آزمایش پتاسیم خون

همه ما به نوعی با درد و گرفتگی عضلات مواجه هستیم. گاهی اوقات به دلیل ورزش شدید به این عارضه مبتلا می‌شویم؛ گاهی وقتها هم همه چیز خوب به نظر می‌رسد اما باز هم گرفتگی عضلات یا همان اسپاسم را تجربه می‌کنیم. کمبود برخی ویتامین‌ها ومواد معدنی می‌تواند باعث بروز این عارضه شود. کاهش سطح پتاسیم خون بدن، یکی از دلایل شایع گرفتگی عضلات است.

K در آزمایش خون چیست؟

K در آزمایش نشان دهنده پتاسیم خون است. آزمایش پتاسیم، میزان پتاسیم در خون را اندازه‌گیری می‌کند. پتاسیم نوعی الکترولیت است. الکترولیت‌ها مواد معدنی با بار الکتریکی در بدن شما هستند که به کنترل فعالیت عضلات و اعصاب، حفظ سطح مایعات و انجام سایر عملکردهای مهم کمک می‌کنند. بدن به پتاسیم نیاز دارد تا قلب و عضلات به درستی کار کنند. سطح پتاسیم بسیار زیاد یا کم ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل پزشکی باشد.

نقش پتاسیم خون در بدن چیست ؟

پتاسیم نقش مهمی در ساخت پروتئین ، تثبیت فشار انکوتیک طبیعی و خنثی سازی الکتریکی سلول دارد و همچنین در بخش متابولیکی تعادل اسید – باز که طی آن +K بجای یون های +H به منظور حفظ pH فیزیولوژیک ، جا به جا می شوند نیز مشارکت می نماید.
​

پتاسیم نقش مهمی در ساخت پروتئین ، تثبیت فشار انکوتیک طبیعی و خنثی سازی الکتریکی سلول دارد.

غلظت پتاسیم خون به چه چیزهای بستگی دارد ؟

۱-آلدوسترون : این هورمون سبب افزایش دفع کلیوی پتاسم می شود.
۲-باز جذب سدیم : باز جذب سدیم سبب دفع پتاسیم می شود.
۳-تعادل اسید-باز: در آلکالوز ، جابه جایی پتاسیم به سوی درون سلول ها موجب کاهش سطح سرمی آن می گردد. اسیدوز با معکوس نمودن مسیر جابجایی فوق سبب افزایش پتاسیم سرم می شود.

نشانه های افزایش پتاسیم خون (هایپرکالمی) :

تحریک پذیری ، تهوع ، استفراغ ، کولیک روده ای ، اسهال

نشانه های کاهش پتاسیم خون (هیپو کالمی):

کاهش قدرن انقباض عضلات صاف ، اسکلتی و قلبی است که منجر به ضعف ، کاهش رفلکس ها ، ایلئوس ، افزایش حساسیت قلب به دیگوکسین ، آریتمی های قلبی ، موج T صاف و موج U واضح و برجسته می شود.

غلظت پتاسیم خون برای چه بیماری هایی اهمیت دارد ؟

سطح پتاسیم در مبتلایان به اورمی ، بیماری آدیسون و استفراغ و اسهال و نیز بیماران تحت استروئید درمانی یا مصرف دیورتیک های دافع پتاسیم به دقت مورد سنجش و پیگیری قرارداد.

تست پتاسیم چه کاربردهایی دارد؟

آزمایش‌هایی که پتاسیم را اندازه‌گیری می‌کنند، کاربردهای متعددی در پزشکی بالینی دارند. چه پتاسیم به تنهایی یا به عنوان بخشی از یک پانل آزمایش شود، می تواند بخشی از تشخیص، نظارت و غربالگری باشد.
سطوح بالا یا پایین پتاسیم می تواند انواع مختلفی از علائم را ایجاد کند که می تواند باعث ضرورت تجویز پتاسیم شود. عدم تعادل در الکترولیت ها می تواند تقریباً تمام سیستم های بدن را تحت تأثیر قرار دهد، بنابراین آزمایش های پانل اغلب در فرآیند تشخیص بسیاری از اختلالات مختلف استفاده می شود.
​

طبیعی بودن یا غیرعادی بودن میزان پتاسیم در آزمایش پتاسیم مشخص می‌شود.

دلیل انجام آزمایش پتاسیم خون چیست؟

در اغلب موارد، آزمایش پتاسیم خون بخشی از پانل متابولیک پایه است که به مجموعه آزمایشات شیمیایی روی نمونه خون گفته می‌شود.
ممکن است پزشک حین معاینه ی روتین فیزیکی یا به دلایل مختلف تست پتاسیم تجویز کند. از جمله:

۱. معاینه یا کنترل برهم خوردن تعادل الکترولیت
۲. کنترل بعضی داروها، به خصوص ملین، داروهای قلب و فشار خون، که روی میزان پتاسیم تاثیر می‌گذارند
۳. تشخیص مشکل قلبی و فشار خون بالا
۴. تشخیص یا کنترل بیماری کلیوی
۵. معاینه‌ی اسیدوز متابولیک (وضعیتی که در آن کلیه اسید را به میزان کافی از بدن دفع نمی‌کند یا بدن اسید زیادی تولید می‌کند. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که افراد مبتلا به دیابت بیماری خود را تحت کنترل نداشته باشند)
۶. تشخیص آلکالوزیس (افزایش قلیای مایعات بدن)
۷. پیدا کردن دلیل حمله‌ی فلجی
طبیعی بودن یا غیرعادی بودن میزان پتاسیم در آزمایش پتاسیم مشخص می‌شود.
​

پتاسیم یک الکترولیت ضروری برای عملکرد صحیح سیستم‌های مختلف بدن است.

آزمایش پتاسیم خون چگونه انجام می شود؟

قبل از آزمایش ، پزشک ممکن است بخواهد شما هر دارویی را که می تواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد ، قطع کنید.
آزمایش پتاسیم مانند سایر آزمایشات معمول خون انجام می شود.

سوزنی به داخل رگ شما وارد می شود. سپس خون در یک لوله جمع می شود. سپس باند و سوزن برداشته می شود و محل با یک باند کوچک پوشانده می شود.
آزمون به طور کلی فقط چند دقیقه طول می کشد.
خطرات و عوارض جانبی آزمایش پتاسیم همانند آزمایش خون معمول است. در برخی موارد ، متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است در ورود به ورید مناسب مشکل داشته باشد.

تفسیر آزمایش پتاسیم

پتاسیم یک الکترولیت ضروری برای عملکرد صحیح سیستم‌های مختلف بدن است. وجود این ماده برای اعصاب و عضلات از جمله قلب مهم است.
در حالی که پتاسیم برای سلامتی مهم است، دریافت بیش از حد آن نیز می‌تواند برای بدن خطرساز باشد. به طور معمول کلیه‌ها با دفع پتاسیم اضافی از بدن، تعادل پتاسیم را حفظ می‌کنند. اما به دلایل زیادی سطح پتاسیم در خون می تواند بیش از حد بالا رود. به این حالت هیپرکالمی یا پتاسیم بالا می‌گویند. مهم نیست به هیپرکالمی خفیف مبتلا شده‌اید یا شدید؛ در هر حال باید سریعاً تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید تا از بروز عوارض احتمالی پیشگیری شود.

محدوده طبیعی پتاسیم بین ۳.۶ تا ۵.۲ میلی مول در لیتر (mmol/L) خون است. سطح پتاسیم بالاتر از ۵.۵ میلی مول در لیتر بسیار بالا است و سطح پتاسیم بیش از ۶.۲ یا کمتر از ۳ میلی مول در لیتر می‌تواند زندگی فرد را تهدید کند. با توجه به آزمایشگاه این محدوده می‌تواند کمی متفاوت باشد.

آزمایش K چه بیماری‌هایی را نشان می‌دهد؟

مشکلات زیر می‌توانند سطح پتاسیم در بدن را تغییر دهند:

بیماری کلیوی
فشار خون بالا
کتواسیدوز دیابتی (عارضه جدی دیابت)
هر شرایطی که با داروهای ادرار آور درمان شود. (داروهایی که بدن را مجبور به از دست دادن آب و سدیم می‌کنند.)

نحوه انجام آزمایش

آزمایش استاندارد پتاسیم از نمونه خونی استفاده می کند که با خون گیری در مطب پزشک، بیمارستان یا آزمایشگاه شما گرفته می شود.
آزمایش ادرار برای پتاسیم کمتر رایج است. در صورت نیاز، آنها معمولاً با یکی از دو روش انجام می شوند:

نمونه ادرار ۲۴ ساعته: این شامل جمع آوری تمام ادراری است که در یک روز تولید می کنید تا آزمایشگاه بتواند مقدار کل پتاسیمی را که در این مدت دفع می کنید اندازه گیری کند.
نمونه ادرار نقطه‌ای که نسبت پتاسیم به کراتینین را اندازه‌گیری می‌کند: این روش شامل یک‌بار نمونه ادرار در آزمایشگاه یا مطب پزشکی است. مقایسه میزان پتاسیم با کراتینین در این نمونه به آزمایشگاه اجازه می دهد تا دفع ۲۴ ساعته پتاسیم شما را تخمین بزند.​

آزمایش استاندارد پتاسیم از نمونه خونی استفاده می کند که با خون گیری در مطب پزشک، بیمارستان یا آزمایشگاه شما گرفته می شود.

تست های مرتبط با آزمایش پتاسیم

تست‌های زیر می‌توانند در کنار آزمایش پتاسیم یا K برای بررسی وضعیت بدن تجویز شوند:

آزمایش Urea

اوره یک ماده زائد است که در کبد ایجاد می‌شود و پروتئین به اجزای تشکیل دهنده آن (اسیدهای آمینه) متابولیزه می‌شود. در این فرآیند آمونیاک و سپس اوره تشکیل می‌شود. این آزمایش میزان نیتروژن اوره خون (BUN) در خون را اندازه‌گیری می‌کند.

آزمایش BUN

این آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) اطلاعات مهمی در مورد عملکرد کلیه‌ها و کبد را نشان می‌دهد. آزمایش BUN میزان نیتروژن اوره در خون را اندازه گیری می‌کند.

آزمایش Creatinine

کراتینین یک ترکیب شیمیایی است که از فرآیندهای تولید انرژی در عضلات شما به جا مانده است. کلیه‌های سالم کراتینین را از خون فیلتر می‌کنند. کراتینین به عنوان ماده زائد با ادرار از بدن خارج می‌شود.
اندازه گیری کراتینین در خون یا ادرار سرنخ هایی را برای کمک به پزشک در تعیین میزان عملکرد کلیه‌ها فراهم می‌کند.

آزمایش Uric acid

این آزمایش میزان اسید اوریک را در خون یا ادرار اندازه‌گیری می‌کند. اسید اوریک یک ماده زائد طبیعی است. این ماده وقتی بدن مواد شیمیایی به نام پورین را تجزیه می‌کند، تولید می‌شود. پورین ماده‌ایی است که در سلول‌های بدن و همچنین در برخی مواد غذایی یافت می‌شود.

آزمایش Total Protein

آلبومین و گلوبولین دو نوع پروتئین در بدن هستند. آزمایش پروتئین کل، میزان کل آلبومین و گلوبولین در بدن را اندازه‌گیری می‌کند. اگر دچار کاهش وزن غیر منتظره، خستگی یا علائم بیماری کلیه یا کبد هستید؛ ممکن است این آزمایش برای شما تجویز شود.

آزمایش Na

آزمایش Na یا سدیم میزان سدیم خون را بررسی می‌کند. سدیم هم الکترولیت است و هم ماده معدنی.به حفظ آب (مقدار مایعات داخل و خارج سلولهای بدن) و تعادل الکترولیت بدن کمک می‌کند.همچنین در نحوه عملکرد اعصاب و عضلات نقش مهمی دارد.

آزمایش Albumin

آزمایش خون آلبومین، میزان آلبومین در خون را اندازه‌گیری می‌کند. آلبومین پروتئینی است که توسط کبد ساخته می‌شود. آلبومین به حفظ مایعات در جریان خون کمک می‌کند تا به بافت‌های دیگر نشت نکند. این ماده همچنین مواد مختلفی از جمله هورمون‌ها، ویتامین‌ها و آنزیم‌ها را در بدن حمل می‌کند.

آزمایش CL

آزمایش کلراید، میزان کلراید موجود در خون یا ادرار را اندازه‌گیری می‌کند. کلراید یکی از مهمترین الکترولیت‌های خون است. وجود این ماده برای تعادل میزان مایعات در داخل و خارج سلول‌ها بسیار مهم است. کلراید همچنین به حفظ حجم خون مناسب ، فشار خون و pH مایعات بدن کمک می‌کند.

آزمایش VBG

گاز خون وریدی (VBG) یک روش جایگزین برای تخمین دی اکسید کربن سیستمیک و pH است که نیازی به نمونه‌گیری از خون شریانی ندارد. انجام VBG به جای ABG ( آزمایش گازهای خونی) به ویژه در بخش مراقبت‌های ویژه بسیار راحت است؛ زیرا بیشتر بیماران دارای کاتتر وریدی مرکزی هستند که می‌توان به سرعت و به راحتی خون وریدی از آن دریافت کرد.

پتاسیم در رژیم غذایی

در حالت طبیعی، پتاسیم به مقدار کافی از طریق رژیم غذایی دریافت می‌شود. میزان پتاسیم مصرفی به سن، جنسیت و وضعیت سلامت هر فرد بستگی دارد. از جمله منابع عالی پتاسیم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

آرتیشوک (کنگر فرنگی)
لوبیای لیما
لوبیا قرمز
سیب زمینی شیرین و سفید (به خصوص پوست سیب زمینی)
اسفناج
پاپایا
لوبیا چیتی
موز
عدس
​

در حالت طبیعی، پتاسیم به مقدار کافی از طریق رژیم غذایی دریافت می‌شود.

به روزرسانی : ۱۲ مرداد ۱۴۰۱
منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳

نوشته به چه دلیل باید آزمایش پتاسیم خون انجام شود ؟ اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

نقش تستوسترون در بدن چیست؟

اگر سطح هورمون تستوسترون در بدن به اندازه‌ی متعادل باشد، از فواید مهمی برخوردار خواهید شد. در ادامه چند نقش این هورمون در بدن را معرفی کرده‌ایم.

۱‌. قلب را تقویت می‌کند‌

تستوسترون تولید گلبول‌های قرمز خون را افزایش می‌دهد که این موضوع برای قلب مفید است.
در حقیقت بین سطح پایین هورمون مردانه‌ی تستوسترون و مشکلات قلبی و عروقی ارتباط وجود دارد. مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند زنانی که سطح هورمون تستوسترون در بدنشان به حالت طبیعی برگشت، کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را تجربه کردند.
​

اگر سطح هورمون تستوسترون در بدن به اندازه‌ی متعادل باشد، از فواید مهمی برخوردار خواهید شد.

۲. به مستحکم کردن استخوان‌ها کمک می‌کند.

این هورمون نقش مهمی در تراکم مواد معدنی استخوان‌ها دارد. نشان داده شده زنانی که به دلیل افزایش سن پایین آمدن سطح هورمون تستوسترون در بدن را تجربه کردند، دچار کاهش تراکم مواد معدنی استخوان‌ها شدند. مطالعات بالینی به این نتیجه رسیده‌اند که تستوسترون می‌تواند تراکم مواد معدنی استخوان‌های لگن و ستون فقرات را افزایش دهد.

۳‌. توده‌ی عضلانی را بهبود می‌بخشد.

تستوسترون توده‌ی عضلانی را بهبود می‌بخشد که این موضوع کنترل وزن و افزایش انرژی را به دنبال دارد. زمانی که تمرینات قدرتی را در روتین خود بگنجانید، اثرات تستوسترون در بهبود توده‌ی عضلانی بیشتر می‌شود.

۴‌. در بهبود خلق‌وخو مفید است.

سطح پایین هورمون تستوسترون با کم شدن کیفیت زندگی در ارتباط است. بعضی از علائم کمبود تستوسترون در بدن شامل کج‌خلقی، افسردگی و خستگی می‌شود.

۵‌. سلامت ذهنی را بهبود می‌بخشد.

مطالعات نشان می‌دهند که متعادل بودن سطح هورمون تستوسترون احتمال ابتلا به آلزایمر را کاهش می‌دهد. بالاتر بودن سطح هورمون تستوسترون منجر به بهبود سرعت پردازش ذهنی و حافظه می‌شود.

در اثر افزایش بیش از حد تستوسترون در بدن چه اتفاقی روی می‌دهد؟

از سویی دیگر، وجود مقدار بسیار بالای تستوسترون می تواند باعث بروز مشکلاتی در مردان شود. به گفته‌ی پزشکان، مردان به ندرت در اثر وجود سطح بسیار بالایی از تستوسترون طبیعی در بدن خود، دچار مشکلات جسمی می شوند. باوجود این، استروئیدهای آنابولیک که عامل افزایش سطح تستوسترون مصنوعی در بدن هستند،‌ باعث کاهش میل جنسی و هم‌چنین کوچک شدن بیضه‌ها می شوند.

به علاوه، این مسئله باعث ناباروری و رشد سینه‌ها، و بروز تغییرات رفتاری از جمله زودرنجی بیش از حد نیز می شود. هم‌چنین، پسران نوجوانی که دارای میزان بالایی از هورمون مردانه در بدن‌شان هستند، ممکن است دچار رشد و بلوغ زودرس کاذب شوند. با اینکه شمار موارد بالا بودن سطح تستوسترون در بین زنان آن‌چنان زیاد نیست، ولی درصورت بروز چنین اختلالی، نه تنها فرد مبتلا به آکنه دچار میشود، بلکه مو های صورت و بدن‌اش افزایش می یابند.

هم‌چنین توده‌ی ماهیچه‌ای بدن‌اش بیش‌تر میشود، صدای‌اش کلفت میشود، و حتی ممکن است دچار طاسی نیز شود. دخترانی که دارای سطح بالایی از تستوسترون در بدن‌شان هستند، ممکن است تغییرات عجیبی را در اندام جنسی‌شان نیز تجربه کنند. مسئله‌ی شایعی که می تواند دختران و پسرانی راکه دارای سطح بالایی از تستوسترون در بدن‌شان هستند، تحت تاثیر قرار دهد، بلوغ زودرس یا ناباروری در مراحل بعدی زندگی‌شان است.
​

وجود مقدار بسیار بالای تستوسترون می تواند باعث بروز مشکلاتی در مردان شود.

در اثر پایین بودن سطح تستوسترون چه اتفاقی در بدن رخ می‌دهد؟

از سویی دیگر، پایین بودن بیش از سطح تستوسترون در بدن مردان، نسبت به بالا بودن این هورمون، نگرانی‌های بیش‌تری را بر می‌انگیزد. نخست اینکه، پایین بودن سطح این هورمون جنسی خاص می تواند برای کودکانی که در حال تجربه‌ی بلوغ هستند، مشکلات مختلفی را ایجاد کند. بعنوان نمونه، در رشد مو های شرمگاهی چنین کودکانی ممکن است اختلال ایجاد شود. در سایر موارد، پسرها ممکن است هم‌زمان با رسیدن به بلوغ، جهش رشد را نیز تجربه کنند.
به ویژه، پسرهایی که دارای مقدار بسیار اندکی از این هورمون مردانه هستند، ممکن است دچار رشد بی قواره شوند؛ یعنی اینکه ممکن است دست‌ها و پاهای‌شان در مقایسه با سایر اندام‌های بدن‌شان رشد ناهماهنگی داشته باشند؛ باوجود این ممکن است میزان قدرت و استقامت‌شان پایین باشد. به علاوه، در سنین ورود به دوره‌ی بزرگسالی، پایین بودن سطح تستوسترون در بدن مردان باعث ریزش مو و ایجاد چین و چروک روی پوست‌ آن‌ها می شود. هم‌چنین، این مسئله می تواند به ضعف عملکرد جنسی و بروز اختلالات خلقی نیز منجر شود. در نتیجه، تعداد زیادی از آدم‌ها درباره‌ی مشکلات جنسی ناشی از کاهش شدید تستوسترون در بدن‌شان نگران هستند. بهمین‌ خاطر نیز، دائما به دنبال روش‌های مختلفی برای حل این مشکل میگردند.

