسترس دیابت تلاش می‌کنند که A1C را زیر ۷ درصد حفظ کنند. با این حال محدوده هدف در افراد مختلف بسته به شرایط و داروهای مصرفی می‌تواند متفاوت باشد.

بین ۵.۷ و ۶.۴ به عنوان «پره دیابتیک یا پیش دیابتی» شناخته می‌شود؛ این افراد گرچه دیابت ندارند، اما بیش از سایرین درمعرض ابتلا به دیابت هستند. به همین دلیل لازم است که سبک زندگی خود را اصلاح کنند، رژیم غذایی سالم را رعایت کنند، به طور منظم ورزش کنند و سیگار نکشند.
​

نتایج تست چی معنایی دارند؟​

افرادی که به دیابت ابتلا ندارند، تقریباً ۵ درصد هموگلوبین گلیکوزیله دارند. طبق اعلام انستیتوی ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی، سطح طبیعی A1C 5.6 درصد یا کمتر است.

سطح ۵.۷ تا ۶.۴ درصد نشان دهنده پیش دیابت است. سطح A1C افرادی دیابتی ۶.۵ درصد یا بالاتر است.

انجمن دیابت آمریکا شمارشگری ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد سطح A1C با سطح گلوکز چه ارتباطی دارد.

برای کنترل کلی گلوکز، افراد دیابتی باید حداقل دو بار در سال نسبت به انجام آزمایشات A1C اقدام کنند. در صورت ابتلا به دیابت نوع ۱، تغییر درمان، تعیین اهداف خاص قند خون توسط پزشک یا باردار بودن، باید اندازه‌گیری‌های بیشتری (به عنوان مثال، هر ۳ ماه) انجام شود.
​

چه عواملی بر نتایج A1C اثر می گذارد؟​

قند خون حاد​
دیابت بارداری​
افزایش TG​

اگر خونریزی شدید یا مزمن دارید نتایج تست A1C به طور کاذب کم می شود​
اگر کم خونی فقر آهن دارید نتایج آزمایش A1C ممکن است به طرز کاذب بالا باشد​
بیشتر افراد فقط یک نوع هموگلوبین دارند ، به نام هموگلوبین A. اگر شما یک شکل غیر معمول از هموگلوبین مانند Hb S، Hb C دارید ، نتیجه آزمایش A1C شما ممکن است به طرز کاذب بالا یا کم باشد​.

اگر فرم دیگری از کم خونی همولیتیک دارید یا اگر اخیراً انتقال خون داشته اید ، این آزمایش مفید نخواهد بود زیرا ممکن است نتایج به طور کاذب کم باشد.​
موارد دیگری که می تواند بر نتایج هموگلوبین A1c تأثیر بگذارد شامل مکمل هایی مانند ویتامین C و E و کلسترول بالا است.​
بیماری کلیه و بیماری کبد نیز ممکن است بر نتیجه آزمایش تأثیر بگذارد.​
قند خون شما بسته به زمان روز ، میزان فعالیت شما و حتی تغییرات هورمونی می تواند بسیار متفاوت باشد. ممکن است برخی افراد در ساعت ۳ صبح قند خون بالایی داشته باشند و کاملاً از آن بی خبر باشند.​

آزمایش هموگلوبین A1C میانگینی از سطح قند خون فرد در طول ۲- ۳ ماه را نشان می‌دهد.

چگونه می توان A1C خود را پایین آورد؟​

ورزش​
کاهش وزن​
رژیم غذایی​
مقابله با استرس​
دارو​

داروهایی که قند خون ناشتا را کاهش می دهند باعث کاهش سطح A1C شما نیز می شوند. بعضی از داروها در درجه اول بعد از غذا بر قند خون شما تأثیر می گذارند. به این ها قند خون بعد از غذا نیز گفته می شود. این داروها شامل sitagliptin (Januvia) ، repaglinide (پراندین) و سایر موارد است. در حالی که این داروها به میزان قابل توجهی گلوکز ناشتا را بهبود نمی بخشند اما به دلیل کاهش گلوکز بعد از غذا ، سطح A1C را پایین می آورند.

به روزرسانی :۱۸ آذر ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴

نوشته آزمایش A1C هموگلوبین چیست؟ اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

تعیین سطح هپارین

انعقاد خون (Coagulation) فرآیندی است که موجب لخته‌شدن خون می‌شود. این فرایند از دو مسیر داخلی وخارجی موجب تبدیل فیبرینوژن به فیبرین، فعال شدن فاکتورهای انعقادی و تجمع پلاکت‌ها می‌شود. انعقاد خون هر چند با لخته شدن خون موجب توقف خونریزی می‌شود و نقص این فرایند در بیماری‌هایی مانند هموفیلی کشنده چشمگیر است ولی انعقاد نابجای خون در ایجاد سکته قلبی و ایسکمی مغزی وآمبولی نیز نقش دارد.
​اسامی مترادف: آنتی Xa کروموژنیک ، مهار کننده فاکتور Xa ، ضد فاکتور Xa ، هپارین ضد FXa ، آزمایش تعیین سطح هپارین ، آزمایش فعالیت هپارین

مکانیسم انعقاد​

مکانیسم‌های لخته شدن با ایجاد آسیب در جدار رگ یا بافتهای اطراف، یا تماس خون با سلولهای آندوتلیال آسیب دیده و کلاژن آغاز می‌شوند. در هر مورد این عوامل منجر به تشکیل فعال کننده پروترومبین می‌شوند که این امر موجب تبدیل پروترومبین به ترومبین و مراحل بعدی انعقاد می‌گردد. به طور معمول فعال کننده پروترومبین از دو مسیر ایجاد می شود.​
مسیر خارجی​
و مسیر داخلی​

مسیر خارجی انعقاد(Extrinsic pathway)​

در اثر صدمات جدار عروق، فاکتور نسجی وارد سیستم عروقی می‌شود. فاکتور نسجی قادر است با یک پروتئین پلاسمایی به نام فاکتور VII کمپلکس پایدار ایجاد نماید که نیاز به فسفولیپید و یون کلسیم می باشد. در نهایت کمپلکس مذکور موجب فعال شدن فاکتورX و IX می‌گردد.
​

انعقاد خون (Coagulation) فرآیندی است که موجب لخته‌شدن خون می‌شود.

