• مقالات علمی آموزشی, وبلاگ ها
• ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن نوعی دارو هستند که قدرت سیستم ایمنی بدن را سرکوب یا کاهش می دهند. برخی از این داروها برای کاهش احتمال رد پیوند برای اندام پیوند یافته مانند کبد، قلب یا کلیه استفاده می شوند. این داروها به عنوان داروهای ضد احتقان هم شناخته می شوند. سایر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی اغلب برای درمان اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس، پسوریازیس و آرتریت روماتوئید کاربرد دارند.
​

این داروها، سیستم ایمنی بدن را تضعیف و تا حدودی سرکوب می کنند تا تأثیر این بیماری ها بر روی بدن کاهش یابد.

شرایط خود ایمنی

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی برای درمان بیماری های خود ایمنی استفاده می شوند. در یک بیماری خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به بافت خود بدن حمله می کند. این داروها، سیستم ایمنی بدن را تضعیف و تا حدودی سرکوب می کنند تا تأثیر این بیماری ها بر روی بدن کاهش یابد.

بیماری های خود ایمنی تحت درمان با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، عبارتند از:​

لوپوس​
پیوند عضو​
پسوریازیس​
بیماری کرون​
آلوپسی آرهاتا​
روماتیسم مفصلی​
مولتیپل اسکلروزیس​

تقریباً هرکسی که تحت جراحی پیوند اعضاء قرار می گیرد، باید مادام العمر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن مصرف کند چون سیستم ایمنی بدن ممکن است عضو پیوند یافته را به عنوان یک جسم خارجی تشخیص دهد و در نتیجه به آن حمله می کند و منجر به بروز صدمات شدید و حتی رد پیوند شود. این داروها به اندام پیوند داده شده اجازه می دهند تا سالم باقی بمانند.
​
​

انواع داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی​

انواع داروهای سرکوب کننده های سیستم ایمنی، داروهایی هستند که به سرکوب سیستم ایمنی بدن کمک می کنند. بسیاری از آن ها در ابتدا در بیماران پیوند اعضاء برای کاهش خطر رد پیوند کاربرد داشتند. هم اکنون این دارو ها برای درمان برخی از بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید هم استفاده می شوند. قبل از تجویز داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی، پزشک ممکن است بیوپسی کلیه یا دستگاه اندام آسیب دیده را انجام دهد تا موثرترین دوره و دوز درمانی را ارزیابی کند.

بعضی اوقات انواع داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی به جای درمان با استروئید و یا همراه با آن ها تجویز می شوند. به همین دلیل ، به آن ها “داروهای صرفه جویی در استروئید” یا “داروهای کمکی” هم گفته می شود. داروهای استروئید معمولاً فواید دو برابری دارند، زیرا اغلب باعث بهبود یا از بین رفتن نیاز به استروئیدها و در عین حال تسکین علائم بیماری می شوند.

دارو یا دارویی که برای بیمار تجویز می شود به علت مصرف بر اساس پیوند اعضاء، اختلال خود ایمنی یا سایر علل بستگی دارد. بسیاری از افرادی مصرف کنندگان ایت داروها مجبور هستند بیشتر از یک نوع دارو مصرف کنند.

اصطلاح دیگر این داروها داروهای ضد رد پیوند است.

انواع سرکوب کننده سیستم ایمنی

۲ نوع سرکوب کننده سیستم ایمنی وجود دارد:
​
داروهای القایی: داروی ضد احتقان قدرتمند که در زمان پیوند استفاده می شود​
داروهای نگهدارنده: داروهای ضد احتقان برای مدت طولانی استفاده می شود.​
​

انواع داروهای سرکوب کننده های سیستم ایمنی، داروهایی هستند که به سرکوب سیستم ایمنی بدن کمک می کنند.