چرا تستوسترون مهم می باشد ؟

– بهبود عملکرد ارگان های جنسی مردانه
– افزایش سطح انرژی
– رشد عضلات
– کاهش وزن
– ویژگی مردانه در دوران بلوغ
– استخوان های محکم
– افزایش سلامت قلب

مواد غذایی برای بالا بردن سطح هورمون تستوسترون

آنچه می‌خورید به‌شدت سطح هورمون تستوسترون را تحت تأثیر قرار می‌دهد. می‌توانید برای افزایش تستوسترون، مواد غذایی زیر را در رژیم غذایی خود قرار دهید. این مواد غذایی نه تنها سطح هورمون تستوسترون را افزایش می‌دهند، بلکه فواید دیگری هم برای سلامتی بدن دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱. توت‌فرنگی

توت‌فرنگی و تمشک جزء بهترین میوه‌ها برای افزایش تستوسترون به شمار می‌روند.حاوی مقدار زیادی زینک (روی)‌‌ است. افزایش مصرف زینک به‌طور مستقیم سطح هورمون تستوسترون را بالا می‌برد.
علاوه بر این خواص دیگری هم برای سلامتی بدن دارد‌ که از جمله‌ی آن‌ها می‌توانیم تقویت سیستم ایمنی بدن به دلیل داشتن مقدار زیادی ویتامین C، کاهش احتمال ابتلا به آرتریت، کمک به مبارزه با سرطان و پیشگیری از بیماری قلبی را نام ببریم. بنابراین توت‌فرنگی یک گزینه‌ی عالی برای گنجاندن در رژیم غذایی است.
​

توت‌فرنگی و تمشک جزء بهترین میوه‌ها برای افزایش تستوسترون به شمار می‌روند.

۲‌. سیب‌زمینی شیرین

تفاوت بین سیب‌زمینی شیرین و سیب‌زمینی معمولی این است که سیب‌زمینی شیرین مقدار بیشتری ویتامین A دارد‌. در واقع میزان ویتامین A موجود در سیب‌زمینی معمولی و سیب‌زمینی شیرین به ترتیب ۲ و ۱۴٫۱۸۷ واحد بین‌المللی است. افزایش مصرف ویتامین A می‌تواند منجر به بالا رفتن میزان تستوسترون در بدن شود.
اگرچه مطالعات در این زمینه قطعی نیستند، با این حال مصرف سیب‌زمینی شیرین به جای سیب‌زمینی معمولی می‌تواند فواید متعددی برای سلامتی بدن داشته باشد. این نوع سیب‌زمینی یکی از منابع غنی ویتامین B6 به شمار می‌رود و مقدار خوبی آهن به بدن می‌دهد. علاوه بر این سیستم ایمنی بدن را هم تقویت می‌کند.

۳‌. زرده‌ی تخم‌مرغ

خوردن زرده‌ی تخم‌مرغ می‌تواند میزان هورمون تستوسترون را بالا ببرد، چون بسیار مغذی است‌‌‌. ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در زرده‌ی تخم‌مرغ می‌توانند اثرات مثبتی روی تستوسترون داشته باشند. بسیاری از افراد فکر می‌کنند زرده‌ی تخم‌مرغ به دلیل داشتن کلسترول بالا ناسالم است، اما این موضوع صحت ندارد.
زرده‌ی تخم‌مرغ کلسترول خوب لازم بدن را مهیا می‌کند و ضرورتا سطح کلسترول بد (HDL) را در خون افزایش نمی‌دهد. خوب است بدانید که زرده‌ی تخم‌مرغ حاوی بیشترین میزان مواد مغذی است. زرده‌ی تخم‌مرغ به غیر از بالا بردن سطح هورمون تستوسترون به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی و بهبود عملکرد قلب هم کمک می‌کند و مواد مغذی مختلفی به بدن می‌دهد.

۴. کلم‌بروکلی

کلم‌بروکلی به کم کردن سطح استروژن در بدن کمک می‌کند که این موضوع بالا رفتن سطح هورمون تستوسترون در بدن مردان را به دنبال دارد. بسیاری از دیگر سبزیجات صلیبی هم می‌توانند در این زمینه مفید باشند.
کلم‌بروکلی همچنین می‌تواند سطح کلسترول خون را کاهش دهد، به پیشگیری از سرطان کمک کند و استخوان‌ها را مستحکم کند‌. این نوع سبزی صلیبی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های مختلف هم است.
​

کلم‌بروکلی همچنین می‌تواند سطح کلسترول خون را کاهش دهد، به پیشگیری از سرطان کمک کند و استخوان‌ها را مستحکم کند‌.

۵. آووکادو

آووکادو یک نوع سوپرفود است که مواد مغذی فراوانی دارد و به روش‌های مختلف سلامتی بدن را بهبود می‌بخشد. این میوه‌ی سبز رنگ منبع خوبی از چربی‌های تک غیراشباع به شمار می‌رود. مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که این نوع چربی‌ها می‌توانند به‌طور بالقوه منجر به افزایش میزان تستوسترون شوند.
علاوه بر این آووکادو غنی از فیبر است. فیبر یک ماده‌ی مغذی است که سرعت خالی شدن معده را کم می‌‌کند و از این طریق می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. آووکادو غنی از پتاسیم هم است و سطح کلسترول خون را پایین می‌آورد. این میوه سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف است؛ بنابراین اگر می‌توانید حتی یک بار هم که شده آن را امتحان کنید.

۶‌. کاکائوی خام

کاکائو یا شکلات خام یکی دیگر از مواد غذایی مفید برای افزایش تستوسترون محسوب می‌شود. کاکائو یکی از غنی‌ترین منابع منیزیم به شمار می‌رود. منیزیم و زینک هر دو جزء مواد معدنی هستند که اثرات مثبتی روی سطح هورمون تستوسترون می‌گذارند. کاکائوی خام خواص فراوانی برای بدن دارد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توانیم به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، پیشگیری از پیری زودرس و کاهش سطح فشار خون اشاره کنیم.

۷‌. تخم کدوحلوایی

تخم کدوحلوایی هم مثل کاکائوی خام سرشار از منیزیم و زینک است که همان‌طور که در بالا گفتیم هر دو در افزایش تستوسترون مفید هستند. البته این تنها خاصیت تخم کدوحلوایی نیست. تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش سلامت پروستات، قلب و کبد از دیگر خواص این دانه‌ی خوشمزه محسوب می‌شود. این دانه‌ غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ هم است.
​

تخم کدوحلوایی هم مثل کاکائوی خام سرشار از منیزیم و زینک است.

۸. آجیل برزیلی

همه‌ی ما خیلی خوب می‌دانیم که مغزها به‌شدت برای بدن مفید هستند. مغزها غنی از چربی‌های سالم هستند و می‌توانند سوخت‌وساز بدن را افزایش دهند و در بالا بردن سطح هورمون مردانه‌ی تستوسترون مفید باشند.
آجیل برزیلی حاوی مقدار زیادی سلنیوم است و کلسترول طبیعی دارد که این موضوع هم در افزایش هورمون ذکر شده اهمیت دارد. علاوه بر این آجیل برزیلی برای سلامت پوست هم مفید است. بنابراین همین امروز آن را تهیه کنید تا از خواص شگفت‌انگیز آن بهره‌مند شوید.

۹. ماست

مطالعه‌ی منتشر شده در سال ۲۰۱۴ به این نتیجه رسید موش‌هایی که ماست مصرف کردند، بزرگ شدن بیضه‌ و افزایش تولید هورمون تستوسترون را تجربه کردند. ماست حاوی باکتری‌های پروبیوتیک است و به همین دلیل در بالا بردن تستوسترون نقش دارد‌‌‌‌. ماست همچنین منبع خوبی از پروتئین به شمار می‌رود و به بهبود فرآیند هضم کمک می‌کند. می‌توانید ماست را به‌تنهایی یا به همراه میوه‌هایی مانند هلو و توت‌فرنگی میل کنید‌.

۱۰‌. نارگیل

نارگیل فواید زیادی برای سلامتی بدن، پوست و مو دارد. از آنجایی که بیش از ۹۰ درصد از چربی موجود در نارگیل را چربی اشباع شده تشکیل می‌دهد، در قدیم باور بر این بود که این میوه سالم نیست، اما امروزه تحقیقات به این نتیجه رسیده‌اند که چربی‌های اشباع شده می‌توانند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف مفید باشند.
این نوع چربی‌ها به افزایش سطح هورمون تستوسترون هم کمک می‌کنند. اگر نارگیل را به میزان متعادل مصرف کنید، خطری شما را تهدید نمی‌کند. دیگر خواص نارگیل شامل افزایش سوخت‌وساز بدن، بهبود سطح کلسترول خون و محافظت از پوست می‌شود.
​

نارگیل فواید زیادی برای سلامتی بدن، پوست و مو دارد.

۱۱. گوشت قرمز

گوشت قرمز هم در دسته‌ی مواد غذایی مفید برای بالا بردن سطح هورمون تستوسترون قرار می‌گیرد. این نوع گوشت حاوی چربی‌های افزایش‌دهنده‌ی تستوسترون است و منبع خوبی از پروتئین به شمار می‌رود. می‌توانید از گوشت در تهیه‌ی غذاهای مختلف استفاده کنید. گوشت قرمز غنی از آهن و ویتامین‌های مختلف است و سلامت قلب را بهبود می‌بخشد.

۱۲. سبوس گندم

سبوس گندم می‌تواند یک گزینه‌ی عالی برای افزایش تستوسترون باشد. این ترکیب حاوی مقدار زیادی منیزیم است. مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند کسانی که منیزیم بیشتری مصرف می‌کنند، تولید بیشتر تستوسترون در بدن را تجربه می‌کنند. اگر مواد غذایی غنی از منیزیم مانند سبوس گندم را در رژیم غذایی خود جای دهید، سطح هورمون تستوسترون در بدنتان افزایش پیدا می‌کند.
سبوس گندم غنی از فیبر هم است و به همین علت ممکن است از طریق سیر نگه داشتن شما برای مدت زمان طولانی‌تر، به کاهش وزن کمک کند. این ترکیب همچنین در محافظت در برابر بیماری قلبی و پیشگیری از تشکیل سنگ صفرا اثرگذار است.

۱۳. جعفری

علت اینکه جعفری یک سبزی مفید در افزایش تستوسترون به شمار می‌رود، وجود آپی‌ژنین در آن است. آپی‌ژنین به تحریک تولید تستوسترون در بیضه‌ کمک می‌کند. از جمله دیگر فواید جعفری می‌توانیم کمک به عملکرد کلیه‌ها و کنترل فشار خون را نام ببریم. با جای دادن جعفری در رژیم غذایی خود می‌توانید ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی را دریافت کنید.

۱۴‌. قهوه

به نظر می‌رسد قهوه در بالا بردن سطح هورمون مردانه‌ی تستوسترون مفید است؛ هرچند نظرات در این زمینه متناقض هستند. تحقیقات مختلف نتایج متفاوتی را درباره مفید بودن یا نبودن قهوه و کافئین موجود در آن نشان می‌دهند؛ با این حال مصرف قهوه هر چند وقت یک بار می‌تواند برای بدن مفید باشد.
اگر اهل قهوه خوردن هستید، خوب است فواید آن را هم بدانید. افزایش سطح انرژی بدن و هوشیاری، کمک به چربی‌سوزی، کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و محافظت از کبد از جمله خواص قهوه به شمار می‌روند.
​

۱۵‌. کشمش

کشمش می‌تواند به دو دلیل سطح تستوسترون را در بدن بهبود ببخشد؛ اول اینکه حاوی بور است. بور یک ماده‌ی معدنی است که سطح هورمون تستوسترون را بالا می‌برد. دوم اینکه نوعی آنتی‌اکسیدان به نام رزوراترول دارد که با افزایش تستوسترون در ارتباط است و حتی به کاهش سطح استروژن در بدن مردان کمک می‌کند. از جمله دیگر خواص کشمش برای بدن می‌توانیم بهبود فرآیند هضم، درمان عفونت‌ها، بهبود سلامت دندان‌ها و مستحکم کردن استخوان‌ها را نام ببریم.

۱۶. آجیل ماکادمیا

آجیل ماکادمیا مانند سایر انواع مغزها غنی از چربی‌های سالم است. ماکادمیا مقدار خوبی چربی‌های اشباع شده و تک غیراشباع دارد که هر دو می‌توانند در بهبود سطح تستوسترون در بدن مفید باشند. سایر فواید آجیل ماکادمیا برای بدن شامل کاهش سطح کلسترول خون، افزایش سوخت‌وساز بدن و مستحکم کردن استخوان‌‌ها می‌شود‌‌. علاوه بر این آجیل ماکادمیا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها است‌.

۱۷‌. انار

انار یک میوه‌ی پاییزی خوش‌رنگ و بسیار مقوی است. اگر می‌خواهید سطح هورمون تستوسترون را در بدنتان بالا ببرید، آب انار بنوشید. انار به‌عنوان یک سوپرفود تلقی می‌شود.
مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که آب انار سطح تستوسترون را تا ۲۴ درصد افزایش می‌دهد. علاوه بر این کیفیت اسپرم را در مردان بهبود می‌بخشد. از جمله دیگر خواص انار می‌توانیم به داشتن خواص ضدالتهابی، کاهش سطح فشار خون و مبارزه با آرتریت اشاره کنیم.

۱۸‌. میگو

میگو مانند سایر غذاهای دریایی می‌تواند یک گزینه‌ی عالی برای افزایش سطح تستوسترون باشد.حاوی مقدار زیادی ویتامین D است. مطالعه‌ی انجام شده در دانشگاه هاروارد به این نتیجه رسید که افزایش مصرف ویتامین D می‌تواند سطح هورمون تستوسترون را در بدن بالا ببرد. میگو و سایر غذاهای دریایی مشابه ویتامین D زیادی دارند و برای افزایش سطح تستوسترون به‌طور طبیعی مفید هستند. میگو غنی از پروتئین کم‌چرب و مواد معدنی است.

۱۹. کاهو

یک مطالعه‌ی دانشگاهی به این نتیجه رسید که کاهو به دلیل داشتن ایندول_۳_کاربینول سطح هورمون تستوسترون را بالا می‌برد. این ترکیب یک ماده‌ی شیمیایی است که به افزایش سطح هورمون تستوسترون و کاهش میزان استروژن (یک هورمون زنانه) در بدن مردان کمک می‌کند. از جمله دیگر فواید کاهو می‌توانیم پیشگیری از بیماری آلزایمر و درمان سردرد را نام ببریم. کاهو مقدار زیادی ویتامین C هم به بدن می‌دهد.
​

کاهو به دلیل داشتن ایندول_۳_کاربینول سطح هورمون تستوسترون را بالا می‌برد.

۲۰. گل‌کلم

گل‌کلم مانند کاهو حاوی ایندول-۳-کاربینول است که به کاهش سطح استروژن و افزایش میزان تستوسترون کمک می‌کند. خواص گل‌کلم شامل کمک به عملکرد قلب، بهبود فرآیند هضم و مبارزه با سرطان می‌شود. گل‌کلم که بخورید، ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی را دریافت می‌کنید. می‌توانید از گل‌کلم در تهیه‌ی سالادهای مختلف استفاده کنید.

۲۱. پنیر بلوچیز

بعضی از انواع پنیرها برای بالا بردن میزان هورمون تستوسترون مفید هستند. بلوچیز یکی از این پنیرها محسوب می‌شود. پنیر بلوچیز برای تولید تستوسترون عالی است. علاوه بر این پروبیوتیک و باکتری‌هایی دارد که برای روده مفید هستند‌.
پروبیوتیک به این علت برای تولید تستوسترون مهم است که روده با هیپوتالاموس در ارتباط است. هیپوتالاموس مسؤول تولید تستوسترون است. سایر فواید پنیر بلوچیز شامل کمک به کاهش وزن، مبارزه با التهاب و تقویت عملکرد قلب می‌شود.

۲۲. زنجبیل

ثابت شده که زنجبیل یک ادویه‌‌ی مفید برای افزایش طبیعی سطح تستوسترون است. یک مطالعه در کشور عراق به این نتیجه رسید که زنجبیل سطح هورمون تستوسترون را در بدن مردان ۱۷ درصد افزایش داد.
می‌توانید زنجبیل را به غذاها و نوشیدنی‌های مختلف اضافه کنید تا از خواص حیرت‌آور آن بهره‌مند شوید. زنجبیل خواص درمانی دارد و می‌تواند به کاهش درد عضلانی بعد از ورزش، پایین آوردن سطح قند خون و کاهش میزان کلسترول خون کمک کند.

۲۳. روغن زیتون فوق‌بکر

یک مطالعه به بررسی اثرات مصرف روغن زیتون فوق بکر روی مردان ۲۳ تا ۴۰ ساله پرداخت. نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف روغن زیتون منجر به افزایش ۱۷‌٫۴ درصدی میزان تستوسترون در بدن مردان شد. محققان این مطالعه روغن زیتون فوق بکر را جزء بهترین مواد غذایی برای افزایش تستوسترون تلقی کردند. از دیگر خواص روغن زیتون می‌توانیم به بهبود سلامت قلب، کاهش سرعت فرآیند پیری، تسکین درد و تقویت سیستم ایمنی بدن اشاره کنیم.

۲۴. پیاز

مطالعه‌ی حیوانی انجام شده روی موش‌های صحرایی مذکر نشان داد مصرف آب پیاز منجر به افزایش ۳۰۰ درصدی میزان تستوسترون شد. سعی کنید هر روز پیاز خام بخورید. پیاز که بخورید، از خواص آن مانند تنظیم سطح قند خون، کمک به پیشگیری از سرطان و کاهش التهاب برخوردار می‌شوید.

۲۵. ماهی سالمون و ماهی تن

ماهی‌های سالمون و تن غنی از ویتامین D هستند. این ویتامین با تولید تستوسترون در ارتباط است. ماهی‌ها غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ هم هستند که فواید متعددی برای سلامتی بدن دارند.

۲۶. غلات سبوس‌دار

مصرف غلات غنی شده با ویتامین D یک روش خوب برای بالا بردن میزان تستوسترون محسوب می‌شود. غلات حاوی مواد مغذی متنوع هم هستند. می‌توانید غلات را به‌عنوان یک صبحانه‌ی مقوی و سالم نوش جان کنید.

۲۷. لوبیا

لوبیا جزء حبوباتی است که فواید فراوانی برای سلامتی دارد. همه‌ی انواع لوبیا منبع عالی ویتامین D و زینک به شمار می‌روند که هر دو اثرات مثبتی روی سطح هورمون تستوسترون می‌گذارند. می‌توانید با لوبیا غذاها، سوپ‌ها و سالادهای متنوعی درست کنید.

۲۸. سیر

مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که سیر می‌تواند سطح هورمون تستوسترون را در بدن مردان افزایش دهد. علت این موضوع وجود دی‌آلیل دی‌سولفید در آن است. می‌توانید هر روز یک حبه سیر بخورید یا از سیر در تهیه‌ی غذاهای مختلف استفاده کنید.

۲۹. جینسنگ

نشوید. می‌توانید ریشه‌ی جینسنگ خام را مصرف کرده یا دمنوش جینسنگ درست کنید. برای تهیه‌ی این دمنوش، ۵ تا ۶ تکه از ریشه‌ی جینسنگ را در آب بجوشانید و آن را شب‌ها بنوشید.

۳۰. مارچوبه

مارچوبه غنی از ویتامین‌های B و ویتامین E است که هر دو در تولید تستوسترون اثرگذار هستند. یکی از مغذی‌ترین سبزیجات روی زمین به شمار می‌رود. این سبزی حاوی مقدار زیادی اسید فولیک، پتاسیم، فیبر، تیامین، ویتامین‌های A ،B6 و C است.عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشد و ممکن است احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد. سعی کنید حتما مارچوبه را در رژیم غذایی خود جای دهید.