​ مسیر داخلی انعقاد(Intrinstic pathway)​

در اثر صدمات بافتی و صدمه به سلول‌های اندوتلیال عروقی، بافت کلاژن زیر این عروق در معرض دسترسی پلاکت‌ها وفاکتورهای انعقادی قرار می‌گیرد که موجب فعالیت آنها می‌گردد. این مسیر از راه تماس با فعال شدن یکسری واکنش ها که مستلزم وجود فاکتورهای XII، XI، IX، VIII پره کالیکرین، HMW کی نی نوژن و فاکتور ۳ پلاکتی می باشد، شروع می شود. سرانجام در این مسیر کمپلکسی از فاکتورهای IX فعال،VIII ، یون کلسیم و فسفولیپید پلاکتی باعث فعال شدن فاکتور x می‌گردد.
​

مسیر مشترک​

پس از تبدیل فاکتور X به فاکتور Xa هر دو مسیر در یک مسیر مشترک قرار می‌گیرند. در ادامه فاکتورXa به کمک کوفاکتور Xa در حضور یون کلسیم و فاکتور ۳ پلاکتی (PF3) باعث تبدیل پروترومبین به ترومبین گردیده و ترومبین باعث تبدیل فیبرینوژن به فیبرین می شود. ترومبین همچنین به عنوان یک محرک فیزیولوژیک بسیار قوی برای فعال شدن پلاکتها عمل می‌کند. پلاکتها در حضور یون کلسیم ، پروترومبین را به ترومبین تبدیل می‌کنند و همین باعث افزایش مقدار ترومبین و در نتیجه شدت واکنش ها می‌گردد. نقطه پایان این واکنش ها ، ایجاد پلیمر فیبرین است. پایدار شدن نهایی لخته خون با فعال شدن فاکتور XIII یا همان فاکتور پایدار کننده فیبرین صورت می‌گیرد.
​

عوامل انعقادی​

فیبرینوژن (فاکتورI)​

پروتئینی پلاسمایی که در مسیر مشترک انعقادی قرار دارد و هنگام انعقاد خون، بر اثر آزاد شدن و فعال شدن آنزیم‌ ترومبین به رشته‌های نامحلول فیبرین تبدیل می‌شود و در انعقاد خون نقش مهمی دارد. فیبرینوژن در کبد ساخته می‌شود و سطح خونی آن در شرایطی مانند بارداری و التهاب افزایش می‌یابد.

مقادیر طبیعی:
آقایان: ۳۷۵-۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر
خانم ها:۴۳۰ – ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر​

پروترومبین (فاکتور II)​

پرو آنزیمی که در مسیر مشترک انعقادی عمل می نماید. بیوسنتز آن در کبد بوده و یکی از فاکتورهای مهم در انعقاد خون مناسب می باشد. پروترومبین در پلاسمای طبیعی با غلظت حدود ۱۵ میلی گرم در دسی لیتر وجود دارد.

آزمایش PT​

آزمایش زمان پروترومبین (PT) که گاهی INR نامیده می شود، آزمایش انتخابی برای ارزیابی مسیر خارجی و مسیر مشترک انعقاد و فاکتورهای X، VII،V، II و I می‌باشد.
مقدار طبیعی آن ۱۴-۱۰ ثانیه می باشد.
زمان انعقاد خون در بیماری کبدی، مصرف داروهای رقیق کننده خون،کمبود ویتامین K ، کاهش پروتئین های انعقادی افزایش می یابد. همچنین میزان آن در مصرف مکمل ویتامین K یا غذاهای حاوی ویتامین K و داروهای حاوی استروژن کاهش می یابد.
استفاده از نسبت نرمال‌شده‌ی بین‌المللی‌(INR) با تست PT برای بیمارانی که داروهای رقیق‌کننده‌ی خون وارفارین (کومادین) دریافت‌می‌کنند، توصیه می‌شود.
INR نسبتی است که اجازه می‌دهد تا نتایجآزمایشگاه‌های مختلف با‌هم قابل‌مقایسه باشند.
مقدار طبیعی INR در افراد سالم برابر با ۱٫۱ و یا پایین تر است.
اگر بیمار داروی ضد‌انعقاد مصرف کند، برای اطمینان از عملکرد دارو، پزشک باید میزان PT وINR فرد را به‌طور‌منظم کنترل‌ نماید.
​

مکانیسم‌های لخته شدن با ایجاد آسیب در جدار رگ یا بافتهای اطراف، یا تماس خون با سلولهای آندوتلیال آسیب دیده و کلاژن آغاز می‌شوند.

​ فاکتور III یا فاکتورنسجی​

فاکتور نسجی (فاکتور III، ترومبوپلاستین) انعقاد خون را تسریع می نماید.این فاکتور در پدیده انعقاد بواسطه فعل و انفعالات با فاکتور VII در مسیر خارجی انعقاد عمل می نماید.
​

پرواکسلرین (فاکتور V ، Proaccelerin)​

فاکتور V در فعال کردن پروترومبین در مسیر مشترک انعقادی مورد نیاز می باشد. این فاکتور در کبد ساخته شده و در پلاسمای بدون کلسیم ناپایدار و به سرعت توسط EDTA و اگزالات غیر فعال می شود.
​

پروکونورتین (فاکتور VII ، Proconvertin )​

فاکتور VII یک سرین پروتئاز وابسته به ویتامین K سنتز شده در کبد است و جزئی از مسیر انعقاد خارجی است، که توسط زمان پروترومبین (PT) اندازه گیری می شود.نیمه عمر زیستی پلاسمایی فاکتور VII حدود ۳ تا ۶ ساعت است. کمبود این فاکتور در افراد مستعد منجر به خونریزی می گردد.

