دستورالعمل راهنمای مراجعین آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا

دستورالعمل راهنمای مراجعین آزمایشگاه پاتوبیولوژی صبا

آمادگی جهت انجام آزمایش آنالیز اسپرم

این آزمایش برای شمارش اسپرم و بررسی مورفولوژی اسپرم در خواست می شود .
در این آزمایش مشخصات فیزیکی مایع Semenمانند حجم ، رنگ ،قوام،pH ومشخصات مورفولوژیک وتوانایی حرکتی اسپرم مورد بررسی قرار می گیرد .
آمادگی بیمار :۴-۳ روز قبل از نمو نه گیری باید انزال رخ نداده باشد ، این مدت از ۷ روز نباید بیشتر شود و طول مدت ۴-۳ روز بهترین زمان است .
ظرف : بطری پلاستیکی تمیز فاقد محلولهای شیمیایی که از آزمایشگاه دریافت شود.
بیمار باید توجه داشته باشد که نمو نه را در عرض ۶۰-۳۰ دقیقه پس از جمع اوری با حفظ دمای C۫۳۷ -۳۵ به ازمایشگاه برساند بهترین کار چسباندن ظرف نمو نه به بدن است .در دمای بالا اسپرم هاحرکت خودرا از دست داده و به صورت نا متحرک مشاهده می شوند .در دمای پایین نیز حرکت اسپرم کاهش پیدا می کند .
علل رد : نمو نه هایی که دیر به ازمایشگاه رسیده باشند، ظرف را در محل نامناسب نگهداری کرده باشند ، مقداری از نمونه ریخته شده باشد .
جمع آوری نمو نه از طریق تحریک مصنوعی بهتر از روش مقاربتی است .

آمادگی جهت انجام آزمایش ۲ساعت پس از غذا

پس از آن که یک وعده غذایی معمول را مثل نان پنیر آماده نمودید، همزمان با شروع میل نمودن غذا ، ساعت شروع را یادداشت نمایید .
زمان ۲ ساعت پس از غذا، با شروع خوردن آغاز می شود .
مدت زمان تناول غذا بیش از ۲۰ دقیقه نباشد .
بعد از خوردن غذا از خوردن آب نبات ، آدامس ، شیرینی ، قهوه جداً خود داری شود. مصرف آب به مقدار کم بلامانع است .
قبل از زمان ۲ ساعت در آزمایشگاه باشید . نمو نه خون شما رأس ۲ ساعت بعد از میل نمودن غذا گرفته می شود .
آزمایش حتما قبل از ساعت ۱۰ صبح شروع شود و از انجام آزمایش در ساعات دیرتر خودداری شود.
آزمایش های قند ناشتا و دو ساعت پس از غذا را ترجیحاً در یک روز انجام دهید.

آمادگی جهت انجام آزمایش قند خون ناشتا
۱۲-۸ ساعت قبل از مراجعه به آزمایشگاه جهت گرفتن نمو نه ، غذا و آشامیدنی خورده وآشامیده نشود، به غیر از آب
در طی دوران ناشتایی به نکات زیر دقت نمایید:
از نوشیدن مایعات مانند آب میوه، قهوه، چای و … به جز آب آشامیدنی خودداری نمایید.
در طی دوران ناشتایی از جویدن آدامس یا مصرف قرص های نعنا دار و طعم دهنده اجتناب نمایید.
مصرف داروها مطابق دستور پزشک مانعی ندارد (مگر اینکه دارو در نتیجه تست خاص تداخل ایجاد نماید. به همین دلیل آزمایشگاه را از مصرف دارو مطلع نمایید). همچنین از مصرف برخی شربت ها مانند شربت سینه خودداری شود.
از ورزش و فعالیت بدنی شدید قبل از انجام تست پرهیز نمایید.
استعمال دخانیات در دوران ناشتایی و پیش از انجام تست باعث تداخل در نتیجه آزمایش می شود و منع شده است.
مسواک زدن دندانها در زمان ناشتائی بلامانع است