۳۱. عسل

عسل منبع خوبی از منیزیم است که در تولید تستوسترون نقش دارد. علاوه بر این حاوی بور بوده که آن هم در این زمینه مفید است. نیتریک اکسید موجود در عسل رگ‌های خونی را باز می‌کند. می‌توانید از عسل برای شیرین کردن نوشیدنی‌های خود مثل اسموتی یا چای استفاده کنید.
​

عسل منبع خوبی از منیزیم است که در تولید تستوسترون نقش دارد.

۳۲. شیر کم‌چرب غنی شده

مصرف شیر غنی شده با ویتامین D یک روش عالی برای بالا بردن سطح تستوسترون به شمار می‌رود. هر روز صبح یک لیوان شیر غنی شده بخورید یا آن را به غلات صبحانه اضافه کنید.

۳۳. پروتئین وی

پروتئین وی حاوی نوعی اسید آمینه است که به خواص خود در بالا بردن سطح تستوسترون شناخته می‌شود. می‌توانید قبل از ورزش کردن، یک اسموتی لذیذ و مقوی درست کرده و به آن یک اسکوپ پروتئین وی اضافه کنید. این نوع پروتئین فواید متعددی برای سلامتی بدن دارد که در مقاله‌ی زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

روش‌های طبیعی برای افزایش تستوسترون

می‌توانید با ایجاد یک سری تغییرات در سبک زندگی خود، به بالا بردن میزان تستوسترون در بدنتان کمک کنید. در ادامه چند نکته‌ی مهم را در این زمینه در اختیارتان قرار داده‌ایم.

۱. ورزش کنید

به احتمال زیاد در مقالات مختلف خوانده‌اید که ورزش کردن فواید زیادی برای سلامتی بدن و ذهن دارد. افزایش فعالیت بدنی می‌تواند میزان هورمون مردانه‌ی تستوسترون را افزایش دهد‌. یکی از بهترین ورزش‌ها در این زمینه، تمرینات با وزنه است.
• راهنمای شروع تمرینات ورزشی برای مبتدیان؛ چطور ورزش کردن را به یک عادت روزانه تبدیل کنیم؟

۲. سطح استرس خود را کاهش دهید

استرس مضرات زیادی برای سلامت جسمی و روحی دارد. استرس بیش از حد می تواند میزان هورمون تستوسترون را کاهش دهد و منجر به مشکلات جدی زیادی شود.
بهترین روش‌ها برای کاهش استرس شامل انجام یوگا و مدیتیشن، مصرف مواد غذایی مناسب و پرهیز از مصرف خوراکی‌های مضر، ورزش کردن منظم، زیاد خندیدن و دوری از افراد منفی‌نگر می‌شود‌. می‌توانید از مقالات موجود در اینترنت برای کم کردن میزان استرس خود کمک بگیرید.

۳. مکمل مصرف کنید

گاهی اوقات لازم است برای تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم بدن خود مکمل مصرف کنید. مواد مغذی ضروری برای افزایش تستوسترون شامل زینک، ویتامین‌های B ،A ،C ،D و E می‌شوند. ویتامین D در این زمینه اهمیت زیادی دارد.

۴‌. به اندازه‌ی کافی بخوابید

خوابیدن به اندازه‌ی کافی می‌تواند اثرات مثبت زیادی روی سلامت جسم و روح داشته باشد‌. مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که هر یک ساعتی که می‌خوابید، سطح هومرون تستوسترون در بدنتان ۱۵ درصد افزایش پیدا می‌کند. البته نباید در خوابیدن زیاده‌روی کنید، چون این کار هم می‌تواند اثرات منفی روی سلامتی داشته باشد.

۵. از مصرف زیاد بعضی مواد غذایی خودداری کنید

مصرف مواد غذایی مثل تخم کتان، شیرین‌بیان، نعناع، پروتئین زیاد، سویا و سایر محصولات سویا را محدود کنید. اگر سطح تستوسترون بدنتان پایین است، از مصرف مواد غذایی ذکر شده اجتناب کنید.

به روز رسانی : ۸ تیر ۱۴۰۱

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳

نوشته افزایش تستوسترون با تغذیه سالم اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

هورمون تستوسترون

معمولاً هورمون تستوسترون به صفات مردانه نسبت داده می‌شود. این در حالی است که بدن زنان هم تستوسترون تولید می‌کند. در آزمایش تستوسترون سطح خیلی کم یا خیلی زیاد آن در مردان، نشان دهنده وجود مشکلات و بیماری‌های جدی در افراد است.

در مردان، تولید تستوسترون در بیضه‌ها صورت می‌گیرد و در زنان، تولید این هورمون بر عهده تخمدان ها است. تستوسترون در قبال ویژگی‌های بدنی از جمله رویش موهای بدن، جرم عضلانی و قدرت بدنی نقش دارد. در مردانی که دچار کمبود تستوسترون هستند، این خصیصه‌های مردانه نیز تضعیف می‌شوند. این در حالی است که زنانی با تستوسترون بالا، سطح بیشتری از این ویژگی‌ها را تجربه می‌کنند.

اگر تصور می‌کنید سطوح تستوسترون بدن شما در حد مناسبی قرار ندارند، بهتر است در فکر انجام آزمایش تستوسترون باشید. برای این منظور می‌توانید هر چه سریع‌تر با پزشک متخصص غدد و متابولیسم مشورت کنید.

آزمایش تستوسترون به چه معناست؟

اگر مشکوک به داشتن سطح غیرطبیعی هورمون هستید یا در کودکان خود متوجه بروز مشکلات در رابطه با رشد و نگران بلوغ نوجوانان خود شده‌اید، از پزشک خود در مورد آزمایش تستوسترون سوال کنید.
اگر علائم غیرطبیعی مانند ریزش مو، کاهش وزن یا آکنه را مشاهده کردید، به‌ویژه اگر زیر ۴۰ سال سن دارید ممکن است بخواهید سطح تستوسترون خود را آزمایش کنید. یک آزمایش ساده خون می‌تواند مشخص کند که کدامیک یک از شرایط زمینه‌ای، مشکلات سلامتی یا انتخاب سبک زندگی بر تولید تستوسترون شما تأثیر می‌گذارد.
​

مشکلات جنسی در مردان مانند کاهش میل‌ جنسی، اختلال نعوظ و عدم باروری می‌تواند نشانه‌ی کاهش هورمون تستوسترون باشد.

​
آزمایش هورمون تستوسترون چه چیزهایی را اندازه‌گیری می‌کند؟​

هورمون تستوسترون به دو طریق در خون جاری می‌شود و عبور می‌کند:

– هورمون تستوسترون آزاد (Free Testosterone)

که با حرف T نشان داده می‌شود تستوسترونی است که به‌هیچ‌وجه شیمیایی نبوده و به هیچ‌یک از مولکول‌های بیولوژیکی متصل نیست. کمتر از ۴ درصد از هورمون تستوسترون در خون، از نوع آزاد است.

– تستوسترون کل (Total Testosterone)

که نزدیک به ۹۸ درصد از هورمون تستوسترون را تشکیل می‌دهد، ترکیبی از تستوسترون آزاد و دو پروتئین آلبومین یا گلوبولین متصل به هورمون جنسی (SHBG) است.

تولید هورمون تستوسترون توسط هورمون لوتئینه‎‌کننده (LH) (تولید شده از غده هیپوفیز) تحریک و کنترل می‌شود. ریتم نوسانات میزان تستوسترون در خون در ساعات اولیه صبح (حدود ۴ تا ۸ صبح) به بیشترین میزان خود می‌رسد و در عصر (حدود ۴ تا ۸ بعدازظهر) به پایین‌ترین مقدار کاهش می‌یابد.

در مردان اگر سطح هورمون تستوسترون آزاد زیر ng/dl9 و سطح هورمون تستوسترون کل زیر ng/dl240 باشد، فرد دچار کمبود این هورمون است.

مشکلات جنسی در مردان مانند کاهش میل‌ جنسی، اختلال نعوظ و عدم باروری می‌تواند نشانه‌ی کاهش هورمون تستوسترون باشد.

انجام آزمایش هورمون تستوسترون می‌تواند دلیل اختلال در دوره‌ی عادت ماهانه، عدم بارداری و رشد موهای زائد در سینه یا صورت خانم‌ها را مشخص سازد. همچنین پزشکان برای تشخیص سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) که در نتیجه افزایش تستوسترون است، آزمایش هورمون تستوسترون را توصیه می‌کنند.

پایین بودن هورمون تستوسترون در آزمایش می‌تواند به معنای مشکل و اختلال در غده هیپوتالاموس، هیپوفیز و تورمورهای فوق‌کلیوی نیز باشد.
​

تستوسترون در مردان، دارای وظایف متعددی است. این هورمون در تکوین دستگاه تولید مثل در مردان و اندام‌هایی از جمله بیضه‌ها و پروستات، نقشی کلیدی دارد.

هدف از انجام آزمایش تستوسترون چیست؟​

هدف از آزمایش تستوسترون، ارزیابی میزان تستوسترون در خون است. سطح تستوسترون که خارج از محدوده طبیعی است می‌تواند سبب ایجاد تغییراتی در سلامت و ظاهر بدن شود. اندازه‌گیری تستوسترون می‌تواند در تشخیص شرایط پزشکی یا نظارت بر پاسخ بیمار به درمان مفید باشد:​

تشخیص :

پزشکان ممکن است سطح تستوسترون را برای تعیین علت علائم افراد بررسی کنند. این آزمایش می‌تواند به شناسایی کمبود تستوسترون یا افزایش سطح تستوسترون در افراد کمک کند.​

نظارت :

نظارت، نحوه پیگیری سلامت بیمار در طول زمان توسط پزشکان است. برای افرادی که در گذشته آزمایش‌های تستوسترون غیرطبیعی داشته‌اند، ممکن است از این آزمایش برای پیگیری مجدد بیماری استفاده شود.​

همچنین می‌توان از آزمایش تستوسترون برای نظارت بر سلامت مردان ترنس سکشوال استفاده کرد. مردان تراجنسیتی افرادی هستند که در بدو تولد به آن‌ها عنوان زن داده شده اما خود را مرد می‌دانند.
برخی از مردان تراجنسیتی ممکن است برای تغییر ظاهر فیزیکی و مطابقت با هویت جنسی خود، هورمون درمانی را انتخاب کنند. پزشکان ممکن است سطح تستوسترون را در این گروه از مردان کنترل کنند تا اطمینان حاصل کنند که سطح تستوسترون در سطح مشخصی حفظ می‌شود.
​

سطوح عادی و غیرعادی تستوسترون​

سطح عادی تستوسترون در مردان بین ۳۰۰ الی ۱۰۰۰ نانوگرم در دسی لیتر است (نانوگرم/ دسی لیتر). این مقدار در زنان بین ۱۵ الی ۷۰ نانوگرم/ دسی لیتر قرار می‌گیرد. ضمناً طبیعی است که در طول عمر افراد، میزان تستوسترون بدنشان تغییر کند.
مقدار تستوسترون به صورت طبیعی و با توجه به سن افراد تغییر می‌کند. پس از ۴۰ سالگی، تستوسترون مردان به طور میانگین با نرخ حداقل ۱% در سال کاهش می‌یابد. برخی نشانه‌های تستوسترون کم از جمله ناتوانی نعوظ، به وفور در مردان بالای ۴۰ سال دیده می‌شوند. تستوسترون کم به وفور در افراد چاق فارغ از سن آن‌ها رویت می‌شود.

شایع‌ترین بیماری مربوط به تستوسترون در مردان “هیپوگنادیسم” است. از این بیماری تحت عنوان بیماری تستوسترون کم نیز یاد می‌شود. در صورتی که یک یا چند مورد از این نشانه‌ها در شما وجود داشته باشند، سطح تستوسترون به صورت غیرعادی در حد پایینی قرار می‌گیرد.​

کاهش میل جنسی​
ناتوانی در دستیابی به نعوظ (اختلال نعوظ)​
ناتوانی در تولید مثل (عقیم شدن)​
خستگی کُلی​

در زنانی که سطح تستوسترون شان بیش از حد بالا باشد، موهای روی صورت افزایش می‌یابند، لحن صداشان مردانه می‌شود و حجم پستان‌هایشان کاهش می‌یابد. تستوسترون خیلی زیاد در زنان، یکی از عوامل بروز آکنه تلقی می‌شود.
یک علت بالقوه تستوسترون بیش از حد در زنان، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) است. PCOS در باردار شدن اختلال ایجاد می‌کند و با چرخه قاعدگی تداخل خواهد داشت.

سطوح عادی و غیرعادی تستوسترون​ در بچه ها

سطوح تستوسترون بیش از حد بالا یا پایین در مردان و زنان می‌تواند نشانه‌ای از سایر مشکلات جسمانی باشد. بالا بودن سطح تستوسترون، نشانه‌ای از سرطان تخمدان یا بیضه است. سطوح پایین تستوسترون نشان دهنده وجود یک بیماری مزمن یا آسیب‌دیدگی غده هیپوفیز است. وظیفه این غده آزادسازی هورمون‌ها است.
در پسربچه‌ها و دختربچه‌ها معمولا علائم تستوسترون غیرعادی شدیدتر هستند. آزمایش تستوسترون برای پسران و دخترانی که رشد خوبی نداشته‌اند یا بچه‌هایی که والدینشان متوجه تأخیر بلوغ در آن‌ها شده‌اند تجویز می‌شود.
پسرانی با سطح کم تستوسترون رشد آهسته‌ای را تجربه می‌کنند. هیچ گونه مویی روی صورت آن‌ها رشد نمی‌کند و عضلاتشان به خوبی توسعه نمی‌یابند. دخترانی با تستوسترون بالا نیز دچار تأخیر در قاعدگی می‌شوند یا موهای بیش از حدی روی بدنشان رشد می‌کند. پسرانی با تستوسترون زیاد در سنین پایین و با شدت زیاد وارد دوران بلوغ می‌شوند.
​

تستوسترون هورمون جنسی اصلی در مردان (آندروژن) است. این هورمون مسئول بروز صفات جسمی (فیزیکی) مردانه است.

هدف از انجام تست چیست؟

هدف از انجام این آزمایش عبارتست از:

ارزیابی عملکرد هورمون های مترشحه از غدد جنسی (بیضه و تخمدان)

در زنان:

کمک به تشخیص علت پرمویی، سندروم تخمدان پلی کیستیک و بروز صفات ثانویه جنسی مردانه (ویریلیزاسیون: پرمویی، قاعدگی نامنظم، ویژگی های مردانه، بم شدن صدا، و …)

در مردان:

کمک به تشخیص علت اختلال نعوظ یا ناباروری و همچنین بررسی عملکرد بیضه در شرایط بالینی که پروتئینهای متصل شونده به تستوسترون، ممکن است تغییر یابند (مانند چاقی ، سیروز کبدی، اختلالات تیروئید)

در کودکان:

کمک به تشخیص علت بروز دستگاه تناسلی مبهم، بلوغ جنسی دیررس و یا زودرس

تستوسترون هورمون جنسی اصلی در مردان (آندروژن) است. این هورمون مسئول بروز صفات جسمی (فیزیکی) مردانه است. اگرچه تستوسترون یک هورمون جنسی مردانه محسوب می شود، اما هم در خون مردان و هم در خون زنان وجود دارد. تستوسترون عمدتاً توسط سلولهای لیدیگ بیضه های مرد تولید می شود. همچنین توسط غدد فوق کلیه مردان و زنان و به مقدار خیلی کم توسط تخمدان ها در زنان تولید می گردد.

تستوسترون در مردان موجب بروز صفات ثانویه جنسی از جمله بزرگ شدن آلت تناسلی، رشد موهای زاید بدن، رشد عضلات و بم شدن صدا می شود. این هورمون در پسران طی دوران بلوغ و در مردان بالغ به مقدار زیادی وجود دارد تا میل جنسی را تنظیم نموده و توده عضلانی بدن را حفظ نماید. تستوسترون در زنان به استرادیول (هورمون جنسی اصلی زنان) تبدیل می شود.

تولید هورمون تستوسترون توسط هورمون LH (تولید شده از غده هیپوفیز) تحریک و کنترل می شود.

ریتم نوسانات میزان تستوسترون در خون روزانه است که در ساعات اولیه صبح (حدود ۴ تا ۸ صبح) به بیشترین میزان خود رسیده و در عصر (حدود ۴ تا ۸ بعد از ظهر) به پایین ترین مقدار خواهد رسید. همچنین مقدار آن پس از ورزش افزایش یافته و با افزایش سن کاهش می یابد.

تفسیر آزمایش تستوسترون در زنان و مردان بالغ

میزان نرمال تستوسترون در زنان و مردان با توجه به سن می‌تواند متغیر باشد. به طور کلی با افزایش سن، سطح آن در بدن مردان کاهش خواهد یافت. با کاهش سطح تستوسترون، مردان با اختلالاتی مانند کاهش میل جنسی و ناتوانی نعوظ مواجه می‌شوند. همچنین مردانی که اضافه وزن دارند، کاهش تستوسترون را بیشتر احساس خواهند کرد.

میزان تستوسترون بیش از حد پایین در مردان

اگر میزان تستوسترون در آزمایش خون مردان بیش از حد پایین باشد، در این صورت بروز علائم زیر دور از انتظار نخواهد بود:

​
مشکلات ناباروری​
کم شدن میل جنسی​
اختلالات نعوظ​

در این حالت اصطلاحا گفته می‌شود، فرد دچار هیپوگنادیسم (کم کاری غده‌های جنسی) شده است. در مقابل هیپوگنادیسم، هایپرپلازی مادرزادی غده فوق کلیوی (CAH) را نیز داریم. این بیماری سبب می‌شود تا تستوسترون بیش از حد در بدن وجود داشته باشد. از نشانه‌های بارز این بیماری می‌توان بزرگ بودن بیش از حد آلت تناسلی اشاره کرد.

اگر سطح آزمایش هورمون تستوسترون در زنان بالا باشد، خود را با علائم زیر نشان خواهد داد:

​
پرمویی​
صدای مردانه​
بروز جوش و آکنه​
اختلال در سیکل قاعدگی​
سندروم تخمدان پلی کیستیک که تحت عنوان pcos از آن یاد می‌شود.​
​

تستوسترون در مردان موجب بروز صفات ثانویه جنسی از جمله بزرگ شدن آلت تناسلی، رشد موهای زاید بدن، رشد عضلات و بم شدن صدا می شود.

بالا یا پایین بودن سطح تستوسترون در دختران و پسران نابالغ می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات بلوغ باشد. برای مثال پسران جوانی که با کاهش این هورمون مواجه هستند، صفات مردانه در آنها کمتر دیده می‌شود. در این صورت لازم است با متخصص غدد مشورت داشته باشید.

بالا بودن سطح هورمون تستوسترون در دختران جوان نیز می‌تواند منجر به اختلالات سیکل قاعدگی شود.
​

آزمایش هورمون تستوسترون چگونه انجام می‌شود؟​

بررسی سطح هورمون تستوسترون، از طریق یک آزمایش خون ساده صورت می‌گیرد. این آزمایش معمولاً در فرصت صبحگاهی، هنگامی که مقدار تستوسترون در بالاترین حد قرار دارد انجام می‌شود.این آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد.گاهی اوقات باید این تست را مجدداً انجام داد، تا صحت نتایج تأیید شود.

برخی داروها، که منجر به افزایش غیرواقعی سطح هورمون تستوسترون می‌شوند.

ممکن است پزشک از شما بخواهد که قبل از انجام آزمایش، مصرف هرگونه داروی تجویزی که به صورت بالقوه روی میزان تستوسترون تاثیرگذار هستند را متوقف نمایید. برخی داروها، که منجر به افزایش غیرواقعی سطح تستوسترون می‌شوند عبارتند از :
​
استروئیدها (که پس از قطع مصرف، مقدار تستوسترون سریعاً کاهش می‌یابد)​
باربیتورات‌ها​
داروهای ضد انعقاد خون​
درمان‌های مبتنی بر آندروژن یا استروژن​

برخی داروها، که منجر به کاهش سطح هورمون تستوسترون می‌شوند.