کاربرد بالینی:​
تشخیص نقص مادرزادی فاکتورVII انعقادی​
ارزیابی کمبود اکتسابی همراه با بیماری های کبدی، درمان با ضد انعقادی خوراکی و کمبود ویتامینK​
تعیین میزان ضد انعقاد وارفارین که با سطح پروتئینC مرتبط است.​
بررسی زمان پروترومبین طولانی شده.​
مقادیر طبیعی:
بالغین: % ۱۸۰-۶۵
نوزادان تازه متولد شده و نوزادان نارس سالم به میزان % ۲۰=< افراد بالغ دارای فاکتور VII می باشند. در کودکان بیشتر از ۳ ماه سطوح فعالیت فاکتور VII به حدود مقادیر بزرگسالان می رسد.
​

فاکتور VIII ، فاکتور ضد هموفیلی ( Factor VIII Activity Assay, Antihemophilic Factor)​

فاکتور VIII پروتئینی است که در کبد و سایر بافت ها ساخته شده و نیمه عمر آن ۱۸-۹ ساعت است و در مسیر داخلی انعقاد مورد نیاز می باشد. در مسیر داخلی انعقاد خون کمپلکسی از فاکتورهای VIII و IX در ارتباط با یون کلسیم و فسفولیپید پلاکتی سرانجام باعث فعال شدن فاکتور x می‌گردد. کمبود این عامل انعقادی موجب بروز بیماری هموفیلیA می‌گردد.

کاربردهای بالینی:​
تشخیص بیماری فون ویل براند، زمانی که آنتی ژن و فعالیت فاکتور فون ویل براند همراه با فاکتور هشت اندازه گیری شود.​
تشخیص وضعیت نقص اکتسابی فاکتور VIII نظیر اختلالات عملکردی کبد، انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC).​
بررسی زمان ترومبوپلاستین نسبی فعال طولانی شده.​

مقادیر طبیعی: % ۲۰۰-۵۵

به طور معمول نوزادان تازه متولد شده کامل یا نوزادان نارس سالم دارای فاکتور VIII طبیعی یا افزایش یافته می باشند.
​

اگر بیمار داروی ضد‌انعقاد مصرف کند، برای اطمینان از عملکرد دارو، پزشک باید میزان PT وINR فرد را به‌طور‌منظم کنترل‌ نماید.

​ فاکتور فون ویلبراند ( Von Willebrand factor)​

یکی از پروتئینهای فاز حاد است که در هموستاز خونی نقش مهمی دارد. این پروتئین که برای چسبندگی پلاکت‌ها ضروری است توسط لایه درون رگی و مگاکاریوسیتها و لایه‌های عروقی تولید می‌شود این فاکتور به عنوان پروتئین حامل فاکتور VII انعقادی عمل می نماید. کمبود این پروتئین (VWF) در بیماری فون‌ویلبراند موجب اختلال انعقاد خون می‌شود. بیماری فون‌ویلبراند شایع‌ترین اختلال خون‌ریزی‌دهنده ی ارثی است.

مقادیر طبیعی:% ۲۰۰-۵۵
​

فاکتور IX (Antihemophilic factor B or Christmas factor)​

فاکتورIX یا فاکتور کریسمس، یک آنزیم سرین پروتئاز با وزن مولکولی حدود ۵۷ کیلو دالتون است که در کبد ساخته می شود. فاکتور IX جهت فعال شدن نیاز به ویتامین K دارد. نیمه عمر آن ۲۴-۱۸ ساعت می باشد و در مسیر داخلی انعقاد فعالیت می نماید. مقادیر پلاسمایی آن مابین ۳ میکرو گرم در میلی لیتر است.

کاربردهای بالینی:​
تشخیص نقص فاکتورIX انعقادی به ویژه بیماری هموفیلی B​
ارزیابی اثر بیماری کبدی بر هموستاز​
بررسی زمان ترومبوپلاستین نسبی طولانی شده.​

توجه:

شدت هموفیلیB؛ به میزان فعالیت فاکتور IX بستگی دارد.​
۵ تا ۲۵ درصد : هموفیلی خفیف​
۱ تا ۵ درصد: هموفیلی متوسط​
کمتر از ۱% : هموفیلی شدید​

در کمبود فاکتورIX، آزمایش PTT غیر طبیعی و PT طبیعی می باشد.

مقادیر طبیعی: % ۱۴۰-۶۵

نوزادان تازه متولد شده کامل و نوزادان نارس سالم به میزان % ۲۰=< افراد بالغ دارای فاکتور VII می باشند. در کودکان بیشتر از ۳ ماه سطوح فعالیت فاکتور VII به حدود مقادیر بزرگسالان می رسد.
​

در اثر صدمات جدار عروق، فاکتور نسجی وارد سیستم عروقی می‌شود.

​
آزمایش PTT (زمان ترومبوپلاستین نسبی فعال شده)​

ازPTT برای پایش درمان با هپارین استفاده می‏شود.

تست انتخابی برای ارزیابی مسیر داخلی و مشترک و فاکتورهای I, II, V, VIII, IX, X, XI و XII می‌باشد.

ازPTT برای شناسایی مهارکننده های انعقادی مسیر داخلی و مشترک نظیر لوپوس آنتی کواگولانت و مهارکننده های فاکتور اختصاصی و غیر اختصاصی مانند آنتی فسفولیپیدها استفاده می شود.

از علل افزایش PTT می‌توان به کمبود فاکتورهای VIII، IX، XI و XII، وجود مهارکننده ‏هایی مثل لوپوس آنتیکواگولانت‏ ها یا مهارکننده های غیر اختصاصی نظیر ایمونوگلبولین مونوکلونال و مهارکننده های اختصاصی انعقاد اشاره کرد.

از علل کاهش PTT می توان به بالا بودن میزان فاکتور VIII ناشی از بیماری حاد و مزمن یا التهاب، عدم نمونه گیری صحیح و جمع آوری نمونه اشاره نمود.

مقدار طبیعیPTTه۳۸-۲۸ ثانیه است.
​

آزمایش زمان انعقاد فعال شده (Activated Clotting Time (ACT)) و زمان انعقاد خون کامل (CT)​

ACT برای اندازه گیری تاثیر هپارین به عنوان یک ضدانعقاد طی آنژیوپلاستی قلبی، همودیالیز و جراحی بای پس قلبی ریوی استفاده می شود. این آزمایش همانندaPPT توانایی راه داخلی در شروع تشکیل لخته را با فعال کردن فاکتور XII اندازه گیری می نماید. استفاده از ACT در تشخیص مقدار مناسب پروتامین سولفات مورد نیاز در خنثی کردن اثر هپارین بعد از انجام جراحی و همودیالیز اهمیت بسیاری دارد. ACTتحت تأثیر فاکتورهایی نظیر هایپوترمی، رقیق شدن خون، تعداد و عملکرد پلاکت، کمبود فاکتورهای انعقادی می باشد. تزریق هپارین، سیروز کبدی، مصرف کومادین و مهارکننده های لوپوس موجب طولانی شدن زمان ACT می شوند.