آمادگی جهت انجام آزمایش تحمل گلوکز
از ۳ روز قبل از انجام آزمایش باید رژیم غذایی معمول هر روز را داشته باشید .
برای انجام آزمایش باید ۱۲ ساعت ناشتا باشید
۸-۴ ساعت قبل از نمونه گیری از انجام فعالیت خودداری کنید
از استعمال دخانیات ومصرف قهوه و الکل از ۳۶ ساعت قبل از نمونه گیری خودداری کنید .
ابتدا در آزمایشگاه یک نمو نه خون ناشتا از شما گرفته می شود .سپس یک محلول قندی بنا به نوع تست درخواستی به شما داده می شود بعد از آن که میل کردید به صلاحدید و درخواست پزشک معالج شما در فواصل زمانی مختلف نیم ،یک ، یک ونیم ،دو و حتی سه ساعت بعد از مصرف محلول قندی از شما خونگیری می شود .
ارحج است هیچ ماده ای برای بهتر شدن طعم محلول قند به آن اضافه نشود در صورت ضرورت فقط مقدار کمی آب لیمو قابل قبول است.
در طی زمانهای خونگیری و فواصل آن حتما در محیط آزمایشگاه حضور داشته باشید ترجیحا به حالت نشسته و درآرامش بوده همچنین از خوردن آب نبات ، آدامس شیرینی و انجام فعالیتهای بدنی جداً خود داری کنید .
مصرف مقدار معمول آب در جواب آزمایش اشکالی ایجاد نمی کند .
آزمایش حتما قبل از ساعت ۱۰ صبح شروع شود و از انجام آزمایش در ساعات دیرتر خودداری شود.

جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته
بمنظور جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته گالن هایی از طرف آزمایشگاه در اختیار بیمار قرار می گیرد که برخی از آنها حاوی مواد نگهدارنده مایع یا جامد است. نباید تحت هیچ شرایطی این مواد را خالی کرد و از بو کردن یا تماس آنها با دست جدا خودداری شود.
ارجح است نمونه ادرار مستقیما بداخل گالن ریخته نشود و از ظرف های استریل ادرار جهت این کار استفاده شود.
رأس ساعت مشخص (مثلا ۸ صبح )دفع ادرار را انجام داده و آن را دور بریزید و بعد از آن طی ۲۴ ساعت (تا ۸ صبح روز بعد )تمام موارد ادرار دفع شده را در ظرف مخصوص جمع آوری کنید .(در واقع آخرین نمونه ادرار ساعت ۸ صبح روز دوم جمع آوری می با شد). در تمام مدت ۲۴ ساعت ، ظرف را در محل خنک و بدور از نور مستقیم قرار دهید .
حین و قبل از جمع آوری از ورزش یا مصرف مایعات زیاد خودداری کنید .
در صورت ابتلا به عفونت ادراری ، بیماری حاد یا درشرایط پس از جراحی که در نتیجه تست تداخل ایجاد می کنند آن را به پزشک معالج و مسئول آزمایشگاه اطلاع دهید .

آمادگی جهت انجام آزمایش چربی خون (کلسترول و تری گلیسرید)
۱۴-۱۲ ساعت ناشتا بودن الزامی است .
در مورد اندازه گیری تری گلیسیرید:
از سه هفته قبل از آزمایش ، رژیم غذایی ثابتی رعایت شود
از سه روز پیش از آزمایش از مصرف الکل خودداری شود.
حداقل ۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش از ورزش سنگین خودداری شود.
در مورد اندازه گیری کلسترول:
از یک هفته قبل از انجام آزمایش رژیم غذایی ثابتی رعایت شود
از سه روز پیش از آزمایش از مصرف الکل خودداری شود.
بهتر است پیش از انجام آزمایش بمدت سه هفته وزن بدن ثابت بوده باشد.

جمع آوری نمونه مدفوع جهت آنالیز میکروسکوپی و کشت
بیشترین کاربرد آزمایش مدفوع تشخیص انواع انگل های بیماریزای روده ای است
یک هفته قبل از انجام آزمایش از درمان با روغن کرچک ، روغن های معدنی ، بیسموت، شربت حاوی منیزیم، ترکیبات ضد اسهال تنقیه با باریوم و مصرف آنتی بیوتیک ها خودداری شود.
با توجه به دفع متناوب برخی عوامل بیماریزا ، اگر عامل بیماری در اولین بررسی میکروسکوپیک یا کشت تشخیص داده نشد باید حداقل دو نمونه دیگر به آزمایشگاه ارسال شود.
نمونه حدالمقدور در صبح تهیه و به آزمایشگاه ارسال شود.
بیمار می تواند مدفوع خود را ابتدا بر روی قطعه ای از کاغذ توالت تمیز یا کاغذ تمیز جمع آوری کرده و با یک وسیله تمیز مثل آبسلانگ قسمتی از آن را در ظرف اصلی نمونه که از آزمایشگاه تحویل گرفته منتقل نماید (حداکثر تا نصف حجم داخل ظرف). سپس درب آن را کاملا بسته و سریعا به آزمایشگاه منتقل نماید.
حداقل مقدار نمونه در مدفوع آبکی حدود ۵ سی سی و در مدفوع جامد ۵ گرم می باشد.
نمونه مدفوع نباید با ادرار یا آب آلوده شود. ادرار می تواند برخی انگل های فعال را از بین ببرد.
اگر انجام آزمایش تا ۳۰ دقیقه پس از نمونه گیری امکانپذیر نباشد لازم است نمونه در یخچال قرار گیرد.