برخی داروها، از جمله مواد افیونی، میزان هورمون تستوسترون را به صورت مصنوعی پایین می‌آورند. در صورتی که هر یک از داروهای فوق را مصرف می‌کنید، پزشک را در جریان بگذارید. آن‌ها تضمین می‌کنند که نتایج آزمایش تستوسترون از بیشترین دقت ممکن برخوردار باشند.

معاینه بدنی

پزشک این قدرت را دارد که با توجه به علائم بیمار، دستور انجام برخی معاینات بدنی را بدهد. اگر پزشک متوجه علائم زیر در افراد مذکر شود، آنگاه درخواست معاینه بدنی را خواهد داد :

​
از دست رفتن موی صورت​
کاهش وزن​
نشانه‌هایی از ژنیکوماستی، افزایش غیرعادی اندازه بافت پستان​
افزایش غیرعادی وزن​

برای افراد مؤنث، پزشک در صورت مواجهه با علائم زیر، درخواست معاینه بدنی را می‌دهد :

​
جوش‌های غیرعادی در ناحیه صورت​
رشد غیرعادی مو در مجاورت لب‌ها یا گونه (هیرسوتیسم)​
نازک شدن غیرعادی مو، یا کچل شدن سر​

بررسی سطح تستوسترون، از طریق یک آزمایش خون ساده صورت می‌گیرد.

کیت‌های آزمایش خانگی

کیت‌های آزمایش خانگی هورمون تستوسترون، توسط چند شرکت به صورت گسترده به بازار عرضه شده‌اند. این کیت‌های آزمایشی، از بزاق برای ارزیابی سطح هورمون‌های بدن استفاده می‌کنند. پس از انجام آزمایش، نمونه‌ها برای بررسی‌های تکمیلی به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند.

مطالعات متعدد، از جمله مطالعه‌ای که روی تقریباً ۱۵۰۰ مرد بین سنین ۲۰-۲۹ سال انجام شده است، این نکته را تأیید نموده‌اند که بزاق، اندازه گیری نسبتاً دقیقی از میزان تستوسترون خون ارائه می‌دهد. این روش به طور خاص برای تشخیص هیپوگنادیسم در مردان مفید واقع می‌شود.

البته واقعیت این است که برخی منابع تحقیقاتی معتبر اذعان داشته‌اند که آزمایش مبتنی بر بزاق، چندان قابل اطمینان نیستند. این منابع علمی اعتقاد دارند که آزمایش‌های مکمل، از جمله آزمایش سرم خون، امری ضروری برای تضمین دقت آزمون‌های بزاق هستند.

چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست می‌شود؟​

مصرف الکل در مردان ممکن است مقدار تستوسترون را کاهش دهد.​
استروژن تراپی ممکن است مقدار تستوسترون را افزایش دهد.​
داروهایی که ممکن است موجب افزایش مقدار تستوسترون شوند عبارتند از داروهای ضد تشنج، باربیتوراتها، استروژن ها و داروهای ضد بارداری خوراکی.​
داروهایی که ممکن است باعث کاهش مقدار هورمون هورمون تستوسترون شوند شامل آندروژن ها، دگزامتازون، دی اتیل استیل بسترول، دیگوکسین، کتوکونازول، فنوتیازین، اسپیرونولاکتون و استروئیدها هستند.​

بیماری‌ها و عوامل موثر در سطح هورمون تستوسترون

مصرف الکل​
سن​
سیگار کشیدن​
سندروم کالمن​،نونان،متابولیک
استرس​
مصرف داروهای ضد افسردگی و مسکن​
انواع سرطان‌ها و شیمی‌درمانی​
غلظت خون​
هایپرپلازی مادرزادی آدرنال​
تومور تخمدان​
علائم کم بودن سطح هورمون تستوسترون در مردان

همانطور که می‌دانید، کم و زیاد شدن سطح هورمون تستوسترون در زنان و مردان و دختران و پسران در سن رشد تاثیر زیادی می‌گذارد و گاهی باعث بیماری‌هایی نیز می‌شود.

علائم سطح هورمون تستسترون پایین در مردان عبارتند از:​

میل جنسی کم​
مشکل در نعوظ​
توسعه بافت پستان​
مشکلات باروری​
ریزش مو​
استخوان ضعیف​
از دست دادن توده عضلانی​
بلوغ دیررس​
مشکلات پروستات​
علائم بالا بودن سطح تستوسترون در زنان​
رشد بیش از حد مو در بدن و صورت​
بم شدن صدا​
بی‌نظمی در قاعدگی​
آکنه​
افزایش وزن​
پستان کوچکتر​

در حال حاضر، طیف وسیعی از گزینه‌های درمانی در دسترس هستند.

​
چگونه می‌توان سطوح غیرعادی هورمون تستوسترون را درمان کرد؟​

اگر گمان می‌برید مقدار تستوسترون بدن شما در حد غیرعادی قرار گرفته است، یا در دوران کودکی با مشکل رشد بدنی دست به گریبان بودید، لزوم انجام آزمایش تستوسترون را با پزشک خود در میان بگذارید. در حال حاضر، طیف وسیعی از گزینه‌های درمانی در دسترس هستند.
شایع‌ترین درمان به کار رفته برای تستوسترون کم، درمان جایگزینی تستوسترون (TRT) است. در این روش، ماده جایگزین به صورت تزریقی، داروی پوستی، یا ژل موضعی حاوی تستوسترون اعمال می‌شود. وظیفه این ماده، جایگزینی تستوسترونی است که بدن از آن محروم شده است.
علیرغم اینکه این درمان رواج دارد، اما TRT با یک سری مخاطرات و عوارض جانبی هم همراه است.

این مشکلات عبارتند از :​

وقفه تنفسی در خواب​
آکنه​
ایجاد لخته‌های خونی​
هایپرپلازی خوش خیم پروستات یا رشد پروستات​
افزایش بالقوه خطر حمله قلبی یا سکته​

در صورتی که داروها یا مکمل‌هایی مصرف می‌کنید (همچون استروئیدها)، که به صورت بالقوه اثر غیرعادی را روی میزان هورمون تستوسترون به جا می‌گذارند، ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف آن‌ها را متوقف کنید، یا داروهای جایگزینی را به شما توصیه کند.
همچنین پزشک به شما توصیه می‌کند که تغییراتی در سبک زندگی خود بدهید. هدف این است که سطوح هورمون تستوسترون را در حد متعادل‌تری قرار بدهید. انجام تمرینات ورزشی برای عضله سازی و کاهش وزن به شیوه صحیح و از طریق تغییرات در رژیم غذایی، از جمله این اقدامات محسوب می‌شوند.

به روز رسانی : ۱ خرداد ۱۴۰۱

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳

نوشته بررسی هورمون تستوسترون اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

هایپرکلسمی چیست؟

سطح کلسیم خون عمدتا از طریق غدد پاراتیروئید کنترل می شود. این چهار غده کوچک که در پشت غده تیروئید واقع شده اند در تنظیم میزان کلسیم خون موثرند. زمانی که بدن به کلسیم نیاز داشته باشدغدد پارتیروئید با ترشح هورمون و فرستادن سیگنال به بافت های زیر موجب افزایش سطح سرمی کلسیم می شوند:​

ارسال سیگنال به بافت استخوان جهت آزاد کردن کلسیم به خون​
به کلیه به منظور کاهش دفع کلسیم از ادرار​
به کلیه به منظور فعال سازی ویتامین D و جذب بهتر کلسیم در مسیر گوارش​

فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید و یا بیماری های مرتبط با آن می تواند در تعادل کلسیم بدن اختلال ایجاد نماید.
چنانچه سطح کلسیم بیش از حد مورد نیاز بدن باشد فرد دچار هیپر کلسمی شده است که این شرایط ممکن است با برخی اختلالات عملکردی نظیر موارد ذیل همراه است:​

کاهش سلامت استخوان​
سنگ کلیه​
عملکرد غیر طبیعی قلب و مغز​

کلسیم فراوان ترین و یکی از مهمترین مواد معدنی بدن است.

چرا بدن به کلسیم نیاز دارد و اگر میزان آن در بدن به بالاتر از حد لازم برسد چه خواهد شد؟

کلسیم فراوان ترین و یکی از مهمترین مواد معدنی بدن است. که برای عملکرد مناسب ماهیچه ها ، اعصاب و قلب ضروری می باشد. کلسیم برای لخته شدن خون مورد نیاز است و برای تشکیل، تراکم و حفظ استخوان ها و دندان ها بسیار مهم است. اما اگر همین عنصر ضروری، غلظتش در خون بالا رود بدن با حالتی به نام هایپر کلسیمی hypercalcemia روبرو می شود که خطراتی نیز به دنبال دارد. اما بالا بودن میزان کلسیم در روند این جریان‌ها اختلال ایجاد می‌نماید. بالا بودن میزان کلسیم در بدن دلایل مختلفی می تواند داشته باشد، اما افرادی که به برخی سرطان های خاص مبتلا هستند، بیشتر در خطر آن قرار دارند.

دلایل نیاز بدن به کلسیم شامل:​

در مسیرهای متابولیسم​
انقباض های عضلانی​
انعقاد خون​
انتقال جریان عصبی​
بررسی عملکرد پاراتیروئید​
خون‌رسانی​
استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها​
تنظیم آنزیم‌ها​
آرامش اعصاب​
انتشار هورمون‌ها​
تنظیم ضربان قلب​
عملکرد مغز​

سطح سرمی کلسیم نیز برای بررسی وضعیت بیماران مبتلا به نارسایی کلیه، پیوند کلیه و هایپرپاراتیروئیدی به کار می رود.​

سطوح بالای کلسیم باعث افزایش فشار خون و درنتیجه ناهنجاری های الکتریکی می شود.

علائم کلسیم بالا در خون

سطوح بالا ولی خفیف کلسیم احتمالا بدون علائم است. با این حال سطوح بالا و جدی کلسیم می تواند باعث ایجاد علائم زیر شود:
​
درد استخوان و ضعف عضلانی: هیپرکلسمی باعث آزاد شدن میزان زیادی کلسیم توسط استخوان ها و در نتیجه کمبود در آنها می شود. این فعالیت غیر طبیعی استخوان باعث ایجاد علائمی مانند درد و ضعف عضلانی خواهد شد.​

درد معده و مشکلات گوارشی: کلسیم بیش از حد بالا باعث ایجاد علائمی مانند ناراحتی معده، درد شکم، حالت تهوع، استفراغ و یبوست می شود.​

تشنگی بیش از حد و تکرر ادرار: کلسیم بیش از حد باعث افزایش فعالیت کلیه ها می شود. در نتیجه، تکرر ادرار و در نتیجه آن کم آبی و تشنگی افزایش می یابد.​

فشار خون بالا و ریتم غیر طبیعی قلب: سطوح بالای کلسیم باعث افزایش فشار خون و درنتیجه ناهنجاری های الکتریکی می شود. این ناهنجاری ها باعث تغییر ریتم قلب می شوند.​

اضطراب و افسردگی: هیپرکلسمی قابلیت تاثیر روی سلامت روان فرد را نیز دارد.​
گیجی، بی حالی و خستگی: کلسیم بیش از حد در خون با تاثیر بر مغز باعث ایجاد علائم خستگی، بی حالی و گیجی می شود.​
​

علل هایپرکلسمی​

کلسیم علاوه بر ساخت استخوان ها و دندان های قوی به انقباض ماهیچه ها و انتقال سیگنال های عصبی کمک می کند. به طور معمول، اگر کلسیم کافی در خون وجود نداشته باشد، غدد پاراتیروئید هورمونی ترشح می کنند که باعث می شود استخوان ها کلسیم را در خون آزاد کنند و دستگاه گوارش کلسیم بیشتری را جذب کنند. در نتیجه کلیه ها کلسیم کمتری دفع می کنند و ویتامید د در بدن فعال می شود که نقش مهمی در جذب کلسیم دارد. این تعادل ظریف بین مقدار کلسیم در خون و هایپرکلسمی می تواند توسط عوامل مختلفی بر هم بخورد.

هایپرکلسمی ناشی از موارد زیر است:
​

غدد پاراتیروئید بیش فعال (هیپرپاراتیروئیدیسم):

این امر شایع ترین علت هایپرکلسمی است که می تواند ناشی از یک تومور کوچک غیر سرطانی (خوش خیم) یا بزرگ شدن یک یا چند غده پاراتیروئید باشد.​

سرطان:

سرطان ریه و سرطان سینه و برخی سرطان های خون می توانند خطر ابتلا به هیپرکلسمی را افزایش دهند. گسترش سرطان (متاستاز) به استخوان ها نیز خطر افزایش کلسیم خون را افزایش می دهد.​

بیماریهای دیگر:

برخی بیماریها مانند سل و سارکوئیدوز می توانند سطح ویتامین D خون را افزایش دهند که دستگاه گوارش را در جذب و مصرف بیش از حد کلسیم تحریک می کند.​

عوامل ارثی:

اختلال ژنتیکی نادر معروف به هیپرکلسمی خانوادگی باعث افزایش کلسیم در خون می شود زیرا گیرنده های کلسیم در بدن معیوب هستند. این بیماری علائم یا عوارض هایپرکلسمی را ایجاد نمی کند!​

بی تحرکی:

افرادی که دائما در حالت نشسته یا دراز کشیده هستند، معمولا به این بیماری دچار می شوند.​

کم آبی شدید:

کم آبی بدن از علل شایع هیپرکلسمی خفیف یا گذرا است. وجود مایعات کمتر در خون باعث افزایش غلظت کلسیم می شود.​

مصرف برخی از داروها:

برخی از داروها مانند لیتیوم، که برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود – ممکن است ترشح هورمون پاراتیروئید را افزایش دهند.​

مصرف مکمل:

مقادیر زیاد کلسیم یا مکمل های ویتامین D در طول زمان می تواند سطح کلسیم را در در خون افزایش دهد.​
​
​

عوارض هایپرکلسمی​

مصرف بیش از حد کلسیم خطرات زیر را در پی دارد:
​

پوکی استخوان:

اگر استخوان های بدن فردی همچنان کلسیم در خون آزاد کنند، آن فرد می تواند به بیماری پوکی استخوان مبتلا شود که منجر به شکستگی استخوان، انحنای ستون فقرات و کاهش قد می شود.​

افراد مبتلا به پوکی استخوان خطرات بیشتری دارند از جمله:​

شکستگی استخوان​
ناتوانی و ضعف بدنی​
از دست دادن استقلال​
بی تحرکی طولانی مدت​
انحنای ستون فقرات​
کوتاه شدن قد با گذشت زمان​

سنگ کلیه:

اگر ادرار شما حاوی مقدار زیادی کلسیم باشد ، ممکن است کریستال هایی در کلیه های شما ایجاد شود. با گذشت زمان ، کریستال ها می توانند با هم ترکیب شده و سنگ کلیه ایجاد کنند. عبور از سنگ می تواند بسیار دردناک باشد.​

نارسایی کلیه:

هایپرکلسمی شدید می تواند به کلیه ها آسیب برساند و توانایی آنها را در پاکسازی خون و دفع مایعات محدود کند.​

مشکلات سیستم عصبی:

هایپرکلسمی شدید می تواند منجر به گیجی، زوال عقل و کما شود که می تواند کشنده باشد.​

ریتم غیرطبیعی قلب (آریتمی):

هایپرکلسمی می تواند تکانه های الکتریکی تنظیم کننده ضربان قلب را تحت تاثیر قرار داده و باعث ضربان نامنظم قلب شود.​
​

تشخیص مصرف بیش از حد کلسیم​

از آنجا که مصرف بیش از حد کلسیم می تواند علائمی را ایجاد کند، ممکن است بیمار از این وضعیت اطلاعی نداشته باشد تا زمانی که آزمایشات معمول خون را بدهد. همچنین، آزمایش خون می تواند میزان هورمون پاراتیروئید بررسی کنید. برای تعیین هاپیرکسمی پزشک آزمایشات تصویربرداری از استخوان ها و ریه ها را توصیه می کند.
​

​
درمان هایپرکلسمی​

اگر هایپرکلسمی خفیف است، پزشک به شما توصیه می کند با رژیم غذایی مناسب و جلوگیری از مصرف بیش از حد کلسیم این بیماری را درمان کنید. اما در موارد شدید، پزشک داروها و حتی جراحی را پیشنهاد می دهد.

چه دارو‌های به درمان کمک می کند؟

در برخی از موارد پزشک‌ دارو‌های زیر را تجویز و توصیه می‌کند:​

کلسی میمت‌ها (دارو‌های مقلد کلسیم )

این دسته از دارو‌ها، مقلد کلسیم در جریان خون می‌باشند و درنتیجه می‌توانند به کنترل پرکاری غدد پاراتیروئید کمک کنند.​

بیس‌فوسفونات‌ها:

دارو‌های پوکی استخوان که به صورت وریدی تزریق می‌شوند، می‌توانند به بازسازی استخوان‌های تضعیف شده در اثر هایپرکلسمی کمک کنند.​

پردنیزون:

اگر هایپرکلسمی شما در اثر مقادیر بیش‌از‌حد ویتامینD ایجاد شده‌است، استفاده‌ی کوتاه مدت ازقرص‌های استروئیدی مانند پردنیزون می‌تواند کمک کننده باشد.​

تزریق وریدی مایعات و مدرر‌ها (دیورتیک‌ها):

مقادیر بسیار بالای کلسیم در خون از جمله موارد اورژانس پزشکی محسوب می‌شود. بستری در بیمارستان برای درمان از طریق تزریق وریدی مایعات و دیورتیک‌ها به منظور کاهش بی‌درنگ و سریع سطح کلسیم و جلوگیری از آریتمی‌های قلبی و آسیب‌های عصبی ضروری می‌باشد.​
​

تشخیص هایپرکلسمی​

آزمایش خون کلسیم:

پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی میزان کلسیم خون و هورمون پاراتیروئید انجام دهد.

هرکسی که علائم هیپرکلسمی را تجربه می کند، باید به پزشک مراجعه کند، که آزمایش خون تجویز شود و براساس نتایج، تشخیص و درمان صورت بگیرد. فرد مبتلا به هیپرکلسمی خفیف ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد و فقط پس از انجام آزمایش خون معمولی قابل تشخیص است. آزمایش خون، سطح کلسیم خون و هورمون پاراتیروئید را بررسی می کند و می تواند نشان دهد که سیستم های بدن، مانند سیستم های خون و کلیه ها چگونه کار می کنند.
​
بعد از تشخیص هیپرکلسمی، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را انجام دهد، مانند:​

نوار قلب برای ثبت فعالیت الکتریکی قلب​
اشعه X قفسه سینه برای بررسی سرطان ریه یا عفونت​
یک ماموگرافی برای بررسی سرطان پستان​
اسکن CT یا MRI برای بررسی ساختار و اندام بدن​
جذب تابش پرتونگاری با انرژی دوگانه، معمولاً به عنوان اسکن DEXA شناخته می شود برای سنجش تراکم استخوان​

چه آمادگی برای تست کلسیم نیاز میباشد؟​

نیاز به ناشتا بودن نیست.​
ممکن است به شما دستور داده شود که از مصرف برخی داروهای خاص مانند لیتیم ، آنتی اسیدها ، دیورتیک ها و مکمل های ویتامین D پرهیز کنید.​
مصرف داروهای ادراری تیازید شایع ترین دلیل دارویی ناشی برای بالا بودن سطح کلسیم است. مصرف لیتیوم یا تاموکسیفن نیز ممکن است سطح کلسیم فرد را افزایش دهد. به همین دلیل در صورت مصرف این گونه از داروها در زمان نمونه گیری باید دارو مصرف نشود.