مقادیر طبیعی:​
زمان انعقاد خون کامل (CT):​
آزمایش روی لام: ۶ – ۲ دقیقه​
زمان انعقاد فعال شده (ACT):ه۱۲۰ – ۷۰ ثانیه​
فاکتور X یا فاکتور Stuart-Prowr​

فاکتور X سرین پروتئازی وابسته به ویتامین K که در کبد ساخته می شود. نیمه عمر آن ۴۸-۲۴ ساعت است. این فاکتور توسط فرآورده های هر دو مسیر انعقادی داخلی و خارجی فعال می شود. و به عنوان پروآنزیمی برای تشکیل پروترومبیناز در راه مشترک انعقاد نقش اساسی دارد.

کاربردهای بالینی:​
تشخیص نقص مادرزادی و اکتسابی فاکتور انعقادی X​
ارزیابی فعالیت هموستاتیک در بیماری کبدی​
بررسی زمان ترومبوپلاستین نسبی فعال شده و زمان پروترومبین طولانی شده​

مقادیر طبیعی: % ۱۵۰-۷۰

نوزادان تازه متولد شده کامل و نوزادان نارس سالم به میزان % ۲۰-۱۵ =< افراد بالغ دارای فاکتور X می باشند. در کودکان بیشتر از ۳ ماه سطوح فعالیت فاکتور X به حدود مقادیر بزرگسالان می رسد. مقدار فاکتور X در افراد هموزایگوت %۲۵ > و در افراد هتروزایگوت % ۵۰-۲۵ می باشد.
​

فاکتور XI یا فاکتور پیش ماده ترومبوبلاستین، فاکتور ضد هموفیلی C​

فاکتور XI انعقادی در کبد سنتز می شود و نیمه عمر بیولوژیکی آن ۶۰ تا ۸۰ ساعت است. فاکتورXI جزئی از مسیر داخلی انعقاد می باشد زمانی که فعال شود فاکتور IX غیر فعال را فعال می کند. در کمبود فاکتور XI ممکن است زمان ترومبوپلاستین نسبی طولانی شود. کمبود این فاکتور فرد را مستعد به خونریزی خفیف می نماید. اما ارتباط ضعیفی میان سطح فعالیت این فاکتور و میزان خونریزی وجود دارد. کمبود مادرزادی فاکتور XIبروز نسبتا بالایی در میان جمعیت اشکنازی یهودی تبار (هموفیلیC) دارد.

کاربردهای بالینی:​
ارزیابی کمبود فاکتور XI​
تشخیص هموفیلی نوعC​
بررسی طولانی شدن زمان نسبی ترومبوپلاستین فعال شده​
مقادیر طبیعی: % ۱۵۰-۵۵

نوزادان تازه متولد شده کامل و نوزادان نارس سالم به میزان % ۱۰ =< افراد بالغ دارای فاکتور XI می باشند. در کودکان بیشتر از ۳ ماه سطوح فعالیت فاکتور XI به حدود مقادیر بزرگسالان می رسد.
​

ACT برای اندازه گیری تاثیر هپارین به عنوان یک ضدانعقاد طی آنژیوپلاستی قلبی، همودیالیز و جراحی بای پس قلبی ریوی استفاده می شود.

کاربردهای بالینی:​
ارزیابی کمبود فاکتور XII​
بررسی طولانی شدن زمان نسبی ترومبوپلاستین فعال شده​
مقادیر طبیعی: % ۱۸۰-۵۵

نوزادان تازه متولد شده کامل و نوزادان نارس سالم به میزان % ۲۰-۱۵ =< افراد بالغ دارای فاکتور XII می باشند. در کودکان بیشتر از ۳ ماه سطوح فعالیت فاکتور XII به حدود مقادیر بزرگسالان می رسد.
​

فاکتور XIII یا fibrin-stabilizing factor​

این فاکتور پروآنزیمی است که توسط ترومبین فعال و موجب ایجاد پیوندهای کووالان پایدار در درون رشته های فیبرین می شود. نیمه عمر این فاکتور ۱۲-۳ روز است. این فاکتور در بهبودی زخم ها ممکن است نیاز باشد.

کاربردهای بالینی:​
کمبود این فاکتور می تواند در تشخیص خونریزی های شدیدی بکار رود.​
درمان و کنترل خونریزی، و پیشگیری از خونریزی ضمن جراحی و کمک به بهبود زخمها.​

مقادیر طبیعی: % ۵-۲

​
فاکتورهای سیستم کینین​

دو ترکیب از سیستم پلاسمایی کینین به نام های پره کالیکرئین (Prekallikrein) و کینینوژن (High Molecular Weight Kininogen) در مسیر داخلی انعقاد نقش اساسی دارند. سیستم کینین یک آبشار آنزیمی می‌باشد و زمانی آغاز می‌گردد که فاکتور انعقادی با نام فاکتور XII به دنبال آسیب بافتی و اندوتلیوم عروق فعال شود. فاکتورهاگمن (XII) فعال متصل به سطح، پره‌کالیکرئین (PK) را با برش پروتئولیتیک به کالیکرئین فعال تبدیل می‌کند. برای این عمل کینینوژن با وزن مولکولی بالا (HMWK) به عنوان کوفاکتور لازم می‌باشد. کالیکرئین فعال، خود سبب فعال شدن مقادیر بیشتری از فاکتور XII می‌شود. از طرف دیگر کالیکرئین سبب آزاد شدن برادی‌کینین از کینینوژن باوزن مولکولی بالا (HMWK) می‌شود. فعال شدن این سامانه موجب افزایش نفوذپذیری عروق، التهاب، اتساع عروقی و درد می‌شود.