جمع آوری نمونه مدفوع جهت آزمایش خون مخفی (OB)
گاهی اوقات خون ریزی های مختصر دستگاه گوارش ، باچشم دیده نمی شود و باید با روش های آزمایشگاهی تشخص داده شود. بهتر است این آزمایش در سه نوبت انجام شود.

سه روز قبل ودر زمان جمع آوری نمو نه مدفوع از خوردن موارد زیر خودداری نمایید :

جگر – گوشت قرمز (گاو- گوسفند- گوساله- بره ) – خوردن بیش از حد گوشت سفید(مرغ وماهی) – خربزه- طالبی – هندوانه- شلغم- ترب کوهی- گل کلم-تربچه-کلم بروکلی– خیار– هویچ- موز- میوه های ترش

اگر دارویی مصرف می کنید حتما در این مورد با پزشک خود مشورت کنید و آزمایشگاه را مطلع نمایید .

احتیاط های دارویی :

به مدت ۷ روز قبل از انجام آزمایش و روز آزمایش از مصرف داروهای ضد التهاب  غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن ، ناپروکسن ،آسپیرین خودداری کنید. (چنانچه ناچار به مصرف دارویی هستید حتما با پزشک معالج مشورت نمایید).

۴-۳ روز قبل از انجام آزمایش بهتر است که از ویتامین C ، قرص های اهن ، داروهای مربوط به نقرس استفاده ننمایید.

اگر سابقه خونریزی از لثه دارید ۴۸ ساعت قبل از ازمایش از مسواک استفاده نکنید.

در صورت خونریزی از مقعد (هموروئید) آزمایشگاه را مطلع نمایید.

چنانچه در دوران قاعدگی هستید به آزمایشگاه اطلاع دهید

راهنمای جمع آوری نمونه خلط

نمونه صبحگاهی ارجح است
بهتر است بیمار ناشتا باشد
لازم است قبل از گرفتن نمونه خلط دهان چندین بار با آب معمولی شسته شود.
نفس عمیقی را از بینی کشیده و برای لحظه ای نفس خود را در سینه حبس نمایید. سپس با سرفه عمیق خلط خود را داخل ظرف نمونه گیری تخلیه کنید سعی کنید از ریختن خلط به جدار خارجی ظرف خودداری نمایید.
در صورت امکان جهت تخلیه بهتر ترشحات می توانید سرتان را روی بخار آب گرفته استنشاق نمایید یا با آب نمک ۱۰% قرقره نمایید.
پس از جمع آوری نمونه در ظرف مخصوص دهانه گشاد سریعا در کمتر از یک ساعت آنرا به آزمایشگاه منتقل نمایید.

راهنمای جمع آوری ادرار برای کشت ادرار
کشت ادرار جهت تشخیص عفونت های مجاری ادراری بکار می رود که از جمله شایعترین عفونت های انسان می باشند.

روش های جمع آوری نمونه ادرار:

 ۱- نمونه میانی ادرار:

بهترین نمونه ادرار صبحگاهی است

ابتدا دست ها را با آب و صابون بشویید و بخوبی خشک نمایید.

نواحی اطراف پیشابراه را با محلول صابونی شستشو دهید و به خوبی آبکشی نمایید. (از مصرف مواد آنتی سپتیک بتادین خودداری شود.)

منطقه مورد نظر را با گاز استریل از جلو به عقب خشک نمایید.

چین های لبیا (در خانمها)یا گلنس (در آقایان در صورت ختنه نشدن) را با دقت کنار زده و شروع به ادرار کردن نمایید.

قسمت اول ادرار را دور ریخته و قسمت میانی را در ظرف مخصوص استریل جمع آوری نمایید. سپس درب ظرف را بسته و به آزمایشگاه تحویل دهید.

تقریبا نیمی از ظرف پر شود.

مهم:

در نمونه ادرار تصادفی: ترجیحا از آشامیدن زیاد مایعات خوددای نمایید. چراکه منجر به رقیق شدن ادرار و کاهش کاذب تعداد باکتری می گردد.