تست‌ها و تشخیص این بیماری به چه صورت است؟

به علت اینکه علائم و نشانه‌های هایپرکلسمی-درصورت وجود- بسیار اندک می‌باشد، شما به این اختلال پی‌نخواهید برد مگر اینکه در آزمایش‌های روتین خون، سطح کلسیم خون شما را بالاتر از حد نرمال ملاحظه شود. آزمایش‌های خون می‌تواند سطح بالای هورمون‌های پاراتیروئید را در خون شما مشخص کند که این امر دلالت بر پرکاری غدد پاراتیروئید (هایپرپاراتیروئیدیسم) دارد. برای تشخیص اینکه علت هایپرکلسمی موارد دیگری از قبیل سرطان یا سارکوئیدوس می‌باشد، پزشک شما تصویر‌برداری از ریه و استخوان‌ها را به شما توصیه‌ خواهد‌کرد.

به روزرسانی : ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴
۵.منبع شماره ۵
۶.منبع شماره ۶

نوشته هایپرکلسمی ، علائم تا درمان اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

زردی در نوزادان

زردی در نوزادان یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که بیشتر نوزادان در چند روز اول زندگی خود به آن دچار می‌شوند. احتمال زردی در نوزادان نارس بیش از دیگر نوزادان است. اولین جای بدن که زردی در آن مشاهده می‌شود، چشم و صورت نوزاد است، و به تدریج سینه، شکم و پاهای نوزاد نیز ممکن است زرد شوند. باید هر نوزادی که زرد می‌شود را (حتی اگر حال او خوب باشد) در اولین فرصت به پزشک رساند و در صورت نیاز درمان کرد، زیرا زردی شدید می‌تواند باعث عقب‌ماندگی ذهنی و حتی مرگ نوزاد شود. در ادامه به معرفی این عارضه، تشخیص و روش‌های بهبود آن می‌پردازیم.

تغییر رنگ پوست و چشم نوزادان

زردی نوزادان باعث تغییر رنگ پوست و چشم نوزادان به رنگ زرد می‌شود. این بیماری در نوزادان بسیار شایع است و زمانی به وجود می‌آید که مقدار بیلی‌روبین خون آن‌ها زیاد می‌شود. بیلی‌روبین ماده زرد رنگی است که به طور معمول در خون انسان وجود دارد و محصول تخریب شدن گلبول‌های قرمز پیر و فرسوده خون است. بیلی‌روبین آزاد شده در خون به کبد می‌رسد و از آنجا برای دفع به دستگاه گوارش می‌رود و توسط مدفوع دفع می‌شود. در دوران بارداری بیلی‌روبین خون نوزاد توسط کبد مادر دفع می‌گردد، اما در نوزادان به دلیل این که هنوز کبد درحال کامل شدن است مدتی طول می‌کشد تا این عضو بدن کار خود را شروع کند و‌ توانایی دفع بیلی‌روبین را پیدا کند. این بیلی‌روبین‌ها در خون جمع و باعث تغییر رنگ پوست نوزاد به زرد می‌شوند.

خوشبختانه در اکثر موارد، زردی کودکان و نوزادان با شروع به کار کبد، خود به خود از بین می‌رود و بیلی‌روبین با غذا خوردن از بدن دفع می‌شود. در اکثر موارد زردی پس از ۲ تا ۳ هفته از بین می‌رود، اما در نوزادان زودرس ممکن است ۲ ماه طول بکشد. زردی بیشتر از صورت شروع می‌شود و بعد به جاهای دیگر بدن گسترش می‌یابد.
باقی‌ماندن مقدار زیاد بیلی‌روبین در بدن نوزاد می‌تواند خطر ایجاد ناشنوایی، فلج مغزی و یا دیگر آسیب‌های مغزی را در آن‌ها افزایش دهد. انجمن متخصصین اطفال آمریکا پیشنهاد داده است که پیش از ترخیص نوزادان از بیمارستان احتمال وجود زردی در تمام نوزادان بین ۳ تا ۵ روزه سنجیده شود.
​

زردی نوزادان باعث تغییر رنگ پوست و چشم نوزادان به رنگ زرد می‌شود.

علت زردی نوزادان چیست؟

بالا بودن سطح رنگدانه ای به نام بیلیروبین (bilirubin) در خون موجب زرد شدن پوست می شود. بیلیروبین در خون همه مردم صرفنظر از سن وجود دارد. بیلیروبین یکی از فراورده های جنبی است که در زمان تجزیه سلول های قرمز خون که پیر شده اند، حاصل می شود. معمولا کبد بیلیروبین را از خون جمع آوری کرده و از طریق مدفوع آن را از بدن دفع می کند.

در طی حاملگی کبد مادر بیلیروبین جنین را نیز دفع می کند. بعد از تولد مدت زمانی طول می کشد تا کبد بچه فعالیت خود را شروع کرده و بیلی روبین را از خون دفع کند. نتیجه آن تجمع این رنگدانه در خون نوزاد است که در زیر پوست و سفیدی چشم رسوب کرده و موجب زرد شدن پوست و سفیده چشم نوزاد می شود.

این نوع یرقان یا زردی را زردی فیزیولوژیک می نامند و معمولا در دومین یا سومین روز زندگی بچه تا حدود دو هفته بعد از تولد ظاهر می شود (در بچه های نارس اوج آن در ۵ تا ۷ روز پس از تولد شروع شده و ممکن است نهایتا تا دو ماه بعد کامل برطرف شود). روند شروع زردی پوست از صورت بچه است و به سمت پایین و گردن و قفسه سینه ادامه می یابد تا اینکه در موارد زردی شدید به نوک انگشتان پای بچه برسد و کل بدن را زرد کند.

آیا تغذیه نوزاد با شیر مادر می تواند علت زردی باشد؟

تغذیه با شیر مادر زردی ایجاد نمی کند، اما زردی به احتمال بیشتری در نوزادانی وجود دارد که با شیر مادر تغذیه می شوند.

ناکافی بودن سطح مایعات بدن بچه می تواند موجب غلیظ شدن خون و بالا رفتن سطح بیلیروبین خون نوزاد شود. بنابراین اگر بچه با شیر مادر تغذیه می شود و هنوز شیر کافی ترشح نمی شود که بچه بخورد، احتمال دارد که زردی سریعتر و شدیدتر باشد (در بچه هایی که با شیر خشک تغذیه می شوند نیز زردی رخ می دهد اگر به اندازه کافی شیرخشک دریافت نکند).

تغذیه با شیر مادر

اگر فکر می کنید که شیر پستان تان برای تغذیه نوزاد کافی نیست، در مورد این مشکل با پزشک یا پرستار خود مشورت کنید. ممکن است به مشاوره شیردهی و افزایش تولید شیر برای شیردهی کافی بچه نیاز داشته باشید.

زمانی که بچه شیر کافی از پستان مادر دریافت کند – مثلا با استفاده از تکنیک های افزایش ترشح شیر مادر – اکثر اوقات با افزایش دفعات شیر دهی به بچه، یا از طریق تغذیه بچه با مکمل شیر مادر؛ زردی رفع می شود. آکادمی متخصصان کودک آمریکا (The American Academy of Pediatrics (AAP)) توصیه کرده است که مادران زائو در چند روز اول حداقل روزی هشت تا ۱۲ بار بچه خود را شیر بدهند.

زردی شیر مادر

بعضی از بچه ها دچار اختلالی می شوند به نام “زردی شیر مادر (breast-milk jaundice)” که در چند هفته اول بعد از تولد رخ می دهد. این بیماری اغلب در روز های ۷ تا ۱۱ بعد از تولد تشخیص داده می شود.
​

بالا بودن سطح رنگدانه ای به نام بیلیروبین (bilirubin) در خون موجب زرد شدن پوست می شود.

بچه شما ممکن است شیر کافی خورده و افزایش وزن طبیعی داشته باشد، اما چیزی از شیر با توانایی پردازش و دفع بیلیروبین تداخل داشته باشد. این اغلب در زردی فیزیولوژیک رخ می دهد و هفته ها تا حتی یک ماه پس از تولد برطرف می شود.

زردی شیر مادر در بچه هایی که بطور کامل با شیر مادر تغذیه می شوند تقریبا شایع اس و عموما بی خطر محسوب می شود. اگر سطح بیلیروبین بچه خیلی بالا باشد، ممکن است پزشک تغذیه با شیر مادر را موقتا یکی دو روز قطع کند و زمانی که سطح بیلیروبین پایین آمد، دوباره شیردهی با پستان از سر گرفته شود.
​

علائم زردی در نوزادان چیست؟​

اولین علامت زردی در نوزادان زرد شدن پوست و چشم آن‌ها است. تغییر رنگ ممکن است در روز ۲ تا ۴ تولد نوزاد از صورت او شروع شود و به سمت دیگر نقاط بدن مثل دست، پا و شکم گسترش یابد. مقدار بیلی‌روبین معمولاً بین روزهای ۳ تا ۷ تولد به بالاترین مقدار خود می‌رسد.
روش ساده برای اینکه متوجه شویم نوزاد به زردی مبتلا شده است یا نه به این صورت است که اگر به آرامی روی پوست نوزاد فشار بدهید، پس از برداشتن فشار پوست نوزاد زرد دیده می‌شود.​

چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟​

در بیشتر مواقع ابتلا به زردی در نوزادان طبیعی است، اما در برخی نوزادان به وجود آمدن زردی ممکن است نشانه‌ای از مشکلات دیگری باشد. افزایش بیش از حد بیلی‌روبین ممکن است باعث نفوذ آن به مغز نوزاد و در نتیجه سبب آسیب دائمی به مغز شود.

اگر هر کدام از نشانه‌های زیر را در نوزاد خود دیدید به پزشک مراجعه کنید:
​
زردی در بدن نوزاد گسترش یافت یا شدیدتر شد​.
نوزاد دچار تب بالای ۳۸ درجه شد​.
رنگ زرد نوزاد عمیق‌تر یا پررنگ‌تر شد​.
نوزاد به سختی تغذیه می‌کند​.
بی‌حال یا بی‌انرژی است​.
نوزاد وزن نمی‌گیرد​.
وقتی با صدای زیرتر و بلندتر از معمول گریه می‌کند​.

تغذیه با شیر مادر زردی ایجاد نمی کند، اما زردی به احتمال بیشتری در نوزادانی وجود دارد که با شیر مادر تغذیه می شوند.

آیا شیر مادر سبب زردی می‌شود؟

تغذیه با شیر مادر باعث ایجاد زردی نمی‌شود، اما زردی بیشتر در نوزادانی رخ می‌دهد که از شیر مادر تغذیه می‌کنند. بعضی از نوزادان در چند هفته‌ی اول بعد از تولد دچار زردی به نام “زردی شیر مادر” می‌شوند. این مسئله معمولاً در حدود هفت تا یازده روزگی ایجاد می‌شود. کودک شما ممکن است به‌خوبی شیر بخورد و وزن طبیعی داشته باشد، اما بعضی مواد در شیر مادر وجود داشته که با توانایی کبد نوزاد برای دفع بیلی‌روبین تداخل دارند. این مسئله اغلب همراه با زردی فیزیولوژیک اتفاق می‌افتد و می‌تواند برای چندین هفته یا حتی چند ماه ادامه یابد.

زردی شیر مادر در نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند بسیار معمول است اما به‌طور کلی برای نوزادتان خطرناک نمی‌باشد. اگر میزان بیلی‌روبین نوزاد شما بیش از حد بالا باشد، پزشک ممکن است توصیه کند که برای یک یا دو روز شیردهی را متوقف کنید. شما می‌توانید با دوشیدن پستان‌ها به حفظ شیر در طول این زمان کمک کنید و هنگامی که سطح بیلی‌روبین کاهش یافت، دوباره شیردهی را آغاز نمایید.
​

عوامل افزایش‌دهنده زردی در نوزاد​

برخی نوزادان بیشتر مستعد ابتلا به زردی هستند. برخی موارد زیر باعث بیشتر شدن احتمال و بروز زردی یا یرقان در نوزادان می‌شود:
​
اگر نوزاد خواهر یا برادری دارد که قبلاً زردی داشته است.​
نوزاد در زمان تولد، کبودی داشته باشد.​
نوزاد زودرس باشد، زیرا کبد نابالغ آنها نمی‌تواند سطح بیلی‌روبین را کنترل کند.​
نوزاد دچار یک اختلال ژنتیکی خاص باشد.​

زردی در طول ۲۴ ساعت اول تولد نوزاد نیز می‌تواند توسط عارضه‌های جدی مثل اختلالات کبد،‌ مثانه و روده،‌ یک عفونت،‌ ترومای شدید یا برخی آسیب‌های شدید نوزاد هنگام تولد و‌ برخی بیمای‌های خاص‌ ایجاد شود. ناسازگاری Rh خون جنین و ناسازگاری گروه خونی نیز می‌تواند باعث بروز زردی در روز اول زندگی نوزاد شود که جزء موارد جدی‌تر زردی است و نیاز به پیگیری دقیق پزشکی دارد.
​

اولین علامت زردی در نوزادان زرد شدن پوست و چشم آن‌ها است.

​
تشخیص زردی در نوزاد​

تیم پزشکی‌ در روز زایمان شما،‌ نوزاد را برای تشخیص وجود زردی معاینه خواهد کرد. زردی طی ۲۴ ساعت اول زندگی نوزاد زیاد شایع نیست و معمولاً ناشی از ناسازگاری گروه خونی بین مادر و نوزاد است که در طول اولین ویزیت و ملاقات پزشکی دورۀ بارداری،‌ پزشک شما معمولاً گروه خونی شما را بررسی کرده است تا ریسک ناسازگاری خونی شما را ارزیابی کند،‌ اما تا زمانی که نوزاد متولد نشده است و گروه خونی‌اش مشخص نیست،‌ هیچ روشی برای اطمینان قطعی وجود ندارد.

بعد از تولد نوزاد، اگر پزشک یا مامای شما نگران ناسازگاری گروه خونی باشد و لازم بداند، در زمان تولد یک نمونه خون برای تعیین گروه خونی از نوزادتان گرفته خواهد شد. برخی پزشکان آزمایش گروه خونی را زمانی می‌گیرند که نوزاد علائم شروع زردی را نشان دهد، ‌زیرا حتی اگر گروه‌های خونی شما و نوزادتان ناسازگار باشد، باز هم ممکن است مشکلی برای او پیش نیاید.

درخواست انجام تست کومبس

همچنین ممکن است پزشک درخواست انجام تست کومبس نیز بدهد تا از میزان و تأثیر ناسازگاری گروه‌های خونی بر گلبول‌های نوزادتان مطلع شود. اگر نوزاد،‌ ناسازگاری گروه خونی دارد یا نتیجه آزمایش کومبس مثبت شود،‌ کودک شما برای درمان زردی تحت نظارت قرار می‌گیرد.

همچنین در اولین مراقبت نوزاد بین روزهای سوم تا پنجم بعد از تولد،‌ یعنی زمانی که سطح بیلی‌روبین نوزاد احتمالاً در بالاترین میزان خود است نیز نوزاد را دوباره معاینه می‌کنند و اگر هر گونه نگرانی در مورد زردی نوزادتان وجود داشته باشد،‌ پزشک ممکن است یک آزمایش پوست یا آزمایش خون برای بررسی سطح بیلی‌روبین انجام دهد.

اما اگر پس از تولد نوزادتان به دلیل خاصی بیمارستان را ‌زودتر از موعد لازم ترک کرده‌اید،‌ ممکن است قبل از ظاهر شدن زردی به خانه برسید. در چنین مواقعی می‌توانید برای پیدا کردن نشانه‌های زردی نوزاد در خانه، نوزاد خود را به اتاقی با نور طبیعی یا فلورسنت ببرید و اگر پوست فرزندتان روشن است،‌ با ملایمت انگشت خود را به پیشانی،‌ بینی‌ یا سینه او فشار دهید و وقتی فشار را از روی پوست برمی‌دارید،‌ به دنبال ته‌رنگ زرد روی پوست باشید. اگر پوست فرزندتان تیره است،‌ لثه‌ها یا سفیدی چشمانش را بررسی کنید و در صورت مشاهدۀ هر گونه مشکلی با پزشک تماس بگیرید.

همچنین یادتان باشد در این مورد نه باید خیلی بترسید و زیاد حساس شوید و نه خیلی بی‌توجه باشید. بهتر است مراقب نوزادتان باشید ولی حدود سلامت روح و روان خود را نیز رعایت کنید.
​

روش درمان زردی در نوزادان چیست؟​

روش درمان زردی می‌تواند به واسطه درجه زردی نوزادان متفاوت باشد. زردی ملایم نوزاد گاهی پس از کامل شدن کبد نوزاد خود به خود برطرف شود. شیردهی مکرر (۸ تا ۱۲ بار در روز) می‌تواند به برطرف شدن زردی و دفع بیلی‌روبین کمک کند.

زردی شدیدتر نوزاد ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. نور درمانی روش بسیار معمول و موثری برای درمان زردی نوزادان است که طی آن با استفاده از نور آبی یا بلو لایت (Blue Light)، بیلی‌روبین موجود در بدن نوزاد در مجاورت نور تجزیه می‌شود. در فرآیند نور درمانی، نوزاد بر روی تخت مخصوصی زیر نور آبی قرار می‌گیرد و تنها پوشک و یک عینک محافظ چشم باید با بدن او در تماس باشد. یک پتوی مخصوص نیز ممکن است در زیر بدن نوزاد قرار بگیرد.

در موارد بسیار حاد شاید نیاز باشد خون بدن نوزاد با خون یک اهداکننده تعویض شود. با این کار سلول‌های آسیب‌دیده خون نوزاد با سلول‌های سالم جایگزین می‌شود، تعداد سلول‌های قرمز افزایش می یابد و مقدار بیلی‌روبین کاهش می‌یابد.

آیا می‌توان از ابتلای نوزاد به زردی جلوگیری کرد؟

هیچ روشی برای جلوگیری از ابتلای نوزاد به زردی وجود ندارد. در طی بارداری باید گروه خونی مادر مشخص شود و با گروه خونی نوزاد که پس از زایمان تعیین می‌گردد، مقایسه شود تا احتمال ناهمخوانی گروه خونی مادر و نوزاد بررسی گردد. شاید نتوانید جلوی زردی نوزاد خود را بگیرید ولی می‌توانید با انجام برخی کارها از شدیدتر و خطرناک شدن آن جلوگیری کنید:
​
مطمئن شوید نوزاد به خوبی از شیر مادر تغذیه می‌کند. برای تامین مایعات بدن نوزاد در چندین روز اول تولد، روزانه بین ۸ تا ۱۲ بار به او شیر بدهید. شیردهی به نوزاد دارای زردی، به دفع راحت‌تر بیلی‌روبین از بدن نوزاد کمک می‌کند​.

اگر نوزاد شما از شیر مادر استفاده نمی‌کند، در هفته اول هر ۲ تا ۳ ساعت نوزاد را با حدود ۳۰ تا ۶۰ میلی‌لیتر از ترکیب مورد استفاده برای تغذیه نوزاد (شیر خشک مناسب) تغذیه کنید. نوزادان نارس یا کم وزن ممکن است به مقدار کمتری از این ترکیب نیاز داشته باشند. اگر نوزاد بیش از حد یا خیلی کم از ترکیب می‌خورد یا کمتر از ۸ بار در ۲۴ ساعت برای تغذیه بیدار می‌شود، حتماً با پزشک مشورت کنید​.
برای سنجش رنگ پوست و چشم نوزاد، در ۵ روز ابتدای تولد با دقت نوزاد خود را بررسی کنید​.
اگر علائم زردی را در کودک خود مشاهده کردید،سریعاً با پزشک تماس بگیرید​.
​

در بیشتر مواقع ابتلا به زردی در نوزادان طبیعی است، اما در برخی نوزادان به وجود آمدن زردی ممکن است نشانه‌ای از مشکلات دیگری باشد.