مقادیر طبیعی :

پره کالیکرئین:۴۵-۱۵ میکروگرم در میلی لیتر

کینینوژن: ۱۵ ± ۹۲ میکروگرم در میلی لیتر
​

پروتئین C و Sه( Protein C, S)​

پروتئین C یک پروآنزیم ضد انعقادی وابسته به ویتامین K می باشد که در کبد ساخته و نیمه عمر آن ۱۰-۶ ساعت است. این پروتئین در حضور کوفاکتور سلول اندوتلیال (ترومبومودولین) فعال می شود و پروتئین C فعال دارای فعالیت آنزیمی را می سازد. پروتئین C فعال به عنوان یک ضد انعقاد، اشکال فعال فاکتورهای V و VIII را غیر فعال می کند. همچنین این پروتئین با غیر فعال کردن مهارکننده پلاسمینوژن فیبرینولیز را افزایش می دهد. پروتئین S گلیکو پروتئینی پلاسمایی وابسته به ویتامین K می باشد که در کبد سنتز شده و به عنوان کوفاکتور پروتئین C عمل می کند.

کاربرد بالینی:​
به عنوان یک آزمون اولیه برای ارزیابی بیماران مشکوک به داشتن نقص مادرزادی پروتئینC، نظیرکسانی با سابقه شخصی یا خانوادگی ترومبوز عروقی.​
تشخیص و تایید نقایص مادرزادی پروتئینC هتروزیگوت نوع یک (فعالیت و مقدار پروتئین C کاهش می یابد) و نوع دوم (فعالیت کاهش یافته اما مقدار طبیعی است).​

تشخیص و تأیید کمبود پروتئینC هموزیگوت مادرزادی​

شناسایی کاهش اکتسابی عملکرد پروتئینC به سبب اثرات ضدانعقاد خوراکی، کمبود ویتامین K، بیماری کبدی، انعقاد و فیبرینولیز داخل عروقی.​

لخته شدن خون یک پاسخ طبیعی به آسیب رگ‌های خونی یا آسیب بافت است. این یک فرایند پیچیده است که شامل فعال سازی و جمع شدن پلاکت‌ها در محل آسیب و شروع آبشار انعقادی است (که فرآیندی است که طی آن یک فعال سازی متوالی از عوامل انعقادی – یعنی پروتئین‌هایی که تولید، توسعه و تکمیل لخته‌ها را تنظیم می کنند – انجام می‌گیرد).

شرایط متنوعی وجود دارد که می‌تواند باعث لخته شدن بیش از حد شود و منجر به تشکیل لخته خون در وریدها و شریان‌ها شود. برخی مثال‌ها شامل جراحی، DVT (ترومبوز ورید عمقی) و سایر اختلالات لخته شدن بیش از حد (اختلالات انعقادیِ شدید) است. این لخته‌ها می‌توانند مانع جریان خون شوند و باعث آسیب به بافت شوند. تکه‌های لخته خون نیز می‌توانند شکسته شده و به ریه‌ها بروند و باعث آمبولی ریه شوند. در زنان باردار، تشکیل لخته خون گاهی اوقات می‌تواند در جفت رخ دهد و بر جریان خون در نوزادِ در حال رشد (جنین) تأثیر بگذارد و منجر به سقط جنین شود.

درمان ضد انعقاد

هپارین ممکن است برای پیشگیری یا درمان این شرایط لخته شدن بیش از حد (درمان ضد انعقاد) استفاده شود. هپارین از طریق اتصال به پروتئین آنتی ترومبین با مهار عوامل لخته شدن، به ویژه عوامل Xa و IIa (ترومبین) در روند لخته شدن اختلال ایجاد می‌کند. اندازه و فعالیت مولکول‌های هپارین متفاوت است و سه نوع هپارین وجود دارد که می‌تواند برای درمان استفاده شود:
​
هپارین استاندارد، معمولاً به عنوان هپارین تجزیه نشده (UFH) شناخته می‌شود، و بطور معمول از طریق تزریق داخل ورید (IV) تجویز می‌شود. UFH هر دو عامل Xa و IIa را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در بیماران اثرات متفاوتی دارد، بنابراین باید از نزدیک کنترل شود. عوارض ممکن است شامل لخته شدن (هپارینِ ناکافی)، خونریزی بیش از حد (هپارینِ زیاد) و گاهی کاهش پلاکت و ترومبوز (ترومبوسیتوپنی و ترومبوز ناشی از هپارین) باشد.​

نظارت روتین آزمایشگاهی بر هپارین

هپارین با وزن مولکولی کم (LMWH) از طیف باریک‌تری از مولکول‌های هپارین کوچک‌تر و به طور معمول از طریق تزریق زیر پوست (زیر جلدی) تجویز می‌شود. LMWH در درجه اول بر Xa تأثیر می‌گذارد و تأثیر آن قابل پیش بینی‌تر است. بنابراین نیازی به نظارت روتین آزمایشگاهی ندارد.​
فونداپارینوکس فقط از بخش کوچکی از UFH تشکیل (یک توالی از پنج واحد قند مونومر هپارین) و فقط فاکتور Xa را مهار می‌کند. این ماده ترومبین را مهار نمی‌کند. فونداپارینوکس مانند LMWH به صورت زیر جلدی تجویز می‌شود و نیازی به نظارت روتین آزمایشگاهی نیست.​

هنگامی که شرایط لخته شدن بیش ازحد و بصورت حاد باشد، در ابتدا از هپارین تجزیه نشده برای درمان استفاده می‌شود و در نهایت با استفاده از داروهای ضد انعقاد خوراکی یا LMWH برای درمان طولانی مدت جایگزین می‌شود تا خطر لخته شدن خون کاهش یابد. UFH معمولاً در محیط بیمارستانی تجویز می‌شود و با آزمایش زمان ترومبوپلاستین جزئی (PTT) پایش می‌شود، اما ممکن است لازم باشد با آزمایش ضد Xa هپارین نیز پایش گردد.

دوزهای بالای UFH تجویزی در طی جراحی‌هایی مانند بای پس قلبی ریوی معمولاً با استفاده از تست زمان لخته شدن فعال (ACT) پایش می‌شود. LMWH و فونداپارینوکس ممکن است به صورت سرپایی یا در بیمارستان انجام شوند. هیچکدام از LMWH و نیز fondaparinux در دوز درمانی به طور قابل توجهی PTT را طولانی نمی‌کنند. در صورت نیاز به نظارت، از تست ضد Xa استفاده می‌شود.