در صورت مصرف آنتی بیوتیک حتما آزمایشگاه را مطلع نمایید.

۲- جمع آوری ادرار در کیسه ادراری (urine bag)

این روش معمولا در کودکان کاربرد دارد.

پرینه و اطراف پیشابراه را با آب و صابون تمیز کرده ، خشک کنید (با گاز استریل ) و سپس کیسه پلاستیکی استریل را به ناحیه پرینه متصل نمایید.

توجه داشته باشید که کیسه ادراری بکار رفته برای دختران و پسران متفاوت است.

کیسه مخصوص پسربچه ها سوراخ برچسب دار به شکل دایره دارد.

کیسه مخصوص دختربچه ها سوراخ برچسب دار به شکل بیضی دارد.

در پسر بچه ها ، آلت تناسلی را با حداقل دستکاری داخل سوراخ کیسه قرار دهید و برچسب را محکم نمایید. در مورد دختر بچه ها، چین های لبی را به آرامی با دقت شسته و با حداقل دستکاری باز نمایید و کیسه را از محل سوراخ طوری بچسبانید که مجرای ادرار داخل کیسه قرار گیرد و برچسب را محکم نمایید. ترجیحا بیمار به حالت ایستاده باشد تا احتمال آلودگی با منطقه پرینه کاهش یابد.

نیم ساعت صبر کنید تا حدودا ۲۰cc ادرار جمع آوری گردد.

کیسه ادرار را با دقت از محل اتصال جدا کنید و داخل ظرف استریل مخصوص کشت قرار دهید.

مهم:

چنانچه تا ۳۰ دقیقه کودک ادرار نکرد بهتر است کیسه را باز کرده ، پرینه را مجددا شستشو دهید و ترجیحا از کیسه جدید استفاده نمایید.

۳- نمونه گیری از بیماری که سوند ادراری دارد:

باید توسط پرسنل درمانی صورت گیرد.

پرسنل درمانی پس از شستشوی دست ها دستکش استریل به دست می کنند و سوند (کاتتر) را از محل قبل از اتصال به کیسه ادراری با پنس مسدود می نمایند.

دیواره کاتتر با اتانول (الکل) ۷۰%استریل شده و ادرار به کمک سرنگ آسپیره می شود.

نمونه آسپیره شده در ظرف استریل جمع آور می شود.

مهم:

نمونه گیری از کیسه ادراری ارزش ندارد

نمونه گیری و کشت از نوک کاتتر فولی قابل قبول نیست

انتقال نمونه باید سریعا صورت گیرد و نمونه باید در عرض ۲ ساعت پس از جمع آوری کشت داده شود.

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش فریتین
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– بهتر است نمونه گیری در صبح انجام شود.
– هنگامی که بیمار تحت درمان است اندازه گیری فریتین سرم خیلی قابل اعتماد نمی باشد .

راهنمای لازم جهت انجام آزمایشهای هورمون های تیروئید ی TG Ab –ATPO –FT4-FT3- T3UPL-TSH-T4-T3
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– بهتر است نمونه گیری در صبح انجام شود.
– خون گیری باید قبل از مصرف دوز دارویی روزانه شود.
– مصرف داروهایی نظیر قرصهای پیشگیری از بارداری و آسپرین با دوز بالا ، درسطح هورمون های تیروئیدی موثر است .
– در صورتیکه روش آزمایش رادیو اکتیویتی می با شد بیمار نباید اخیرا (حداقل ۲ هفته قبل ) اسکن ایزوتوپ انجام داده باشد .
– ۱۲ ساعت قبل از نمونه گیری هیچ گونه دارویی مولتی ویتامین یا مکمل استفاده نکرده با شید .
– افرادی که در معرض مستقیم حیوانات هستند (مشاغلی مانند دامپزشکی ، دامپروری و ….) به آزمایشگاه اطلاع دهند .

راهنمای لازم جهت انجام آزمایشAFP
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– در صورتیکه باردار هستید سن دقیق بارداری را اطلاع دهید .
– در صورتیکه دیابت دارید آزمایشگاه را مطلع کنید .

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش CEA
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– مصرف شدید دخانیات سطح CEA را بالا می برد .
– افرادی که در معرض مستقیم حیوانات هستند (مشاغلی مانند دامپزشکی ، دامپرور و….) به آزمایشگاه اطلاع دهند .