موارد نیازمند تماس با پزشک

در صورت مشاهدۀ هر کدام از موارد زیر در رابطه با زردی و یرقان در نوزادان لازم است با پزشک اطفال یا پزشک خودتان تماس بگیرید:
​
اگر پوست نوزاد شما زرد رنگ  است.​
اگر سفیدی چشم،‌ پوست شکم یا دست‌ها و پاهای او زرد شده باشد.​
اگر نوزادتان زردی دارد و به سختی از خواب بیدار می‌شود.​
نوزاد مبتلا به زردی بهانه‌گیر میشود و نمی‌خواهد شیر بخورد.​
اگر نوزادتان موردی حتی خفیف از زردی را برای بیش از سه هفته داشته‌ است.​

به روزرسانی : ۱۱ دی ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴

نوشته زردی در نوزادان چیست؟ اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

مصرف مولتی ویتامین ها

مصرف مولتی ویتامین برای درمان یا پیشگیری از کمبود ویتامین ناشی از رژیم غذایی ضعیف، بیماری خاص یا در هنگام بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. ویتامین‌ها عناصر سازنده مهم بدن محسوب می‌شوند و به حفظ سلامت شما کمک می‌کنند.

محققان بر این باورند که برای تامین مواد مورد نیاز بدن پیروی از یک رژیم غذایی سالم و غنی از مواد معدنی، اسید های چرب غیر اشباع، سبزیجات و غلات و حبوبات ضروری است و تحت شرایط خاصی از قبیل بارداری، ابتلا به بیماری های خاص یا افزایش سن مصرف مکمل های معدنی و ویتامین توصیه می شود.

البته استفاده از مکمل های معدنی و ویتامین نیز بدون تجویز پزشک به هیچ عنوان توصیه نمی شود؛ برای مثال استفاده از مکمل آهن برای افرادی که دچار کمبود آهن نیستند می تواند بسیار مضر باشد و به سیستم قلبی عروقی و مغز آسیب وارد کند. از طرفی دوز بالای ویتامین A می تواند ایجاد مسمومیت کند؛ چرا که این ویتامین محلول در چربی است و در بافت های بدن ذخیره می شود.
​

ویتامین‌ها عناصر سازنده مهم بدن هستند و به حفظ سلامت شما کمک می‌کنند.

​ چه زمانی قرص‌ مولتی ویتامین مصرف کنیم؟​

بدن ما در طول شبانه روز به مقادیر مشخصی از انواع ویتامین مانند ویتامین A,C,… و مواد معدنی همچون آهن، روی، کلسیم و …. نیاز دارد. این مواد معمولا از طریق مواد غذایی تامین می شوند. اما در شرایط مختلف و با رژیم های غذایی متفاوت، ممکن است برخی از این مواد به اندازه مورد نیاز به بدن نرسند و ما نیاز به تامین این مواد از طریق قرص ها، کپسول ها و … داشته باشیم.

انواع ویتامین​

ویتامین ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند :​
محلول در آب مانند ویتامین های Bو C​
محلول در چربی مانند ویتامین های K و E​

استفاده از مکمل های معدنی و ویتامین نیز بدون تجویز پزشک به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

ترکیب انواع ویتامین ها با مقادیر متفاوت و در بسته بندی های مختلف با نام های تجاری متفاوت تولید می شوند و همگی به مولتی ویتامین معروف هستندکه برخی از آن ها دارای مواد معدنی مانند آهن، کلیسم و … و برخی فاقد مواد معدنی هستند.

دسته ای از مولتی ویتامین ها با مقدار ماده موثر کمتر با درصد های مختلفی تحت عنوان مولتی ویتامین “مصرف روزانه” به فروش می رسند که به ادعای شرکت تولید کننده همه نیازهای انسان به ویتامین ها و مواد معدنی در یک روز را تامین می کنند. باید توجه داشته باشیم که محاسبات در مورد مقدار ویتامین های مصرف روزانه، بر اساس رژیم غذایی و سبک زندگی در کشور تولید کننده، انجام شده است و ممکن است برای شما کاملا متناسب نباشد. دسته ای دیگر معمولا با میزان مواد موثر بیشتر تولید می شوند و لازم است در مورد مصرف هر دو نوع از این داروها با پزشک متخصص مشورت کنید.
​

بدن ما در طول شبانه روز به مقادیر مشخصی از انواع ویتامین مانند ویتامین A,C,… و مواد معدنی همچون آهن، روی، کلسیم و …. نیاز دارد.

چه کسانی باید مولتی ویتامین مصرف کنند؟

افرادی با شرایط خاص بنا به تشخیص پزشک باید مولتی ویتامین مصرف کنند. مانند:
​
افراد مسن: به دلیل کاهش قدرت جذب ویتامین هایی همچون B12 و همچنین نیاز بیشتر به کلسیم و ویتامین D​
خانم های باردار و شیرده: این گروه حتما با نظر پزشک اقدام به مصرف مولتی ویتامین کنند.​
افرادی که به علل مختلف دستگاه گوارش آنها در جذب ویتامین ها مشکل دارد.​
گیاه خوارها و وگان ها (کسانی که گوشت نمی خورند.): گیاه خوار ها بدلیل تامین نشدن کلسیم، زینک، آهن، ویتامین دی و اسیدهای چرب امگا ۳ کافی و افراد وگان ها به دلیل کمبود B12 نیاز به خوردن ویتامین ها و مواد مکمل غذایی دارند.​
افرادی که دچار کاهش اشتها شده اند.​
افرادی که رژیم غذایی کم کالری می گیرند.​
کسانی که جراحی هایی مانند کوچک کردن معده برای کاهش وزن انجام داده اند​.

ویتامین ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند،ویتامین های محلول در آب و چربی.

چه کسانی نباید مولتی ویتامین مصرف کنند؟​

تعدادی از ویتامین ها در صورت استفاده بیش از نیاز بدن از طریق کلیه دفع می شوند. اما این موضوع می تواند در دراز مدت به کلیه فشار بیاورد.​
مصرف بیش از حد ویتامین های D وA می تواند برای بدن مضر باشد.​
مصرف دوزهای بالای آهن می تواند برای افراد خطرناک باشد.​
مصرف بیش از حد کلسیم می تواند به سنگ کلیه منجر شود.​
مصرف بتاکروتن یا ویتامین A در افراد سیگاری می تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.​

نحوه استفاده از مولتی ویتامین‌ها

مصرف مولتی ویتامین به صورت خوراکی و معمولا یک بار در روز یا طبق دستورالعمل مشخصی انجام می‌شود. از این رو بهتر است همه دستورالعمل‌های موجود بر روی بسته دارو را مطالعه نمایید یا در مورد نحوه مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید. سعی کنید بیش از دوز توصیه شده از این دارو مصرف نکنید. اگر هم سوالی داشتید در خصوص مکمل‌های غذایی داشتید، بهتر است از داروساز یا پزشک خود سوال کنید.

مولتی ویتامین را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین استفاده را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری مصرف دارو، هر روز آن را در ساعت مشخصی استفاده نمایید.
​

افرادی با شرایط خاص بنا به تشخیص پزشک باید مولتی ویتامین مصرف کنند.

​
عوارض جانبی مصرف مولتی ویتامین​

در اثر مصرف مولتی ویتامین ممکن است یبوست، اسهال یا ناراحتی معده رخ دهد. این عوارض معمولا موقتی هستند و با سازگاری بدن با این دارو ممکن است از بین بروند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، بهتر است در اسرع وقت با داروساز یا پزشک خون تماس بگیرید.

اگر پزشک شما این دارو را تجویز کرده است، به یاد داشته باشید که به نظر وی مزایای مصرف این دارو برای شما بیشتر از عوارض جانبی آن می‌باشد. ناگفته نماند که بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند هیچ یک از این عوارض جانبی را تجربه نمی‌کنند.

هر چند واکنش آلرژیک بسیار شدید نسبت به این دارو به ندرت رخ می‌دهد. با این وجود اگر نشانه‌های یک واکنش آلرژیک جدید را مشاهده نمودید بهتر ایت فورا به پزشک مراجعه نمایید. این نشانه‌ها عبارتند از:​

ضایعات پوستی​
خارش یا تورم به ویژه در صورت، زبان و گلو​
سرگیجه شدید​
مشکل در تنفس​

عوارض جانبی احتمالی دیگری نیز وجود دارد که ممکن است در صورت وقوع واکنش‌های آلرژیک رخ دهند. اگر متوجه هرگونه عارضه دیگری شدید که در فهرست بالا وجود ندارد، با داروساز یا پزشک خود تماس بگیرید.
​

مولتی ویتامین را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین استفاده را از آن ببرید.

​
تداخلات دارویی در مصرف مولتی ویتامین​

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر داده یا خطر وقوع عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این سند شامل همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. فهرستی از داروهای مصرفی خود، شامل داروهای تجویزی، غیرتجویزی و داروهای گیاهی تهیه نموده و به داروساز یا پزشک خود ارائه کنید. بدون تایید پزشک، مصرف داروهای خود را شروع یا متوقف نکرده و دوز آنها را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل کنند عبارتند از: بعضی مکمل‌های ویتامینی و غذایی.

اگر برند مولتی ویتامین شما حاوی آهن است، از مصرف این دارو همراه با آنتی اسیدها، بیس فسفونات‌ها مانند آلندرونات، لوودوپا، داروهای تیروئید مانند لووتیروکسین یا برخی از آنتی بیوتیک‌ها پرهیز کنید. در مورد اینکه چه مدت باید بین دوزها صبر کنید و همچین برای یافتن یک برنامه دوز متناسب با تمام داروهای خود از داروساز یا پزشک خود سوال کنید.
​

در اثر مصرف مولتی ویتامین ممکن است یبوست، اسهال یا ناراحتی معده رخ دهد.

به روزرسانی : ۲۵ آذر ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳

نوشته مصرف مولتی ویتامین ها برای چه کسانی ضروری است؟ اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

آزمایش پرولاکتین

آزمایش پرولاکتین، سطح هورمونی به همین نام را در خون اندازه‌گیری می‌کند. هورمون پرولاکتین در زنان و مردان تولید می‌شود. اما پرولاکتین خون در زنان باردار بیشتر است. این هورمون مسئول ترشح شیر است، به همین دلیل به آن هورمون شیر نیز گفته می‌شود. بزرگ شدن سینه‌ها نیز به دلیل وجود این هورمون است. غده هیپوفیز این هورمون را در بدن ترشح می‌کند.

هورمون پرولاکتین بر ترشح سایر هورمون‌های جنسی مثل استروژن و پروژسترون نیز موثر است. این هورمون همچنین در متابولیسم، عملکرد سیستم ایمنی و پانکراس نقش دارد.

پرولاکتین در آزمایش خون چیست؟

همانطور که گفته شد، پرولاکتین هورمونی است توسط غده هیپوفیز در مغز توشح شده و سطح آن توسط هورمون‌هایی مانند دوپامین کنترل می‌شود. سطح این هومرون در دوران بارداری افزایش یافته و منجر به ترشح شیر از پستان‌ها خواهد شد. پرولاکتین نرمال در بدن زنان باعث می‌شود تا چرخه قاعدگی منظمی داشته باشند. در مردان نیز سطح این هورمون بر میزان تولید اسپرم تاثیرگذار است.

هورمون پرولاکتین از ۱۹۸ اسید آمینه تشکیل شده است و به سه شکل متفاوت ترشح می‌شود:

۱.فرم مونومریک: به آن فرم آزاد یا فعال پرولاکتین می‌گویند.

۲.فرم دایمریک: فرم غیرفعال و بزرگ این هورمون است.

۳.فرم نوترال: که فرم خیلی بزرگ و غیرفعال آن است.
​

آزمایش پرولاکتین، سطح هورمونی به همین نام را در خون اندازه‌گیری می‌کند.

این تست به چه نام‌های دیگری شناخته می‌شود؟

پرولاکتین، PRL، Prolactin

هدف از انجام تست چیست؟

هدف از انجام این آزمایش، عبارتست از ارزیابی مواردی همچون:

در زنان
​
خروج غیر طبیعی شیر از پستان (گالاکتوره)​
ترشحات غیر طبیعی نوک پستان​
عدم قاعدگی​
ناباروری​
وجود تومورهای تولید کننده پرولاکتین​

در مردان
​
کاهش میل جنسی​
اختلال نعوظ​
وجود تومورهای تولید کننده پرولاکتین​

نقش اصلی هورمون پرولاکتین تحریک تولید شیر مادر است. مقدار پرولاکتین در دوران بارداری و همچنین پس از زایمان افزایش می یابد، اما مقدار آن در زنان غیر باردار و در مردان کم است.

پرولاکتین توسط غده هیپوفیز تولید می شود. دوپامین و استروژن، تولید و ترشح پرولاکتین از هیپوفیز را کنترل می کنند. در دوران بارداری، هورمون های پرولاکتین، استروژن و پروژسترون باعث تحریک رشد پستان و تولید شیر می شوند. پس از زایمان، اگر مادر شیر ندهد، مقدار پرولاکتین او به میزان قبل از بارداری برمی گردد.
​

نقش اصلی هورمون پرولاکتین تحریک تولید شیر مادر است.

شرایط آزمایش پرولاکتین چیست؟

از جمله نکات مهم قبل از آزمایش پرولاکتین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌

در صورتی که قبل از آزمایش بیمار دارو مصرف کند باید در برگه آزمایش نوع دارو مصرفی ذکر شود. قبل از انجام آزمایش بیمار باید از استرس، ورزش، هیجان، استفاده از لباس تنگ در ناحیه سینه، تحریک پستان و استفاده از سوتین خودداری کند.

داروهای استروژن، فنوتیازین‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، رزرپین، اپیات‌ها، مهارکننده‌های منوآمین‌اکسیداز، وراپامیل، آنتاگونیست‌های هیستامین و قرص‌های ضدبارداری سبب افزایش سطح پرولاکتین و داروهای لوودوپا، دوپامین، کلونیدین و مشتقات آلکالوئیدی ارگوت باعث کاهش سطح پرولاکتین می‌شود.

آزمایش پرولاکتین ناشتا انجام می‌شود.

علل تجویز آزمایش پرولاکتین توسط پزشک

آزمایش پرولاکتین ساده است و مقدار هورمون در خون را اندازه گیری می کند و می تواند بررسی کند که آیا سطوح خیلی پایین یا خیلی بالا هستند یا خیر.

ممکن است پزشک شما در هنگام گزارش علائم زیر، یک آزمایش پرولاکتین را تجویز کند:

آزمایش پرولاکتین برای زنان:

​دوره های پریود نامنظم بودن یا نبودنش​
ناباروری​
شیر داشتن بدون بارداری یا بچه داشتن​
حساسیت به سینه​
عوارض یائسگی مانند گر گرفتگی های داغ کردن و خشکی واژینال​

آزمایش پرولاکتین برای مردان:

ناتوانی جنسی​
سختی در نعوظ​
حساسیت و یا بزرگ شدن سینه​
تولید شیر ( بسیار نادر )​
آزمایش پرولاکتین​

برای هر دو:

​سردردهای غیرقابل توضیح​
مشکلات بینایی​

خواندن جواب آزمایش پرولاکتین چگونه است؟

مقدار نرمال آزمایش پرولاکتین خون در زنان بالای ۱۹ سال بین ۴ تا ۳۰ نانوگرم بر دسی‌لیتر، در زنان حامله بین ۲۰ تا ۴۰۰ نانوگرم بر دسی‌لیتر و در مردان کمتر از ۱۷ نانوگرم بر دسی‌لیتر است. اگر مقدار هورمون پرولاکتین از ۲۰۰ تا ۳۰۰ نانوگرم بر دسی‌لیتر بیشتر شود، غیرطبیعی است. در این حالت فرد دچار هایپرپرولاکتینمی است البته این تعریف برای مردان و زنان غیر باردار صادق است زیرا در زنان باردار هورمون پرولاکتین به طور طبیعی بالا است.

ورزش، استرس، تحریک پستان، بارداری و تحریک شیردهی می‌تواند به طور ناگهانی باعث افزایش هورمون پرولاکتین شود. در زمان خواب نیز سطح هورمون پرولاکتین بسیار افزایش پیدا می‌کند و به سطح پرولاکتین موجود در خون مادر باردار می‌رسد.

علت بالا بودن جواب آزمایش پرولاکتین

اگر میزان هورمون اندازه گیری شده در آزمایش پرولاکتین بیش از حد نرمال باشد، به این وضعیت، هایپرپرولاکتینمی گفته می شود. هایپرپرولاکتینمی به وضعیتی گفته می‌شود که در آن میزان هورمون پرولاکتین در خون فرد بیشتر از حد طبیعی است. مهمترین عملکرد پرولاکتین در بدن زنان، فعال کردن روند تولید شیر بعد از زایمان است. بنابراین این موضوعی کاملا طبیعی است که در دوران بارداری میزان پرولاکتین خون مادر بالا باشد. پرولاکتین همچنین بر میزان تولید هورمون‌های جنسی (استروژن و تستوسترون) در بدن فرد (هم مردان و هم زنان) تاثیرگذار است. هورمون پرولاکتین توسط غده‌ی هیپوفیز تولید می‌شود. غده‌ی هیپوفیز یک غده‌ی کوچک به اندازه‌ی نخود است که در زیر مغز قرار دارد. با ما باشید در ادامه مقاله آزمایش پرولاکتین چیست و چگونه انجام می شود.

علت‌ها و دلایل بالا بودن پرولاکتین چیست؟

یکی از علل شایع هورمون بالا در آزمایش پرولاکتین، وجود یک تومور یا توده‌ی اضافی در غده‌ی هیپوفیز است که به نام پرولاکتینوما شناخته می‌شود. این تومور یا توده‌ی اضافی میزان زیادی پرولاکتین تولید می‌کند. این تومورها ممکن است کوچک یا بزرگ باشند ولی معمولا خوش‌خیم هستند، به این معنا که این بافت‌های اضافی، سرطانی نیستند. درصورتی‌که این تومورها بسیار بزرگ باشند می‌توانند موجب بروز علائم دیگری مانند سردرد، اختلالات بینایی و یا هر دوی آن‌ها شوند. مشکل پرولاکتین بالا در بین زنان بیشتر شایع است و در کودکان نیز به ندرت ایجاد می‌شود. برخی از داروها نیز می‌توانند باعث افزایش سطح پرولاکتین خون شوند. این دارو‌ها شامل مواردی می‌شوند که برای درمان بیماری‌های زیر تجویز می‌شوند:
​

فشار خون بالا (مانند مسدودکننده‌های کانال کلسیم و متیلدوپا)​
افسردگی (داروهای تریسایکل و SSR)​
زخم (آنتگونیست‌های H2)​
سوزش سر دل و بیماری رفلاکس معده (متوکلوپیرامید)​
درد (داروهای مشتق شده از اوپیوم)​
مشکلات روانی بسیار جدی (داروهای ضد روانپریشی مانند‌هالوپیدرول)​
علائم یائسگی (استروژن)​

سایر علل بالا بودن پرولاکتین عبارتند از:

کم کاری تیروئید – به این معنا که غده‌ی تیروئید به اندازه‌ی کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند.

آسیب‌های دیواره‌ی قفسه سینه و یا هر بیماری که به قفسه سینه آسیب می‌زند، مانند زونا.

دیگر انواع تومور‌ها و بیماری‌هایی که به غده هیپوفیز آسیب می‌زنند و یا انجام پرتودرمانی برای از بین بردن تومور‌هایی که در نزدیکی هیپوفیز هستند.

بیماری‌های مزمن کلیه و کبد.

در برخی موارد نمی‌توان هیچ علتی برای بالا بودن میزان پرولاکتین پیدا کرد.
​

ورزش، استرس، تحریک پستان، بارداری و تحریک شیردهی می‌تواند به طور ناگهانی باعث افزایش هورمون پرولاکتین شود.