تاریخ به روزرسانی : ۱۵ آذر ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴
۵.منبع شماره ۵

نوشته آزمایش تعیین سطح هپارین اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

آزمایش ESR چیست؟

ESR در آزمایش خون همان سدیمانتاسیون است. سدیمانتاسیون یعنی شتاب و مدت زمان رسوب کردن گلبول قرمز. در آزمایش ESR در طول یک ساعت میزان رسوب گلبول‌های قرمز خون را داخل لوله آزمایشگاهی مورد بررسی قرار می‌دهند. این تست در آزمایش خون می‌تواند یکی از تست‌های مکمل باشد و در تشخیص بیماری التهابی به متخصص کمک کند. هدف از آن تشخیص عفونت‌های باکتریایی و قارچی است.

اما پاسخ ایمنی بدن را چگونه با این تست می‌سنجند؟ هر اندازه فاصله رسوب سلول‌های خونی بیشتر باشد به این معناست که پاسخ التهابی سیستم ایمنی نیز گسترده بوده است.

آزمایش سدیمانتاسیون گلبول‌های قرمز Erythrocyte Sedimentation Rate (ESR)

نام های دیگر آزمایش: آزمایش اندازه گیری سرعت رسوب گلبول های قرمز، آزمایش میزان رسوب گلبول های قرمز

ESR – Sed Rate – Sedimentation Rate – Westergren Sedimentation Rate – Wintrobe Sedimentation Rate

هر اندازه فاصله رسوب سلول‌های خونی بیشتر باشد به این معناست که پاسخ التهابی سیستم ایمنی نیز گسترده بوده است.

به طور معمول گلبول های قرمز در یک لوله آزمایش به آهستگی به سمت پایین حرکت کرده و رسوب می کنند و پلاسمای شفاف در قسمت بالای لوله آزمایش باقی می ماند. افزایش سطح پروتئین های غیر طبیعی و دیگر انواع پروتئین از جمله پروتئین های واکنش دهنده ی فاز حاد در خون، باعث افزایش سرعت رسوب گلبول های قرمز و در نتیجه افزایش ESR ‌می شوند.

 آزمایش ESR‌ یک آزمایش غیر اختصاصی

پزشکان آزمون ESR‌را یک آزمایش غیر اختصاصی می دانند چراکه تنها وجود التهاب در بدن را تائید می کند ومعمولا از آزمایشات بالینی تخصصی و سوابق بیمار در کنار آزمایش ESR‌ برای تشخیص بیماری کمک می گیرند.

التهاب معمولا در نتیجه شرایط بیولوژیک و بیماری هایی مانند عفونت، سرطان و بیماری های خود ایمنی ایجاد می شود.

همچنین پزشکان برای پیگیری پیشرفت بیماری و یا بررسی روند پاسخ به درمان در شرایط زیر از آزمایش ESR‌ استفاده می کنند.
​
آرتریت روماتوئید: وضعیتی خود ایمنی که باعث ایجاد التهاب در مفاصل می شود​
آرتریت تمپورال: نوعی التهاب رگ های خونی​
واسکولیت سیستمیک: التهاب لایه های عروق خونی​

گلبول های قرمز خون در افرادی که دارای شرایط التهابی هستند سرعت بیشتری پیدا می کند. این شرایط موجب افزایش التهاب در بدن می شود که منجر به افزایش مقادیر پروتئین های موجود در خون می شود. این افزایش باعث به هم چسبیدن گلبول های قرمز و افزایش سرعت ته نشینی آن می شود.

میزان طبیعی ESR‌در مردان mm/hr 13-1 و در زنان mm/hr 20-1 است که این میزان بنابر سن افراد می تواند متغیر باشد.
​

ESR در آزمایش خون همان سدیمانتاسیون است.

هدف از انجام  آزمایش ESR چیست؟

آزمایش سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR یا Sed rate) یک آزمایش نسبتاً ساده، ارزان و غیر اختصاصی است که سالهاست برای کمک به تشخیص التهاب مرتبط با بیماری‌هایی مانند عفونت‌ها، سرطان‌ها و بیماری‌های خودایمنی استفاده می‌شود. همچنین ESR برای کمک به تشخیص برخی بیماری‌های خاص التهابی دیگر همچون آرتریت گیجگاهی، واسکولیت سیستمیک و پلی میالژیا روماتیکا استفاده می‌شود. نتیجه این آزمایش در تایید تشخیص بیماری‌های التهابی بسیار کمک کننده است. بعلاوه آزمایش سدیمانتاسیون ممکن است برای نظارت بر شدت پیشرفت بیماری و پاسخ به درمان بیماری‌های التهابی و برخی از بیماری‌های دیگر مانند لوپوس نیز استفاده شود.

​

آزمایش سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR یا Sed rate) یک آزمایش نسبتاً ساده، ارزان و غیر اختصاصی است.

​
تفسیر آزمایش ESR​

نتیجه آزمایش ESR به میلی متر ثبت می‌شود و مدت زمان رسوب گلبول‌های قرمز خون مدنظر است.​
سطح نرمال این آزمایش برای بانوان ۲۹-۰ و برای مردان ۲۲-۰ است.​
در نتیجه این تست برخی از بیماری‌ها و اختلالات همچون عفونت، تیروئید، حاملگی، سن، عفونت، کم خونی و … موثر خواهند بود.​
کاهش و افزایش میزان سدیمان نشانه چیست؟​

مقادیر کم سدیمان می تواند نشانه شرایط زیر باشد:

آنمی سیکل سل: بیماری متاثرکننده شکل ظاهری گلبول قرمز​
لوسمی: سرطان سلول های خونی​
تعداد بالای گلبول قرمز​
نارسایی قلبی مادرزادی​
میزان پایین پروتئین فیبرینوژن در خون​
تعداد بسیار زیاد گلبول های سفید​

خصوصیات خون تحت تاثیر شرایطی می تواند تغییر کند، در نتیجه سرعت رسوب سلول های خونی در یک نمونه خون تحت تاثیر قرار گرفته و تغییر می کند.