​
لیست سرکوب کننده های سیستم ایمنی بدن​

چندین نوع داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی وجود دارد. دارو یا داروهایی که برای شما تجویز می شوند بستگی به این دارد که شما پیوند عضو، اختلال خود ایمنی یا وضعیت دیگری داشته باشید یا خیر.
بسیاری از افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی دریافت می کنند، بیش از یکی از این دسته از داروها را مصرف می کنند.

معمولاً ۴ کلاس داروی نگهداری وجود دارد:​

استروئیدها: پردنیزون​
مهار کننده Mtor: سیرولیموس​
مهارکننده های کلسینورین: تاکرولیموس و سیکلوسپورین​
عوامل ضد پروتئین: مایکوفنولات مفتیل، مایکوفنولات سدیم و آزاتیوپرین​

دارو یا دارویی که برای بیمار تجویز می شود به علت مصرف بر اساس پیوند اعضاء، اختلال خود ایمنی یا سایر علل بستگی دارد.

​
چگونه این دارو ها می‌توانند اثر واکسن را کاهش دهند؟​

والاس گفت: “واکسن ها با آموزش سیستم ایمنی بدن شما برای شناسایی یک تهدید خاص عمل می‌کنند تا در صورت مشاهده مجدد این تهدید بتواند به طور مناسب پاسخ دهد.”
با این حال، طبق گفته والاس، دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی با کاهش توانایی سیستم ایمنی بدن شما در شناسایی و مقابله با تهدید ها کار می‌کنند.
این سرکوب در درمان بیماری های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، جایی که واکنش ایمنی نامطلوب در آن رخ می‌دهد، مفید است.
وی گفت: “اما سرکوب سیستم ایمنی همچنین توانایی سیستم ایمنی بدن را برای پاسخ دادن به مواردی که می‌خواهید به آنها پاسخ دهد مانند عفونت ها و واکسن ها کاهش می‌دهد.”
“ما در حال درک این موضوع هستیم که افرادی که دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند ممکن است واکنش کم و ضعیف تری نسبت به واکسیناسیون COVID داشته باشند.”
​

واکسن ها با آموزش سیستم ایمنی بدن شما برای شناسایی یک تهدید خاص عمل می‌کنند تا در صورت مشاهده مجدد این تهدید بتواند به طور مناسب پاسخ دهد.

​
عوارض داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی​

عوارض جانبی برای این داروهای در دسترس بسیار متفاوت است. با این حال، تمام این داروها خطر جدی عفونت را به همراه دارند. هنگامی که این دارو بدن را تضعیف می کند، بدن بیمار در برابر عفونت مقاومت کمتری ایجاد می کند و بیمار را بیشتر در معرض عفونت قرار می دهند. البته این عفونت ها قابل درمان خواهند بود. عفونت بیشتر در دوره ابتدایی بعد از پیوند مشکل ایجاد می کند زیرا میزان دوز این داروها در این زمان ها بیشتر است.

بیماران مصرف کننده این داروها در صورت بروز هر یک از علائم زیر بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنند:​

تب یا لرز​
تکرر ادرار​
ادرار دردناک​
درد در ناحیه کمر​
مشکل در ادرار کردن​
خستگی یا ضعف غیر طبیعی​

شایع ترین عوارض این داروها ناراحتی معده است. اگر این اتفاق رخ داد، از پزشک خود بپرسید که آیا می توانید در زمان های مختلف داروی خود را برای کمک به این مشکل جا دهید. حدود ۶ ماه تا یک سال پس از پیوند، سرکوب سیستم ایمنی بدن معمولاً کاهش می یابد و احتمال عوارض جانبی باید کم باشد. اگر هنوز عوارض جانبی دارید، با تیم پیوند خود صحبت کنید تا دوز را تغییر دهید یا به یک داروی دیگر تغییر دهید. تغییرات در این داروها فقط باید پس از مراجعه به مرکز پیوند شما انجام شود.

​

شایع ترین عوارض این داروها ناراحتی معده است.

به روزرسانی : ۱۹ بهمن ۱۴۰۰

منابع :
۱.منبع شماره ۱
۲.منبع شماره ۲
۳.منبع شماره ۳
۴.منبع شماره ۴