علائم و نشانه‌های پرولاکتین بالا چیست؟

آزمایش پرولاکتین خانم ها

زنانی که علائم پرولاکتینوما دارند باید آزمایش پرولاکتین را انجام بدهند. پرولاکتینوما، توموری غیرسرطانی در غده‌ی هیپوفیز است که سطح بالایی از پرولاکتین تولید می‌کند. علائم آن در زنان به این شرح است:
​
سردردهای بی‌دلیل؛​
نقص در بینایی؛​
شیرریزش در دورانی غیر از شیردهی یا زایمان؛​
درد و ناراحتی در طول برقراری رابطه‌ی جنسی؛​
رشد غیرعادی موهای بدن و صورت؛​
آکنه غیرعادی.​

آزمایش پرولاکتین مردان

مردان نیز درصورت تجربه‌ی علائم پرولاکتینوما باید آزمایش پرولاکتین را انجام بدهند. نشانه‌ها در مردان به صورت زیر است:
​
سردردهای بی‌دلیل؛​
نقص در بینایی؛​
کاهش میل جنسی یا مشکلات باروری؛​
اختلال نعوظ (ناتوانی جنسی)؛​
فقدان غیرعادی مو در بدن و صورت.​

این آزمایش برای این موارد هم استفاده می‌شود:​
کشف اختلالات بیضه‌ها یا نعوظ؛​
بررسی مشکلات غده‌ی هیپوفیز و هیپوتالاموس.​

برای تشخیص افزایش تولید پرولاکتین، از آزمایش پرولاکتین استفاده می‌شود. درصورتی‌ که میزان پرولاکتین خون شخص بالا باشد، معمولا آزمایشات بیشتری انجام می‌شود تا میزان هورمون تیروئید نیز در خون شخص تعیین شود. درصورتی‌که میزان هورمون تیروئید در خون پایین باشد، کم‌کاری تیروئید به عنوان علت افزایش پرولاکتین شناخته می‌شود. پزشک شما همچنین در مورد سایر بیماری‌ها و مشکلاتی که دارید و داروهایی که مصرف می‌کنید و احتمال باردار بودن شما سوالاتی می‌پرسد. در صورتی که تصور شود شخص به مشکل پرولاکتینوما (تومورهای غده هیپوفیز) دچار شده است، از مغز او توسط دستگاه MRI عکسبرداری می‌شود تا وضعیت تومورهای غده هیپوفیز و اندازه آن‌ها بررسی شود.

به روز رسانی : ۱۷ آذر ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱

۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴

نوشته چرا لازم است آزمایش پرولاکتین انجام گیرد؟ اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

هورمون آنتی مولرین

آیا شما اطلاعاتی در رابطه با آزمایش‌هایی که بر روی این هورمون انجام می‌شود دارید؟ اجازه بدهید در همین ابتدای کار تعریفی از این هورمون برای شما ارائه دهیم. این هورمون مولرین که مهارکننده است، در بافت بیضه‌ی مردان و تخمدان زنان تولید شده و میزان آن برحسب سن و جنس متغیر است. اینکه این هورمون دقیقاً چه نقشی دارد و آزمایشات انجام گرفته بر روی آن می‌تواند چه نتایجی را حاصل کند، موضوع این نوشتار است؛ پس در ادامه با ما باشید.

آزمایش هورمون آنتی مولرین (AMH) چیست؟

این آزمایش میزان هورمون آنتی مولرین (AMH) در خون را اندازه گیری می کند. AMH در بافت های تولید مثلی مردان و زنان ساخته می شود. نقش AMH و اینکه آیا میزان آن طبیعی است یا خیر به سن و جنس شما بستگی دارد.آزمایش AMH نقش مهمی در رشد اندامهای جنسی جنین ایفا می کند. در هفته های اول بارداری ، اندام های تولیدمثلی کودک به تدریج توسعه میابند. نوزاد پیش از این دارای ژنهایی برای تبدیل شدن به نر (ژن های XY) یا ماده (ژن های XX) میباشد.

بیماری دوجنسی

اگر کودک ژن های نر (XY) داشته باشد ، میزان بالایی از AMH به همراه سایر هورمون های مردانه ساخته می شوند. این امر مانع از توسعه اندامهای زنانه و باعث القای تشکیل اندام های مردانه می شود. اگر AMH کافی برای جلوگیری از رشد اندامهای زنانه وجود نداشته باشد ، اندام های هر دو جنس ممکن است تشکیل شوند. هنگامی که این اتفاق می افتد ، ممکن است دستگاه تناسلی کودک به طور واضح به عنوان مرد یا زن مشخص نشود. این مورد به عنوان دستگاه تناسلی مبهم شناخته می شود. نام دیگر این بیماری دوجنسی میباشد.

در صورتی که جنین دارای ژن های زنانه (XX) باشد ، مقادیر کمی AMH ساخته می شود. این امر امکان توسعه اندامهای تولید مثلی زنانه را فراهم میکند. AMH بعد از بلوغ نقش متفاوتی برای زنان دارد. در آن زمان ، تخمدان ها (غده هایی که سلولهای تخمک را تولید میکنند) شروع به ساخت AMH می کنند. هرچه سلول های تخمک بیشتری وجود داشته باشد ، سطح AMH نیز بالاتر می رود.

در زنان ، میزان AMH می تواند در مورد باروری ، توانایی بارداری ، اطلاعاتی را ارائه دهد. این آزمایش همچنین ممکن است برای کمک به تشخیص اختلالات قاعدگی یا نظارت بر سلامت زنان مبتلا به انواع خاصی از سرطان تخمدان انجام شود.

نامهای دیگر: آزمایش هورمون AMH ، هورمون مهار کننده مولرین ، MIH ، عامل مهار کننده مولرین ، MIF ، ماده مهار کننده مولرین ، MIS
​

AMH در بافت های تولید مثلی مردان و زنان ساخته می شود.

چه افرادی باید آزمایش AMH را انجام دهند؟

زنان کمتر از ۳۸ سال که قصد دارند بارداری خود را بدلیل مسائل شخصی و یا اجتماعی به تاخیر اندازند.

زنان مسن‌تر از ۴۰ سال کاندیدهای خوبی برای انجام این تست نیستند زیرا آنها بطور طبیعی (بدلیل بالا بودن سن) دارای ذخیره تخمدانی کمتری هستند.

گروه دیگر، زنانی هستند که در معرض خطر بالائی برای کاهش ذخیره تخمدانی هستند که شامل افرادی است که سابقه خانوادگی برای نارسائی تخمدان دارند و یا افرادی که مبتلا به بیماری های خودایمنی هستند و یا افرادی که شیمی‌درمانی کرده اند و یا سابقه جراحی تخمدان دارند.

سایر موارد کاربرد این تست عبارتند از:
​

ارزیابی فعالیت تخمدانی و باروری​
ارزیابی سندرم تخمدان پلی کیستیک​
پایش (مانیتورینگ) درمان سرطان تخمدان و تومورهای ترشح کننده( AMH)​
ارزیابی ناهنجاری جنینی و تشخیص جنسیت آن​
پیش‌بینی شروع دوران یائسگی​
ارزیابی فعالیت بیضه در نوزادان پسر​

​

میزان خون AMH منعکس کننده منبع تخمک باقیمانده یا “ذخیره تخمدان” است.

– چگونه سطح هورمون AMH می تواند یک آزمایش باروری باشد؟

از آنجا که AMH فقط در فولیکول های کوچک تخمدان تولید می شود، سطح خون این ماده برای اندازه گیری حجم فولیکول های رشد در زنان مورد استفاده قرار می گیرد.

تحقیقات نشان می دهد که اندازه فولیکول های در حال رشد به شدت تحت تأثیر حجم فولیکول های اولیه قرار دارد.

بنابراین، میزان خون AMH منعکس کننده منبع تخمک باقیمانده یا “ذخیره تخمدان” است.
با افزایش سن زنان، حجم فولیکول های میکروسکوپی باقی مانده کاهش می یابد. به همین ترتیب، میزان خون AMH خون و تعداد فولیکول های انترال تخمدان در سونوگرافی نیز کاهش می یابد.
زنان با فولیکول های کوچک مانند آنهایی که دارای تخمدان های پلی کیستیک هستند دارای هورمون AMH با ارزش بالا هستند و زنان نزدیک به یائسگی، سطح هورمون آنتی مولرین کمی دارند.

امروزه اندازه گیری هورمون آنتی مولرین نیز برای تخمین ذخائر تخمدان بکار می رود . هورمون آنتی مولرین از سلولهای گرانولوزای فولیکولهای کوچک (با اندازه ۴-۶ میلی متر) ترشح میشود و مقادیر ان در تمام طول ماه نسبتا ثابت است و با پریود ارتباطی ندارد. لذا این هورمون را میتوان در هر روزی از ماه اندازه گیری نمود بر خلاف FSH که حتما باید در روز دوم یا سوم پریود و یا اگر همراه با کلومیفن اندازه گیری میشود در روز دهم اندازه گیری نمود .

– سطح AMH و احتمال حاملگی با ای وی اف:

زنان با AMH بالاتر واکنش بهتری به تحریک تخمدان برای IVF (آی وی اف چیست و چگونه انجام می شود؟) دارند و تخمک بیشتری را بازیابی می کنند. به طور کلی، داشتن تخمک های بیشتر با IVF، میزان موفقیت بیشتری را به همراه می آورد.

AMH در خصوص کیفیت تخمک اطلاعات زیادی به ما نمی دهد، اما داشتن تخمک بیشتری در بازیابی تخمک های IVF به ما کمک می کند- بنابراین احتمال وجود حداقل یک نطفه با کیفیت بالا برای انتقال به رحم وجود خواهد داشت.

تحقیقاتی در مورد استفاده از سطوح AMH برای پیش بینی نتایج IVF انجام داده است. تحقیقات او نتایج زیر را نشان داد:

•  سطوح بالا AMH با نرخ پایین لغو، بازیابی تخمک های بیشتر، نرخ بالای تولد و شانس بالای انجماد جنین های باقی مانده ارتباط دارد.
• میزان کمAMH میزان موفقیت پایین IVF را در زنان زیر ۳۵ سال پیش بینی نمی کند
•  زوجها نباید به خاطر کمبود AMH از امتحان کردن IVF دست بردارند زیرا میزان موفقیت در این موارد معقول است
  ​

AMH در خصوص کیفیت تخمک اطلاعات زیادی به ما نمی دهد.

​
آزمایش آنتی مولرین هورمون در چه مواردی استفاده می شود؟​

آزمایش AMH اغلب برای بررسی توانایی یک زن در تولید تخمک هایی که میتوانند برای بارداری بارور شوند ، استفاده می شود. تخمدانهای یک زن می توانند هزاران تخمک را در طی سالهای فرزندآوری خود ایجاد کنند. با افزایش سن یک زن ، این تعداد کاهش می یابد. سطح AMH نشان می دهد که یک زن چه تعداد تخمک بالقوه دارد. این به عنوان ذخیره تخمدانی شناخته میشود.

اگر ذخیره تخمدانی یک زن زیاد باشد ، ممکن است شانس بهتری برای بارداری داشته باشد. بعلاوه ممکن است ماه ها یا سالها قبل از تلاش برای بارداری فرصت داشته باشد. اگر ذخیره تخمدان کم باشد ، ممکن است به معنای آن باشد که یک زن در بارداری دچار مشکل خواهد شد و تلاش برای بچه دار شدن نباید خیلی به تأخیر بیفتد.

آزمایش هورمون آنتی مولرین (AMH) همچنین ممکن است در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد :
​

پیش بینی شروع یائسگی ، زمانی در زندگی یک زن که دوره قاعدگی او متوقف میشود و دیگر نمی تواند باردار شود. این مورد معمولاً زمانی شروع می شود که یک زن حدود ۵۰ سال سن داشته باشد.​

پی بردن به دلیل یائسگی زودرس​
کمک به یافتن دلیل آمنوره ، فقدان قاعدگی. این مورد اغلب در دخترانی که عادت ماهانه آنها در سن ۱۵ سالگی شروع نمیشود و در زن هایی که چندین عادت ماهانه خود را از دست داده اند ، تشخیص داده میشود.​
کمک به تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ، یک اختلال هورمونی که یکی از دلایل شایع ناباروری زنان ، عدم توانایی در بارداری ، میباشد.​
بررسی نوزادان با اندام تناسلی که به طور واضح به عنوان مذکر یا مونث شناسایی نمیشوند.​
نظارت بر زنانی که دارای انواع خاصی از سرطان تخمدان میباشند.​

​

سطح AMH نشان می دهد که یک زن چه تعداد تخمک بالقوه دارد.

​
چرا باید آزمایش هورمون آنتی مولرین (AMH) را انجام دهم ؟​

اگر در بارداری دچار مشکل شده اید ، ممکن است به آزمایش AMH نیاز داشته باشید. این آزمایش می تواند به شما شانس بارداری را نشان دهد. اگر پیشاپیش با یک متخصص باروری مشورت کرده اید ، پزشک شما ممکن است از این آزمایش برای پیشبینی پاسخ به درمانهایی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) استفاده کند.

مقادیر زیاد AMH ممکن است به این معنی باشد که شما ممکن است تخمک در دسترس بیشتری داشته باشید و به درمان بهتر پاسخ دهید. میزان پایین AMH بدین معنی است که شما ممکن است تخمک در دسترس کمتری داشته باشید و ممکن است به درمان خوب پاسخ ندهید.

همچنین اگر دارای علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) میباشید ، ممکن است به آزمایش AMH نیاز داشته باشید. این علائم شامل موارد زیر میباشند :
​

اختلالات قاعدگی از جمله یائسگی زودرس یا آمنوره​
جوش​
رشد بیش از حد موهای بدن و صورت​
کاهش اندازه پستان​
افزایش وزن​

بعلاوه ، در صورت درمان سرطان تخمدان ممکن است به آزمایش AMH نیاز داشته باشید. این آزمایش می تواند به تشخیص اینکه درمان موثر بوده یا خیر کمک کند.
​

در زنان ، میزان AMH می تواند در مورد باروری ، توانایی بارداری ،تشخیص اختلالات قاعدگی، تشخیص سرطان تخمدان اطلاعاتی را ارائه دهد.

آزمایش هورمون آنتی مولرین (AMH) چگونه انجام می شود ؟​

یک متخصص بهداشت و درمان با استفاده از یک سوزن کوچک ، نمونه خون را از ورید موجود در بازوی شما می گیرد. پس از وارد کردن سوزن ، مقدار کمی خون در لوله آزمایش یا ویال جمع می شود. شما ممکن است هنگام وارد شدن یا خارج شدن سوزن احساس سوزش کمی داشته باشید. این فرآیند معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

​
تفسیر نتیجه آزمایش​

• AMHدر سندرم تخمدان پلی‌کیستیک افزایش می یابد.
• AMHدر برخی از انواع سرطانهای تخمدان افزایش می‌یابد.
• کاهش AMH در دوره‌ی درمان تومورهای تخمدان که این هورمون را تولید میکنند نشان دهنده‌ی اثربخشی درمان است.
• تست AMH در فرآیند لقاح خارج رحمی (IVF) کاربرد دارد. میزان AMH با احتمال موفقیت IVF ارتباط دارد.
• کاهش قابل ملاحظه در سطح AMH نشان دهنده ی شروع یائسگی است.
• سطح هورمون AMH در دختربچه‌ها و پس از یائسگی پائین است.

فقدان یا پائین بودن سطح این هورمون در پسربچه‌ها ممکن است در اثر اختلال در ژن AMH باشد و معمولا در صورت عدم رشد بیضه ها یا در اختلال در عملکرد بیضه‌ها دیده می شود. فقدان آندروژنها منجر به ناهنجاری دستگاه تناسلی و اندام های جنسی می شود.

طبیعی بودن سطح AMH و آندروژن ها در پسربچه‌هائی که بیضه‌ی آنها پائین نیامده به این معنی است که بیضه‌ها وجود دارند و فعالیت آنها هم طبیعی است ولی از نظر فیزیکی در جایگاه طبیعی خود قرار نگرفته‌اند.

AMH توسط فولیکول در حال رشد در تخمدان با سرعت ثابتی تولید می شود و مقدار آن تحت تاثیر قرصهای ضدبارداری یا حاملگی قرار نمی‌گیرد.
​

AMH فقط در فولیکول های کوچک تخمدان تولید می شود.

موارد کاهش ‏AMH‏:‏

‏۱-‏ افزایش سن، افت شدید و ناگهانی آن در سنین حدود یائسگی به عنوان سریع ترین مارکر تشخیص مونوپوز ‏است(سریع تر از ‏FSH‏ )‏
‏۲-‏ زنان چاق تا ۶۵٪ کاهش ‏AMH‏ دارند نسبت به لاغرها‏
‏۳-‏ )شیمی درمانی ( متعاقب شیمی درمانی تخمدان ها اندازه گیری ‏AMH‏ می تواند آسیب وارده به تخمدان و تعداد ‏تخمک ها را ارزیابی نماید ‏

موارد افزایش ‏AMH‏:‏

‏۱-‏ مهم ترین مورد افزایش سطح ‏AMH‏ وجود بیماری تخمدان پلی کیستیک ‏PCOS‏ است
‏۲-‏ مورد بعدی هم سرطان های تخمدان (‏Granulosa cell tumor‏) است که می تواند تولید تخمک زیاد ولی با ‏فانکشن معیوب نماید در این افراد کاهش ‏AMH‏ متعاقب درمان نشانه درمان موثر است.
بنابراین اندازه گیری ‏دقیق این هورمون قبل از شروع درمان ضروری است.‏

آیا سطوح پایین ‏AMH‏ قابل درمان است؟

بطور کلی با افزایش سن انتظار داریم که سطح ‏AMH‏ کاهش یابد ولی دیده شده با استفاده از تغذیه درست‎ ‎‏(افزایش ‏مصرف میوه جات و سبزیجات، کربوهیدارتهای کمپلکس نظیر برنج قهوه ای، غذاهای ارگانیک، انواع غذاهای دریایی، ‏فیبر و …)، مصرف مکمل ها (بخصوص ویتامین ‏D3‎، کوآنزیم ‏Q10‎، اینوزیتول، ال – آرژنین)، افزایش فعالیت بدنی، ‏کاهش استرس و قطع سیگار می توان تخمک و تخمدان سالم تر داشته و در نتیجه افزایش ‏AMH‏ مشاهده شود.‏
​

فقدان آندروژنها منجر به ناهنجاری دستگاه تناسلی و اندام های جنسی می شود.

جمع بندی و نتیجه گیری

آن چه در اینجا بدان پرداختیم اهمیت هورمون آنتی مولرین یا همان AMH در تعیین اتمام زمان بارداری و ذخیره تخمدان بانوان بود. با انجام این تست، خانم‌ها می‌توانند متوجه شوند که تا چه زمانی فرصت دارند که برای باردار شدن اقدام کنند. البته این تست کارکردهای دیگری از جمله ارزیابی عملکرد تخمدان در بیماران مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک، پیش‌گویی دوره پیش یائسگی شامل نارسایی زودرس تخمدان و همچنین ارزیابی فعالیت بیضه در نوزادان پسر را نیز دارد.
​

شما با مراجعه به یک آزمایشگاه معتبر از جمله آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا، می‌توانید از صحت انجام تست AMH اطمینان حاصل کنید. در این آزمایشگاه سایر فعالیت‌ها ازجمله تشخیص طبی و پزشکی، پاتوبیولوژی، آزمایش خون و… نیز انجام می‌گیرد.​

به روز رسانی : ۷ آذر ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴

نوشته هورمون آنتی مولرین اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

آزمایش TSH (هورمون محرک تیروئید) چیست؟

تیروئید یک غده کوچک و پروانه ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. تیروئید غده مهمی است که سه هورمون اولیه را تولید می کند:

• تری یدوتیرونین (T3)
• تیروکسین (T4)
• کلسیتونین

تیروئید تعداد زیادی از فعالیت های مختلف بدن (از جمله متابولیسم و رشد) را از طریق ترشح این سه هورمون کنترل می کند.

آزمایش TSH برای کمک به تشخیص اختلالات غده تیروئید است.