افزایش میزان سدیمان کمی بالاتر از حد معمول

افزایش میزان سدیمان کمی بالاتر از حد معمول می تواند به دلیل بیماری های زیر باشد:
​
آرتریت روماتوئید​
آنمی: کاهش تعداد گلبول های قرمز​
بیماری های تیروئید​
بیماری های کلیوی​
غیر طبیعی بودن گلبول های قرمز ماند میکروسیتوز​
برخی انواع سرطان مانند لیمفوما​
عفونت های ریه مانند سل​،استخوانی،قلبی​ و عفونت سیستمیک​

مقادیر بسیار بالای سدیمان

مقادیر بسیار بالای سدیمان که میزان سدیمان بالای mm/hr100 را شامل می شود می توان نشانه ای از وجود شرایط زیر باشد:
​
مالتیپل میلوما​
ماکروگلوبولینمی والدنستروم سرطان گلبول های سفید​
آرتریت روماتوئید​
واسکولیت: یک واکنش به آلرژن است که باعث التهاب عروق خونی می شود.​
معمولا پزشکان نتیجه آزمایش ESR‌ را با سایر تست های تخصصی بیمار جهت تائید تشخیص خود مقایسه می کنند.

خصوصیات خون تحت تاثیر شرایطی می تواند تغییر کند، در نتیجه سرعت رسوب سلول های خونی در یک نمونه خون تحت تاثیر قرار گرفته و تغییر می کند. بنابراین اطلاعات نتیجه آزمایش ESRممکن است تحت تاثیر بیماری ها و شرایط دیگر قرار گیرد. این عوامل عبارتند است از:
​
بارداری​
دیابت​
بیماری های قلبی​
کم خونی​
پزشک به هنگام تفسیر نتایج آزمایش به این عوامل پوشاننده توجه کرده و تاثیر آنها بر نتیجه سدیمانتاسیون را در نظر می گیرد.
​

محدوده خطر آزمایش ESR چقدر است؟ ​

سطح بحرانی ESR زمانی اتفاق می‌افتد که نتیجه آزمایش در محدوده نرمال نباشد. اگر نتیجه آزمایش بیش از حد نرمال باشد، یعنی فرد با عفونت یا التهاب بسیار شدید مواجه است. عفونت فاز مزمن، روماتیسم مفصلی، سرطانها، کم‌خونی، سرطان مولتیپل میلوما، ماکروگلبولنمی والدنشتروم و رماتیسم مفصلی از جمله دلایلی هستند که سبب بالا رفتن سطح این شاخص در بدن می‌شوند.
​

علائم بالا بودن فاکتور آزمایش ESR​

اگر نتیجه آزمایش ESR بالا باشد، ممکن است علائم زیر بروز پیدا کنند:
​
بیمار دچار اسهال و استفراغ است اما دلیلی برای بروز آن نمی‌یابد.​
بیمار از بدن درد و کوفتگی بدن شکایت می‌کند.​
فرد ضعف عمومی دارد و در فعالیت‌های روزانه انرژی خود را سریعا از دست می‌دهد.​
بیمار دچار تب و لرز شده، درصورتی که بروز عفونت در او آشکار نیست.​
بروز سر دردهای شدید.​
بیمار احساس گلو درد دارد.​
بیمار در مدت زمانی بسیار کوتاه کاهش وزن بسیار شدیدی را تجربه کرده است.​
بروز راش پوستی و التهابات آزار دهنده روی پوست.​

به روزرسانی : ۱۴ آذر ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲

نوشته آزمایش ESR، تستی برای تشخیص عفونت و التهاب در بدن اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

فریتین خون چیست

فریتین خون مانند آهن در بدن نیست.  این پروتیین که آهن ذخیره می‌کند و هنگام نیاز بدن، آهن را آزاد می‌کند.معمولا در سلول‌های بدن شما زندگی می‌کند و در واقع در خون جریان دارد.

اسامی مترادف: فریتین سرمنام رسمی: فریتین سرم، Serum Ferritin

بیشترین غلظت فریتین معمولا در سلول‌های کبد به نام هپاتوسیت و سیستم ایمنی به نام رتیسولئودوتلیال می باشد .

فریتین در سلول‌های بدن ذخیره می‌شود تا جایی که نیاز به تولید سلول‌های قرمز خونی در بدن وجود داشته باشد. بدن به سلول‌ها سیگنال آزاد کردن فریتین را می‌دهد و سپس فریتین به ماده دیگری می‌بچسبد که به آن ترنسفرین می‌گویند.

ترنسفرین یک پروتئین است که با فریتین ترکیب می‌شود و آن را به سلول‌های خونی قرمز جدید ساخته شده در بدن منتقل می‌کند. در واقع ترنسفرین مانند یک تاکسی به سمت جایگاه آهن حرکت می‌کند.

از آن جایی که سطح طبیعی آهن در بدن یک فرد سالم مهم است، میزان آهن ذخیره شده به اندازه کافی نیز اهمیت دارد. اگر فردی به اندازه کافی فریتینین نداشته باشد، میزان ذخیره آهن او نیز به زودی تمام می‌شود.​

فریتین پروتئینی است که آهن ذخیره می‌کند.

چرا آزمایش فریتین خون انجام می شود؟

بدن برای انتقال اکسیژن به تمام سلول های خون، به گلبول های قرمز وابسته است. بدون آهن کافی، گلبول های قرمز قادر به تامین اکسیژن کافی نیستند. با این حال، آهن بیش از حد برای بدن نیز مناسب نیست. هر دو سطح زیاد و پایین آهن ممکن است نشان دهنده یک مشکل اساسی در بدن شود. اگر پزشک مشکوک به کمبود آهن یا اضافه بار آهن باشد، ممکن است آزمایش فریتین را تجویز کند. آزمایش فریتین خون میزان آهن ذخیره شده در بدن را اندازه گیری می کند، که می تواند تصویر کلی از میزان آهن بیمار را به پزشک ارائه دهد. آزمایش خون فریتین می تواند در تشخیص شرایط مربوط به میزان بالا یا پایین آهن به پزشک کمک کند.