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش VitD3 -25 (OH)D– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– بهتر است ۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش از خوردن ویتامین D پرهیز شود .
– داروهای کورتیکواستروئیدی،داروهای کاهنده کلسترول مثل کلستیرانین و باربیتورات ها و فنی توئین میتواند باعث کاهش سطح ویتامین D شوند

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش کورتیزول
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– ساعت نمونه گیری تست مهم است در صورتیکه پزشک ساعت خاصی را مشخص نکرده است بهترین ساعت ۸ صبح است
– باید نیم ساعت قبل ار آزمایش در آزمایشگاه حضور داشته باشد.
– بیمار باید در روز انجام آزمایش کمترین میزان استرس و هیجان را داشته باشد .
– مصرف کافئین (قهوه ) در عرض ۳ ساعت میتواند در پاسخ تست تاثیر گذار باشد .

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش DHE AS
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– اگر روش انجام تست RIA است بیمار در یک هفته گذشته ایزوتوپ انجام نداده باشد .
– بهتر استفاده نمونه گیری در ساعات اولیه صبح انجام شود .

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش ۱۷ Hydroxy Progestrone
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– در نمونه سرم بیمار حداقل ۱۲ ساعت قبل هیچگونه داروی مولتی ویتامین یا مکمل مصرف نکرده باشد .
– بهترین نمونه سرم نمونه صبح زود است .
– در نمونه ادرار حداقل ۴۸ ساعت قبل از نمونه گیری هیچگونه داروی استروئیدی هورمونی مصرف نشود .

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش FSH-LH
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– در خصوص خانم ها بیشتر مواقع روز خاصی از سیکل قاعدگی مدنظر پزشک می باشد در همان روز به آزمایشگاه مراجعه شود .
– ترجیحا ۱۲ ساعت قبل از نمونه گیری هیچگونه داروی مولتی ویتامین یا مکمل مصرف نشود .
– جهت تفسیر آزمایش تاریخچه قاعدگی لازم می باشد .

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش GH
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– در زمان های مشخص شده و تعیین شده توسط آزمایشگاه نمونه گیری انجام می شود.
– در طول نمونه گیری بیمار باید کاملا آرام باشد اجازه ترک آزمایشگاه را ندارد . اجازه خوردن و آشامیدن و جویدن آدامس و غیر از آب آشامیدنی راندارد.

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش PSA
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– یک هفته قبل از انجام آزمایش معاینه پروستات و یا بیوپسی پروستات انجام نشده باشد
– یک هفته قبل از انجام آزمایش نباید معاینه رکتال و یا کولونوسکوپی صورت گرفته باشد
– ۴۸ ساعت قبل از آزمایش نزدیکی صورت نگرفته باشد.
– ۴۸ ساعت قبل از آزمایش دوچرخه سواری انجام نشده باشد.

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش BHCG
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– در صورت استفاده از روش RIA نباید در هفته گذشته در عرض رادیو اکتیو قرار گرفته باشد

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش پرولاکتین
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– ۲۴ ساعت قبل از آزمایش لباس راحت و گشاد بپوشد . از پوشیدن لباس های تنگ و فنر دار در ناحیه سینه و پستان خودداری کنید
– ۲۴ ساعت قبل از آزمایش بیمار باید از نردیکی و تماس جنسی خوددداری کیند
– ۲۴ ساعت قبل از آزمایش معاینه سینه صورت نگرفته باشد.
– استرس،ورزش،حاملگی و غذای سرشار از پروتئین میتوانند روی نتیجه تست موثر باشند
– آزمایش ۴-۳ ساعت بعد از بیدار شدن از خواب صورت گیرد.

راهنمای لازم جهت انجام آزمایش پروژسترون – استرادیول
– بیمار ترجیحا ناشتا باشد .
– در خانم ها باید اولین روز آخرین قاعدگی ((LMP مشخص باشد.
– در خانم های باردار زمان بارداری باید مشخص شود
– مصرف دارو های هورمونی از جمله کلومیفن در پاسخ آزمایش تاثیر گذار است
– اگر روش آزمایش RIA است یک هفته قبل از آزمایش با موارد رادیو اکتیو تماس نداشته باشد

راهنمای لازم جهت انجام آزمایشPTH
– نیاز به ۱۲ ساعت ناشتایی برای این آزمایش می باشد.
– بهترین نمونه نمونه هایی است که در ساعات اولیه صبح گرفته شود .
– در صورتیکه بیمار شب قبل کار میکرده است باید به اطلاع آزمایشگاه رسانده شود .
– ۱۲ ساعت قبل از آزمایش و نمونه گیری از مصرف مولتی ویتامین و یا مکمل های غذایی خودداری کنید .