اگر غده هیپوفیز مقدار TSH بیشتری تولید کند، غده تیروئید هورمون های بیشتری را ترشح خواهد کرد. بدین ترتیب این دو غده با یکدیگر کار می کنند تا مقدار مناسب هورمون های تیروئید تولید گردد. با این وجود، اگر این سیستم مختل گردد ممکن است تیروئید شما هورمون های بسیار کمتر یا بیشتری تولید کند.آزمایش TSH معمولا برای تعیین عامل اصلی مقدار غیرطبیعی هورمون تیروئید انجام می شود. همچنین این آزمایش به منظور غربالگری غده تیروئید کمکار یا پرکار نیز به کار می رود.

پزشک متخصص غدد و متابولیسم شما با اندازه گیری مقدار TSH در خون میتواند عملکرد غده تیروئید را ارزیابی نماید.​

هورمون‌ تیروئید​

هورمون‌های تیروئید نقش مهمی در موارد زیر دارند:

• متابولیسم و وزن
• دمای بدن
• حالات خلقی
• کنترل عضلات
• هضم
• رشد
• عملکرد و رشد مغز
• عملکرد قلب

چندین حالت می‌تواند باعث عدم تعادل هورمون تیروئید شود. شایع‌ترین آن‌ها بیماری‌های خود ایمنی و کمبود ید است.

نحوه آزمایش TSH​

برای آزمایش TSH خون در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل می شود. این آزمایش را می توان در هر زمان از روز انجام داد. الزام به ناشتایی ندارد ولی ترجیحا بهتر است تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید .

به طور کلی ، قبل از بررسی سطح TSH خون نیازی به قطع مصرف دارو نیست. با این حال ، مهم است که به پزشک اطلاع دهید که چه داروهایی مصرف می کنید زیرا برخی از داروها می توانند بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارند.

به عنوان مثال ، در صورت مصرف لیتیوم ، عملکرد تیروئید باید کنترل شود. هنگام مصرف لیتیوم ، احتمال اینکه عملکرد تیروئید به متوقف شود بسیار زیاد است.

قبل از شروع مصرف این دارو ، آزمایش تعیین سطح TSH حتماً برای شما توصیه می شود. اگر سطح شما نرمال باشد ، می توانید هر ۶ تا ۱۲ ماه ، طبق توصیه پزشک ، سطح تیروئید خود را چک کنید.

اگر عملکرد تیروئید شما غیرطبیعی شود ، باید تحت درمان قرار بگیرید.
​

هورمون‌های تیروئید نقش مهمی در متابولیسم بدن دارد.

سطح بالا در آزمایش TSH​

بر اساس اعلام انجمن تیروئید آمریکا ، میزان سطح نرمال TSH بین ۰.۴ و ۴.۰ میلی واحد در لیتر (mU / L) است. اگر سطح TSH خون شما بالاتر از این باشد ، به احتمال زیاد تیروئید کم کاری دارید.

به طور کلی ، سطح T3 و T4 در بارداری افزایش می یابد و سطح TSH کاهش می یابد.

عوارض پرکاری تیروئید عبارتند از:​

کاهش وزن ناخواسته
پوکی استخوان
فیبریلاسیون دهلیزی
تورم چشم یا اختلال در بینایی (اگر پرکاری تیروئید شما با بیماری گریوز همراه باشد، احتمال بروز آن وجود دارد)
بحران تیروتوکسیک (طوفان تیروئید)

سطح پایین در آزمایش TSH​(هورمون تیروئید)

همچنین ممکن است که میزان آزمایش TSH کمتر از حد نرمال بوده و تیروئید پرکار باشد. این می تواند ناشی از:

بیماری گریوز (سیستم ایمنی بدن شما به تیروئید حمله می کند)

ید زیاد در بدن شما وجود دارد

مصرف بیش از حد داروی هورمون تیروئید

مقدار زیادی مکمل طبیعی حاوی هورمون تیروئید است

اگر از داروهایی مانند استروئیدها ، دوپامین یا مسکن های افیونی (مانند مورفین) استفاده می کنید ، می توانید سطح کمتری از حد معمول داشته باشید.

برخی از علائمی که باید مراقبت آن‌ها بود، عبارتند از:

ضربان قلب تند یا نامنظم
تپش قلب (ضربان بالای قلب)
کاهش وزن بدون دلیل
احساس تحریک یا عصبی بودن
لرزش در دست‌ها و انگشتان
خستگی
احساس گرسنگی بیشتر از حد معمول
بی‌خوابی
نازک شدن پوست یا مو
تغییر در حرکات روده، به ویژه میزان دفعات بیشتر دفع مدفوع
افزایش تعریق
تغییر در سیکل قاعدگی

پرکاری و کم کاری تیروئید

چگونه برای آزمایش هورمون تیروئید آماده شویم؟​

آزمایش TSH به آمادگی خاصی نیاز ندارد. با این وجود در صورت مصرف داروهایی که ممکن است دقت آزمایش TSH را تحت تاثیر قرار دهند، پزشک خود را مطلع نماید. برخی از داروهایی که میتواند آزمایش TSH را تحت تاثیر قرار دهند عبارت اند از:

آمیودارون
دوپامین
لیتیوم
پردنیزول
یدید پتاسیم

ممکن است نیاز باشد تا پیش از آزمایش از مصرف این داروها خودداری نمایید. با این وجود، بدون دستور پزشک مصرف داروهای خود را قطع نکنید.

تنها شاخص برای بررسی عملکرد تیروئید تست TSh است.

تفسیر آزمایش TSH​(هورمون تیروئید)

سطح TSH تنها شاخص برای بررسی عملکرد تیروئید است.آزمایش TSH مشخص می کند که تیروئید سالم است، کم کار و یا پر کار است. به طور کلی عدم تعادل در هورمون TSH ، اطلاعاتی را در مورد تیروئید و توانایی آن در تولید و ترشح هورمون‌های تیروئید گزارش می‌دهد.

در جواب آزمایش تیروئید نرمال ، دامنه طبیعی سطح TSH در بزرگسالان بین ۰.۴ mlU/L تا ۴ mlU/L (واحد بین‌المللی میلی به ازای هر لیتر) است. اگر سطح TSH خون بالاتر از این باشد، تیروئید کم کار است و اگر میزان آزمایش TSH کمتر از حد نرمال باشد، تیروئید پرکار است. سطوح THS از نظر جنسیت، سن و سایر عوامل متفاوت خواهند بود.

ممکن است نتیجه آزمایش TSH بر اساس آزمایشگاهی که خون شما در آن تجزیه و تحلیل می‌شود، کمی متفاوت باشد. باید بدانید که سطح TSH در کودکان، نوزادان و زنان باردار می‌تواند خارج از حد طبیعی بزرگسالان باشد.​

درمان مشکلات هورمون تیروئید​

درمان تیروئید کم کار معمولاً شامل مصرف روزانه هورمون تیروئید مصنوعی توسط قرص است. این دارو سطح هورمون های شما را به حالت طبیعی برمی گرداند و ممکن است احساس خستگی کمتری داشته باشید و وزن کم کنید.

برای اطمینان از دوز مناسب مصرف دارو ، پزشک بعد از ۲ یا ۳ ماه سطح TSH شما را بررسی می کند. پس از اطمینان از میزان مناسب مصرف ، هر ساله سطح TSH شما را آزمایش کرده تا طبیعی بودن آن را بررسی کنند.

اگر تیروئید شما بیش از حد فعال باشد ، چندین گزینه وجود دارد:
​

• ید رادیواکتیو برای کاهش سرعت تیروئید​
• داروهای ضد تیروئید برای جلوگیری از تولید بیش از حد هورمون ها​
• مسدود کننده های بتا برای کاهش ضربان قلب سریع ناشی از سطح بالای تیروئید​
• جراحی برای برداشتن تیروئید (این مورد کمتر رایج است)​

در صورت داشتن سطح بالاتر از نرمال تیروئید ، پزشک ممکن است مرتباً آزمایش سطح TSH شما را بررسی کند.​

برای اطمینان از دوز مناسب مصرف دارو ، پزشک بعد از ۲ یا ۳ ماه سطح TSH شما را بررسی می کند.

اگر خودتان یا کسی از اعضای خانواده به دلایلی نمی‌تواند به آزمایشگاه مراجعه کند، یا زمان کافی برای سر وقت چکاپ شدن ندارید، از آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا کمک بگیرید. برای دریافت اطلاعات بیشتر به منظور بهره‌مندی از خدمات آزمایشگاه با ما در ارتباط باشید .

تاریخ به روزرسانی :۲۲ آبان ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴
۵.منبع شماره ۵

نوشته هورمون تیروئید و آزمایش هورمون محرک تیروئید اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.

ویتامین ب۱۲

ویتامین ب۱۲ یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های گروه B است. این ویتامین که نام دیگر آن کوبالامین است، برای سلامت بافت عصبی، عملکرد مغز و تولید گلبول‌های قرمز مورد نیاز است.

کمبود ویتامین ب۱۲ یا B12 زمانی رخ می‌دهد که سطح آن در بدن بسیار کم شود. این امر می‌تواند منجر به بروز علائم عصبی جبران ناپذیری در شما شود. در ایالت متحده آمریکا در حال حاضر بین ۱.۵ تا ۱۵ درصد از جمعیت‌، دچار کمبود این ویتامین هستند.

​

اسامی مترادف: کوبالامین ، اسید فولیک ، فولات RBC ، فولاسین ، ویتامین B9

نام رسمی: ویتامین B12، فولات

چرا آزمایش انجام می شود؟​

ویتامین ب۱۲ یا کوبالامین یک ویتامین حساس و مهم برای بدن است که در تولید یاخته های بدن نقش دارد و وظیفهٔ آن همانند اسیدفولیک، شرکت در همانند سازی ژن های هستهٔ سلول می باشد. تکثیر سلول ها در بافت عصبی (تولید رشته های عصبی این بافت) و دستگاه گوارش و مغز استخوان به خاطر حضور این ویتامین می باشد.

این ویتامین در تولید سلول های قرمز خون نقش داشته و برای ساخت و تثبیت DNA کمک کننده است.عملکرد بدن انسان میلیون ها سلول قرمز را در هر دقیقه تولید می کند. این سلول ها بدون ویتامین B12 تکثیر نمی شوند. تولید سلول های قرمز خون در صورت کمبود ویتامین B12 کاهش می یابد. آنمی یا همان کم خونی زمانی اتفاق می افتد که سلول های قرمز خون کاهش یابد.

برای کمک به تشخیص یکی از علت‌های کم خونی یا نوروپاتی، برای بررسی وضعیت تغذیه در برخی افراد، برای پایش بر اثربخشی درمان برای کمبود ویتامین B12 یا فولات باید این آزمایش انجام شود .

​

چه زمانی باید آزمایش ب۱۲ انجام شود؟​

هنگامی که در آزمایش شمارش کامل (CBC) و اسمیر خون، گلبول‌های قرمز بزرگ (ماکروسیتوز) یا نوتروفیل‌های غیرطبیعی (هایپرسگمنت) مشاهده می‌شود.​
زمانیکه علائم کم‌خونی (ضعف، خستگی، رنگ پریدگی پوست) و یا نوروپاتی (احساس گزگز یا خارش، پرش چشم، از دست دادن حافظه، تغییر وضعیت ذهنی) را دارید.​
هنگامی که تحت درمان کمبود ویتامین B12 یا فولات هستید.​

به طور کلی ساخت و بازسازی سلول های قرمز خون نیاز حتمی به ویتامین ب۱۲ دارد.​

خواص ویتامین ب۱۲ چیست و ویتامین B12 چه نقشی در سلامت بدن دارد؟​

ویتامین ب۱۲ به پیشگیری و درمان کم خونی کمک می کند. به طور کلی ساخت و بازسازی سلول های قرمز خون نیاز حتمی به ویتامین ب۱۲ دارد.​
ویتامین ب۱۲ به پیشگیری و درمان کم خونی کمک می کند. به طور کلی ساخت و بازسازی سلول های قرمز خون نیاز حتمی به ویتامین ب۱۲ دارد.​
این ویتامین به رشد کودکان کمک می کند و باعث افزایش نیروی بدن می شود.​
تقویت قلب از مهمترین خواص ویتامین B12 در بدن انسان است.​
درمان نازایی، آسم، سردردهای میگرنی و افسردگی.​
ویتامین ب۱۲ به همراه اسید فولیک نقش بسزایی در تشکیل لوله عصبی جنین و پیشگیری از نقایص مادرزادی جنین دارد.​
افزایش تراکم استخوانی و پیشگیری از شکستگی استخوان و پوکی استخوان​
ویتامین ب۱۲ برای سلامت اعصاب موثر است و مصرف مقادیر کافی آن در تقویت حافظه، تعادل و تمرکز موثر می باشد.​
کمک به جذب بهتر چربی ها، پروتئین و مواد نشاسته ای از خواص ویتامین ب۱۲ است. این ویتامین برای تولید DNA و RNA ضروری است و در عملکرد برخی آنزیم های خاص که موجب سوخت و ساز کربوهیدرات و کنترل چربی می شود، نقش دارد.​
یکی از مهمترین فواید ویتامین ب۱۲ توانایی آن در تسریع فعالیت های متابولیک و بالا بردن سطح انرژی افراد است.​
بهبود بیماریهای خونی و صدمات مغزی از فواید ویتامین B12 در درمان بیماری ها است.​

ویتامین B12 برای انرژی هوازی در بدن مهم است.

علائمی که نشان می‌دهند کمبود ویتامین ب۱۲ دارید​:

خستگی

احساس خستگی می‌کنید؟ ویتامین B12 برای انرژی هوازی در بدن مهم است. اگر سطح این ویتامین در بدن کافی نباشد، بدن ما اکسیژن و انرژی کافی و لازم را دریافت نخواهد کرد. احساس سبُکی در سر نیز علامتی است که نشان می‌دهد ویتامین B12 بدن کم است.

گزگز شدن و بی‌حسی دست‌ها و پاها

از دست دادن احساس در دست‌ها و پاها همراه با احساس گزگز و سوزن سوزن شدن می‌تواند علامت کمبود ویتامین B12‌ باشد. از پزشکتان بخواهید با آزمایش خون، علت این حالاتتان را بررسی نماید.

درد مفاصل

مفصل درد شدیدی که ناشی از آسیب یا التهاب مزمن نیست (مثلاً آرتریت) می‌تواند زنگ هشدار باشد. همچنین رفلکس‌های کُند معمولاً در افرادی که کمبود ویتامین B12 دارند دیده می‌شود.

ضربان قلب تند یا نفس‌نفس زدن

تنگی نفس، تپش قلب و بالا بودن ضربان قلب همگی می‌توانند با کمبود ویتامین B12‌ مرتبط باشند. اگر شک دارید، آزمایش خون بدهید.

ضعف

در یک مطالعه که روی موارد شدید کمبود ویتامین B12 صورت گرفت معلوم شد کمبود ویتامین B12‌ می‌تواند سبب ضعف شده و مشکلات تعادلی و سرگیجه ایجاد نماید.

زردی

زردی یا یرقان به زرد شدن پوست یا سفید شدن چشم‌ها گفته می‌شود که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکلات جدی در سلامتی باشد.

تورم زبان

برخی از افرادی که کمبود ویتامین B12 دارند دچار التهاب و تورم در زبان می‌شوند. دیگر علائم مرتبط با دهان می‌تواند شامل صاف شدن سطح زبان و کاهش حس چشایی باشد.

نمونه مورد نیاز ​

نمونه خون وریدی

​

هر یک از راهکارهای درمانی باید طبق دستور پزشک اجرا شوند.

راهکارهای درمان کمبود ویتامین ب۱۲​

راهکارهای درمان کمبود ویتامین B12 با توجه به علت ابتلا به این کمبود، متفاوت است. ازجمله معمول ترین این راهکارها عبارتند از تجویز آمپول، مصرف مکمل (به شکل قرص یا اسپری بینی)، اصلاح رژیم غذایی و درمان بیماری های زمینه ای نظیر بیماری کرون یا سلیاک. هر یک از راهکارهای درمانی باید طبق دستور پزشک اجرا شوند. برای درمان کمبود ویتامین B12 می توان طبق تشخیص پزشک برای یک دوره ۳ تا ۶ ماهه از مکمل های خوراکی ویتامین B12، اسپری بینی ویتامین B12 یا ویتامین B12 تزریقی استفاده کرد. ​

منابع ویتامین B12​

ویتامین ب۱۲ به طور طبیعی در محصولات حیوانی مانند ماهی، گوشت، تخم مرغ و لبنیات وجود دارد و معمولا در غذاهای گیاهی یافت نمی‌شود. بهترین مواد غذایی حاوی ویتامین b12 شامل موارد زیر است:

گوشت مرغ و ماکیان​، گاو و بره، ماهی، به ویژه روغن ماهی کوچک و ماهی تن​، محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست​، برخی از محصولات مخمرهای غذایی​، تخم مرغ​، برخی از انواع شیر سویا و غلات صبحانه نیز با ویتامین ب۱۲ غنی شده‌اند. پیشگیری از کمبود ویتامین‌ها آسان است: یک رژیم غذایی متعادل را دنبال کرده و به اندازه کافی مواد مغذی دریافت کنید.​

مصرف زیاد ویتامین ب۱۲، مضر نیست.

میزان روزانه ی ویتامین ب۱۲ مورد نیاز بدن​

موسسه ملی سلامت در ایالت متحده (NIH) توصیه می‌کند که نوجوانان و بزرگسالان بالای ۱۴ سال، باید روزانه ۲.۴ میکروگرم ویتامین b12 مصرف کنند. این میزان برای خانم‌های باردار و شیرده به ترتیب ۲.۶ و ۲.۸ میکروگرم است.

مصرف زیاد ویتامین ب۱۲، مضر نبوده و تا امروز گزارشی مبنی بر مسمومیت بدن در اثر مصرف بیش از حد آن گزارش نشده‌است. با این حال، همیشه توصیه می‌شود قبل از مصرف مکمل‌ها، با پزشک مشورت کنید.

برخی داروها مانند مهارکننده‌های پروتون پمپ (مثل امپرازول) و آمینوسالیسیلیک اسید که برای بیماری هایی مثل کرون و بیماری های التهابی روده استفاده می شود ، ممکن است با ویتامین ب۱۲ تداخل داشته باشند و روند جذب آن را با مشکل مواجه کنند.

آنتی بیوتیک‌هایی نظیر کلرامفنیکل نیز ممکن است روند تولید گلبول‌های قرمز را در افرادی که مکمل‌های B12 مصرف می‌کنند، دچار اختلال کند.

عموما برای تامین نیاز بدن به ویتامین B12 استفاده از منابع طبیعی بهتر است.

تزریق آمپول ویتامین B12 با چه موادی تداخل می کند؟​

برخی غذاها دارای اثر تداخلی با تزریق ویتامین B12 می باشند، از جمله :

الکل، آنتی بیوتیک ها، سایمتیدین، کلشیسین، اسید فولیک، متوتروکسایت، نئومایسین، پاراآمینوسالیسیلیک اسید ( Paser)، فنوباربیتال، فنی توئین، مکمل های پتاسیم، پیریمتادین (Daraprim) و برخی ترکیبات ویتامینی.

عموما برای تامین نیاز بدن به ویتامین B12 استفاده از منابع طبیعی بهتر است. اما پزشکان بعضی از اوقات خوراکی های غنی شده و مکمل های این ویتامین را برای افراد بالای ۵۰ سال تجویز می کنند. هرچه سن ما بیشتر می شود، جذب ویتامین B12 برای بدن ما سخت تر می شود.

اگر هر یک از علائم کمبود ویتامین B12 را داشتید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با یک آزمایش خون ساده تشخیص دهد کمبودی در بدن دارید یا خیر. آگاه بودن نسبت به منابع ویتامین B12 نیز کمکتان می‌کند مطمئن شوید به اندازه کافی از این ویتامین دریافت می‌کنید تا جلوی مشکلات بالقوه سلامتی را بگیرید.

​

آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا با کادری مجرب و کارآزموده در خدمت شماست​.

تاریخ به روز رسانی :۱۹ آبان ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴
۵.منبع شماره ۵
۶.منبع شماره ۶
۷.منبع شماره ۷

نوشته ویتامین ب۱۲ را بشناسید. اولین بار در آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا. پدیدار شد.