آمادگی برای آزمایش فریتین خون :

هنگامی که نتیجه آزمایش شمارش کامل سلول های خون (CBC) نشان دهد که هموگلوبین و هماتوکریت فرد پایین است و گلبول های قرمز خون او کوچک‌تر و کمرنگ‌تر از حد طبیعی (میکروسیت و هیپوکرومیک) هستند، تست فریتین همراه با سایر آزمایش های آهن درخواست داده می‌شود. زیرا این نتایج می‌توانند نشان دهنده کم خونی ناشی از کمبود آهن باشند؛ حتی در شرایطی که فرد علائم و نشانه‌های کم خونی را نشان ندهد.
در زمانی که پزشک علائم و نشانه‌های کم خونی فقر آهن را در فرد مشاهده کند این آزمایش به همراه سایر آزمایشات مربوط به آهن درخواست داده می‌شود.
علائمی از قبیل:
خستگی مزمن/ خستگی
ضعف
سرگیجه
سردرد
رنگ پریدگی
در صورت مشکوک بودن پزشک به اضافه بودن سطح آهن خون بدن، لازم است که سطح فریتین فرد تعیین شود. علائم و نشانه‌های این پدیده که در اثر تجمع آهن در خون و بافت‌ها رخ می‌دهد، در افراد مختلف متفاوت است و با گذشت زمان شدیدتر می‌شود.

این علائم شامل:

درد مفصل
خستگی ضعف
کاهش وزن
کمبود انرژی
درد شکم
از دست دادن میل جنسی
آسیب به اعضای بدن مانند قلب و کبد

به منظور تایید وجود آهن بیشتر از حد طبیعی، سایر آزمایش های آهن نظیر اندازه‌گیری ظرفیت اتصال آهن (TIBC) و آزمایش ژنتیکی هموکروماتوز ارثی نیز ممکن است درخواست داده شود.
زمانی که فرد برخی از علائم بیماری‌های کبدی، التهابی، آرتریت روماتوئید، پرکاری تیروئید و یا برخی از سرطان‌ها را نشان می‌دهد این آزمایش برای کمک به تشخیص این بیماری‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

روش آزمایش خون فریتین، شبیه سایر انواع آزمایش خون است.

نمونه مورد نیاز

روش آزمایش خون فریتین، شبیه سایر انواع آزمایش خون است.

سرگیجه یا حالت تهوع هنگام دیدن خون

کبودی خفیف ساعت ها یا روزها پس از آزمایش

تفسیر آزمایش فریتین خون :

تست خون فریتین اول از همه برای ارزیابی سطح نرمال فریتین به کار می‌رود که این سطح نرمال بین:

۲۰ تا ۵۰۰ نانوگرم در هر میلی لیتر خون در مردان
۲۰ تا ۲۰۰ نانوگرم در هر میلی لیتر خون از زنان
کودکان ۶ ماهه تا ۱۵ ساله بین ۷ تا ۱۴۰ نانوگرم در هر میلی لیتر از خون
نوزادان بین ۱ تا ۵ ماهه بین ۵۰ تا ۲۰۰ نانوگرم در هر میلی لیتر خون
نوزادان تازه متولد شده بین ۲۵ تا ۲۰۰ نانوگرم در هر میلی لیتر از خون می‌باشد.
البته که همه لابراتور‌ها سطح یکسانی از فریتین را در خون نشان نمی‌دهند. آن‌ها رنج‌های استانداردی دارند، اما ارزش کاری هر لابراتور با دیگری متفاوت است و در نتیجه همیشه باید از پزشک خود در مورد رنج نرمال آزمایشگاه هنگام تعیین سطح نرمال فریتین، کم یا زیاد آن سوال کنید.

سطح پایین فریتین

سطح پایین فریتین می تواند باعث سردرد و رنگ پریدگی شود.

یک علت کاهش سطح فریتین، کمبود آهن است. بدن برای ساخت هموگلوبین به آهن احتیاج دارد. بدون آهن کافی، فرد ممکن است به کم خونی فقر آهن مبتلا شود.

بدن برای شرایط زیر به آهن نیاز دارد:
رشد
متابولیسم طبیعی
تولید هورمون ها

کم خونی فقر آهن می تواند موارد زیر را ایجاد کند:
ضعف
سردرد
خستگی
سرگیجه
تنگی نفس
رنگ پریدگی
ضربان قلب نامنظم

کم خونی خفیف ممکن است علائمی ایجاد نکند.

یک علت کاهش سطح فریتین، کمبود آهن است.

علاوه بر آن، در صورت بروز هر یک از علائم زیر پزشک ممکن است آزمایش فریتین را سفارش دهد:

• سرگیجه
• دردهای پا
• تنگی نفس
• زنگ گوش
• تحریک پذیری
• سردردهای مزمن
• ضعف
• خستگی

سطح بالای فریتین​

آزمایش آهن که میزان آهن موجود در بدن را اندازه گیری می کند.

یک تست ظرفیت اتصال کل آهن (TIBC)، که میزان ترانسفرین در بدن را اندازه می گیرد.

سطح فریتین بالاتر از حد معمول ممکن است ناشی از موارد زیر هم باشد:

• پورفیری
• بیماری کبد
• سرطان خون
• هموکروماتوز
• لنفوم هوچکین
• پرکاری تیروئید
• استفاده بیش از حد الکل
• شرایط التهابی مزمن، مانند آرتریت روماتوئید

افرادی که دوره های مکرر تزریق خون داشته اند ممکن است میزان فریتین بالایی را تجربه کنند.

در مواردی که سطح فریتین بالاتر از حد طبیعی باشد فرد برای کشف علت اصلی و کمک به پزشکان در تعیین بهترین دوره درمانی به آزمایشات بیشتر نیاز دارد.

علائم سطح بالایی فریتین شامل موارد زیر است:

• دل درد
• درد مفاصل
• ضعف غیر قابل توضیح
• خستگی غیر قابل توضیح
• تپش قلب یا دردهای قفسه سینه
• همچنین سطح فریتین در نتیجه آسیب دیدن به اندام های مانند کبد و طحال افزایش می یابد.

افرادی که دوره های مکرر تزریق خون داشته اند ممکن است میزان فریتین بالایی را تجربه کنند.

داروهایی که موجب افزایش سطح آهن و بالا رفتن میزان جذب آن می شوند:

• سولفات آهن (Ferrous sulfate)
• گلوکونات آهنی (Ferrous gluconate)
• فومارات آهنی (Ferrous fumarate)
• کربنیل آهن (Carbonyl iron)
• Iron dextran complex

تاریخ به روز رسانی :  ۱۰ آبان ۱۴۰۰

منابع :

۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴
۵.منبع شماره ۵
۶.منبع شماره ۶

نوشته فریتین خون چیست و چگونه می توان کمبود آن را جبران کرد ؟ اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.